Yave ‘Onatanga Ezitu Diame Lumbu ke Lumbu’
Kanele vo kimbevo kiame mpasi zayingi kikuntwasilanga, itambulanga lusadisu lwa S’eto ezulu muna zingu kiame. Kiese kiayingi imonanga mu sadila Yave nze mviti a nzila se vioka 20 ma mvu.
Mu mvu wa 1956 yawutuka. Kimbevo kiyikilwanga vo espinha bífida yawutuka kiau. Muna kuma kia kimbevo kiaki, kialendanga toma diata ko yo kuntwasila diaka yimbevo yayingi.
Vitila luwutuku lwame, yakala dimosi yo nkaz’andi bena vo Mbangi za Yave basalanga salu kia kimisionario, bayantika longoka Nkand’a Nzambi yo mase mame. Vava yakala kindende, ateleki akete kaka bakala kuna Usakos, mbanza ina twazingilanga kuna Namíbia. Wau vo ke kwakala nkutakani ko, twalongokanga malongi ma tukutakanu kumosi y’esi nzo. Vava yalungisa mvu nsambwadi, yavangwa lupasu mu ziula e nzila ifwete viokela masuba. Vava yalungisa mvu 14, yabakama kimbevo kia niangi. Wau vo e sikola yatangilanga kwanda yakala, kiafokola tanga sikola ko kadi lusadisu lwa mase mame yavwanga o mfunu.
Kana una vo i wau, yabaka nzengo za siamisa ngwizani ame yo Yave. Miayingi muna nkanda mieto ke miakivaikila ko muna ndinga ya Africâner, ina vo i nding’eto ya kingutukila. Muna kuma kiaki, yalongoka Kingelezo kimana yatanganga nkanda mieto. Vava yalungisa mvu 19, yakituka se nteleki a Kintinu yo vubwa. Muna mvu yá mialanda, mpasi zayingi yakala zau za mayela yo kendalala kwayingi. Vana ntandu, wau vo wantu muna mbanza twazingilanga batoma wizananga, o wonga wa wantu wansimbanga mu sila umbangi yo vema kwawonso.
Vava yalungisa mvu 20, twayaluka kuna Namíbia yo kwenda kuna África do Sul, i kuna yalunganena mu nkumbu a ntete muna nkutakani. Yayangalala kikilu. Kansi, yavangwa lupasu lwakaka, kansi mu nkumbu wau lwa colostomia.
Kuna kwalanda, yawá elongi dia nkengi a zunga diavovela salu kia kimviti a nzila. Elongi diadi diasimba kikilu ntim’ame. Yazaya wo vo kiakala yo vimpi wambote ko, kansi yamonanga una Yave kansadisilanga muna mpasi zame zawonso. Muna kuma kiaki, yasoneka ndomba ya sala se mviti a nzil’a ngonde ke ngonde. Kansi, wau vo kiakala yo vimpi wambote ko, akuluntu bakatikisa mu tonda e ndomb’ame.
Kana una vo i wau, yabaka e nzengo za vanga mawonso ndenda muna salu kia umbangi. Muna lusadisu lwa ngudi ame ye mpangi zakaka, yasala ola zina zasalanga aviti a nzila muna salu kia umbangi mu kolo kia ngonde sambanu. Ediadi diasonga e ziku kia nzengo zame za sala se mviti a nzila, yasonga mpe vo kimbevo kiame ke kiakala nkaku ko. Yasoneka diaka ndomba yakaka, owau e ndomb’ame yatambulwilwa. Kina kia 1 kia ngonde a Setemba 1988, yayantika sala se mviti a nzil’a ngonde ke ngonde.
Muna salu kiame kia kimviti a nzila, imonanga una Yave kekunsadisilanga. O longa e ludi kw’akaka vana fulu kia sia e sungididi muna mpasi zame dikuntaninanga, kunkasakesa yo kunsadisa mu nungunuka muna mwanda. Kiese kiayingi imonanga muna sadisa wantu ayingi mu kiyekola kwa Yave yo vubwa.
Yamu wau kina yo vimpi wambote ko. Kansi, Yave ‘onatanga zitu diame lumbu ke lumbu.’ (Nku. 68:19) Mayingi kevanganga, ke kunsadisanga kaka ko mu zizidila mpasi zame, okunsadisanga mpe mu kala ye kiese wau ngina o moyo.