တၢ်မၤလိ ၁၂
ဝံစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ ကဲဘျုးလၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်
“တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်အစိအကမီၤဘၣ်, မ့ၢ်လၢယသး [စီဆှံ] လီၤ, တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အယွၤစံးဝဲဒၣ်.”—စကၤရယၤ ၄:၆.
တၢ်သးဝံၣ် ၇၃ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ပှၤယူဒၤဖိလၢအအိၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်တဖၣ်န့ၣ် အတၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်.
ဖဲပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် အိၣ်လၢဘၤဘူၤလိၣ် အနံၣ်အါမးဝံၤအလီၢ်ခံ ယဟိဝၤယွၤ “ထိၣ်ဂဲၤ ပၤရၣ်အစီၤပၤကိရ့ၣ်အသး” လၢကဒုးက့ၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်. အဃိ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကသးခုဝဲဒိၣ်မး. စီၤပၤတဂၤအံၤ ပျဲဝဲလၢပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကက့ၤလၢအထံကီၢ်ဒီး က “သူၣ်အံၣ်စရ့လးအကစၢ် အဟံၣ်” လီၤ. (ဧ့စြၤ ၁:၁, ၃) ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ်က့ၤ ကစၢ်ယွၤ လၢအမ့ၢ်အတီ လၢထံကီၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤတ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်. အဃိ မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤသးခုဒိၣ်မး လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်.
၂. ပှၤယူဒၤဖိလၢ အဟဲက့ၤတဖၣ် မၤတၢ်မနုၤ ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်လဲၣ်.
၂ ဖဲ ချ.ခ.န ၅၃၇ နံၣ်န့ၣ် ပှၤယူဒၤဖိတနီၤ ဟဲက့ၤတုၤလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် လၢအမ့ၢ် ကလံၤထံးယူဒၤဘီမုၢ် အဝ့ၢ်ခိၣ်လီၤ. ဒီးပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်အံၤန့ၣ် စးထီၣ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ်. အဝဲသ့ၣ်သူၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အခီၣ်ထံး ဝံၤဝဲဖဲ ချ.ခ.န ၅၃၆ နံၣ်လီၤ.
၃. ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါဒ်လဲၣ်.
၃ ဖဲပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်အံၤ စးထီၣ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အခါ အထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါအါမး. ပှၤလၢအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ် “မၤစၢ်လီၤ ယူဒၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အစုအဂံၢ်အဘါ, ဒီးမၤတံာ်တာ်အီၤလၢ အသူၣ်ထီၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ.” (ဧ့စြၤ ၄:၄) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ကကီလၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်အဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ် ဖဲစီၤအၢ်တၤၡါၡတၤ ကဲထီၣ်ဖၢၡၢၣ်အစီၤပၤ ဖဲ ချ.ခ.န ၅၂၂ အခါ တၢ်အိၣ်သး နးဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ. * စီၤပၤထီၣ်သီအဃိ ဒုၣ်ဒါတဖၣ် ဟံးန့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢက “မၤတံာ်တာ်” ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်လၢ ပဒိၣ်အ “တၢ်သိၣ်တၢ်သီ” လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၄:၂၀) ဒုၣ်ဒါတဖၣ် ဆှၢလီၤလံာ်ဆူ စီၤပၤအၢ်တၤၡါၡတၤအအိၣ် ဒီးတဲဝဲလၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကူၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ကပူထီၣ်ထီဒါအီၤ. (ဧ့စြၤ ၄:၁၁-၁၆) ဒီးစီၤပၤနာ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်လံၣ်တၢ်လီအဃိ ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ ပှၤကပာ်ပတုာ် တၢ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်. (ဧ့စြၤ ၄:၁၇-၂၃) အဃိ ဖဲန့ၣ်အခါ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် တဆဲးသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢၤဘၣ်.—ဧ့စြၤ ၄:၂၄.
၄. ဖဲဒုၣ်ဒါတဖၣ် မၤပတုာ် တၢ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲဒ်လဲၣ်. (ယၡါယၤ ၅၅:၁၁)
၄ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် တၢ်လၢအကမၣ်တဖၣ် လၢအအိၣ်ဖဲန့ၣ် ဒီးပှၤတနီၤလၢ အအိၣ်လၢဖၢၡၢၣ် အတၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ် ပာ်လီၤအသးလၢ ကမၤပတုာ် တၢ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ် တုၤလၢအဝံၤ ဒီးယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤအတၢ်တိာ်ပာ်ထီဘိ. (ဖး ယၡါယၤ ၅၅:၁၁.) အဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ်ဝဲ စီၤစကၤရယၤ ဒ်ဝံအသိး. ဝံစကၤရယၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူဒိၣ်မး ဒီးယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤအီၤ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီ ဃိးခါ လၢကကဲထီၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်အဂီၢ်. တၢ်ထံၣ်လၢညါခီတဖၣ်အံၤ မၤစၢၤပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တလိၣ်ပျံၤ အဒုၣ်အဒါတဖၣ်ဘၣ် ဒီးအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အဝဲသ့ၣ်လၢ ကဆဲးမၤ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ မၢအဝဲသ့ၣ်မၤ. လၢတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ ယဲၢ်ခါတခါအပူၤန့ၣ် ဝံစကၤရယၤထံၣ်ဝဲ မ့ၣ်အူဒၢတခါ ဒီးသ့ၣ်စၤယံးခံထူၣ်.
၅. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၅ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်လၢ ဝံစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီလၢ ဘၣ်ဃးဒီးမ့ၣ်အူဒၢ ဒီးသ့ၣ်စၤယံးခံထူၣ်. တဘျီတခီၣ် ပသးဂံၢ်ဘါ လီၤစၢ်အဃိ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ. ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါ, တၢ်အိၣ်သးဆီတလဲ ဒီးပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပတနၢ်ပၢၢ်အီၤအခါန့ၣ် ပမ့ၢ်နၢ်ပၢၢ် တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢ တၢ်သးတီအပူၤ.
ဖဲပှၤထီဒုၣ်ထီဒါပှၤအခါ
စီၤစကၤရယၤ ထံၣ်ဝဲတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ လၢအမ့ၢ် သ့ၣ်စၤယံးခံထူၣ် အသိယွၤလီၤလၢ မ့ၣ်အူဒၢတခါလၢ အအိၣ်ဒီးမ့ၣ်အူအခွးနွံဖျၢၣ်. (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၆)
၆. တၢ်ထံၣ်လၢညါခီလၢ ဘၣ်ဃးဒီး မ့ၣ်အူဒၢ ဒီးသ့ၣ်စၤယံးခံထူၣ်လၢ စကၤရယၤ ၄:၁-၃ အပူၤန့ၣ် မၤဆူၣ်ထီၣ် ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်အသးဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢလံာ်ကုခိၣ်.)
၆ ဖး စကၤရယၤ ၄:၁-၃. တၢ်ထံၣ်လၢညါခီလၢ ဘၣ်ဃးဒီး မ့ၣ်အူဒၢ ဒီးသ့ၣ်စၤယံးခံထူၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် လဲၤခီဖျိ တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါ ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. မ့ၣ်အူဒၢန့ၣ် အသိအိၣ်ဝဲထီဘိ. သ့ၣ်စၤယံးခံထူၣ်န့ၣ် အသိဟဲယွၤလီၤလၢ မ့ၣ်အူဒၢ အလီခီဖျၢၣ်အပူၤ ဝံၤဒီး သိတဖၣ်ယွၤလီၤကဒါက့ၤလၢ မ့ၣ်အူဒၢအခွးတဖၣ်အပူၤ. အဃိ မ့ၣ်အူဒၢ အမ့ၣ်အူန့ၣ် ကဲၤဝဲထီဘိ. စီၤစကၤရယၤ သံကွၢ်ဝဲလၢ “တၢ်အံၤတဖၣ် မ့ၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.” ဒီးယဟိဝၤယွၤ အမူခိၣ်ကလူး တဲဆၢအီၤလၢ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ “တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်အဂံၢ်အဘါဘၣ်, တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်အစိအကမီၤဘၣ်, မ့ၢ်လၢယသး [စီဆှံ] လီၤ, တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အယွၤစံးဝဲဒၣ်.” (စကၤရယၤ ၄:၄, ၆) သိလၢအဟဲလီၤလၢ သ့ၣ်စၤယံးအထူၣ်န့ၣ် ဒိလီၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံ လၢအလၢာ်ကွံာ်တသ့ဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤအသးစီဆှံန့ၣ် အစိကမီၤ ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ဖၢၡၢၣ် အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိခဲလၢာ် စၢၢ်တလၢၢ်လီၤ. တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပှၤသူၣ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ်တဖၣ် လဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါကန့ၢ် ဒီးတ့ထီၣ်ဝဲတၢ်လုၢ်ဟံၣ်ကဝံၤနီၢ်ကီၢ်. အဃိ တၢ်ကစီၣ်တခါအံၤ ကမၤဆူၣ်ထီၣ် ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်အသးဒိၣ်မး. ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ်ကဘၣ်နာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆဲးတ့ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်. အဃိ ပှၤမၤပတုာ်ကွံာ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်မၤ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် နာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆဲးတ့ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လီၤ.
၇. တၢ်ဆီတလဲလၢ အမၤစၢၤ ပှၤတ့ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၇ လၢခံ တၢ်ဆီတလဲအိၣ်ထီၣ်အဃိ အညီထီၣ်လၢ ပှၤသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဖးဒိၣ်ညါ. ဖဲ ချ.ခ.န ၅၂၀ န့ၣ်ဖၢၡၢၣ်အစီၤပၤ ဒၤရယါဝ့ၣ် တၢတဂၤ စးထီၣ်ပၢတၢ်. ဖဲအဝဲပၢတၢ် ခံနံၣ်တနံၣ်အခါ အသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤတြီဃာ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ် အတၢ်မၤန့ၣ် တလီၤပလိာ်ဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်. အဃိ အဝဲဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ပှၤကဆဲးသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်တုၤ အဝံၤ. (ဧ့စြၤ ၆:၁-၃) စီၤပၤဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ကလုၢ်ဒ်အံၤန့ၣ် တလီၤဆိကမိၣ်နီတစဲးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် စီၤပၤတဂၤအံၤ မၤဝဲအါန့ၢ်အန့ၣ်ဒံး. အဝဲဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ ပှၤလၢအကပိာ်ကပၤတဖၣ် တဘၣ်မၤတံာ်တာ်ဝဲ တၢ်သူၣ်ထီၣ် အတၢ်မၤအံၤဘၣ် ဒီးကဘၣ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤဝဲ ကျိၣ်စ့ ဒီးတၢ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤလၢ ပှၤလိၣ်ဘၣ်အီၤလၢ ပှၤကသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အဂီၢ်. (ဧ့စြၤ ၆:၇-၁၂) ဒီးလွံၢ်နံၣ်ဘျဲၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ဖဲ ချ.ခ.န ၅၁၅ န့ၣ် ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် တ့ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ် ဝံၤဝဲလီၤ.—ဧ့စြၤ ၆:၁၅.
ဖဲနထံၣ်ဘၣ် တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါအခါ သန့ၤနသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အစိအကမီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၈)
၈. ဖဲနထံၣ်ဘၣ် တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ နအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူသ့လဲၣ်.
၈ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါ. အဒိ, ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤန့ၣ် အိၣ်ဘၣ်လၢ ထံကီၢ်လၢ ပှၤတြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤ. အဃိ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အအိၣ်ဖဲန့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပှၤက့ၤဖီၣ်အီၤ ဒီးပှၤ ‘လဲၤကိးအီၤလၢ ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ဒီးစီၤပၤတဖၣ် အမဲာ်ညါ’ အဃိ ကဲထီၣ်တၢ်အုၣ်အသးလၢ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်အဂီၢ်. (မးသဲ ၁၀:၁၇, ၁၈) တဘျီတခီၣ် ပဒိၣ်ပပှၢ်ဆီတလဲအဃိ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သဘျ့အါထီၣ် လၢကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်. မ့တမ့ၢ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်တဖၣ် စံၣ်ညီၣ်တၢ် တီတီလိၤလိၤအဃိ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် အဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သဘျ့အါထီၣ် လၢကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်အဂီၢ်. မ့မ့ၢ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအဂၤတနီၤန့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါလၢ အဂၤတဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဘၣ်လၢ ထံကီၢ်လၢ ပှၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢတၢ်သဘျ့အပူၤ ဘၣ်ဆၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ထီဒါအီၤ ဒ်သိးအသုတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢၤတဂ့ၤအဂီၢ်. (မးသဲ ၁၀:၃၂-၃၆) ညီနုၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အဘူးအတံၢ်လၢ အထီဒါအီၤတဖၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အတၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါန့ၣ် တကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဘၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ဟ့ၣ်ၡူဝဲ. ဒီးတဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအထီဒါတၢ် ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤတဖၣ်န့ၣ် လၢခံကဲထီၣ်ယဟိဝၤပှၤအုၣ်သးလၢ အသူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်ဒိၣ်မး. အဃိ ဖဲနထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ တဘၣ်ဟ့ၣ်အၡူတဂ့ၤ. ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအသးစီဆှံလၢ အစိအကမီၤဒိၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးနၤ. အဃိ အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ, တလိၣ်နပျံၤ တၢ်နီတမံၤဘၣ်.
ဖဲနထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးဆီတလဲအခါ
၉. ဖဲပှၤယူဒၤဖိတနီၤ ထံၣ်ဝဲတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အခီၣ်ထံးအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် အသးဟးဂီၤလဲၣ်.
၉ ဖဲပှၤဆီလီၤ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အခီၣ်ထံး ဝံၤအခါ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အသးပှၢ်တနီၤန့ၣ် ဟီၣ်ဝဲ. (ဧ့စြၤ ၃:၁၂) လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ စီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ အပှဲၤဒီးအလၤကပီၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ် “ထိၣ်သတြီၤ” တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ ပှၤကတ့ထီၣ်အီၤတဖျၢၣ်အံၤ ဒီးစီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အသီတဖျၢၣ်အံၤ တမ့ၢ် “တၢ်နီတမံၤဘၣ်” အဃိလီၤ. (ဃးကဲ ၂:၂, ၃) အဝဲသ့ၣ်ထိၣ်သတြီၤဝဲ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အသီတဖျၢၣ်အံၤ ဒီးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ အပူၤကွံာ်တဖျၢၣ်အဃိ အသးဘၣ်ဒိဒိၣ်မး. ဝံစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် ကသးခုထီၣ်က့ၤအဂီၢ်. မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၀. မူခိၣ်ကလူး အတၢ်ကတိၤလၢ စကၤရယၤ ၄:၈-၁၀ န့ၣ်ကမၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်အသးဒ်လဲၣ်.
၁၀ ဖး စကၤရယၤ ၄:၈-၁၀. မူခိၣ်ကလူး တဲဝဲလၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်က “ထံၣ်ဘၣ် နီၣ်ထူၣ်ကလာ်အပျံၤလၢ [ပှၤယူဒၤဖိ အပဒိၣ်] စီၤစရူဘၤဘ့လး အစုပူၤဒီး . . . ကသူၣ်ခုသးခုလီၤ.” အအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်. နီၣ်ထူၣ်ကလာ်အပျံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ပီးတၢ်လီလၢ ပှၤကထိၣ်ကွၢ်တၢ် ဒ်သိးပှၤကသ့ၣ်ညါလၢ တၢ်ဖိတၢ်လံၤတမံၤမံၤ အိၣ်ဝဲဘျၢဧါ တဘျၢဧါ, လိၤဧါ တလိၤဧါ. မူခိၣ်ကလူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်တဖျၢၣ်အံၤ မ့ၢ်တဖျါလီၤဘီလီၤမုၢ်ဒ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ် လၢအပူၤကွံာ်တဖျၢၣ်ဘၣ်သနာ်က့ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်တဖျၢၣ်အံၤ ပှၤသူၣ်ထီၣ်အီၤ ကဝံၤဝဲ ဒီးယဟိဝၤယွၤ ကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ. ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်တဖျၢၣ်အံၤန့ၣ် ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကြၢးဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်တဖျၢၣ်အံၤ. တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ် ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အသီတဖျၢၣ်အံၤ ဒ်ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲအသိး. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်သးစၢၢ်ဆၢလၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ ကျဲလၢယဟိဝၤယွၤ တူၢ်လိာ်ဝဲ ဒီးမ့ၢ်သးစၢၢ်ဆၢဝဲလၢ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်အသးအဂီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကသးခုထီၣ်က့ၤဝဲ.
ဖဲနတၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲအခါ အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၁-၁၂) *
၁၁. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲမနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၁ ဖဲပတၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲအခါ တညီလၢပဂီၢ် ထီဘိဘၣ်. အဒိ, ပှၤတနီၤလၢ အမၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤ လၢအနံၣ်အါမးန့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်မူဒါလၢအသီ. ဒီးပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ အသးပှၢ်ထီၣ်အဃိ မူဒါလၢ အမၤဝဲမုာ်ဒိၣ်မးတဖၣ်န့ၣ် တမၤဘၣ်ဝဲလၢၤဘၣ်. ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးဒ်န့ၣ်အခါ ပသးမ့ၢ်ဟးဂီၤန့ၣ် တဘၣ်နီမံၤဘၣ်, အကဲထီၣ်အသးဒီးပှၤကိးဂၤဒဲးသ့. လၢအခီၣ်ထံးခါန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပတနၢ်ပၢၢ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ် ဒီးပတူၢ်လိာ်အီၤတသ့ဘၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအဲၣ်ဒိး က့ၤမၤကဒါက့ၤ တၢ်လၢပမၤတ့ၢ်အီၤတဖၣ် မ့တမ့ၢ် ပသးကဟးဂီၤ ဒီးပကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ခဲအံၤန့ၣ်ပမၤန့ၢ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် တန့ၢ်အါအါလၢၤဘၣ်. (ကတိၤဒိ ၂၄:၁၀) အဃိ စီၤစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆဲးဟ့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၂. ဖဲပသးဟးဂီၤ ခီဖျိလၢ ပတၢ်အိၣ်သးဆီတလဲအခါ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ဝံစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီန့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၂ ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ် ဒ်ယဟိဝၤယွၤအသိးန့ၣ် ဖဲပထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သးဆီတလဲအခါ ပလဲၤခီဖျိအီၤ ကညီဝဲ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ယဟိဝၤယွၤ မၤတၢ်လၢအဒိၣ်အမုၢ်အါမး ဒီးပဝဲစ့ၢ်ကီး ပမၤသကိးဘၣ်တၢ်ဒီးအီၤအဃိ မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လီၤဆီဒိၣ်မး. (၁ ကရံၣ်သူး ၃:၉) ပမူဒါ မ့ၢ်ဆီတလဲဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အဲၣ်လၢပဖီခိၣ်န့ၣ် တဆီတလဲဘၣ်. အဃိ ဖဲတၢ်ကရၢကရိ မၤတၢ်ဆီတလဲအခါ နတၢ်အိၣ်သးမ့ၢ်ဆီတလဲန့ၣ် တဘၣ်သးစၢၢ်ဆၢထဲ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤမၤတၢ်ဆီတလဲလဲၣ်န့ၣ်တဂ့ၤ. လၢနကသးစၢၢ်ဆၢ “မုၢ်နံၤလၢပျၢၤ” အလီၢ် ဃ့ဘါထုကဖၣ် ဒ်သိးနကအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤလၢ တၢ်ဆီတလဲအဖီခိၣ်. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၇:၁၀) လၢနကဆိကမိၣ် တၢ်လၢနမၤအီၤတသ့လၢၤဘၣ်အလီၢ် ဆိကမိၣ် တၢ်လၢနမၤအီၤသ့တဖၣ်. ဝံစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပတၢ်အိၣ်သးမ့ၢ်ဆီတလဲနာ်က့ ပကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုဒီးတၢ်သးတီလီၤ.
ဖဲပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပတနၢ်ပၢၢ်အီၤအခါ
၁၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤယူဒၤဖိတနီၤ ကဆိကမိၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပှၤသူၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့ဘၣ်လဲၣ်.
၁၃ ပှၤတြီဃာ် ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်လၢ ကသူၣ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ်ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢ ကတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ် လၢအမ့ၢ် ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ် စီၤယ့ၤၡူ (စီၤယိၤၡူ) ဒီးပဒိၣ် စီၤစရူဘၤဘ့လးန့ၣ် “မၤထီၣ်သီယွၤအဟံၣ်.” (ဧ့စြၤ ၅:၁, ၂) အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဒ်အံၤန့ၣ် ပှၤယူဒၤဖိတနီၤ ကထံၣ်ဝဲလၢ အတအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် တ့ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ်ဒ်အံၤန့ၣ် ဒုၣ်ဒါတဖၣ်ကထံၣ်ဝဲ ဒီးကမၤတံာ်တာ် အဝဲသ့ၣ် လၢကျဲကိးဘိဒဲး. ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးမူဒါခံဂၤ လၢအမ့ၢ် စီၤယိၤၡူ ဒီးစီၤစရူဘၤဘ့လးန့ၣ် လိၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်အုၣ်အသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကအိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်အုၣ်သးအံၤလီၤ. ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၄. ဒ် စကၤရယၤ ၄:၁၂, ၁၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ် စီၤယိၤၡူ ဒီးပဒိၣ်စီၤစရူဘၤဘ့လး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်အုၣ်သး မနုၤလဲၣ်.
၁၄ ဖး စကၤရယၤ ၄:၁၂, ၁၄. ဝံစကၤရယၤ မ့ၢ်ဝံလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီ ဒီးလၢတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအပူၤ မူခိၣ်ကလူးတဲဘၣ်အီၤလၢ သ့ၣ်စၤယံးခံထူၣ်န့ၣ် ဒိလီၤဝဲ “ပှၤဒိးဖှူအသးခံဂၤ” လီၤ. ဒီးပှၤဒိးဖှူအသးခံဂၤအံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲစီၤယိၤၡူ ဒီးစီၤစရူဘၤဘ့လး. ပှၤခံဂၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် အဝဲသ့ၣ် “ဆၢထၢၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ အကစၢ်” ယဟိဝၤယွၤ “အဃၢၤ” လီၤ. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ နာ်န့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အဃိ မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လီၤဆီဖးဒိၣ်ညါ. မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ သူပှၤခံဂၤအံၤ လၢကတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်မၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ မၤဝဲဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် နာ်န့ၢ်အဝဲသ့ၣ်သ့.
၁၅. ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အကလုၢ်ကထါ လံာ်စီဆှံပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၅ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ယဟိဝၤယွၤ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ အခ့အပှၤတဖၣ် ခီဖျိလၢ လံာ်စီဆှံစ့ၢ်ကီး. လၢလံာ်စီဆှံပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ တဲဘၣ်ပှၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပကဘၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ လၢကျဲလၢအတူၢ်လိာ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်. အဃိ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢလံာ်စီဆှံပူၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ပပာ်ဖျါထီၣ်သ့ခီဖျိ ပဟံးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကဖးလံာ်စီဆှံ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးဃုသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်အီၤ. အဃိ နသံကွၢ်လီၤနသးဒ်အံၤသ့ ‘ဖဲယဖး လံာ်စီဆှံ ဒီးတၢ်ကရၢကရိ အလံာ်လဲၢ်တဖၣ်အခါ မ့ၢ်ယဟံးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ် လၢယကဆိကမိၣ်ထံအီၤဧါ, မ့ၢ်ယဃုသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် လံာ်စီဆှံတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ “ပှၤနၢ်ပၢၢ်အီၤကီ” တဖၣ်အခီပညီဧါ. မ့တမ့ၢ် အိၣ်ဒၣ်ယဖးကွၢ်အီၤ ဒ်န့ၣ်လီၤဧါ.’ (၂ ပ့းတရူး ၃:၁၆) ပမ့ၢ်ဟံးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကဆိကမိၣ်ထံ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤသိၣ်လိပှၤန့ၣ် ပကအဲၣ်ဒိးမၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးဆဲးမၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ တုၤလၢအကတၢၢ်.—၁ တံၤမသ့း ၄:၁၅, ၁၆.
နာ်န့ၢ် “ကုၢ်လၢအတီ ဒီးအကူၣ်တၢ်သ့” အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၆) *
၁၆. ဖဲပတနၢ်ပၢၢ် “ကုၢ်လၢအတီ ဒီးအကူၣ်တၢ်သ့” အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအခါ တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိး ပကမၤထွဲအီၤအဂီၢ်လဲၣ်.
၁၆ ယဟိဝၤယွၤ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤ ခီဖျိလၢ “ကုၢ်လၢအတီ ဒီးအကူၣ်တၢ်သ့” စ့ၢ်ကီး. (မးသဲ ၂၄:၄၅) တဘျီတခီၣ် ကုၢ်လၢအတီ ဒီးအကူၣ်တၢ်သ့ ကဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢပတနၢ်ပၢၢ်အီၤခဲလၢာ်ဘၣ်. အဒိ, ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤလၢ ပကအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ န့ဆၢၣ်အတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလၢ ပဆိကမိၣ်လၢ အဟဲကဲထီၣ်လၢ ပလီၢ်ကဝီၤတသ့ဘၣ်အဂီၢ်. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ဖဲတၢ်ဆူးတၢ်ဆါလၢ အဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ် ရၤလီၤအသး အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ် အသးကိၢ်တၢ်အါတလၢ. ပမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ တကဲဘျုးဘၣ်န့ၣ် ပကြၢးမၤဒ်လဲၣ်. ပဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်လၢဘၣ်ဃးဒီး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဒိကနၣ်ဝဲ စီၤယိၤၡူ ဒီးစီၤစရူဘၤဘ့လး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အဃိ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲအဘျုးဒ်လဲၣ်သ့လီၤ. တဘျီတခီၣ် ကစၢ်ယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အတကဲဘျုးဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် အမၤပူၤဖျဲး ပှၤသးသမူ. အဃိ ပဆိကမိၣ်ထံ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ဒ်န့ၣ်တဖၣ်သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ.—စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၇:၇; ၈:၁၀.
ဝံစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ ကဲဘျုးလၢပဂီၢ်
၁၇. တၢ်ထံၣ်လၢညါခီ လၢဘၣ်ဃးဒီး မ့ၣ်အူဒၢ ဒီးသ့ၣ်စၤယံးအထူၣ်န့ၣ် ကဲဘျုးလၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၇ ဝံစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီန့ၣ် အိၣ်ဒၣ်တစဲးဖိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒ်သိးပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် လၢအတၢ်မၤ ဒီးအတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် အပူၤလီၤ. ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ် မၤထွဲတၢ်မၤလိလၢ အဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ဝံစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအခါ အဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ဒီးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ. ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ် လၢအသးစီဆှံ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ဆဲးမၤအတၢ်မၤကန့ၢ်အဂီၢ် ဒီးကဒိးန့ၢ်ဘၣ်က့ၤ တၢ်သးခုအဂီၢ်လီၤ.—ဧ့စြၤ ၆:၁၆.
၁၈. ဝံစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီန့ၣ် ကဲဘျုးလၢနဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၈ ဝံစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ လၢဘၣ်ဃးဒီး မ့ၣ်အူဒၢ ဒီးသ့ၣ်စၤယံးအထူၣ်န့ၣ် ကဲဘျုးလၢပဂီၢ်ဖးဒိၣ် သ့စ့ၢ်ကီး. ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအိၣ်ဒီး တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါအခါ ဒီးပကအိၣ်ဒီး တၢ်သးခု ဖဲပတၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲအခါ. တကးဒံးဘၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ဖဲပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပနၢ်ပၢၢ်အီၤတသ့ဘၣ်အခါ ပကအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်ဒီး မၤထွဲအီၤအဂီၢ်လီၤ. ဖဲနထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ နတၢ်အိၣ်မူပူၤအခါ နကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ဆိကမိၣ်ထံ ဝံစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ လၢဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် အခ့အပှၤတဖၣ်. ဒီးမၤထွဲ တၢ်လၢနသ့ၣ်ညါအီၤတဖၣ် ခီဖျိသန့ၤနသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆဲးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤလၢ နသးဒီဖျၢၣ်. (မးသဲ ၂၂:၃၇) နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ်အီၤ လၢတၢ်သးခုအပူၤ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.—ကလီးစဲ ၁:၁၀, ၁၁.
တၢ်သးဝံၣ် ၇ ယဟိဝၤယွၤ, မ့ၢ်ပဂံၢ်ဘါ
^ လံာ်အဆၢ. 5 ယဟိဝၤယွၤ ဒုးထံၣ်ဝဲ ဝံစကၤရယၤ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီ လၢအလီၤကမၢကမၣ်တဖၣ်. ဖဲပှၤဒုးအိၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အစီဆှံအခါ စီၤစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီတဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢစီၤစကၤရယၤ ဒီးယဟိဝၤယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် လဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ကန့ၢ်အဂီၢ်. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အခါ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီတဖၣ်အံၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆဲးမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလၢ တၢ်သးတီအပူၤသ့. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး ဝံစကၤရယၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ လၢဘၣ်ဃးဒီး မ့ၣ်အူဒၢ ဒီးသ့ၣ်စၤယံးအဂ့ၢ် ဒီးပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိ ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 3 လၢခံ စီၤပၤအၢ်တၤၡါၡတၤအဂၤတဂၤ လၢအပၢတၢ် ဖဲပဒိၣ် နဃ့မယၤအစိၤန့ၣ် အသးဂ့ၤလၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် အဖီခိၣ်ဒိၣ်မး.
^ လံာ်အဆၢ. 60 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤအံၤန့ၣ် အတၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲ ခီဖျိလၢ အသးပှၢ်ထီၣ် ဒီးအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ တဂ့ၤလၢၤဘၣ်, အဃိ အသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလၢ အကဘၣ်ဆီတလဲ အတၢ်ထံၣ်.
^ လံာ်အဆၢ. 62 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီး “ကုၢ်လၢအတီ ဒီးအကူၣ်တၢ်သ့” ဒ်အအိၣ်ဒီး စီၤယိၤၡူ ဒီးစီၤစရူဘၤဘ့လးအသိး.
