Zizidila e Ntantu

“O wan’andi [Yakobo] awonso, amakala y’amakento, batelamene bamfiaulwisa; okadidi o fiaulwiswa; ovovele vo, kadi kuna nsi a fwa kwa mwan’ame nkwenda ye dilu. O s’andi undididi.”​​—⁠ETUKU 37:35.

YAKOBO wa selo kia Nzambi kuna nz’ankulu wakendalala kikilu mu kuma kia lufwa lwa mwan’andi. Wavova vo odidila mwan’andi yavana kefwa. Nze Yakobo, nanga lenda mona vo ke dilendakana ko mu zizidila e ntantu zafwilwa nzolw’aku. Nga mona ntantu za mpila yayi disonganga vo kuna ye lukwikilu ko muna Nzambi? Ve kikilu!

Nkand’a Nzambi usonganga vo Yakobo nkwa lukwikilu kakala. Nze Abarayama wa nkak’andi yo Isaki w’es’andi, Yakobo watondwa mu kuma kia lukwikilu lwandi. (Ayibere 11:​8, 9, 13) Lumbu kimosi wanwana fuku wamvimba ye mbasi muna vwa e nsambu za Nzambi. (Etuku 32:​24-​30) Kieleka, Yakobo ngwizani ambote kakala yau yo Yave. Adieyi tulenda longoka muna ntantu kamona Yakobo? E nkenda ye ntantu tumonanga vava tufwilwanga nzolw’eto ke kondwa lukwikilu ko muna Nzambi. O mona ntantu mu kuma kia lufwa lwa nzolw’eto fu kia kingutukila.

E Ntantu Nki?

Tulenda mona ntantu mu mpila zayingi. Kuna kw’akaka, e ntantu zazi zilenda kala  lukendalalu lwa ntima. Badika e nona kia Leonardo, vava kakala ye kimbuta kia mvu 14, o s’andi wafwa ku kinsalukisa mu kimbevo kia ntima. Leonardo kesinga vilakana ko e lumbu bantwasila e nsangu kwa ngudi andi anleke. Kuna lubantiku, kakwikila ko vo s’andi ofwidi. Kana una vo wamona e vimbu dia s’andi vava dianatwanga kuna ziami, kakwikila dio ko. Vioka ngonde sambanu, Leonardo kalendanga dila ko. Nkumbu miayingi, wayindulanga vo s‘andi ku salu kele yo vingila vo kavutuka kuna nzo. Mvu wamvimba wavioka, i bosi kakwikila vo s’andi wafwa. Vava kakwikila dio, wamona kinsona. Kasikil’owu, vava kalwakanga kuna nzo yakondwa muntu, wasungamenanga o s’andi. Nkumbu miayingi kadilanga. S’andi kazininwang’o moyo.

Nze una tumwene muna nona kia Leonardo, e ntantu zilenda wokela yo zingila kolo kianda. Diakiese mu zaya vo dilendakana mu sunda e ntantu. Kansi, ediadi dilenda zingila kolo kianda. Nze una mputa yizingilanga mu sasuka, ntangwa ivavwanga mu sunda e ntantu za fwilwa nzolw’eto. Muna sunda ntantu, valenda vioka ngonde yovo mvu miayingi. Kansi, lukendalalu lwa ntima ye ngindu za badika vo e zingu kiaku ke kina diaka mfunu ko, ziyantika kuluka malembe malembe.

Ke diambi ko mu dila yovo songa e ntantu, ekolo osonganga lukendalalu lwaku, okulukiana e zingu kiampa. Vava muntu kefwanga tuzinwang’o moyo, kadi kasidi vo diaka ko. E zingu kieto kifwete kulukiana kondwa nzolw’eto. O songa e ntantu zaku dilenda kusadisa. Ke wantu awonso ko besonganga e ntantu mu mpila imosi. Dialudi vo, o sweka ntantu dilenda kuvanga e mpasi mu ntima yo fwasa mavimpi maku. Aweyi lenda songela ntantu zaku mu mpila yambote? Nkand’a Nzambi ukutuvananga malongi mambote mu diambu diadi. *

Zizidila Ntantu

Afwidi ayingi bemonanga vo omokena y’akaka divevolanga e ntantu zau. Tala e nona kia Yobi wa selo kia Nzambi, oyikwanga muna Nkand’a Nzambi ona wafwilwa wana kumi yo zizidila ntonta zakaka. Wavova vo: “O moyo ame ukenonokene o zinga; kangula nkangula nyidimu ame. Vova mvova muna ndudi a moyo.” (Yobi 1:​2, 18, 19; 10:⁠1) Sungamena vo Yobi wazola “kangula” nyidimu andi. Aweyi kavangila wo? Wayika vo: “Vova mvova.”

Paulo wafwilwa ngudi wavova vo: “E diambu dikunsadisanga i mokena mu kuma kia lufwa lwa ngudi ame.” Ozevo, o mokena y’akundi aku dilenda vevola ntantu zaku. (Ngana 17:​17) Vava kafwilwa o ngw’andi, Yone  walomba kw’ampangi Akristu bankingula nkumbu miayingi. Wavova vo, “omokena y’akaka divevolanga e ntantu zame.” Ngeye mpe olenda mona vo omokena yo wantu bekuwá kuna ngemba dilenda kusadisa mu zizidila ntantu.

O soneka mpe dilenda kusadisa mu vevola ntantu. Awana ke belendanga songa ntantu zau ko bemonanga vo diasazu mu soneka ntantu zau. Vava Saulu yo Yonatane bafwa, Davidi wa nkwa kwikizi wasoneka e mbembo, muna kasongela e ntantu zandi. E mbembo yayi yasonama muna nkanda wa 2 Samuele 1:​17-27.

O dila mpe kulenda vevola e ntantu. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: ‘E ma yawonso ivwidi ntangw’andi kana nkutu . . . ntangw’a dila.’ (Kimpovi 3:​1, 4) Dialudi vo, o lufwa lwa nzolw’eto i “ntangw’a dila.” Mansanga ma ntantu ke mafwene mwenwa nsoni ko. Nkand’a Nzambi nona yayingi uyikanga ya akala ye akento akwikizi ana badila muna songa ntantu zau. (Etuku 23:2; 2 Samuele 1:​11, 12) Vava kafinama vana ziami kia nkundi andi Lazaro ona wafwa, Yesu Kristu ‘wadila kinsanga.’​—⁠Yoane 11:​33, 35.

Vava okendalalanga mu kuma kia lufwa lwa nzolw’aku, ofwete kala ye luzindalalu, kadi e ngindu zaku kwanda kaka ziyantika kwenda. Sungamena vo dila ke diambu diamwena nsoni ko. Akristu ayingi bebakulanga vo o dila ke diambi kwandi ko, dilenda sadisa mu vevola e ntantu.

Finama Nzambi

Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “Nufinama Nzambi, oyandi mpe okunufinama.”  (Yakobo 4:⁠8) E sambu, i mosi muna mpila tulenda finamena Nzambi. Kuvezi diambu diadi ko! Nkand’a Nzambi usianga nsilu vo: “O Yave ofinamene awana babudik’e ntima, ovuluzang’awana bakendalala.” (Nkunga 34:​18) Ukutusikidisanga mpe vo: “Yekek’ezitu diaku kwa Yave, yandi okusikina.” (Nkunga 55:​22) Nze una tumwene kala, ndonga bemonanga vo omokena y’akundi au mu kuma kia ntantu zau dilenda kubasadisa. Nga ke disundidi ko o wete mu songa ntantu zeto kwa Nzambi ona osianga nsilu wa fiaulwisa ntima mieto?​—⁠2 Tesalonika 2:​16, 17.

Paulo ona tuyikidi kala wavova vo: “Vava imonanga vo kilendi zizidila diaka ntantu zame ko, ifukamanga yo samba kwa Nzambi. Yilombanga vo kansadisa.” Paulo una ye ziku vo sambu yandi ikunsadisanga. Ngeye mpe muna kwamanana samba, omona vo “Nzambi a fiauzi wawonso,” okukasakesa yo kukumika mu zizidila.​—⁠2 Korinto 1:​3, 4; Roma 12:12.

Vuvu kia Lufuluku

Yesu wavova vo: “Mono i lufuluku, yo moyo: on’okwikilang’omu mono, o fwa nkutu i kafwa, moyo aka kekala.” (Yoane 11:​25)  Nkand’a Nzambi ulonganga vo mafwa bevutuk’o zinga. * Vava kakala ova ntoto, Yesu wasonga vo una ye nkuma wa fula mafwa. Lumbu kimosi wafula dumbelele wa kimbuta kia mvu 12. Aweyi bamona mase mandi? “Bayizengenekene nzengenek’ayingi.” (Maku 5:​42) Muna Kintinu kiandi, Yesu Kristu wa Ntinu ezulu ofula ulolo wa wantu bezingila ova ntoto muna luvuvamu ye unsongi. (Mavangu 24:15; 2 Petelo 3:​13) Yindula e mpila kiese kikala vava mafwa befulwa yo wanana diaka y’azolw’au!

Claudete wafwilwa mwana mu sumbula kia kumbi di’ezulu, wamanika foto dia mwan’andi Renato vana kielo kia geleira. Ntangwa zawonso ketalanga e foto ovovanga vo, “tumonana diaka vava ofuluka.” Leonardo oyindulanga ntangwa ina s’andi kefuluka yo zinga muna nz’ampa kasila nsilu o Nzambi. Elo, e vuvu kia lufuluku, nto yasikila ya lufiaulwisu kwa yau ye kwa ndonga bafwilwa azolw’au. E vuvu kiaki kilenda kala mpe kia lufiaulwisu kwa ngeye.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

[Babu kina muna lukaya lwa 7]

“Nzambi a Fiauzi Wawonso”

“Okembelw’o Nzambi w’Es’andi a Mfumu eto Yesu Kristu, w’Ese dia nkenda, wa Nzambi a fiauzi wawonso.”​—⁠2 Korinto 1:⁠3.

E sono kiaki kia Nkand’a Nzambi kisonganga vo Nzambi olenda sadisa selo yandi yakwikizi mu zizidila konso mpasi zilenda kubabwila. Imosi muna mpila in’o Yave kefiaulwisilanga, i sadila nkundi yovo yitu kieto una vo Nkristu.

Leonardo ona wafwilwa ese, osungamenanga diambu dimosi diavangama diankasakesa yo kumfiaulwisa. Lumbu kimosi vava kalwaka kuna nzo, wasungamena vo ke muna diaka muntu ko muna nzo, vana vau wabokomoka ye dilu. Wayenda kuna mpatu imosi yo vwanda vana kunda yo kwamanana dila. Ekolo kadilanga, walomba lusadisu kwa Nzambi muna sambu. Vana vau, valwaka ekalu dianingama vana kakala. Leonardo osungamene vo o nati ekalu mpangi andi wa Nkristu. O mpangi nzila kavila ekolo kakayang’e nkanda mia salu. O mona kwankatu o mpangi ndiona kwafiaulwisa Leonardo.

Lumbu kimosi, nkento mosi ansona wamonanga kinsona yo kendalala kwayingi. Kavwenanga dila ko kadi kuna kwa yandi mawonso makala se tombe. Walomba lusadisu kwa Nzambi. Ekolo kasambanga, e telefone andi yabokela. Ntekelo andi wambokela. Wavova vo: “E moko kiakete twamokena kiamfiaulwisa kikilu. Yamona vo e mboka yayina i mvutu za sambu kiame.”

 [Babu kina muna lukaya lwa 9]

Fiaulwisa Akaka

‘[Nzambi] on’okutufiaulwisilanga muna mpasi zeto zawonso, kimana twalenda fiaulwisil’awana bena muna konso mpasi, muna mfiaulwiswa tufiaulwisu kwa Nzambi, yeto kibeni.’​—⁠2 Korinto 1:⁠4.

Akristu ayingi akieleka bemonanga e ziku kia mvovo miami. Wau vo bafiaulwiswa mu zizidila lufwa lwa nzolw’au, yau mpe belendanga fiaulwisa akaka.

Badika e nona kia Claudete, ona okingulanga akaka ntangwa zawonso mu kubazayisa oma ma lukwikilu lwandi. Una mwan’andi kafwidi ko, Claudete wakingulanga nkento mosi wafwilwa mwan’eyakala mu kimbevo kia câncer. O nkento ndiona wayangalelanga e nkingul’andi, kansi kayindula ko vo Claudete olenda bakula e ntantu zandi. Ke kolo ko vava kiafwa mwan’a Claudete, o nkento ndiona wayenda kingula Claudete yo kumvovesa vo: Ngizidi kukingula mu zaya kana vo lukwikilu lwaku lwakinu lwasikila wau ofwidilu mwana. O nkento wasivika lukwikilu lwasikila lwa Claudete, owau mu longoka kena Nkand’a Nzambi ntangwa zawonso ye Claudete yo fiaulwiswa kwa Diambu dia Nzambi.

Vava o s’andi kafwa, Leonardo wayantika longoka nding’a sinsu kimana kasamuna nsangu za lufiaulwisu lwa Nkand’a Nzambi kw’afwa matu. Wamona vo ngolo kevanganga za sadisa afwa matu, nluta miayingi zitwasanga. Wavova vo: “O sadisa afwa matu mu zaya diambu mu kuma kia Nzambi, dikunsadisanga mu zizidila e ntantu zame. Ivanganga ngolo yo vaula ntangwa yayingi mu kubasadisa. E ntantu zame zakituka se kiese vava yamona nlongoki ame antete a Nkand’a Nzambi kavubwa. Kieleka, wau i nkumbu antete yamona kiese kiayingi tuka s’ame kafwila.”​—⁠Mavangu 20:⁠35.

[Foto ina ina muna lukaya lwa 5]

O mokena y’akaka mu kuma kia ntantu zaku, dilenda kusadisa

[Foto ina ina muna lukaya lwa 6]

O soneka, dilenda kusadisa mu songa e ntantu

[Foto ina ina muna lukaya lwa 6]

O tanga oma ma vuvu kia lufuluku, i nto yasikila ya lufiaulwisu

[Foto ina ina muna lukaya lwa 8]

Yesu wasia nsilu wa fula awana bekwikilanga muna yandi