Motɛki manɛti akoni mbóto

Boyokani nini ekoki kozala kati na milende ya motɛki manɛti moko oyo afandi ya engumba Lviv, na ekólo Ukraine, mpe kosalema ya lisangá moko ya Batatoli ya Yehova na monɔkɔ ya Russe na engumba Haifa na ekólo Israël, oyo ekabwani na Ukraine na kilomɛtrɛ soki 2 000? Lisolo oyo ezali mpenza komonisa ete maloba ya Biblia oyo ezali na Mosakoli 11:6 ezali solo; vɛrsɛ yango elobi boye: “Na ntɔngɔ, koná mbóto na yo mpe na mpokwa pekisá lobɔkɔ na yo te; mpo ete oyebi te soki nini ekokóma malamu.”

NYONSO ebandaki na 1990, ntango Ella, elenge mwasi moko Moyuda, azalaki kofanda na Lviv. Ella na libota na bango mobimba bazalaki komilɛngɛla mpo na kokende kofanda na Israël. Kasi mwa moke liboso bákende, Ella asengelaki kokutana na motɛki manɛti moko oyo azalaki mpe Motatoli ya Yehova. Na ntango wana, mosala ya Batatoli ya Yehova epekisamaki na Ukraine. Atako bongo, motɛki manɛti yango ateyaki Ella mateya ya Biblia. Ella akamwaki ntango motɛki manɛti  ayebisaki ye ete Nzambe azali na nkombo. Yango etindaki Ella aluka koyeba makambo mosusu, mpe basololaki malamu na Biblia.

Ella asepelaki mingi na lisolo wana; yango wana, asɛngaki básolola lisusu na pɔsɔ oyo elandaki mpe na nsima, bálandaka kosolola. Ella akómaki kosepela mingi, kasi azalaki na mokakatano moko: etikalaki mikolo mingi te mpo libota na bango mobimba bákende na Israël. Nzokande, Ella azalaki se na makambo mingi ya koyekola! Mpo na kosalela mpenza malamu ntango moke oyo etikalaki, Ella asɛngaki báyekolaka Biblia mokolo na mokolo liboso ya mobembo na bango. Ntango akómaki na Israël, Ella azongelaki mbala moko boyekoli na ye te, kasi mombóto ya solo ezwaki misisa na motema na ye. Na nsuka ya mbula, Ella azongelaki lisusu koyekola Biblia na mposa mingi mpenza.

Na ntango etumba ya Golfe ezalaki konginda, Iraq ekómaki kobwaka bamisile na Israël. Lisolo ya bitumba yango ezalaki na minɔkɔ ya bato mingi. Mokolo moko Ella azalaki na kati ya magazini moko monene, ayokaki bato ya libota moko bazali kosolola na monɔkɔ ya Russe, bautaki koya na Israël. Atako ye moko Ella azalaki naino koyekola Biblia, akutanaki na bango mpe asololaki na bango elikya ya mokili ya kimya oyo Biblia elaki. Nsuka na yango, bato ya libota yango, elingi koloba nkɔkɔ na bango Galina, mama na bango Natasha, mwana ya mobali Sasha (to Ariel), na mwana ya mwasi Ilana, bakómaki koyekola Biblia.

Atako akutanaki na komekama mingi, Sasha azalaki moto ya liboso oyo azwaki batisimo. Atako azalaki na mayele mingi, balongolaki ye na kelasi mpamba te, lokola azali moklisto, lisosoli na ye eboyaki alanda mateya ya mosala ya soda oyo bazalaki koteya na kelasi. (Yisaya 2:​2-4) Likambo ya Sasha ekómaki tii na tribinale ya monene (Cour suprême) ya Israël, na Jérusalem. Ntango bakataki likambo, bazuzi ya tribinale yango balongisaki Sasha, basɛngaki bázongisa ye na kelasi mpo asilisa kelasi na ye. Bato mingi balobelaki likambo yango na Israël mobimba. Yango esalaki ete bato mingi na Israël báyeba mateya ya Batatoli ya Yehova. a

Nsima ya kozwa diplome na eteyelo ya ntei, Sasha abandaki mosala ya ntango nyonso ya Batatoli ya Yehova. Lelo oyo, azali nkulutu na lisangá mpe mobongisi-nzela monene. Leki na ye ya mwasi, Ilana, mpe alandaki Sasha na mosala ya ntango nyonso. Mama na bango na nkɔkɔ na bango ya mwasi bazali Batatoli oyo bazwi batisimo. Mombóto oyo motɛki manɛti akonaki ezalaki se kobota mbuma!

Na ntango wana, Ella azalaki kolanda kokola na elimo. Eumelaki te, abandaki kosakola ndako na ndako. Na ekuke ya liboso mpenza oyo abɛtaki, Ella akutanaki na Faina, elenge mwasi moko oyo autaki na Ukraine. Faina azalaki mpenza konyokwama na makanisi. Nsima ya mikolo, Ella ayaki koyeba ete mwa ntango moke liboso abɛta na ekuke ya Faina, mwasi yango abondelaki Nzambe boye: “Nayebi te soki ozali nani, kasi soki ozali koyoka ngai, salisá ngai.” Mwasi yango alendisamaki na lisolo oyo basololaki na Ella. Faina atunaki mituna mingi mpe alandaki na likebi biyano oyo Ella apesaki. Nsukansuka, andimaki ete Batatoli ya Yehova bateyaka solo ya Biblia. Lokola azalaki kotánga na inivɛrsite, Faina abongisaki programɛ na ye mpo alekisaka ntango mingi na bandeko ya lisangá mpe na mosala ya kosakola. Na sanza ya Mai 1994, Faina azwaki batisimo mpe abandaki mbala moko mosala ya mobongisi-nzela. Mpo na kokokisa bamposa na ye, azwaki mpe mosala oyo etali makambo ya ordinatɛrɛ oyo ezwaka mokolo mobimba te.

 Na sanza ya Novɛmbɛ 1994, wana azalaki na mosala ya kosakola, Ella ayokaki mbala moko nzoto mobimba elɛmbi. Ntango akendaki na lopitalo, baekizamɛ emonisaki ete misɔpɔ na ye ebandaki kobimisa makila. Na mpokwa, makila ya Ella ekitaki mingi (taux d’hémoglobine: 7,2). Nkulutu moko ya lisangá na bango, oyo azali mpe mokambi ya Komite mpo na boyokani na minganga, alakisaki minganga mayele mosusu oyo bakoki kosalela oyo esɛngaka kozongisa makila te. b Lipaso esalemaki malamu, kozanga ete básalela makila. Ella akómaki lisusu nzoto kolɔngɔnɔ.​—Misala 15:28, 29.

Likambo yango ekamwisaki Karl mingi, ye azali monganga ya maladi ya basi oyo azalaki kosalisa Ella. Karl azali Moyuda oyo abotamaki na ekólo Allemagne. Na nsima, amikundolaki ete baboti na ye, oyo babikaki na ntango Hitler azalaki koboma Bayuda nyonso, bakutanaki na Batatoli ya Yehova na kati ya bakaa ya bakangami. Karl atunaki mituna mingi. Atako mosala na ye ya monganga ezalaki kozwa ye ntango mingi mpenza, kasi Karl asombaki ntango mpo na koyekola Biblia mbala na mbala. Na mbula oyo elandaki, akómaki mpe koyangana na makita pɔsɔ na pɔsɔ.

Mombóto oyo motɛki manɛti akonaki ebimisaki mbuma nini? Tosili komona nini ekómelaki elenge mobali Sasha na libota na bango. Mpo na Ella, lelo oyo azali mobongisi-nzela monene. Mwana na ye, Eina, abandaki mpe mosala yango nsima ya kozwa diplome ya eteyelo ya ntei. Faina azali mpe kosala lokola mobongisi-nzela monene. Karl, monganga ya Ella, ye azwi batisimo mpe akómi Motatoli mpe azali mosaleli na misala na lisangá. Azali mpe kolakisa bato na ye ya maladi mpe bato mosusu ete mateya ya solo ya Biblia ezali na nguya ya kobikisa.

Na ebandeli, etuluku moke ya bato oyo balobaka monɔkɔ ya Russe oyo bayaki kofanda na Israël, ezalaki naino na kati ya lisangá oyo esalaka makita na monɔkɔ ya Liebele na engumba Haifa. Kasi sikoyo ekómi lisangá oyo esalaka makita na monɔkɔ ya Russe oyo ezali na basakoli ya Bokonzi ya molende koleka 120. Tokoki mpenza koloba ete soki bokoli oyo esalemaki ezali mpe mpo motɛki manɛti na Lviv asalelaki libaku ya kokona mombóto!

[Maloba na nse ya lokasa]

[Karte na lokasa 29]

(Mpo na komona yango, talá mokanda)

UKRAINE

ISRAËL

[Eutelo ya bafɔtɔ]

Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.

[Bililingi na lokasa 30]

Ella na mwana na ye Eina

[Elilingi na lokasa 31]

Batatoli oyo balobaka monɔkɔ ya Russe, na engumba Haifa. Banda na lobɔkɔ ya mwasi: Sasha, Ilana, Natasha, Galina, Faina, Ella, Eina na Karl