1. Nti bisongelaka ti Matsonoko mfunu meri kwe Yezu?

 BANZA’ETI ka bwe waketi mona ku mutima bu waketi wirikila Yezu ta longesa. Ngano mbala kwa keri zonzelaka Matsonoko ma santu ma kasimba mu mutu? Diangana, mu misamu mia ntete mi katâ ha manima ma bateme’andi, mpe mu misamu mia mansukina mi katâ ntete lufwa lwandi, Yezu wazonzela Matsonoko. b (Lub. 8:3; Mik. 31:5; Like 4:4; 23:46) Mu mvula tatu na ndambu zi kayôkesa mu tisalu tiandi ha mutoto, Yezu mbo keri vulu tangaka Matsonoko, mbo keri ma zonzelaka, mpe mbo keri ma bangulaka ha lungiri bantu.—Mat. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Like 4:16-20.

2. Yezu bu keri kwe kuri, nti biamubakisa mu tomo zaba Matsonoko? (Tala tifwani ha tinima tia ntete.)

² Mivu miayôka ntete kabatika tisalu tiandi, Yezu mbo keri tangaka, mpe mbo keri vulu wirikila ntangulu ya Zu dia Nzambi. Ntembe kâni, mbo keri wirikilaka Mariya na Yozefe beri zonzelaka Matsonoko mu bimoko biawu bia bilumbu biabiansoni bia mu kanda. c (Lub. 6:6, 7) Tulendi bâ na lukwikulu ti Yezu na kanda diandi mu sinagoge beri kwendaka mu bilumbu bia Sabala. (Like 4:16) Kûna, mbo keri wirikilaka ntangulu ya Matsonoko ma santu na bunsungu bwabwansoni. Ntangu bu  yeri kwe yôke, Yezu wayizi longoka mu tanga Matsonoko ma santu. Buna, Yezu ka yizi’â zaba kwa matieleka ko, kâ wayizi ma zolo, mpe wabika ti masobesa ndiatulu’andi. Mu tifwani, bambuka’eti musamu wayôka ku Tempelo Yezu bu keri na mvula 12. Milongi miatomo zaba Musiku wa Mose miayituku mu mayela ma Yezu na mvutu zandi.—Like 2:46, 47, 52.

3. Nti tuzonzela mu timoko ti?

³ Beto mpe tulendi longoka mu zaba na mu zolo Zu dia Nzambi, bu tukwe dia tangi bilumbu biabiansoni. Kâ, bwe tulendi bakila ndandu mu misamu mi tutangaka? Tulendi baka malongi mu misamu mia tâ Yezu kwe bantu bazaba Musiku, mu kati na bitsoniki, Bafarize na Basaduseye. Mfumu zo za mabundu mbo zeri vulu tangaka Matsonoko, kâ ka beri’â bakaka ndandu ko mu mio mi beri tangaka. Yezu wazonzela mpila zitatu za lembo sarila bantu bo ngatu babaka ndandu mu Matsonoko. Misamu mi kabatêla mbo mitubakisa mu tomesa lenda dieto 1) dia bakula mio mi tutangaka, 2) dia baka bimvwama bia timpeve 3) dia bika ti Zu dia Nzambi diatusobesa.

4. Nti Like 10:25-29 yitulongesaka mu musamu wutariri ntangulu ya Zu dia Nzambi?

⁴ Tuzololo tabakula misamu mi tutangaka mu Zu dia Nzambi. Tala ti kâni, ntangulu’eto ka yitunatina ndandu ko. Mu tifwani, tataluzuleno timoko tia sa Yezu na bakala dimosi diatomo zaba Musiku. (Tanga Like 10:25-29.) Bakala dio bu kayula ka nti kafweti sa mu baka luzingu lwa mankululu, Yezu wamunata mu Zu dia Nzambi bu kamutêla ti: ‘Bwe batsoneka mu Musiku? Nti tangaka?’ Bakala dio walenda mu hana mvutu ya mbote bu kazonzela verse zizonzelaka luzolo mu Nzambi na mu bampwana’eto. (Lev. 19:18; Lub. 6:5) Kâ, tala musamu wu katâ ha manima: ‘Mpwana’ani ni nani?’ Bakala dio wasongela ti ka tomo’â bakula nsasa ya misamu mi katanga ko. Buna, ka zaba ko ka bwe kaketi sarila Matsonoko mu mpila ya mbote mu luzingu lwandi.

5. Bwe tifu tia sambila na tia tangaka malembe-malembe bilendi tu bakisila mu bakula misamu mi tutanga?

⁵ Tulendi kwizi tomo bakula Zu dia Nzambi bu tutomesa bifu bieto bia ntangulu. Mabanza mata landa malendi ku bakisa. Sambila ntete wabatika mu tanga. Nsatu lubakusu lwa Yehova ye neto mu bakula Matsonoko, buna tulendi mu lomba mpeve santu’andi ngatu ka tubândi na mabanza yeko-yeko. Ha manima, tanga malembe-malembe. Mpila yo mbo yikubakisa mu bakula misamu mi ta tanga. Wulendi bâ musamu wa mbote kwe nge mu tanga mu zu dia ngolo, peleko mu landa ntangulu ya Bibila ya audio. Tala ti meso maku mu Bibila dia papier mata kwe landi bu ta kwe wirikiri ntangulu ya audio, mbo kwizi bakula misamu, mbo bambukila misamu, mpe mbo tomo longoka mu mio mi ta tanga mu Zu dia Nzambi. (Yos. 1:8) Bu manisa mu tanga, vutu sambila mu tonda Yehova mu bungu dia kabu diandi, mpe mu lomba lubakusu mu sarila mio mi tengi.

6. Mu bungu dia nti we mfunu mu tiyulaka biyuvu na mu bongaka note bu tangaka? (Tala mpe tifwani.)

⁶ Tazonzeleno mabanza mole makaka malendi ku bakisa mu tomo bakula Bibila. Tiyula biyuvu mu mio mi ta tanga. Bu tangaka tinsamu, tiyulaka: ‘Ntia bantu ba ta zonzela mu tinsamu? Nani ta zonza? Kwe nani kata zonzela, mpe mu bungu dia nti? Ntia kûma na ntia ntangu musamu wasalamana?’ Biyuvu  bia mpila yo mbo bikubakisa mu banza na mu landa mabanza ma nguri ma misamu mi ta tanga. Bonga mpe note mu ntangu yi kwe tangi. Bu tsoneka, mbo tomo sa keba mu mio mi ta tanga, mpe mbo tomo mia bakula. Tifu tia tsoneka mbo tikubakisa mpe mu bambukila mio mi ta tanga. Lendi tsoneka biyuvu na mvutu zi bakiri bu siri recherches, lendi mpe tsoneka mabanza ma nguri na mpila yi lendi sarila mio mi tengi peleko lendi tsoneka kwa mbanzulu zaku mu mio mi tengi. Lendi kwizi mona ti tifu tia tsoneka tilendi ku bakisa mu mona ti nsangu ze mu Zu dia Nzambi mu bungu dia nge batsoneka zo.

7. Ntia tifu tie neto nsatu bu tutangaka, mpe mu bungu dia nti? (Matie 24:15)

⁷ Yezu wazonzela tifu tia mfunu tie neto nsatu tala ti tuzololo mu bakula Zu dia Nzambi—lenda dia swasikisa. (Tanga Matie 24:15.) Ngano lenda dia swasikisa ni nti? Ni lenda dia mona ka bwe mabanza mata kwelana, lenda dia swasikisa mabanza makaka na dia mona mabanza ma swekama. Yezu wasongela mpe ti lenda dia swasikisa die neto nsatu mu bakula misamu milungisaka mbikululu za Bibila. Nsatu tifu tio ye neto mpe mu tomo baka ndandu mu mio mi tutangaka mu Bibila.

8. Bwe tulendi sarila lenda dia swasikisa bu tutangaka?

⁸ Yehova wahana lenda dia swasikisa kwe bisari biandi. Buna, mu sambila bu mu lomba lubakusu mu kurisa tifu tio. (Bin. 2:6) Bwe lendi sarila tintwari na lusambulu lwaku? Tomo taluzula mio mi ta tanga, mpe tala ka bwe mikwelanaka na misamu mi zebi. Mu baka lubakusu, tala mikanda mitubakisaka mu longoka Bibila, ntiana Guide de recherches des Témoins de Jéhovah. Mikanda mio mbo mikubakisa mu bakula verse yi ta tanga mu Bibila na mu mona ka bwe lendi ya sarila mu luzingu lwaku. (Ebr. 5:14) Bu sarila lenda dia swasikisa bu tangaka, mbo kwizi tomo bakula Matsonoko.

9. Ntia matieleka ma mfunu me mu Zu dia Nzambi Basaduseye balembo kipa?

⁹ Basaduseye, mabuku ma 5 ma ntete ma Matsonoko ma Hebre ma batomo zaba, kâ ka beri’â kipaka matieleka ma mfunu ko me mu mabuku mô. Mu tifwani, tataleno ka bwe Yezu katâ kwe Basaduseye bu bamuzonzela mvumbukulu ya ba fwa. Wabayula ti: ‘Ka lwatanga ko, mu buku dia Mose, mio mia mu têla Nzambi, ha tisanga (muti wa nsende): “Meno ni Nzambi ya Abrahame, ya Izake, ya Yakobe?”’ (Mak. 12:18, 26) Ni bu sa ti Basaduseye verse yo ya batanga mbala zazingi, tiyuvu ti bayula Yezu tiasongela ti ka batomo’â kipa matieleka ma Bibila ma mfunu ko—ndongosolo yitariri mvumbukulu ya ba fwa.—Mak. 12:27; Like 20:38. d

10. Nti tufweti silaka keba bu tutangaka?

¹⁰ Ntia malongi tuta baka? Bu tutangaka, tufweti saka keba mu misamu miamiansoni mie mu verse, peleko mu mio milendi tu longesa tinsamu tia Bibila. Ka tuzololo’â ko kwa mu bakula misamu milembolo mpasi, kâ mpe tuzololo mu bakula matieleka makaka ma swekama me ntalu.

11. Bwe lendi sarila 2 Timote 3:16, 17 mu baka bimvwama bie mu Zu dia Nzambi?

¹¹ Bwe lendi bakila bimvwama bia timpeve bu tangaka Bibila? Tataleno mio mi tâka 2 Timote 3:16, 17. (Tanga.) Mbo yitâka ti “miamianso miatsonoko [. . .] Salu [. . .] miena’ 1) mu longesa, 2) mu semba, 3) mu sungika, mpe 4) mu longa. Lendi baka ndandu mu mpila zo za ziyà ni bu sa ti mabuku ma Bibila ma lembo vulu sarilaka ta tanga. Tomo taluzula tinsamu mu mona ka nti tita ku longesa mu Yehova, mu makani mandi, peleko mu mitieno mia Nzambi. Tala ka bwe tie mfunu mu semba. Mu sila bo, tala ka bwe verse zita ku bakisila mu mona na mu katula bifu bia mbi, mpe na mu tatamana mu bâ wa kwikama kwe Yehova. Tala ka bwe lendi sarila verse mu sungika mabanza ma tengama, kampe mabanza ma zonzele muntu mu tisalu tia samuna. Mu verse zi tengi, dinga malongi malendi ku bakisa mu bâ na mabanza ma Yehova. Bu bâ na mabanza mô ma mayà mu mutu, mbo baka bimvwama bia timpeve bilendi ku bakisa mu baka ndandu mu ntangulu’aku ya Bibila.

12. Mu bungu dia nti Yezu kayula Bafarize tiyuvu eti: ‘ka lwatanga wo ko?’

¹² Yezu wayula mpe tiyuvu eti ‘Ka lwatanga wo ko?’ mu songela ti Bafarize mbanzulu za mbi zeri nawu mu Matsonoko. (Mat. 12:1-7) e  Lumbu timosi, Bafarize batâ ti milongoki mia Yezu ka beri’â zitisaka Sabala ko. Mu ba hana mvutu, Yezu wasarila bifwani biole bie mu Bibila, mpe wazonzela Ozea mu songela ti Bafarize ka beri’â bakulaka musiku wutariri Sabala ko, mpe ka basongela tiari ko. Mu bungu dia nti ntangulu ya Zu dia Nzambi yalembo sobesa bantu bo? Mu bungu ti mbo beri tangaka Zu dia Nzambi mu lulendo na mu tsâla bantu. Bifu biawu biabakabakasa mu bakula misamu mi beri tangaka.—Mat. 23:23; Za 5:39, 40.

13. Ntia mabanza mafweti bâka neto bu tutangaka Bibila, mpe mu bungu dia nti?

¹³ Mbo tubakaka malongi mu misamu mia tâ Yezu ti tufweti tangaka Bibila na mabanza ma delakana. Ka twena ntiana Bafarize ko, beto tufweti bâ ba kuluka, mpe tufweti bâ ba kubama mu longoka. Tufweti ‘tambula na bulemvo, Zu diamenene mu beto.’ (Zaki 1:21) Tala ti ba lemvoka twena, mbo tubika Zu dia Nzambi diamena mu mitima mieto. Ni mu ntangu kwa yi tulembo bâ na tifu tia tsâla na lulendo, malongi ma Bibila matariri tiari tia lemvokela, tiari tia mutima na luzolo, makwizi tu sobesa.

14. Bwe tulendi zabila tala ti Bibila tubikaka diatusobesa? (Tala mpe bifwani.)

¹⁴ Mpila yi tubongelaka bampwana’eto yilendi songela tala ti mbo tubikaka Zu dia Nzambi diatusobesa. Bafarize ka babika ko ti Zu dia Nzambi diasobesa mitima miawu, ntiangu bayizi semba bantu balembo zaba misamu. (Mat. 12:7) Mpila mosi mpe, mpila yi tumwinaka mpe yi tubongelaka bantu bakaka mbo yisongelaka tala ti Zu dia Nzambi mbo ditusobesaka. Mu tifwani, ngano mbo tuvulu bâka na tifu tia mona bifu bia mbote kwe bantu bakaka, peleko bifu biawu kwa bia mbi tusungamanaka? Ngano mbo tuvulu fwilaka bantu tiari mpe mbo tubâka ba kubama mu lemvokela, peleko bantu tuvulu tsâlaka mpe mbo tulundaka diki? Tamana titaluzulaka mu mpila  yo, mbo tukwizi zaba tala ti misamu mi tutangaka mbo misobesaka mbanzulu na nsalulu zeto.—1 Tim. 4:12, 15; Ebr. 4:12.

15. Yezu bwe keri monaka ku mutima mu bungu dia Matsonoko ma santu?

¹⁵ Yezu Matsonoko ma santu ma keri zoloko, mpe mbikululu ye mu Mikunga 40:8 mbo yizonzelaka mio mi keri monaka ku mutima mu bungu dia Zu dia Nzambi. Verse yitêle: “Ndiyangalale mu sarila luzolo lwaku, o Nzambi’ani, mpe musiku’aku ku kati diani wena.” (NWT) Buna, wabâ mu nsayi mpe walenda mu sarila Yehova. Beto mpe tulendi bâ mu nsayi mpe tulendi lenda tala ti tutengi Zu dia Nzambi, mpe tubikiri dio diasobesa mitima mieto.—Mik. 1:1-3.

16. Mu ntia mpila lendi tomo bakila ndandu mu ntangulu’aku ya Bibila? (Tala kaku tie na mutu-diambu “ Misamu mia tâ Yezu milendi ku bakisa mu bakula mio mi tangaka.”)

¹⁶ Tintwari na misamu mia tâ Yezu mpe na tifwani tiandi, tatomeseno ntangulu’eto ya Bibila. Tulendi kwizi tomo bakula verse za Bibila bu tusambila, bu tutanga malembe-malembe, bu tutiyula biyuvu, mpe bu tubonga note. Tulendi sarila lenda dia swasikisa bu tutaluzula misamu mi tutangaka na bunsungu bwabwansoni, mpe bu tusarila mikanda mieto misikamanaka mu Bibila. Tulendi longoka mu tomo sarila Bibila, ni bu sa ti mu verse zi tulembolo tomo zaba, bu tudinga bimvwama bia timpeve mu verse zo. Mpe tulendi bika Zu dia Nzambi diatusobesa bu tutatamana mu bâ na mabanza ma delakana bu tutangaka. Bu tusarila malongi mô, mbo tukwizi tomo baka ndandu mu ntangulu’eto ya Bibila, mpe mbo tukwizi vutu pusana kwe Yehova.—Mik. 119:17, 18; Zaki 4:8.