Hamulaho wa nako ye nyinyani feela, na kala ku ikola hahulu ku abana mwa lipapali ze tiisa mubili. Hamulaho wa fo, na kwalula sibaka sa ku ezeza teñi lipapali ze tiisa mubili mwa San Leandro, California, kwa U.S.A., mi na kala ku swalisana ni batu ba ne ba ezanga lipapali ze tiisa mubili, ku kopanyeleza cwalo ni ya naa kile a wina mupuzo o mutuna ka ku fitisisa mwa lipapali ze tiisa mubili mwa United States. Nihakulicwalo, ku ikataza ku tiisa mubili kuli mane ne se ni na ni mubili o zindile, ne ku si ka felisa butaata bwa ka.

Mulikanaa ka yo muñwi ya naa tahanga kwa sibaka sa ka sa ku ezeza teñi lipapali ze tiisa mubili, ha naa zibile kuli ne ni bata ku ziba ze i luta Bibele, a akaleza kuli ni kopane ni mutu yo muñwi ya naa zibana ni yena. Zazi le li tatama kakusasana, yo muñwi wa Lipaki za Jehova a taha kwa ndu ya ka. Naa tandile lihola zee ne inze a alaba lipuzo za ka, ka ku itusisa Bibele. Na mu kupa kuli a tahe manzibwana a lizazi le li swana leo, ha sa tile lwa ambolisana litaba za mwa Bibele ku fitela fahalaa busihu. Ne ni tabisizwe hahulu ki litaba ze ne ni itutile mi na kupa Paki yo kuli ni ye ni yena zazi le li tatama kuli ni yo bona mwa kutalezanga. Ne ni komokisizwe hahulu ki mwa naa itusiselize Bibele ku alaba lipuzo ze ne ba mu buzize batu. Kacwalo, na lemuha kuli wo ne li ona musebezi o ne ni tokwa ku eza!

Kacwalo, na lekisa sibaka sa ka sa ku ezeza teñi lipapali ze tiisa mubili mi na kala ku eza musebezi wa ku kutazanga hamoho ni paina yo, paina ki Paki ya Jehova ya li mukutazi wa nako kaufela. Ne ni kolobelizwe mwa kweli ya May 1948, fa mukopano o mutuna wa o ne u ezelizwe mwa Cow Palace Arena mwa tolopo ya San Francisco, mwa California. Kwa mafelelezo a silimo seo, ni na, na kala ku eza sebelezo ya bupaina.

Ka nako yeo, na kupa Paki ya Jehova kuli a yo itutanga ni bo ma. Bo ma ba lumela ku ituta, mi kapili-pili se ba ba yo muñwi wa Lipaki za Jehova. Ku si na taba ni kuli ba lubasi lwa bona ne ba ba lwanisa, ne ba zwezipili ku sepahala ku Mulimu ku fitela ba timela. Ha ku na yo muñwi hape mwa lubasi lwa luna ya naa bile yo muñwi wa Lipaki za Jehova.

Ka silimo sa 1950, ne ni tutezi kwa Grand Junction, mwa Colorado, ko ne ni zo fumana bo Billie. Ne ba pepilwe ka silimo sa 1928, mi ne ba hulile ka nako yeo linaha za lifasi ne li talimana ni butaata bo butuna bwa ku tokwa masheleñi. Bo maa bona, bo Minnie ne ba ba balelanga Bibele busihu ni busihu ka ku itusisa liseli la lambi. Ha ba to ba ba lilimo zee ne, bo, Billie ne se ba kona ku bala, mi ne ba ziba makande a mañata a mwa Bibele. Kwa mafelelezo a lilimo za ma 1940, bo maa bona ne ba itutile mwa Bibele taba ya kuli lihele haki sibaka mo ba yo tukufazwanga batu ba shwile kono li yemela feela libita mo ba pumbekwanga batu, mi ne ba lutilwe taba yeo ki Lipaki za Jehova. (Muekelesia  9:5, 10) Bo Minnie ni bo muunaa bona, ba ba Lipaki za Jehova.

Mwa silimo sa 1949, bo Billie ba kwaza lituto za bona za kwa koleji mwa Boston, mi ba to kala ku ituta Bibele ka ku tukufalelwa. Mwa sibaka sa ku ba muluti fa sikolo se siñwi, ba iketela ku sebeleza Mulimu mwa bupilo bwa bona kaufela. Ne ba kolobelizwe ka silimo sa 1950 fa mukopano o mutuna wa macaba wa Lipaki za Jehova o ne u bezi mwa Yankee Stadium mwa tolopo ya New York. Ne ku si ka fita nako ye telele ku zwa fo ne lu zibanezi, se lu nyalana, mi lwa kala hamoho musebezi wa ku kutaza ka nako kaufela.

Ne lu kalezi musebezi wa luna mwa tolopo ya Eugene, mwa Oregon, mi lwa ba ni balikani ba bañata. Mwa silimo sa 1953, lwa tutela kwa tolopo ya Grants Pass, mwa Oregon, ku yo tusa puteho ye nyinyani ye ne li teñi kwateñi. Kwa mafelelezo a silimo seo, lwa memiwa ku yo kena mwa sitopa sa bu 23 sa sikolo sa Giliadi, ili sikolo sa Lipaki se si luta batu musebezi wa bulumiwa se ne si fumaneha bukaufi ni tolopo ya South Lansing, mwa New York, ili likilomita ze bato ba 400 kwa mutulo-wiko wa tolopo ya New York.

Mwa kweli ya December 1954, ili likweli ze ketalizoho ku zwa fo lu kwazeza sikolo sa Giliadi, na ni bo Billie lwa kwela mwa fulai ye nyinyani ya li injini ze peli ku liba kwa Brazil. Hamulaho wa ku fufa ka hola iliñwi injini iliñwi se i tima, kono ne lu konile ku yo lula mwa Bermuda ku si na butaata. Hamulaho wa ku lula hape ka sipundumukela mwa Cuba ni hasamulaho wa ku tanda lihola ze 36 mwa musipili wa luna o ne u lu katalisize hahulu, lwa fita fa ofisi ya mutai ya Lipaki za Jehova mwa tolopo ya Rio de Janeiro, mwa Brazil.

Hamulaho wa ku ina nako ye kuswani, na ni bo Billie hamohocwalo ni balumiwa ba bañwi ba babeli lwa ya kwa Bauru, mwa São Paulo, ko ne lu yo kwalula ndu ye nca ya balumiwa. Mwa tolopo yeo ne ku pila batu 50,000, mi ne li luna Lipaki za Jehova ba pili mwa tolopo yeo.

Lwa kala ku potela batu fa mandu a bona, kono kapili-pili muprisita yo muñwi wa Keleke ya ka Katolika a kalisa ku lwanisa musebezi wa luna. Ha lu latelela inze a taluseza bañi ba mandu kuli ba si ke ba teeleza ku ze lu bulela. Kono hamulaho feela wa lisunda li sikai, batu ba mwa lubasi lo luñwi ba ne lu ituta ni bona Bibele, ba amuhela niti mi hasamulaho ba kolobezwa. Hamulaho wa nako ye nyinyani ku zwa fo, batu ba bañwi ni bona ba kala ku ituta Bibele.

Batu ba lubasi lo, ne ba na ni mwanahabo bona ya naa li prezidenti wa sibaka se siñwi se ne si zibahala hahulu sa ku ikatuluseza teñi. Na eza litukiso za kuli lu itusise sibaka seo ku ezeza teñi mukopano wa luna o mutuna. Muprisita wa mwa silalanda seo, ha naa tundamezi kuli bañi ba sibaka ba lu hanise ku ezeza mukopano mwa sibaka seo, prezidenti yo sa kopana ni batu ba naa swalisana ni bona ni ku ba bulelela kuli: “Haiba mu ka hanisa batu ba ku ezeza mukopano wa bona mwa sibaka se, u zibe na, na tuhela buprezidenti!” Ne lu lumelelizwe ku ezeza mukopano wa luna mwa sibaka seo.

Silimo se ne si tatami mwa 1956, ne lu memilwe ku yo fumaneha kwa mukopano wa sikiliti o ne u bezi mwa tolopo ya Santos, mwa São Paulo. I bato ba Lipaki ba 40 ba ne ba zwa mwa puteho ya luna ne ba ile kwa sibaka seo ka ku itusisa sitima. Ha ne lu kutezi kwa Bauru, na yo fumana liñolo le ne li talusa kuli ni filwe musebezi wa ku ba muokameli wa mupotoloho ili musebezi wa ku zamaya inze ni potela liputeho za Lipaki za Jehova. Ao ne li ona makalelo a musebezi wa ka o ne ni petile ka lilimo ze bato ba 25 mwa Brazil, ili nto ye ne tahisize kuli ni potele libaka ze ñata mwa naha yeo ye tuna.

Mwa linako zeo, ku tama misipili ne ku li taata hahulu. Kono ne lu konile ku ya mwa libaka za naha kaufela ka ku itusisa limbasi, litima, likocikala, linjinga, mane ni ka mahutu. Tolopo ya pili ye ne lu potezi ne li Jaú, ye fumaneha mwa São Paulo. Teñi ko, ne lu katalizwe ki muprisita.

Muprisita yo, naa lu bulelezi kuli: “Ha mu swaneli ku kutaza kwa ‘lingu za ka!’”

Ne lu mu alabile kuli: “Haki lingu za hao, ki za Mulimu.”

Lwa lukisa kuli lu buhise filimu ye bonisa za musebezi wa luna wa ku kutaza mwa lifasi kaufela ye na ni toho ya taba ye li: The New World Society in Action, kono muprisita yo a onga-onga sikwata sa batu kuli ba to lu lwanisa. Kapili-pili lwa biha taba yeo kwa mapokola. Muprisita ha  to fitanga kwa sibaka seo ni sikwata sa batu ba hae, ba to fumana mapokola fa munyako inze ba supisize miyengo ya litobolo ko ne ba tahelela. Sikwata-tuna sa batu ba ne ba li teñi mwa sibaka seo ne ba ikozi hahulu ku buha filimu yeo.

I bato ba kai ni kai ko ne lu belekela ka nako yeo, ne lu toilwe mi ne lu lwaniswa hahulu ki ba bulapeli. Ka mutala, mwa tolopo ya Brusque, bukaufi ni Blumenau, mwa Santa Catarina, ne lu kopani ni mapaina ba babeli ba ne ba lwaniswa hahulu bakeñisa musebezi wa bona wa ku kutaza. Kono ku itiisa kwa bona ni ku tundamena kwa bona, ku tahisize limbuyoti ze ñata. Ka nako ya cwale, hamulaho wa lilimo ze 50, se ku na ni liputeho ze fitelela 60 mwa sibaka seo mane ni Sibaka sa Mikopano se sinde se si li mwa tolopo ye li bukaufi ya Itajaí!

Nako ye ne lu ikolanga hahulu musebezi wa luna wa maeto, ne li nako ye ne lu swalisananga ni Lipaki ba bañwi ku itukiseza mikopano ye mituna. Mwa lilimo za ma 1970, ne ni bile ni tohonolo ya ku sebeza sina muokameli wa mukopano o mutuna o ne u bezi mwa sitediyamu se situna mwa tolopo ya Morumbi. Ne ku lumezwi likupo mwa liputeho ze ñata ilikuli puteho ni puteho i lume batu ba 10 ku to kenisa sitediyamu busihu bo ne bu latelezwi ki lizazi le ne u kalile mukopano.

Balahi ba mbola ha ne ba nze ba zwa mwa sitediyamu busihu bo, ba bañwi ku bona ne ba nze ba sheununa ka ku bulela kuli, “Ha mu bone batu bao kuti ba bata ku kenisa sitediyamu se ka mafiyelo ni bikolopiso.” Kono fahalaa busihu sitediyamu kaufela sa fezwa ku keniswa! Muzamaisi wa sitediyamu seo sa bulela kuli: “Babeleki ba ka, ne ba ka tanda sunda mukatumbi ku eza musebezi wo, o mu petile mina Lipaki mwa lihola li sikai feela!”

Mwa silimo sa 1980 bo ndate ba timela, mi hamulahonyana wa fo, lwa kutela kwa United States kuli lu yo babalela bo ma ba ne ba pila mwa tolopo ya Fremont, mwa California. Lwa fumana musebezi wa ku kenisanga miyaho ka nako ya busihu, mi lwa zwelapili ni musebezi wa luna wa bupaina ni ku tusa batu ba ba bulela puo ya Siputukisi ba ne ba pila mwa sibaka seo. Hamulaho wa fo, lwa tutela bukaufi ni musindi wa San Joaquin, ili ko ne lu zo bata-bata batu ba ba bulela puo ya Siputukisi mwa sibaka se situna, ku kalela kwa Sacramento ku isa kwa Bakersfield. Ka nako ya cwale, mwa California se ku na ni liputeho ze 10 ze itusisa puo ya Siputukisi.

Bo ma ha se ba timezi ka silimo sa 1995, lwa tutela kwa Florida ku yo babalela bo ndataa bona bo Billie ku fitela ba timela. Bo maa bona ne ba timezi ka silimo sa 1975. Mwa silimo sa 2000 lwa tutela kwa sibaka sa lihalaupa se si na ni malundu se si fumaneha mboela-wiko wa Colorado mi kwa sibaka seo ne lu kutazanga kwa batu ba ba bulela puo ya kwa America ba ne ba fumaneha kwa libaka ze bukelelizwe za Navajo ni Ute. Ka bumai, mwa kweli ya February 2014, bo Billie se ba timela.

Ni ya tabile hahulu kuli lilimo ze fitelela 65 kwamulaho ko, ne ni kopani ni yo muñwi wa Lipaki za Jehova ya naa alabile lipuzo za ka kaufela ka ku itusisa Bibele! Nto ye ni tabisa hahulu ni ku fita ki ya kuli ne ni tatubile litaba za naa bulezi kuli ni ikolwisise haiba ki zona ze i luta Bibele luli. Nto yeo ne i tahisize kuli ni ikole bupilo bo bunde bwa ku sebeleza Mulimu.