1, 2. (a) Mi eco ta mini ’ba azi ru kupi saaru ni ma ru nizu ri ma efi ovuni ini eri ra ’dini ku ri ece ngoniru? (b) E’yo ’ba yini ega Yesu ma dria ri ngoni?

’BA RU kupi saaru ’diyi nyakua ’dia kakau. Mi eco ’ba azi ru kupi saaru ni ma ru ni ra. Mini eri ma ru nizu ri ma efi ovuni mi ni eri kililiru ’dini ku. Efinisi ini ni e’yo eri ma dria ’diyi, azini adriza erini ’diyi dria ku.

² Yesu Kristo ni tro ndra o’azu nyaku dria ’dia aga di eli ogogo 2,000 ’bo ra ti, mi eco sa azini si e’yo eri ma dria ri eri ’bo. ’Ba e’yo ada Yesu ma dria ri nipi ku ’diyi kakau. ’Ba azi ’diyi ’yo eri ndra ’ba onyiru ni, azi ’diyi ’yo eri ndra nabi ni, dika azi ’diyi ega eri Mungu i. Mi ega mivu ria ngoni?​—Mi ne E’yo O’bazaru ’Diyi 12 ri.

3. Eri orodriru mini e’yo onizu Yehova Mungu pi ma dria Yesu Kristo be a’dusi?

³ Eri orodriru mini e’yo ada Yesu ma dria ri onizu. A’dusi? Biblia lu amani ’dini: ‘Idri ’dani ’daniri eri ’di’i, yi ma ni mi Mungu alu a’dule adaruri’i, azini ’ba mini tini epeleri Yesu Kristo’i.’ (Yohana 17:3) Mi ka e’yo ada Yehova pi ma dria Yesu be ri oni ra, mi nga o’a paradisia nyakua ’dia ’dani ’dani. (Yohana 14:6) Yesu ni ovuzu amani eceta kililiru agapi ra ri i risi, e’yo onizu eri ma dria ri eco vini mi aza ko idri mini ri ma alea azini geri mini o’azu ’ba azi ’diyi pie  ri ma alea. (Yohana 13:34, 35) Ama oni ndra e’yo ada Mungu ma dria ri Capita 1 ma alea ’bo. Ama di mu e’yo Biblia ni imba Yesu ma dria ri oni.

4. “Mesia” kaniku “Kristo’i” ri ma efi ngoni?

⁴ Eli kakau de nga Yesu osi ni ku, Yehova ondri ndra Biblia ma alea si kini i nga Mesia, kaniku Kristo ma ti epe ra. “Mesia” ’di Ebrania ti si, dika “Kristo” ’di Giriki ti si. E’yo sile ’diyi ma efi kini Mungu ni nga agu ovupi Mesia ru ri pe ni, dika eri nga azi amboru ni fe eri dri. Mesia ni nga fe e’yo Mungu ni azi ’diyi ma eca woro e’yo ada ru. Yesu eco vini mi aza ko ewu ’di ma alea ra. Yesu ni nga osizu ku ria, ’ba yi ndra e’yo ega Mesia ni nga ovu a’di i yari ma dria.

5. ’Ba Yesu ma vuti bipi ’diyi a’i ndra eri Mesia iri ra ya?

⁵ ’Ba Yesu ma vuti bipi ’diyi ovuni ndra abaza si eri Mesia i yari si ku. (Yohana 1:41) Eceta si, Simoni Petero ’yo Yesu ni: “Mi Kristo Mungu idriruri ma mvi’i.” (Matayo 16:16) Ama eco Yesu ni adaru Mesia iri ni ngoniru?

6. Yehova ko ndra ’ba asi ada be ’diyi ma aza Mesia ni nizu ngoniru?

⁶ Eli kakau de nga Yesu osi ni ku, nabi Mungu ni ’diyi si ndra e’yo eri ma dria ’diyi ci ecozu ’ba yi ma aza kozu Mesia ni nizu. ’Di ni ndra ’ba yi ma aza ko ngoniru? Mi ega di nga ’ba pe mi ti ’ba azi mini oku drio dri fuzu eribe ku ni ma dri te pari basi ni pa tuzu ria. ’Ba azi ka mini e’yo ece agu ’da ma dria ra, mi nga eri isu ewakokoru. Geri alu ’disi, Yehova ayu nabi ini ’diyi e’yo ecezu e’yo Mesia ni nga ’ye ’diyi ma dria, azini e’yo ngapi i ’yepi eri be ’diyi ma dria. E’yo  ondriza ’diyi ni yi ’yezu yima paria ri ko ’ba asi ada be ’diyi ma aza nizu ra Yesu ni Mesia i.

7. E’yo ondriza iri e’dapi Yesu ni Mesia i ’diyi ngo yi?

⁷ E’yo ondriza ’diyi ma eceta azi yi iri ’di. Okori si, eli 700 de nga Yesu osini ku, Mika ondri ndra kini Mesia ni nga osi aku ambo omvele Betelehemu ru ria. (Mika 5:2) Yesu osi vini pari ’da ma alea ada! (Matayo 2:1, 3-9) Irizu ri, Danieli ondri ndra kini Mesia ni nga i e’da eli 29 si. (Danieli 9:25) ’Di lu eceta iri e’dapi Yesu ni Mesia i ri.​—Mi ne E’yo O’bazaru ’Diyi 13 ri.

8, 9. Sa Yesu ni batisimu isuzu ’dasi a’du afa ’ye ndra i e’dazu eri Mesia i ri ni?

⁸ Yehova e’da ndra Yesu ni Mesia i ri inditiri. Mungu ’yo ndra Yohana Batisimu fepi rini i nga erini eceta fe Mesia ni nizu ra. Eli 29 si Yesu ni muzu Yohana vu batisimu isuzu ria, Yohana ne eceta nde ra. Biblia ece amani e’yo i ’yepi sa ’dasi ri ra: “Yesu ka baputizi bi ’bo, eri efu yiarisi, etu amve coti, te mi ndre, ’bu zi i eri dri ra, eri ndre orindi Mungunini esiria va a’balaule, emuria i dria; te mi ndre, o’duko ibi bua, ’yo ra, ’Di ‘Mvi mani lele turi i, ma ovu ayikosi tu erisi.’” (Matayo 3:16, 17) Yohana ni eceta ’di nezu azini o’duko ’di erizu ’bo ri ma vutia, ni di ra Yesu ni Mesia i. (Yohana 1:32-34) O’du Yehova ni ima orindi osuzu Yesu ma dria ’dasi, Yesu eca di Mesia ’i. Eri ’ba ndra Mungu ni pe ovuzu Dricere ru azini Opi ru ri i.​—Isaya 55:4.

 ⁹ E’yo Biblia ni ondri ’diyi ni ecazu e’yo adaru risi, e’yo Yehova ni nze ima ti siri si, azini eceta Erini fe o’du Yesu ni batisimu isuzu ’dasi ri e’da di nditiri Yesu ni Mesia i. Te di Yesu enga ngoa, azini eri ma adriza yi ndra ngole? Ama ma ne di nga e’yo Biblia ni nze ri.

10. Biblia imba e’yo idri ndra Yesu ni de nga emu ni nyakua ku ri ma dria ngoni?

¹⁰ Biblia imba kini Yesu o’a ’bua ewu angiri de nga emu ni nyakua ’dia ku. Mika ’yo kini, Mesia ni “ndra drio.” (Mika 5:2) Yesu ma ngulupi ’yo pale karakara kini, ’bani nga i osizu ’ba ada ru ku ria, i ndra o’a bua. (Mi la Yohana 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5.) Yesu ma agyi Yehova be ri e’do ndra drio de nga emu ni nyakua ku.

11. Yehova le Yesu ni saaru a’dusi?

¹¹ Yehova le Yesu ni saaru. A’dusi? A’dusiku Yehova e’do o’bata o’ba eri si. Ani ’ba Yesu ni omve “’ba osile afa dria ’bale ’diyi ma drilea okori’i.” * (’Ba Kolosaia ’Diyi 1:15) Yehova le vini Yesu ni saaru a’dusiku o’ba eri ima ngulupi si. ’Di bani asisile ’bani eri omvezu “Mvi erini tile aluri” iri. (Yohana 3:16) Yehova ayu vini lu Yesu ni a’dule afa azi ’diyi o’bazu. (’Ba Kolosaia ’Diyi 1:16) ’Ba vini Yesu ni omve “E’yo” i a’dusiku Yehova ni ndra eri ayu i a’dule e’yo ini ’diyi nzezu malaika yini ’ba ada yi pie.​—Yohana 1:14.

12. Ama ni ngoniru Yesu pi ovuni Mungu be ’ba alu ri i ku?

¹² ’Ba azi ’diyi ega Mungu pi Yesu be ’ba alu ri i. Te ’di ovuni e’yo Biblia ni imba ri i ku. Biblia ece kini, ’ba o’ba Yesu ni o’ba o’ba. ’Di ma efi, eri ma e’doza ci. Te di Yehova afa dria o’bapi niri ma e’doza yo. (Zaburi 90:2) Yesu ovupi Mungu ma Mvi ru ri ma asisile  ndra ecazu Mungu be tro tro ni yo. Biblia imba vini nditiri, Ata aga Mvi ni ra. (Mi la Yohana 14:28; 1 ’Ba Korintoa ’Diyi 11:3.) Yehova ni lu “Mungu Okpoe’ini” a’dule ni. (E’doza 17:1) Eri uru tu, okpo eri niri aga afa azi o’bale ’diyi vuri dria ra.​—Mi ne E’yo O’bazaru ’Diyi 14 ri.

13. Biblia ’yo kini Yesu ni “wura Mungu ’bani ecole ndrele kurini” ri i ’dini a’dusi?

¹³ Yehova ri ndra azi nga ima Mvi Yesu be tualu eli bilioni bilioni de nga o’bani ’bu pi nyaku be ku. Le leta yima eselea ri ma ovu ndra angiri tu! (Yohana 3:35; 14:31) Yesu ni adriza ima ati ni ’diyi ma vuti obizu kililiru risi, Biblia omve eri “wura Mungu ’bani ecole ndrele kurini” ri i.​—’Ba Kolosaia ’Diyi 1:15.

14. Yehova ma mva erini lele tu ri eco ndra osi ’ba ada ru ngoniru?

¹⁴ Yehova ma mva erini lele tu ’diri ndra ava si angu ’bua ri kuzu, ecozu osizu ’ba ada ru nyakua ’dia. ’Daleri eco di ndra i ’ye ngoniru? Yehova ayu di tali ecozu ima Mvi ma idri ojazu engazu ’bua risi, eri ’bazu oku aliria ru omvele Maria i ri ma alea. E’yo ’disi, Yesu ma ata ’ba ada ru ni ndra yo. Maria osi ndra di mva ezata kokoru ni, fe erini ru Yesu i.​—Luka 1:30-35.

15. Mi eco e’yo oni Yehova ma dria kililiru ngoniru?

¹⁵ Ecozu e’yo onizu angiri Yesu ma dria, idri erini ri ma dria, azini adriza erini ’diyi ma dria, mi ma la buku Biblia ni Matayo, Marako, Luka, azini Yohana. ’Diyi buku ’bani e’yo Yesu ma dria ’diyi sizu ri. Yesu ni e’yo ’yezu tro tro Ata ni ’yelerile risi, e’yo mini la  eri ma dria ri ni nga mi aza ko Yehova ni nizu kililiru. Asisile ’disi Yesu ’yo ’dini: “’Ba ma ndrepi ’bori, ndre Atani ’bo.”​—Yohana 14:9.

16. Yesu imba ndra e’yo a’du ma dria? Imbata Yesu ni ’diyi enga ngoa ya?

¹⁶ ’Ba kakau yi ndra Yesu ni omve ‘Imbapi i.’ (Yohana 1:38; 13:13) E’yo orodri be tu erini ndra imba ri ma azi “E’yo bari suruniri” i. Suru nde ’di a’du afa ni ya? Eri opi nyaza Mungu ni ’bua, ngapi opi nyapi wudrikuru drisi dria ri i. Eri nga tusu coza eji ’ba Mungu ma ti eripi ra ’diyi ni. (Matayo 4:23) E’yo dria Yesu ni imba ’diyi enga Yehova vu. Yesu ’yo ’dini: “Imbata mani eri maniri ku, te ’ba ma ti epepiriniri’i.” (Yohana 7:16) Yesu ni ndra ra Yehova le ’ba yi ma eri e’yo baru Suru Mungu niri ni ngazu opi nyazu wudrikuru drisi dria ri.

17. Yesu ni ndra ’ba yi imba ngoa? Eri ndra azi nga okporu ’ba yi imbazu a’du ma e’yo si?

¹⁷ Yesu ni ndra ’ba yi imba ngoa? Pari dria erini ecozu ’bayi isuzu ra ria. Eri ndra ’ba yi imba aku ambo ndu ndu ’diyi ma alea si, cua si, pari ’ba yini yi okuzu Mungu izizu ’diyi ma alea si, azini aku eselea si. Rini ndra ’ba yi te pari alua ’dini ku. Eri kani mu ’ba yi vu. (Marako 6:56; Luka 19:5, 6) Yesu nga ndra azi okporu azini ayu sa angiri ima okpo be ecozu ’ba azi ’diyi ma aza kozu. A’dusi? Ni ndra ra ’da e’yo Mungu ni le ima ’ye ri, azini eri ndra e’yo ima Ati ni leleri ’ye sa dria si i. (Yohana 8:28, 29) Yesu ni ndra vini e’yo olu ’ba yi ma e’yo ni fizu eri ma asia yiki ru risi. (Mi la Matayo 9:35, 36.) Ni ndra ra ’ba dini ma dri cepi ’diyi imba ni ndra ’ba yini e’yo ada Mungu ma  dria, azini Suru erini ri ma dria ri ku. Le ndra di ani ’ba kakau ma aza ko e’yo bari erizu.

18. Adriza Yesu ni ’diyi ma eselea mini lele tu ri ngo i?

¹⁸ Yesu le ndra ’ba yi, dika asi vini yi si saaru. Eri ma asi ndri saaru, dika ’ba yi ndra e’yo nze eribe uri kokoru. Anzi nyiri yi ndra vini avasi o’azu eri be. (Marako 10:13-16) Yesu ni ndra sa dria si e’yo kililiru ri ’ye i. Ngu anyamgbolo azini e’yo liza kililiru ku ri onzi. (Matayo 21:12, 13) Ewu ndra erivu ’dasi, ’ba feni ndra oku yini driwala azini inzita ku. Te Yesu ni ndra oku yini inzita fe ruta be ra. (Yohana 4:9, 27) Yesu ni ndra vini ’ba azi afu kokoru ni. Eceta si, ondre azi alu nisi oji ’ba erini ti opele ’diyi ma pa. ’Ba ati’boru, orodri koko ’diyi ndra azi ’dileri ’yeni.​—Yohana 13:2-5, 12-17.

19. Eceta e’dapi Yesu ni e’yo ’ba yini leleri ra, dika le ndra vini yi ma aza ko ra ri ngo i?

¹⁹ Yesu ni afa ’ba yini leleri ra, le ndra di ani yi ma aza ko. ’Di e’da ndra i nditiri erini okpo Mungu niri ayuzu ’ba yi atizu risi. (Matayo 14:14) Ecetasi, agu azi ndra ofu be ni emu Yesu vu, ’yo erini: ‘Mi ka le ra, mi eco ma rua ’ba alaru ra.’ Candi azini azo agu ’da niri ma e’yo fi Yesu ma asia saaru. Ovu ani candi si, azini le eri ma aza ko ra. Yesu eju di ima dri eri elozu, dika ’yo erini ’dini: “Ma le ra, mi rua ma ovu di alaru.” Agu ofu be ’di nga di ati ra! (Marako 1:40-42) Mi ega di nga ayiko fu ndra agu ’da ngopi yari?

20, 21. Yesu ni eceta kililiru ni e’yo Mungu ma ti erizu risi a’dusi?

²⁰ Yesu ni eceta kililiru ni, erini e’yo erizu Mungu ma tia ra risi. E’yo ni tro ndra ovuzu ewaru ra ti, dika  eri ma ari’bo yini ndra e’yo onzi ’diyi ’yezu eri ma rua ra ti, eri ma a’ita ati vuri awi ndra okporu. Ecetasi, sa Satani ni eri obezu risi, Yesu awini e’yo eza ku. (Matayo 4:1-11) ’Ba Yesu vu akua ’diyi ma azi awini ndra eri Mesia iri a’i ku, eyini egazu “eri aza aza risi.” Te Yesu mu drile azi Mungu niri ngazu. (Marako 3:21) Ari’bo erini ’diyi ni tro ndra e’yo ’yezu eri be adra si ti, Yesu awi a’ita si Mungu vu, awini asi ’ba arioti ofezu ku.​—1 Petero 2:21-23.

²¹ Yesu ni tro ndra drazu geri azi onzi, suza fepi saaru ni si ra ti, awini e’yo eza Yehova ma drilea ku. (Mi la ’Ba Filipia ’Diyi 2:8.) Mi ega di nga ta e’yo ti ngopi o’du erini drazu risi. ’Ba bi eri ra, ’ba li inzo drinia kini o’da Mungu ni, ’ba li eri ma dria dra ni, dika ’ba  ogu erisi. Vutinia asikari co eri ra, dika opa eri pati ma rua. Erini dra ria, ’yo ’dini: ‘’Ye di i ’bo.’ (Yohana 19:30) O’du ni agazu na Yesu ma drata ma vutia ’bo ria, Yehova enga di eri rua orindi ru ri be. (1 Petero 3:18) Sabiti were ma vutia, Yesu da dri ’bua, “ri va Mungu ma dri ndiria,” sa Mungu ni i ’bazu Opiru ri tezu.​—’Ba Ebraniani 10:12, 13.

22. Yesu ni ndra ovuzu ima Ati vu a’ita be ri fe di sa ’disi amani drileba ngole ’diyi isuzu?

²² Yesu ni awizu a’ita be ima ati vu risi, ama eco di idri ’dani ’dani paradisia nyakua ’dia, Yehova ni ndra lele amani ri isu ra. Capita ’di ma drilea ri ma alea, ama nga drata Yesu niri nzi amani geri ecozu o’azu ’dani ’dani ri ngoniru yari oni.