“Wiz’andandi”
“Wiz’andandi”
‘Konso muntu, ovo ozolele o kwiz’andandi, mbula kayivanina nkalu, yo nat’e nti andi ampasi, lumbu ke lumbu, yo kundanda.’—LUKA 9:23.
1, 2. (a) Nkia mboka kebokanga Yesu? (b) Aweyi otambulwilanga e mboka Yesu?
KUNA mfoko a salu kiandi ova ntoto, lumbu kimosi vava Yesu kasilanga umbangi muna mbanza Pereia, kuna ndambu a Yodani, kuna node ya Yuda, wafinamwa kw’etoko dimosi, wanyuvula dina kafwete vanga mu vwa moyo a mvu ya mvu. Una kazaya vo etoko diadi walundanga e Nsiku mia Mose, Yesu wambokela yo vova vo: “Nda teka konso ina wina yau, yo vana kw’asukami, wakala yo lusalu kun’ezulu: wiz’andandi.” (Maku 10:21) Yindula e mboka yayi ya landa Yesu wa Mwan’amosi a Nzambi wa Mpungu-Ngolo!
2 Etoko diadi wabembola e mboka yayi, kansi akaka betambulwilanga yo. Kuna lubantiku lwa salu kiandi, Yesu wavovesa Filipo vo: “Undanda.” (Yoa. 1:43) Filipo watambulwila yo kituka mosi mun’antumwa. Yesu wabokela mpe Matai, watambulwila. (Mat. 9:9; 10:2-4) Kieleka, Yesu wavana e mboka yayi kw’awonso bezolanga unsongi vava kavova vo: “Konso muntu, ovo ozolele o kwiz’andandi, mbula kayivanina nkalu, yo nat’e nti andi ampasi, lumbu ke lumbu, yo kundanda.” (Luka 9:23) Ozevo, konso muntu lenda kala se nlandi a Yesu kele vo ozolele. Nga una ye luzolo lwalu? Ndonga mu yeto tuna lwau, ikuma twatambulwila mboka a Yesu yo zayisa yo kw’akaka muna salu kia umbangi.
3. Aweyi tulenda vengela vukumunwa yo lembi landa Yesu?
3 Diankenda kikilu vo, akaka mun’awana beyangalelanga e ludi kia Nkand’a Nzambi, ke bezindalalanga longoka ko. Beyoyanga yo ‘vukumunwa’ mu lembi landa Yesu. (Ayib. 2:1) Aweyi tulenda vengela vonza kiaki? Diambote twakiyuvula: ‘Ekuma yatambulwila landa Yesu? Ediadi aweyi disonganga?’ E mvutu za yuvu yayi zilenda kutusadisa mu zindalala landa e nzil’a moyo twasola. Zilenda kutusadisa mpe mu kasakesa akaka mu landa Yesu.
Ekuma Tufwete Landila Yesu?
4, 5. Ekuma Yesu kenena wafwana mu kala se mfidi?
4 Yeremiya wa ngunza wavova vo: ‘E Yave, nzeye wo vo e nzil’a muntu ke ina muna yandi ko: ke dia muntu ko dia singikila ntambi zandi.’ (Yer. 10:23) Lusansu lwa wantu lusonganga vo e mvovo mia Yeremiya mia ludi kikilu. Mambu mayingi mesonganga vo wantu alembi lunga ke balendi sikila ko muna kiyala yau kibeni. Tutambulwilanga e mboka ya landa Yesu kadi tuzeye wo vo yandi wafwana mu kala Mfidi eto mu mpila ina ka itezakani yo muntu ko. Badika eyaka fu ya Yesu.
5 Kiantete, Yave yandi kibeni wasola Yesu se Masia wa Mfidi. Nani tomene zaya o Mfidi tuvwidi o mfunu avo ke Mvangi eto ko? Ki’ezole, Yesu wasonga e fu tulenda yangalela yo tanginina. (Tanga Yesaya 11:2, 3.) Kieleka, yandi i mbandu alunga. (1 Pet. 2:21) Ki’etatu, Yesu otoma lunga-lunga ana bekunlanda, nze una kasonga dio muna vana moyo andi mu kuma kiau. (Tanga Yoane 10:14, 15.) Osonganga mpe vo mvungudi ambote muna kutufila mu zingu kilenda kututwasila nsambu owau ye muna zingu kiambote kiakwele mvu. (Yoa. 10:10, 11; Lus. 7:16, 17) Muna kuma kia mana tuyikidi ye makaka mpe, nzengo zangangu twabaka za sola kunlanda. Kansi adieyi divavwanga muna landa Yesu?
6. Adieyi divavwanga muna landa Yesu?
Matai 7:21-23.) Vava akwa luzolo lwambote betambulwilanga e mboka ya landa Yesu, tukubazayisanga vo mawonso bevanganga Akristu akieleka muna zingu kiau kia lumbu ke lumbu, mafwete kal’e ngwizani ye malongi ye mbandu andi. Muna bakula una dina, yambula twafimpa maka mambu tuzeye mu kuma kia Yesu.
6 Mayingi mevavwanga mu landa Kristu ke yikilwa kaka Nkristu ko. O unu wantu ayingi bekiyikanga vo Akristu, kansi mavangu mau mesonganga vo “avangi a umpumbulu.” (TangaTanginina e Ngangu za Yesu
7, 8. (a) Nki i ngangu? Ekuma Yesu kakadila ye ngangu zayingi? (b) Yesu aweyi kasongela ngangu? Aweyi tulenda kuntanginina?
7 Yesu fu yayingi yambote kasonga, kansi yambula twafimpa kaka fu yá: ngangu zandi, lulembamu lwandi, vema kwandi ye zola kwandi. Diantete, tufimpa e ngangu zandi, i sia vo, una kasadilanga zayi ye umbakuzi. Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Muna ndiona [Yesu] mwaswekamena tusâlu twawonso twa ngangu yo zayi.” (Kol. 2:3) Yesu akweyi kabakila e ngangu? Yandi kibeni wavova vo: “Wauna yalongwa kaka kwa Se, i nsamuna mama.” (Yoa. 8:28) E ngangu zandi kwa Yave zatuka. Muna kuma kiaki ka tusivikanga ko o zayi kakala wau o Yesu.
8 Kasikil’owu, Yesu wasadila zayi muna sola mpila zingu kakala kiau. Yesu zingu kiavevoka kasola, wasianga sungididi mu vanga luzolo lwa Nzambi. Wasadila ntangw’andi ye ngolo zandi mu nungununa e salu kia Kintinu. Tulandanga mbandu a Yesu muna kalanga ye ‘disu dialungalala’ yo venga kuyikudikila mazitu ma mambu makondwa mfunu, mana mevavanga ngolo zeto ye ntangw’ayingi. (Mat. 6:22) Akristu ayingi bavevola zingu kiau, kimana bakala ye ntangw’ayingi ya sala salu kia umbangi. Akaka besalanga se aviti a nzila. Kele vo u mosi muna yau, ofwene sanisinwa. O ‘tombel’ekulu e kintinu’ kiese ye luyangalalu ditwasanga.—Mat. 6:33.
Kala Nlembami nze Yesu
9, 10. O Yesu aweyi kasongela lulembamu?
9 E fu kiezole kia Yesu tufimpa i lulembamu lwandi. Vava wantu alembi lunga bevewanga e wisa, akaka bekitukanga akwa lulendo. Kansi, Yesu waswaswana kakala. Kana una vo wavewa kiyekwa kiamfunu mun’ekani dia Yave, Yesu kakituka nkwa lulendo ko. Tukasakeswanga mu tanginina lulembamu lwandi. Paulu wa ntumwa wasoneka vo: ‘Se nukadi yo nyindu wau, una wakala muna Kristu Yesu: ona wina vo, ova kakala muna mpw’a Nzambi, kabadikila wo uma wa kafinina ko, owu wa kala kontwa kwa Nzambi, wayisisa nkatu, kabaka mpw’a ntaudi, wakituka se fwaniswa kia muntu.’ (Fili. 2:5-7) Aweyi diavangamena?
10 Yesu wayangalelanga elau dia kala vamosi yo S’andi ezulu, kansi kuna zola kw’awonso ‘wayisisa nkatu.’ O moyo a Yesu wasiwa muna vumu kia mwenze wa Nyuda, wavanguluka ngonde vwa yo wutuka se nsedi’a muntu. Muna nzo a nsukami wa mvadi-anti kawutukila. O Yesu muna nzo a Yosefe kasansukila nze kimwana-mwana yo kituka se nleke. Walunga kakala. Kansi muna kileke Luka 2:51, 52) Nkia mpila lulembamu!
kiandi walemvokelanga mase mandi malembi lunga. (11. Aweyi tulenda tanginina lulembamu lwa Yesu?
11 Tutangininanga lulembamu lwa Yesu vava tutambulwilanga ye zola kwawonso mu sala e salu yibadikilwanga vo yasakalala. Muna bonga e nona, badika e salu kia samun’e nsangu zambote. E salu kiaki kibadikilwanga vo kiasakalala, musungula vava wantu ke betambulwilanga ko, yo kutuveza yovo kutubangika. Kansi, muna zindalalanga muna salu kia umbangi, tulenda sadisa akaka mu tambulwila e mbok’a Yesu ya kunlanda. Tulenda sadisa mpe mu vuluza mioyo mia wantu. (Tanga 2 Timoteo 4:1-5.) E nona kiakaka i lunga-lunganga Eseka dieto dia Kintinu. Ediadi dilenda vava vo twasala salu yibadikilwanga vo yasakalala nze komba yo velelesa e nzo zakete. Tuzeye wo vo o velelesa Eseka dieto dia Kintinu dina vo i fulu kia nsambila yavelela, dimosi muna salu kieto kiavauka. Muna kuyivananga kuna mvevo mu sala e salu yibadikilwanga vo yasakalala, tusonganga lulembamu yo landa ntambi za Kristu.
Kala Nkwa Vema nze Yesu
12, 13. (a) Yesu aweyi kasongela o vema? Adieyi diamfila mu vanga wo? (b) Adieyi dilenda kutufila mu kala ye vema muna salu kia umbangi?
12 Badika vema kwa Yesu muna salu kia umbangi. Yesu mambu mayingi kavanga vava kakala ova ntoto. Wasala e salu kia mvadi-anti yo Yosefe w’es’andi ansansi. Muna uselo wandi, Yesu wavanga masivi mayingi, wawuka mbevo yo fula mafwa. Kansi o samun’e nsangu zambote yo longa ana basonganga luzolo lwa wá i salu kialuta o mfunu muna zingu kiandi. (Mat. 4:23) Wau vo tu alandi andi, salu kiaki mpe tusalanga. Aweyi tulenda landila mbandu andi? Ediantete, tulenda wo vanga muna zayanga ekuma Yesu kasadilanga salu kiaki.
13 Vana ntandu, o zola muna Nzambi kwafilanga Yesu mu samun’e nsangu zambote yo longa. Kansi Yesu wazolanga mpe ludi kina kalonganga. Kuna kwa yandi, e ludi kasamunanga kiakala se lusalu lulutidi ntalu yo vanga wawonso mu samuna kio kw’akaka. Yeto mpe nze alongi yovo ateleki tufwete kala yo nyindu wau umosi. Yindula malongi ma ludi twalongoka mu Nkand’a Nzambi. Tuzeye diambu dia kimfumu kia nz’amvimba kiafidiswa e mpaka ye una disingikilwa. Tutoma bakulanga dina kelonganga o Nkand’a Matai 13:52.) Muna samunang’e ludi ye kiese kiawonso tusonganga kw’akaka o zola kweto muna dina kekutulonganga o Yave.
Nzambi mu kuma kia nkal’a mafwa ye nsambu tutambula muna nz’ampa ya Nzambi eyi yifinamene. Kana vo ke kolo ko twalongokele mambu mama yovo se kolo kiayingi, sungamena dio vo mamfunu kikilu. E ludi kiaki, lusalu lwantalu. (Tanga14. Aweyi tulenda tanginina e mpil’a Yesu ya longela?
14 Badika una kalongelanga o Yesu. Ntangwa zawonso wasadilang’e Sono ya Nkand’a Nzambi mu longa wantu. Muna songa diambu diamfunu, nkumbu miayingi kavovanga vo: “Diasonama.” (Mat. 4:4; 21:13) Muna mawonso kavova, mayingi mu Sono ya Kiyibere matukanga. Nze Yesu, tufwete sadilanga Nkand’a Nzambi muna salu kieto kia umbangi yo sia ngolo za tanga sono kia Nkand’a Nzambi kele vo dilendakana. Muna mpila yayi, tulenda sadisa akwa ntima miansongi mu bazaya vo ngindu za Nzambi tulonganga ke za yeto kibeni ko. Ekwe kiese tukalanga kiau vava wantu bekutuvananga e ntangwa mu tanga Nkand’a Nzambi yo kubasonga mfunu ye nsas’a Diambu dia Nzambi! Vava betambulwilanga e mboka ya landa Yesu, e kiese kieto kiwokelanga.
Landa Yesu Muna Zolanga Akaka
15. Nkia fu kiambote kakala kiau o Yesu? O zay’e fu kiaki aweyi dilenda vanga kwa yeto?
15 Diambu diansuka dia zingu kia Yesu tufimpa, dia lukasakeso kikilu, i zola kwandi muna wantu. Paulu wa ntumwa wasoneka vo: ‘O zola kwa Kristu kukutufilanga.’ (2 Kor. 5:14) Vava tubadikanga zola kwa Yesu muna wantu awonso ye muna konso muntu mu yeto, e ntima mieto miyangalalanga yo kutufila mu landa mbandu andi.
16, 17. O Yesu aweyi kasongela zola kwandi kw’akaka?
16 Yesu aweyi kasongela zola kw’akaka? E mpila yisundidi kasongela zola, i yekola moyo andi muna wete dia wantu. (Yoa. 15:13) Kansi, muna uselo wandi, Yesu wasonga mpe zola mu mpila zakaka. Kasikil’owu, wafwilanga awana bamonanga mpasi e nkenda. Vava kamona Maria y’awana bakala yandi badilanga mu kuma kia lufwa lwa Lazaro, wamona kikilu e nkenda. Kana una vo wayenda mu fula Lazaro, Yesu ‘wadila e kinsanga.’—Yoa. 11:32-35.
17 Muna lubantiku lwa salu kiandi kia umbangi, nkwa wazi wafinama Yesu yo vova vo: “Ovo ozolele wo, olenda kunkianzisa.” Yesu aweyi kavutula? Lusansu lusonganga vo: ‘Wamona e nkenda.’ I bosi wavanga diambu diesivi. “Olambwidi o koko, umviakene, umvovese vo, nzolele wo; kianza kwaku. Vana vau, o wazi unkatukidi, okienze.” Muna Maku 1:40-42.
Nsiku a Mose, e nkwa wazi wafunzuka kakala. Yesu olenda kwandi wuka muntu ndiona lembi kunsimba. Kansi, Yesu wawuka nkwa wazi muna kunsimba, kimana kamona e kiese kia simbwa kwa muntu akaka. Nanga diambu diadi ke diavangamanga ko se vioka mvu miayingi. Ekwe mpila nkenda kasonga!—18. Aweyi tulenda songela vo tu “akwa ngyambani muna mpasi”?
18 Wau vo tu alandi a Kristu, tukasakeswanga mu songa zola kweto muna kalanga “akwa ngyambani muna mpasi.” (1 Pet. 3:8) Ke diasazu ko dia bakula ngindu za mpangi ana bemonanga mpasi za mayela malembi sasukanga yovo lukendalalu, musungula kele vo ke tubwidilu mambu mama ko. Kansi, Yesu wasonga e nkenda kwa mbevo, kanele vo yandi kibeni kayela ko. Aweyi tulenda fwila wantu e nkenda? Muna wunikinanga ye luzindalalu lwawonso vava muntu ke kutuzayisanga mpasi zandi. Tulenda kiyuvula: ‘Kele vo yakala vana fulu kiandi, aweyi yadi mona?’ Kele vo tubakwidi e ngindu z’akaka, tulenda kala twafwana mu ‘kasakes’a kwa ntima mia nkenda.’ (1 Tes. 5:14) Dilenda kutusadisa mu landa Yesu.
19. Mbandu a Yesu aweyi ilenda vanga kwa yeto?
19 Ekwe mpatu ambote ya longokela tusolwele muna mvovo ye mavangu ma Yesu Kristu! Avo tuzeye mayingi mu kuma kiandi, tuzola kituka nze yandi. Tukala ye kiese kiayingi kia sadisa akaka bavanga diau adimosi. Yambula vo yeto awonso twakala ye kiese muna landanga Masia wa Ntinu tuka owau yakwele mvu.
Nga Olenda Sasila?
• Aweyi tulenda songela e ngangu nze Yesu?
• Mu nkia mpila tulenda songela lulembamu?
• Aweyi tulenda songela o vema muna salu kia umbangi?
• Aweyi tulenda tanginina Yesu mu songanga zola kw’akaka?
[Yuvu ya Longoka]
Babu/Foto ina muna lukaya lwa 5
NKANDA UKUTUSADISA MU TANGININA KRISTU
Muna lukutakanu lwa mvivu lwa mvu wa 2007, twatambula nkanda una ye makaya 192, una yo ntu a diambu vo “Wiz’andandi.” Nkanda wau wakubikwa mu sadisa Akristu basia sungididi muna Yesu, musungula muna fu ye mavangu mandi. E kapu yole yantete, ilandilwanga kwa kunku kiyikanga e fu ya Yesu eyi isundidi, nze lulembamu lwandi, unkabu, ngangu, lemvo ye luzindalalu lwandi.
E kunku yakaka ilende iyikanga e salu kia Yesu nze nlongi ye nteleki a nsangu zambote ye zak’e mpila kasongela zola kwandi. Mambu mena mu nkanda wau mesadisa Akristu mu tanginina Yesu.
Tuna ye vuvu vo nkanda wau ukutusadisa mu kuyifimpa yo kiyuvula: ‘Nga ilandanga kieleka Yesu? Aweyi ndenda kunlandila una ufwene?’ Nkanda wau usadisa mpe ‘ana basidi moyo a mvu ya mvu etima’ mu kituka alandi a Kristu.—Mav. 13:48.
[Foto ina muna lukaya lwa 4]
Nkia fu kiavavwanga kwa Yesu muna tambulwila kwiza ova ntoto yo wutuka nze nsedia?
[Foto ina muna lukaya lwa 6]
Nki kilenda kutufila mu kala yo vema muna salu kia umbangi?