ຂ້າມໄປທີ່ເນື້ອໃນ

ຂ້າມໄປທີ່ສາລະບານ

ບົດ​ຄວາມສຶກສາ​ທີ 13

ເພງ​ທີ 4 “ພະ​ເຢໂຫວາ​ເປັນ​ຜູ້​ລ້ຽງ​ຂ້ອຍ”

ພະ​ເຢໂຫວາ​ເຮັດ​ໄດ້​ທຸກ​ຢ່າງ

ພະ​ເຢໂຫວາ​ເຮັດ​ໄດ້​ທຸກ​ຢ່າງ

“ເຈົ້າ​ຄິດ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ເຮັດ​ບໍ່​ໄດ້​ບໍ?”ຈຊບ. 11:23

ຈຸດ​ສຳຄັນ

ເພື່ອ​ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ໃຫ້​ໄວ້​ວາງໃຈ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຫຼາຍ​ຂຶ້ນ​ວ່າ​ເພິ່ນ​ຈະ​ເບິ່ງແຍງ​ເຮົາ​ໃຫ້​ມີ​ສິ່ງ​ຈຳເປັນ​ໃນ​ຊີວິດ​ສະເໝີ.

1. ໂມເຊ​ໄວ້​ວາງໃຈ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ແນວ​ໃດ​ຕອນ​ທີ່​ພາ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ​ອອກ​ຈາກ​ເອຢິບ?

 ໃນ​ປຶ້ມ​ເຮັບເຣີ​ມີ​ຊື່​ຂອງ​ຫຼາຍ​ຄົນ​ທີ່​ເປັນ​ຕົວຢ່າງ​ທີ່​ດີ​ໃນ​ເລື່ອງ​ຄວາມ​ເຊື່ອ ແລະ​ໂມເຊ​ກໍ​ເປັນ​ຜູ້​ໜຶ່ງ​ໃນ​ນັ້ນ. (ຮຣ. 3:2-5; 11:23-25) ລາວ​ສະແດງ​ຄວາມ​ເຊື່ອ​ຕອນ​ທີ່​ພາ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ​ອອກ​ຈາກ​ເອຢິບ. ໂມເຊ​ບໍ່​ຢ້ານ​ຟາໂລ​ແລະ​ກອງທັບ​ໃຫຍ່​ຂອງ​ລາວ ແຕ່​ໂມເຊ​ໄວ້​ວາງໃຈ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ແລະ​ພາ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ​ຂ້າມ​ທະເລ​ແດງ ແລະ​ຫຼັງ​ຈາກ​ນັ້ນ​ກໍ​ພາ​ເຂົາເຈົ້າ​ເຂົ້າ​ໄປ​ໃນ​ບ່ອນ​ກັນດານ. (ຮຣ. 11:27-29) ເຖິງ​ວ່າ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ​ສ່ວນ​ຫຼາຍ​ເລີ່ມ​ສົງໄສ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈະ​ເບິ່ງແຍງ​ເຂົາເຈົ້າ​ໄດ້​ບໍ ແຕ່​ໂມເຊ​ກໍ​ຍັງ​ໄວ້​ວາງໃຈ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຕໍ່ໆ​ໄປ. ໂມເຊ​ບໍ່​ຜິດ​ຫວັງ​ເລີຍ​ທີ່​ໄວ້ໃຈ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຍ້ອນ​ເພິ່ນ​ໄດ້​ຈັດ​ກຽມ​ອາຫານ​ແລະ​ນ້ຳ​ຢ່າງ​ອັດສະຈັນ​ເພື່ອ​ເບິ່ງແຍງ​ປະຊາຊົນ​ຂອງ​ເພິ່ນ​ໃນ​ບ່ອນ​ກັນດານ. aອພຍ. 15:22-25; ພສ. 78:23-25

2. ເປັນ​ຫຍັງ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈຶ່ງ​ຖາມ​ໂມເຊ​ວ່າ: “ເຈົ້າ​ຄິດ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ເຮັດ​ບໍ່​ໄດ້​ບໍ”? (ຈົດເຊັນ​ບັນຊີ 11:21-23)

2 ເຖິງ​ວ່າ​ໂມເຊ​ມີ​ຄວາມ​ເຊື່ອ​ເຂັ້ມແຂງ ແຕ່​ປະມານ 1 ປີ​ຫຼັງ​ຈາກ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຊ່ວຍ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ​ໃຫ້​ລອດ​ຈາກ​ພວກ​ເອຢິບ​ຢ່າງ​ອັດສະຈັນ ໂມເຊ​ກໍ​ເລີ່ມ​ສົງໄສ​ໃນ​ຄວາມ​ສາມາດ​ຂອງ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ທີ່​ວ່າ​ເພິ່ນ​ຈະ​ໃຫ້​ເຂົາເຈົ້າ​ມີ​ຊີ້ນ​ກິນ​ຄື​ກັບ​ທີ່​ເພິ່ນ​ເວົ້າ​ໄວ້​ບໍ. ໂມເຊ​ຄິດ​ບໍ່​ອອກ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈະ​ເອົາ​ຊີ້ນ​ມາ​ແຕ່​ໃສ​ຈຶ່ງ​ຊິ​ພໍ​ໃຫ້​ຫຼາຍ​ລ້ານ​ຄົນ​ຢູ່​ທີ່​ບ່ອນ​ກັນດານ​ກິນ. ເພິ່ນ​ຈຶ່ງ​ຖາມ​ໂມເຊ​ວ່າ: “ເຈົ້າ​ຄິດ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ເຮັດ​ບໍ່​ໄດ້​ບໍ?” (ອ່ານ​ຈົດເຊັນ​ບັນຊີ 11:21-23) ຂໍ້​ຄຳພີ​ນີ້​ໃນ​ພາສາ​ເຮັບເຣີ​ແປ​ຕາມ​ໂຕ​ວ່າ “ມື​ຂອງ​ພະ​ເຢໂຫວາ” ເຊິ່ງ​ໝາຍ​ເຖິງ​ພະລັງ​ບໍລິສຸດ​ຂອງ​ພະເຈົ້າ​ທີ່​ເພິ່ນ​ໃຊ້​ເຮັດ​ສິ່ງ​ຕ່າງໆ​ຕາມ​ທີ່​ເພິ່ນ​ຕ້ອງການ. ດັ່ງນັ້ນ ຄຳເວົ້າ​ນີ້​ຂອງ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈຶ່ງ​ເປັນ​ຄື​ກັບ​ເພິ່ນ​ກຳລັງ​ບອກ​ໂມເຊ​ວ່າ: ‘ເຈົ້າ​ຄິດ​ວ່າ​ເຮົາ​ບໍ່​ມີ​ລິດເດດ​ພຽງ​ພໍ​ທີ່​ຈະ​ເຮັດ​ສິ່ງ​ທີ່​ເຮົາ​ບອກ​ວ່າ​ຈະ​ເຮັດ​ບໍ?’

3. ເປັນ​ຫຍັງ​ເຮົາ​ຄວນ​ສົນໃຈ​ສິ່ງ​ທີ່​ເກີດຂຶ້ນ​ກັບ​ໂມເຊ​ແລະ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ?

3 ເຈົ້າ​ເຄີຍ​ສົງໄສ​ບໍ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈະ​ສາມາດ​ເບິ່ງແຍງ​ເຈົ້າ​ກັບ​ຄອບຄົວ​ໃຫ້​ມີ​ສິ່ງ​ຈຳເປັນ​ໄດ້​ຫຼື​ບໍ່? ບໍ່​ວ່າ​ເຈົ້າ​ຈະ​ເຄີຍ​ສົງໄສ​ຫຼື​ບໍ່ ໃຫ້​ເຮົາ​ມາ​ເບິ່ງ​ສິ່ງ​ທີ່​ເກີດຂຶ້ນ​ກັບ​ໂມເຊ​ແລະ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ​ທີ່​ເລີ່ມ​ສົງໄສ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈະ​ເບິ່ງແຍງ​ເຂົາເຈົ້າ​ໄດ້​ແທ້ໆ​ຫຼື​ບໍ່. ຫຼັກການ​ຕ່າງໆ​ໃນ​ຄຳພີ​ໄບເບິນ​ກ່ຽວກັບ​ເລື່ອງ​ນີ້​ຈະ​ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ໃຫ້​ໝັ້ນໃຈ​ຫຼາຍ​ຂຶ້ນ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ເຮັດ​ໄດ້​ທຸກ​ຢ່າງ.

ຮຽນ​ຈາກ​ໂມເຊ​ແລະ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ

4. ເປັນ​ຫຍັງ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ​ຫຼາຍ​ຄົນ​ຈຶ່ງ​ເລີ່ມ​ສົງໄສ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈະ​ເບິ່ງແຍງ​ເຂົາເຈົ້າ​ໄດ້​ແທ້ໆ​ບໍ?

4 ໃຫ້​ເຮົາ​ມາ​ເບິ່ງ​ແວດບົດ​ນຳ​ກັນ. ຕອນ​ນັ້ນ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ​ອອກ​ມາ​ຈາກ​ເອຢິບ​ແລ້ວ ແລະ​ຢູ່​ບ່ອນ​ກັນດານ​ໄດ້​ໄລຍະ​ໜຶ່ງ. ເຂົາເຈົ້າ​ທັງໝົດ​ກຳລັງ​ເດີນທາງ​ໄປ​ແຜ່ນດິນ​ທີ່​ພະເຈົ້າ​ສັນຍາ​ໄວ້​ແລະ​ມີ “ຄົນ​ຕ່າງ​ຊາດ​ກຸ່ມ​ໃຫຍ່” ໄປ​ນຳ​ເຂົາເຈົ້າ. (ອພຍ. 12:38; ພບຍ. 8:15) ຄົນ​ຕ່າງ​ຊາດ​ເຫຼົ່າ​ນີ້​ເລີ່ມ​ເບື່ອ​ມານາ ແລະ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ​ຫຼາຍ​ຄົນ​ກໍ​ເລີ່ມ​ເບື່ອ​ຄື​ກັນ. ເຂົາເຈົ້າ​ຈຶ່ງ​ພາກັນ​ຈົ່ມ​ກ່ຽວກັບ​ເລື່ອງ​ນີ້. (ຈຊບ. 11:4-6) ເຂົາເຈົ້າ​ຄິດ​ຮອດ​ອາຫານ​ຢູ່​ເອຢິບ. ໂມເຊ​ຮູ້ສຶກ​ຖືກ​ກົດ​ດັນ​ຫຼາຍ ແລະ​ເບິ່ງ​ຄື​ລາວ​ຄິດ​ວ່າ​ລາວ​ຕ້ອງ​ເປັນ​ຄົນ​ໄປ​ຊອກ​ຫາ​ສິ່ງ​ເຫຼົ່າ​ນີ້​ມາ​ໃຫ້​ເຂົາເຈົ້າ​ກິນ.—ຈຊບ. 11:13, 14

5-6. ເຮົາ​ໄດ້​ຮຽນ​ຫຍັງ​ຈາກ​ອິດທິພົນ​ຂອງ​ຄົນ​ຕ່າງ​ຊາດ​ທີ່​ມີ​ຕໍ່​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ?

5 ເບິ່ງ​ຄື​ວ່າ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ​ໄດ້​ຮັບ​ອິດທິພົນ​ຈາກ​ຄົນ​ຕ່າງ​ຊາດ​ທີ່​ບໍ່​ເຫັນຄ່າ​ສິ່ງ​ທີ່​ພະ​ເຢໂຫວາ​ເຮັດ​ເພື່ອ​ເຂົາເຈົ້າ. ເຮົາ​ກໍ​ອາດ​ໄດ້​ຮັບ​ອິດທິພົນ​ທີ່​ບໍ່​ດີ​ຈາກ​ຄົນ​ໃນ​ໂລກ​ທີ່​ບໍ່​ເຫັນຄ່າ​ແລະ​ເລີ່ມ​ບໍ່​ພໍໃຈ​ໃນ​ສິ່ງ​ທີ່​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈັດ​ກຽມ​ໃຫ້. ເຮົາ​ອາດ​ເລີ່ມ​ຄິດ​ເຖິງ​ສິ່ງ​ທີ່​ເຮົາ​ເຄີຍ​ມີ ຫຼື​ເລີ່ມ​ອິດສາ​ສິ່ງ​ທີ່​ຄົນ​ອື່ນ​ມີ. ແຕ່​ຖ້າ​ເຮົາ​ພໍໃຈ​ໃນ​ສິ່ງ​ທີ່​ມີ​ຢູ່ ເຮົາ​ຈະ​ມີ​ຄວາມ​ສຸກ​ຫຼາຍ​ກວ່າ​ບໍ່​ວ່າ​ສະພາບການ​ຂອງ​ເຮົາ​ຈະ​ເປັນ​ແນວ​ໃດ.

6 ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ​ຄວນ​ຄິດ​ເຖິງ​ສິ່ງ​ທີ່​ພະ​ເຢໂຫວາ​ໄດ້​ຮັບຮອງ​ກັບ​ເຂົາເຈົ້າ​ທີ່​ວ່າ​ເມື່ອ​ໄປ​ຮອດ​ແຜ່ນດິນ​ທີ່​ເພິ່ນ​ສັນຍາ​ໄວ້ ເຂົາເຈົ້າ​ຈະ​ໄດ້​ຮັບ​ສິ່ງ​ດີໆ​ຫຼາຍ​ຢ່າງ. ຄຳ​ສັນຍາ​ນີ້​ຈະ​ເປັນ​ຈິງ​ຕອນ​ທີ່​ເຂົາເຈົ້າ​ຢູ່​ໃນ​ແຜ່ນດິນ​ນັ້ນ ບໍ່​ແມ່ນ​ຕອນ​ທີ່​ເຂົາເຈົ້າ​ຢູ່​ບ່ອນ​ກັນດານ. ເຮົາ​ກໍ​ຄື​ກັນ ແທນ​ທີ່​ຈະ​ຄິດ​ເຖິງ​ແຕ່​ສິ່ງ​ທີ່​ເຮົາ​ບໍ່​ມີ​ໃນ​ຕອນນີ້ ເຮົາ​ຄວນ​ຄິດ​ເຖິງ​ສິ່ງ​ດີໆ​ທີ່​ພະ​ເຢໂຫວາ​ສັນຍາ​ວ່າ​ຈະ​ໃຫ້​ເຮົາ​ໃນ​ໂລກ​ໃໝ່. ນອກ​ຈາກ​ນັ້ນ ເຮົາ​ຍັງ​ສາມາດ​ຄິດ​ຕຶກຕອງ​ກ່ຽວກັບ​ຂໍ້​ພະຄຳພີ​ຕ່າງໆ​ທີ່​ຈະ​ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ໃຫ້​ໄວ້​ວາງໃຈ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຫຼາຍ​ຂຶ້ນ.

7. ເປັນ​ຫຍັງ​ເຮົາ​ໝັ້ນໃຈ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ເຮັດ​ໄດ້​ທຸກ​ຢ່າງ?

7 ເຖິງ​ຈະ​ເປັນ​ແນວ​ນັ້ນ ເຈົ້າ​ອາດ​ຈະ​ຍັງ​ສົງໄສ​ວ່າ​ເປັນ​ຫຍັງ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈຶ່ງ​ຖາມ​ໂມເຊ​ວ່າ: “ເຈົ້າ​ຄິດ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ເຮັດ​ບໍ່​ໄດ້​ບໍ?” ພະ​ເຢໂຫວາ​ອາດ​ຢາກ​ໃຫ້​ໂມເຊ​ຄິດ​ເຖິງ 2 ສິ່ງ​ຄື: (1) ເພິ່ນ​ມີ​ລິດເດດ​ທີ່​ບໍ່​ມີ​ຂີດ​ຈຳກັດ ແລະ (2) ເພິ່ນ​ສາມາດ​ໃຊ້​ລິດເດດ​ຂອງ​ເພິ່ນ​ຢູ່​ໃສ​ກໍ​ໄດ້ ແມ່ນ​ແຕ່​ບ່ອນ​ທີ່​ໄກໆ. ດັ່ງນັ້ນ ເຖິງ​ວ່າ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ​ຈະ​ຢູ່​ໃນ​ບ່ອນ​ກັນດານ​ທີ່​ຫ່າງ​ໄກ ແຕ່​ພະ​ເຢໂຫວາ​ກໍ​ສາມາດ​ເອົາ​ຊີ້ນ​ບັກ​ຫຼາຍໆ​ມາ​ໃຫ້​ເຂົາເຈົ້າ​ກິນ​ໄດ້. ເພິ່ນ​ສາມາດ “ໃຊ້​ລິດເດດ​ທີ່​ຍິ່ງໃຫຍ່​ຂອງ​ເພິ່ນ” ໄດ້​ທຸກ​ບ່ອນ​ບໍ່​ວ່າ​ຈະ​ຢູ່​ໃສ​ກໍ​ຕາມ. (ພສ. 136:11, 12) ດັ່ງນັ້ນ ເມື່ອ​ເຈິ​ກັບ​ສະຖານະການ​ທີ່​ຍາກ​ລຳບາກ ເຮົາ​ໝັ້ນໃຈ​ໄດ້​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ສາມາດ​ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ແຕ່​ລະ​ຄົນ​ເປັນ​ສ່ວນ​ໂຕ​ໄດ້​ບໍ່​ວ່າ​ເຮົາ​ຈະ​ຢູ່​ໃສ.—ພສ. 138:6, 7

8. ເຮົາ​ຈະ​ບໍ່​ເຮັດ​ຜິດ​ຄື​ກັບ​ຫຼາຍ​ຄົນ​ທີ່​ຢູ່​ໃນ​ບ່ອນ​ກັນດານ​ໄດ້​ແນວ​ໃດ? (ເບິ່ງ​ຮູບ​ນຳ)

8 ຈາກ​ນັ້ນ​ບໍ່​ດົນ ພະ​ເຢໂຫວາ​ກໍ​ໃຫ້​ເຂົາເຈົ້າ​ມີ​ຊີ້ນ​ກິນ​ແທ້ໆ. ເພິ່ນ​ໃຫ້​ມີ​ນົກ​ກະທາ​ບັກ​ຫຼາຍໆ​ຢູ່​ຄ້າຍ​ຂອງ​ຄົນ​ອິດສະຣາເອນ ແຕ່​ເຂົາເຈົ້າ​ບໍ່​ໄດ້​ຂອບໃຈ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ສຳລັບ​ການ​ອັດສະຈັນ​ນີ້. ແທນ​ທີ່​ຈະ​ຂອບໃຈ ຫຼາຍ​ຄົນ​ພັດ​ກາຍ​ເປັນ​ຄົນ​ໂລບມາກ​ໂລພາ. ເຂົາເຈົ້າ​ອອກ​ໄປ​ຈັບ​ນົກ​ກະທາ​ທັງ​ກາງເວັນ​ແລະ​ກາງຄືນ. ພະ​ເຢໂຫວາ​ໃຈ​ຮ້າຍ​ຫຼາຍ​ໃຫ້ “ຄົນ​ຂີ້​ໂລບ​ທີ່​ຢາກ​ກິນ​ອາຫານ” ແລະ​ເພິ່ນ​ກໍ​ລົງໂທດ​ເຂົາເຈົ້າ. (ຈຊບ. 11:31-34) ບົດ​ຮຽນ​ທີ່​ເຮົາ​ໄດ້​ຈາກ​ເລື່ອງ​ນີ້​ແມ່ນ ເຮົາ​ຕ້ອງ​ລະວັງ​ທີ່​ຈະ​ບໍ່​ກາຍ​ເປັນ​ຄົນ​ໂລບ. ບໍ່​ວ່າ​ເຮົາ​ຈະ​ລວຍ​ຫຼື​ທຸກ ເຮົາ​ຄວນ​ໃຫ້​ການ​ສະສົມ “ຊັບ​ສົມບັດ​ໄວ້​ໃນ​ສະຫວັນ” ເປັນ​ເລື່ອງ​ສຳຄັນ​ທີ່​ສຸດ​ໂດຍ​ສະໜິດ​ກັບ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ແລະ​ພະ​ເຢຊູ. (ມທ. 6:19, 20; ລກ. 16:9) ເມື່ອ​ເຮັດ​ແບບ​ນີ້ ເຮົາ​ກໍ​ໝັ້ນໃຈ​ໄດ້​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈະ​ເບິ່ງແຍງ​ເຮົາ​ໃຫ້​ມີ​ສິ່ງ​ຈຳເປັນ.

ຢູ່​ບ່ອນ​ກັນດານ ຫຼາຍ​ຄົນ​ເປັນ​ແນວ​ໃດ​ເມື່ອ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ໃຫ້​ເຂົາເຈົ້າ​ມີ​ນົກ​ກະທາ​ກິນ ແລະ​ເລື່ອງ​ນີ້​ສອນ​ຫຍັງ​ເຮົາ? (ເບິ່ງ​ຂໍ້ 8)


9. ເຮົາ​ໝັ້ນໃຈ​ເລື່ອງ​ຫຍັງ​ໄດ້​ໃນ​ພະ​ເຢໂຫວາ?

9 ໃນ​ທຸກ​ມື້​ນີ້ ພະ​ເຢໂຫວາ​ກໍ​ພ້ອມ​ທີ່​ຈະ​ເບິ່ງແຍງ​ປະຊາຊົນ​ຂອງ​ເພິ່ນ​ຄື​ກັນ. ແຕ່​ນີ້​ໝາຍ​ຄວາມ​ວ່າ​ເຮົາ​ຈະ​ບໍ່​ມີ​ບັນຫາ​ເລື່ອງ​ເງິນ​ຫຼື​ບໍ່​ຂາດແຄນ​ອາຫານ​ເລີຍ​ບໍ? b ບໍ່​ແມ່ນ​ແບບ​ນັ້ນ. ເຮົາ​ໝັ້ນໃຈ​ໄດ້​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈະ​ບໍ່​ປະຖິ້ມ​ເຮົາ. ເພິ່ນ​ຈະ​ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ໃຫ້​ຮັບມື​ກັບ​ບັນຫາ​ຕ່າງໆ​ໃນ​ຊີວິດ​ໄດ້. ເຮົາ​ຈະ​ສະແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ແນວ​ໃດ​ວ່າ​ເຮົາ​ໝັ້ນໃຈ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈະ​ເບິ່ງແຍງ​ເຮົາ? ໃຫ້​ເຮົາ​ມາ​ເບິ່ງ 2 ສະຖານະການ​ນຳ​ກັນ ນັ້ນ​ຄື: (1) ຕອນ​ທີ່​ເຮົາ​ມີ​ບັນຫາ​ເລື່ອງ​ເງິນ ແລະ (2) ຕອນ​ທີ່​ເຮົາ​ກັງວົນ​ວ່າ​ຈະ​ມີ​ເງິນ​ໃຊ້​ບໍ​ຕອນ​ທີ່​ເຖົ້າ​ແລ້ວ.

ຕອນ​ທີ່​ເຮົາ​ມີ​ບັນຫາ​ເລື່ອງ​ເງິນ

10. ອັນ​ໃດ​ອາດ​ເຮັດ​ໃຫ້​ເຮົາ​ມີ​ບັນຫາ​ເລື່ອງ​ເງິນ?

10 ແຮ່ງ​ຈຸດຈົບ​ຂອງ​ລະບົບ​ນີ້​ໃກ້​ຈະ​ມາ​ຮອດ ເຮົາ​ຄາດໝາຍ​ໄດ້​ເລີຍ​ວ່າ​ຈະ​ມີ​ບັນຫາ​ທາງ​ດ້ານ​ເສດຖະກິດ​ໜັກ​ຂຶ້ນ​ເລື້ອຍໆ ມີ​ຄວາມ​ວຸ່ນວາຍ​ທາງ​ການເມືອງ ສົງຄາມ ໄພ​ທຳມະຊາດ ຫຼື​ມີ​ໂລກລະບາດ​ໃໝ່ໆ​ທີ່​ອາດ​ເຮັດ​ໃຫ້​ເຮົາ​ມີ​ບັນຫາ​ໃນ​ເລື່ອງ​ເງິນ ເຮັດ​ໃຫ້​ເຮົາ​ຕົກ​ວຽກ ສູນ​ເສຍ​ຊັບສິນ ຫຼື​ເຖິງຂັ້ນ​ສູນ​ເສຍ​ເຮືອນ​ຊານ. ເມື່ອ​ເຈິ​ເຫດການ​ເຫຼົ່າ​ນີ້ ເຮົາ​ອາດ​ຕ້ອງ​ຊອກ​ວຽກ​ໃໝ່​ຫຼື​ອາດ​ຕ້ອງ​ພາ​ຄອບຄົວ​ຍ້າຍ​ໄປ​ຢູ່​ບ່ອນ​ອື່ນ​ເພື່ອ​ຈະ​ມີ​ວຽກ​ເຮັດ. ສິ່ງ​ໃດ​ຈະ​ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ໃຫ້​ຕັດສິນໃຈ​ໃນ​ແບບ​ທີ່​ສະແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ວ່າ​ເຮົາ​ໄວ້​ວາງໃຈ​ພະ​ເຢໂຫວາ?

11. ອັນ​ໃດ​ຈະ​ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ໃຫ້​ຮັບມື​ກັບ​ບັນຫາ​ເລື່ອງ​ເງິນ? (ລູກາ 12:29-31)

11 ສິ່ງ​ໜຶ່ງ​ທີ່​ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ໄດ້​ຫຼາຍ​ແມ່ນ​ອະທິດຖານ​ລະບາຍ​ຄວາມ​ກັງວົນ​ກັບ​ພະ​ເຢໂຫວາ. (ສພສ. 16:3) ໃຫ້​ອະທິດຖານ​ຂໍ​ສະຕິ​ປັນຍາ​ຈາກ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ເພື່ອ​ເຮົາ​ຈະ​ຕັດສິນໃຈ​ຖືກຕ້ອງ​ແລະ​ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ໃຫ້​ສະຫງົບໃຈ​ເພື່ອ​ຈະ​ບໍ່ “ອຸກໃຈ​ຫຼາຍ​ເກີນ​ໄປ.” (ອ່ານ​ລູກາ 12:29-31) ນອກ​ຈາກ​ນັ້ນ ໃຫ້​ອະທິດຖານ​ຂໍ​ໃຫ້​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ໃຫ້​ພໍໃຈ​ໃນ​ສິ່ງ​ທີ່​ມີ​ຢູ່. (1ຕມ. 6:7, 8) ໃຫ້​ຊອກ​ເບິ່ງ​ບົດ​ຄວາມ​ຕ່າງໆ​ໃນ​ປຶ້ມ​ຂອງ​ອົງການ​ກ່ຽວກັບ​ວິທີ​ຮັບມື​ກັບ​ບັນຫາ​ເລື່ອງ​ເງິນ. ພີ່ນ້ອງ​ຫຼາຍ​ຄົນ​ໄດ້​ຮັບ​ປະໂຫຍດ​ຈາກ​ຄຳ​ແນະນຳ​ທີ່​ຢູ່​ໃນ​ເວັບໄຊ jw.org ກ່ຽວກັບ​ເລື່ອງ​ນີ້.

12. ເຮົາ​ຄວນ​ຖາມ​ໂຕເອງ​ແນວ​ໃດ​ເພື່ອ​ຈະ​ຕັດສິນໃຈ​ໃນ​ແບບ​ທີ່​ດີ​ທີ່​ສຸດ​ສຳລັບ​ຄອບຄົວ?

12 ບາງ​ຄົນ​ຖືກ​ລໍ້ໃຈ​ໃຫ້​ຮັບ​ເອົາ​ວຽກ​ທີ່​ເຮັດ​ໃຫ້​ເຂົາເຈົ້າ​ຕ້ອງ​ຢູ່​ໄກ​ຈາກ​ຄອບຄົວ ແຕ່​ຕໍ່​ມາ​ຫຼາຍ​ຄົນ​ກໍ​ເຫັນ​ວ່າ​ນັ້ນ​ເປັນ​ການ​ຕັດສິນໃຈ​ທີ່​ບໍ່​ສະຫຼາດ. ກ່ອນ​ທີ່​ຈະ​ຮັບ​ເອົາ​ວຽກ​ໃໝ່​ຢ່າ​ຄິດ​ເຖິງ​ແຕ່​ເງິນ​ທີ່​ຈະ​ໄດ້ ແຕ່​ໃຫ້​ຄິດ​ນຳ​ວ່າ​ມັນ​ຈະ​ກະທົບ​ໃສ່​ສາຍ​ສຳພັນ​ຂອງ​ເຈົ້າ​ກັບ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ແນວ​ໃດ. (ລກ. 14:28) ໃຫ້​ຖາມ​ໂຕເອງ​ວ່າ: ‘ຖ້າ​ຂ້ອຍ​ໄປ​ເຮັດ​ວຽກ​ຢູ່​ໄກໆ​ມັນ​ຈະ​ກະທົບ​ໃສ່​ຊີວິດ​ຄູ່​ຂອງ​ຂ້ອຍ​ແນວ​ໃດ? ຂ້ອຍ​ຈະ​ໄປ​ປະຊຸມ​ກາງ​ອາທິດ​ແລະ​ທ້າຍ​ອາທິດ ໄປ​ປະກາດ ແລະ​ໃຊ້​ເວລາ​ກັບ​ພີ່ນ້ອງ​ໄດ້​ບໍ?’ ຖ້າ​ເຈົ້າ​ມີ​ລູກ ເຈົ້າ​ກໍ​ຕ້ອງ​ຖາມ​ໂຕເອງ​ດ້ວຍ​ຄຳ​ຖາມ​ທີ່​ສຳຄັນ​ນີ້​ທີ່​ວ່າ: ‘ຂ້ອຍ​ຈະ​ສາມາດ​ລ້ຽງ​ລູກ​ດ້ວຍ “ຫຼັກການ​ແລະ​ຄຳສອນ​ຂອງ​ພະ​ເຢໂຫວາ” ໄດ້​ແນວ​ໃດ?’ (ອຟຊ. 6:4) ໃຫ້​ຕັດສິນໃຈ​ໃນ​ແບບ​ທີ່​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຄິດ ບໍ່​ແມ່ນ​ແບບ​ທີ່​ຄົນ​ໃນ​ຄອບຄົວ​ຫຼື​ໝູ່​ທີ່​ບໍ່​ໄດ້​ໃຊ້​ຫຼັກການ​ໃນ​ຄຳພີ​ໄບເບິນ. c ພີ່ນ້ອງ​ໂທ​ນີ້​ທີ່​ຢູ່​ອາຊີ​ຕາເວັນ​ຕົກ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສະເໜີ​ວຽກ​ທີ່​ດີ​ຫຼາຍ​ຢ່າງ​ຢູ່​ຕ່າງ​ປະເທດ​ເຊິ່ງ​ໄດ້​ເງິນ​ເດືອນ​ຫຼາຍ ແຕ່​ຫຼັງ​ຈາກ​ອະທິດຖານ​ຫາ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ແລະ​ລົມ​ກັບ​ເມຍ​ໃນ​ເລື່ອງ​ນີ້ ລາວ​ຕັດສິນໃຈ​ທີ່​ຈະ​ບໍ່​ຮັບ​ເອົາ​ວຽກ​ເຫຼົ່າ​ນັ້ນ ແລະ​ລາວ​ຄິດ​ເຖິງ​ວິທີ​ທີ່​ເຂົາເຈົ້າ​ຈະ​ປັບ​ປ່ຽນ​ຊີວິດ​ເພື່ອ​ຫຼຸດ​ຄ່າ​ໃຊ້​ຈ່າຍ​ລົງ. ເມື່ອ​ຄິດ​ຄືນ​ຫຼັງ ພີ່ນ້ອງ​ໂທ​ນີ້​ເວົ້າ​ວ່າ: “ຍ້ອນ​ຂ້ອຍ​ຕັດສິນໃຈ​ແບບ​ນັ້ນ​ຂ້ອຍ​ຈຶ່ງ​ສາມາດ​ຊ່ວຍ​ຫຼາຍ​ຄົນ​ໃຫ້​ຮູ້​ຈັກ​ພະ​ເຢໂຫວາ ແລະ​ລູກ​ຂອງ​ເຮົາ​ກໍ​ຮັກ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຫຼາຍ​ແລະ​ກະຕືລືລົ້ນ​ໃນ​ຄວາມ​ຈິງ. ຄອບຄົວ​ຂອງ​ເຮົາ​ໄດ້​ຮຽນ​ຮູ້​ວ່າ​ເມື່ອ​ເຮົາ​ເຮັດ​ຕາມ​ຄຳເວົ້າ​ຂອງ​ພະ​ເຢຊູ​ໃນ​ມັດທາຍ 6:33 ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈະ​ເບິ່ງແຍງ​ເຮົາ​ແນ່ນອນ.”

ຕອນ​ທີ່​ເຮົາ​ກັງວົນ​ວ່າ​ຈະ​ມີ​ເງິນ​ໃຊ້​ບໍ​ຕອນ​ທີ່​ເຖົ້າ​ແລ້ວ

13. ມີ​ຫຍັງ​ແດ່​ທີ່​ເຮົາ​ເຮັດ​ໄດ້​ໃນ​ຕອນນີ້​ເພື່ອ​ຈະ​ມີ​ສິ່ງ​ຈຳເປັນ​ຕອນ​ທີ່​ເຖົ້າ​ແລ້ວ?

13 ເຮົາ​ຍັງ​ສະແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ວ່າ​ເຮົາ​ໄວ້​ວາງໃຈ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຫຼາຍ​ສ່ຳ​ໃດ​ເມື່ອ​ເຮົາ​ວາງ​ແຜນ​ສຳລັບ​ຊີວິດ​ຕອນ​ທີ່​ເຖົ້າ​ແລ້ວ. ຄຳພີ​ໄບເບິນ​ບອກ​ເຮົາ​ໃຫ້​ເຮັດ​ວຽກ​ໜັກ​ເພື່ອ​ຈະ​ມີ​ສິ່ງ​ຈຳເປັນ​ໃນ​ອະນາຄົດ. (ສພສ. 6:6-11) ຖ້າ​ເຮົາ​ເຮັດ​ໄດ້ ມັນ​ກໍ​ດີ​ທີ່​ຈະ​ມີ​ເງິນ​ຈຳນວນ​ໜຶ່ງ​ທ້ອນ​ໄວ້​ສຳລັບ​ອະນາຄົດ​ຍ້ອນ​ເງິນ​ສາມາດ​ປົກປ້ອງ​ເຮົາ​ໄດ້​ໃນ​ລະດັບ​ໜຶ່ງ. (ປຍຈ. 7:12) ແຕ່​ເຮົາ​ບໍ່​ຄວນ​ໃຫ້​ເງິນ​ເປັນ​ສິ່ງ​ສຳຄັນ​ທີ່​ສຸດ​ໃນ​ຊີວິດ.

14. ເຮັບເຣີ 13:5 ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ແນວ​ໃດ​ບໍ່​ໃຫ້​ອຸກໃຈ​ຫຼາຍ​ເກີນ​ໄປ​ກ່ຽວກັບ​ອະນາຄົດ?

14 ພະ​ເຢຊູ​ເລົ່າ​ຕົວຢ່າງ​ປຽບທຽບ​ເລື່ອງ​ໜຶ່ງ​ທີ່​ສະແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ວ່າ​ຜູ້​ທີ່​ສະສົມ​ເງິນ​ຄຳ​ໄວ້ “ພະເຈົ້າ​ບໍ່​ໄດ້​ຖື​ວ່າ​ລາວ​ເປັນ​ຄົນ​ຮັ່ງ” ແຕ່​ເປັນ​ຄົນ​ໂງ່. (ລກ. 12:16-21) ເຮົາ​ບໍ່​ຮູ້​ວ່າ​ມື້​ອື່ນ​ຊີວິດ​ຂອງ​ເຮົາ​ຈະ​ເປັນ​ແນວ​ໃດ. (ສພສ. 23:4, 5; ຢກບ. 4:13-15) ເຮົາ​ເຈິ​ຂໍ້​ທ້າທາຍ​ບາງ​ຢ່າງ​ຍ້ອນ​ເປັນ​ລູກສິດ​ຂອງ​ພະ​ເຢຊູ. ເພິ່ນ​ຈຶ່ງ​ເວົ້າ​ວ່າ​ເຮົາ​ຕ້ອງ​ພ້ອມ​ທີ່​ຈະ “ຖິ້ມ​ທຸກ​ສິ່ງ​ທຸກ​ຢ່າງ” ເພື່ອ​ຈະ​ເປັນ​ລູກສິດ​ຂອງ​ເພິ່ນ. (ລກ. 14:33) ຄລິດສະຕຽນ​ໃນ​ສະຕະວັດ​ທຳອິດ​ທີ່​ຢູ່​ແຂວງ​ຢູດາຍ​ຍິນດີ​ຍອມ​ສູນ​ເສຍ​ທຸກ​ສິ່ງ​ທີ່​ເຂົາເຈົ້າ​ມີ. (ຮຣ. 10:34) ໃນ​ທຸກ​ມື້​ນີ້ ພີ່ນ້ອງ​ຫຼາຍ​ຄົນ​ສູນ​ເສຍ​ຊັບສິນ​ເງິນ​ຄຳ​ແລະ​ວຽກ​ອາຊີບ​ຍ້ອນ​ເຂົາເຈົ້າ​ບໍ່​ໄດ້​ສະໜັບສະໜູນ​ພັກ​ການເມືອງ​ໃດ​ໜຶ່ງ. (ພນມ. 13:16, 17) ອັນ​ໃດ​ຊ່ວຍ​ເຂົາເຈົ້າ​ໃຫ້​ເຮັດ​ແບບ​ນັ້ນ? ເຂົາເຈົ້າ​ໝັ້ນໃຈ​ແທ້ໆ​ໃນ​ຄຳ​ສັນຍາ​ຂອງ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ທີ່​ບອກ​ວ່າ: “ເຮົາ​ຈະ​ບໍ່​ປະ​ບໍ່​ຖິ້ມ​ເຈົ້າ ເຮົາ​ຈະ​ຊ່ວຍ​ເຈົ້າ​ຕະຫຼອດ.” (ອ່ານ​ເຮັບເຣີ 13:5) ເຮົາ​ເຮັດ​ສຸດ​ຄວາມ​ສາມາດ​ເພື່ອ​ຈະ​ມີ​ສິ່ງ​ຈຳເປັນ​ຕອນ​ທີ່​ເຮົາ​ເຖົ້າ​ແລ້ວ ແລະ​ເຮົາ​ໝັ້ນໃຈ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈະ​ເບິ່ງແຍງ​ເຮົາ​ສະເໝີ​ຖ້າ​ມີ​ເຫດການ​ທີ່​ບໍ່​ຄາດ​ຄິດ​ເກີດຂຶ້ນ​ກັບ​ເຮົາ.

15. ພໍ່​ແມ່​ທີ່​ເປັນ​ຜູ້​ຮັບໃຊ້​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຄວນ​ມີ​ຄວາມ​ຄິດ​ແນວ​ໃດ​ຕໍ່​ການ​ມີ​ລູກ? (ເບິ່ງ​ຮູບ​ນຳ)

15 ໃນ​ບາງ​ວັດທະນະທຳ ເຫດຜົນ​ຫຼັກ​ທີ່​ຄົນ​ມີ​ລູກ​ແມ່ນ​ເພື່ອ​ໃຫ້​ລູກ​ລ້ຽງ​ຕອນ​ເຖົ້າ. ແຕ່​ຄຳພີ​ໄບເບິນ​ບອກ​ວ່າ​ພໍ່​ແມ່​ຄວນ​ເບິ່ງແຍງ​ຄວາມ​ຈຳເປັນ​ຂອງ​ລູກ. (2ກຣ. 12:14) ແນ່ນອນ​ວ່າ​ເມື່ອ​ພໍ່​ແມ່​ເຖົ້າ​ແລ້ວ​ເຂົາເຈົ້າ​ອາດ​ຢາກ​ໃຫ້​ລູກ​ຊ່ວຍ​ທາງ​ດ້ານ​ການ​ເງິນ​ແລະ​ຊ່ວຍ​ໃນ​ເລື່ອງ​ອື່ນໆ ແລະ​ລູກ​ຫຼາຍ​ຄົນ​ກໍ​ຍິນດີ​ທີ່​ຈະ​ຊ່ວຍ​ຕາມ​ທີ່​ພໍ່​ແມ່​ຕ້ອງການ. (1ຕມ. 5:4) ແຕ່​ພໍ່​ແມ່​ທີ່​ເປັນ​ຜູ້​ຮັບໃຊ້​ພະ​ເຢໂຫວາ​ເຂົ້າໃຈ​ວ່າ​ສິ່ງ​ທີ່​ເຮັດ​ໃຫ້​ເຂົາເຈົ້າ​ມີ​ຄວາມ​ສຸກ​ຫຼາຍ​ທີ່​ສຸດ​ແມ່ນ​ລ້ຽງ​ລູກ​ໃຫ້​ເປັນ​ຜູ້​ຮັບໃຊ້​ພະ​ເຢໂຫວາ ບໍ່​ແມ່ນ​ລ້ຽງ​ລູກ​ເພື່ອ​ໃຫ້​ຊ່ວຍ​ເຫຼືອ​ເຂົາເຈົ້າ​ທາງ​ດ້ານ​ການ​ເງິນ.—3ຢຮ. 4

ຜົວ​ເມຍ​ທີ່​ໄວ້​ວາງໃຈ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ໃຊ້​ຫຼັກການ​ໃນ​ຄຳພີ​ໄບເບິນ​ເມື່ອ​ຕັດສິນໃຈ​ກ່ຽວກັບ​ອະນາຄົດ​ຂອງ​ເຂົາເຈົ້າ (ເບິ່ງ​ຂໍ້ 15) d


16. ພໍ່​ແມ່​ຈະ​ກຽມ​ລູກ​ແນວ​ໃດ​ໃຫ້​ຫາ​ລ້ຽງ​ໂຕເອງ​ໄດ້? (ເອເຟໂຊ 4:28)

16 ໂດຍ​ທາງ​ຕົວຢ່າງ​ຂອງ​ເຈົ້າ ສອນ​ລູກ​ໃຫ້​ໄວ້​ວາງໃຈ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ແລະ​ຊ່ວຍ​ລູກ​ໃຫ້​ກຽມ​ໂຕ​ທີ່​ຈະ​ຫາ​ລ້ຽງ​ໂຕເອງ​ເມື່ອ​ໃຫຍ່​ຂຶ້ນ. ຕັ້ງແຕ່​ລູກ​ຍັງ​ນ້ອຍ ໃຫ້​ສອນ​ລູກ​ວ່າ​ການ​ເປັນ​ຄົນ​ດຸ​ໝັ່ນ​ເປັນ​ສິ່ງ​ທີ່​ດີ. (ສພສ. 29:21; ອ່ານ​ເອເຟໂຊ 4:28) ເມື່ອ​ລູກ​ໃຫຍ່​ຂຶ້ນ ຊ່ວຍ​ລູກ​ໃຫ້​ຮຽນ​ໄດ້​ດີ​ຢູ່​ໂຮງຮຽນ. ພໍ່​ແມ່​ສາມາດ​ຊອກ​ເບິ່ງ​ຫຼັກການ​ໃນ​ຄຳພີ​ໄບເບິນ​ເພື່ອ​ຊ່ວຍ​ລູກ​ໃຫ້​ຕັດສິນໃຈ​ຢ່າງ​ສະຫຼາດ​ວ່າ​ຈະ​ຮຽນ​ຮອດ​ຂັ້ນ​ໃດ. ເປົ້າໝາຍ​ຂອງ​ພໍ່​ແມ່​ແມ່ນ​ເພື່ອ​ຊ່ວຍ​ລູກ​ໃຫ້​ຫາ​ລ້ຽງ​ໂຕເອງ​ໄດ້​ແລະ​ທັງ​ມີ​ເວລາ​ເຕັມທີ​ໃນ​ການ​ຮັບໃຊ້​ພະ​ເຢໂຫວາ.

17. ເຮົາ​ສາມາດ​ໝັ້ນໃຈ​ໃນ​ເລື່ອງ​ໃດ?

17 ຜູ້​ຮັບໃຊ້​ທີ່​ພັກດີ​ຂອງ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ໝັ້ນໃຈ​ໄດ້​ວ່າ​ເພິ່ນ​ສາມາດ​ແລະ​ຕ້ອງການ​ທີ່​ຈະ​ເບິ່ງແຍງ​ຄວາມ​ຈຳເປັນ​ຂອງ​ເຮົາ. ແຮ່ງ​ຈຸດຈົບ​ຂອງ​ລະບົບ​ນີ້​ໃກ້​ເຂົ້າ​ມາ ເຮົາ​ກໍ​ແຮ່ງ​ຕ້ອງ​ໄວ້ໃຈ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຫຼາຍ​ຂຶ້ນ. ບໍ່​ວ່າ​ຈະ​ເກີດ​ຫຍັງ​ຂຶ້ນ ຂໍ​ໃຫ້​ເຮົາ​ໝັ້ນໃຈ​ເຕັມທີ​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຈະ​ໃຊ້​ລິດເດດ​ຂອງ​ເພິ່ນ​ເພື່ອ​ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ໃຫ້​ມີ​ສິ່ງ​ຈຳເປັນ​ທາງ​ດ້ານ​ວັດຖຸ. ເຮົາ​ໝັ້ນໃຈ​ໄດ້​ວ່າ​ພະ​ເຢໂຫວາ​ສາມາດ​ໃຊ້​ລິດເດດ​ຂອງ​ເພິ່ນ​ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ໄດ້​ສະເໝີ​ບໍ່​ວ່າ​ເຮົາ​ຈະ​ຢູ່​ໃສ​ກໍ​ຕາມ.

ເພງ​ທີ 150 ຈົ່ງ​ຊອກ​ຫາ​ພະເຈົ້າ​ເພື່ອ​ເຈົ້າ​ຈະ​ລອດ

a ເບິ່ງ “ຄຳ​ຖາມ​ຈາກ​ຜູ້​ອ່ານ” ໃນ​ຫໍສັງເກດການ​ເດືອນ​ຕຸລາ ປີ 2023.

b ເບິ່ງ “ຄຳ​ຖາມ​ຈາກ​ຜູ້​ອ່ານ” ໃນ​ຫໍສັງເກດການ 15 ກັນຍາ 2014. (ພາສາ​ໄທ)

c ເບິ່ງ​ບົດ​ຄວາມ “ບໍ່​ມີ​ໃຜ​ເປັນ​ທາດ​ຂອງ​ນາຍ​ສອງ​ຄົນ​ໄດ້” ໃນ​ຫໍສັງເກດການ 15 ເມສາ 2014. (ພາສາ​ໄທ)

d ຄຳ​ອະທິບາຍ​ຮູບ: ຜົວ​ເມຍ​ທີ່​ເປັນ​ຜູ້​ຮັບໃຊ້​ພະ​ເຢໂຫວາ​ຕິດຕໍ່​ກັບ​ລູກ​ຂອງ​ເຂົາເຈົ້າ​ທີ່​ກຳລັງ​ຮັບໃຊ້​ກັບ​ຜົວ​ໃນ​ໂຄງ​ການ​ກໍ່ສ້າງ​ຫໍປະຊຸມ.