1. Us fayn tin we di Baybul tɔk bɔt Jiova?

YU GO want lɛ pipul dɛn jɔj yu bay di kɔlɔ we yu skin gɛt, di we aw yu fes de, ɔ di we aw yu bɔdi luk lɛk? Sɔntɛm yu nɔ go want dat. Na dat mek i rili fayn fɔ no se Jiova nɔ de jɔj wi bay wetin mɔtalman de si. Fɔ ɛgzampul, we Samiɛl bin luk Jɛsi in bɔypikin dɛn, i nɔ bin si wetin Jiova bin si. Jiova bin dɔn tɛl am se wan pan Jɛsi in bɔypikin dɛn go bi Izrɛl dɛn kiŋ. Bɔt na uswan pan dɛn? We Samiɛl bin si Jɛsi in big bɔypikin Ilayab, i bin se ‘na di wan we Jiova dɔn pik tinap bifo am so.’ Ilayab bin luk lɛk kiŋ. “Bɔt PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] tɛl Samiɛl se mek i nɔ luk in fayn ɔ in ayt bikɔs i nɔ pik am.” Wetin na di lɛsin? Jiova kɔntinyu fɔ tɔk se: “Mɔtalman de luk wetin in de si bɔt PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] in de luk insay pɔsin in at.”—1 Sam. 16:​1, 6, 7.

2. Akɔdin to wetin de na Jɔn 7:​24, wetin mek wi nɔ fɔ jɔj ɔda pɔsin bay wetin wi de si? Gi ɛgzampul.

² As mɔtalman dɛn we nɔ pafɛkt, wi ɔl kin jɔj ɔda pipul dɛn bay wetin wi de si. (Rid Jɔn 7:​24.) Bɔt na smɔl tin nɔmɔ wi kin no bɔt pɔsin bay wetin wi yay de si. Fɔ ɛgzampul, ilɛksɛf dɔktɔ gɛt sɛns ɛn ɛkspiriɛns na smɔl tin i go no bɔt pɔsin we sik if i jɔs luk am. I nid fɔ tek tɛm lisin to wetin di pɔsin we sik de tɛl am bɔt di sik dɛn we i bin dɔn de gɛt, if i want fɔ no di we aw di pɔsin de fil, ɔ ɛni wɛlbɔdi prɔblɛm we i gɛt. Di dɔktɔ go ivin tɛl di pɔsin we sik fɔ du X-ray so dat i go no wetin de apin insay di pɔsin in bɔdi. If nɔto dat, di dɔktɔ go gi rɔng tritmɛnt to di pɔsin we sik. Semweso, wi nɔ go  ɔndastand wi brɔda ɛn sista dɛn gud gud wan bay wetin wi yay de si. Wi fɔ tray fɔ ɔndastand di kayn pipul dɛn we dɛn rili bi. Wi nɔ ebul fɔ no wetin de na ɔda pipul dɛn at so wi nɔ go ɛva ebul fɔ ɔndastand dɛn lɛk aw Jiova ɔndastand dɛn. Bɔt aw wi go du wi bɛst fɔ falamakata Jiova?

3. Aw di Baybul stori dɛn we de na dis atikul go ɛp wi fɔ falamakata Jiova?

³ Aw Jiova de trit di wan dɛn we de wɔship am? I de lisin to dɛn. I kin tink bɔt wetin de apin to dɛn ɛn wetin mek dɛn du sɔntin. Ɛn i kin sho se i de sɔri fɔ dɛn. As wi de tɔk bɔt aw Jiova bin du dat fɔ Jona, Ilayja, Egay, ɛn Lɔt, lɛ wi si aw wi go falamakata Jiova we i kam to di we aw wi de trit wi brɔda ɛn sista dɛn.

4. Wetin mek wi go jɔj Jona di rɔng we?

⁴ Bikɔs wi nɔ no ɔltin bɔt Jona, dat go mek wi tink se in na pɔsin we dɛn nɔ fɔ abop pan ɛn i nɔ fetful. Jiova bin tɛl am klia wan fɔ go prich jɔjmɛnt mɛsej na Ninivɛ. Bɔt Jona nɔ bin obe, bifo dat, i bin go na wan ship we de travul go ɔda say fɔ “rɔnawe pan Jiova.” (Jona 1:​1-3, NWT) If na bin yu, yu fɔ dɔn gi Jona ɔda chans fɔ obe Jiova? Sɔntɛm yu nɔ go du dat. Bɔt Jiova bin si se gud rizin dɛn de fɔ gi Jona ɔda chans.—Jona 3:​1, 2.

5. Wetin yu lan frɔm wetin Jona bin tɔk na Jona 2:​1, 2, 9?

⁵ Jona bin rili sho udat i bi insay in prea. (Rid Jona 2:​1, 2, 9.) Wi nɔ gɛt wan dawt se Jona bin dɔn de pre to Jiova. Ɛn di pre we i pre to Jiova we i bin de insay di fish in bɛlɛ, ɛp wi nɔ fɔ jɔs si am as pɔsin we de rɔnawe pan wok. Di wɔd dɛn we i bin tɔk sho se i ɔmbul, i gɛt tɛnki, ɛn i dɔn mekɔp in maynd fɔ obe Jiova. So na dat mek wi nɔ fɔ sɔprayz we Jiova nɔ pe atɛnshɔn pan Jona in mistek. Bifo dat, Jiova bin ansa in prea ɛn i kɔntinyu fɔ yuz am as prɔfɛt.

6. Wetin mek i rili impɔtant fɔ mek wi tek tɛm lisin?

⁶ Fɔ mek wi tek tɛm lisin to ɔda pipul dɛn, wi nid fɔ put wisɛf dɔŋ ɛn peshɛnt. Tri rizin dɛn de we mek i impɔtant fɔ du dat. Fɔs, i go mek wi nɔ kwik fɔ jɔj ɔda pipul dɛn di rɔng we. Sɛkɔn, i go mek wi ɔndastand di we aw wi brɔda dɛn de fil, ɛn wetin mek dɛn du sɔntin ɛn dat go ɛp  wi fɔ sɔri fɔ dɛn. Ɛn tɔd, wi kin ɛp di pɔsin fɔ lan sɔntin bɔt insɛf. Sɔntɛnde, wi nɔ kin rili ɔndastand aw wi de fil pas wi tɔk bɔt am. (Prɔv. 20:​5) Wan ɛlda na Eshia bin tɔk se: “A mɛmba wan tɛm a bin mek mistek fɔ tɔk bifo a lisin. A bin tɛl wan sista se i nid fɔ du mɔ we i kam to di we aw i de gi kɔmɛnt na mitin. Leta, a kam fɔ no se i nɔ bin izi fɔ am fɔ rid ɛn i bin de tray tranga wan fɔ gi kɔmɛnt dɛn.” Na dat mek i impɔtant fɔ mek ɛni ɛlda “yɛri wetin dɛn de tɔk” bifo i gi advays.—Prɔv. 18:​13.

7. Wetin yu lan frɔm di we aw Jiova bin trit Ilayja?

⁷ I nɔ kin izi fɔ sɔm pan wi brɔda ɛn sista dɛn fɔ tɔk bɔt di we aw dɛn de fil bikɔs ɔf di we aw dɛn mɛn, dɛn kɔlchɔ, ɛn udat dɛn bi. Aw wi go mek am izi fɔ dɛn fɔ tɛl wi aw dɛn de rili fil na dɛn at? Tink bɔt di we aw Jiova bin trit Ilayja we i bin rɔnawe pan Jezibɛl. I bin tek sɔm dez bifo Ilayja bin tɔk to in Papa we de na ɛvin bɔt aw i de fil. Jiova bin tek tɛm lisin. I bin ɛnkɔrej Ilayja ɛn gi am wan impɔtant wok. (1 Kiŋ 19:​1-18) I kin tek tɛm fɔ mek wi brɔda ɛn sista dɛn fil fri fɔ tɔk to wi, bɔt if wi peshɛnt lɛk Jiova, dat go ɛp wi fɔ ɔndastand aw dɛn de rili fil. Dɔn we dɛn rɛdi fɔ tɛl wi aw dɛn de fil, wi fɔ tek tɛm lisin to dɛn.

8. Akɔdin to Jɛnɛsis 16:​7-13, (NWT), aw Jiova bin ɛp Egay?

⁸ Seray in savant Egay, nɔ bin du tin wit sɛns afta we dɛn bin gi am as wɛf to Ebram. We Egay bin gɛt bɛlɛ, i bigin fityay Seray we nɔ bin dɔn gɛt in yon pikin dɛn yet. Di tin bin so bad dat Seray bin drɛb Egay. (Jɛn. 16:​4-6) Bikɔs wi nɔ pafɛkt, wi go tink se Egay na pɔsin we prawd na dat mek i fayn we dɛn pɔnish am. Bɔt Jiova nɔ bin fil da we de bɔt Egay. I bin sɛn in enjɛl to am. We di ɛnjɛl si am, i ɛp am fɔ ajɔst di we aw i de biev ɛn i blɛs am. Egay bin kam fɔ no se Jiova bin dɔn de wach am ɛn i bin no ɔl wetin de apin to am. Na dat mek i bin kɔl am di “Gɔd we de si, . . . di wan we de si mi.”—Rid Jɛnɛsis 16:​7-13, NWT.

9. Wetin Gɔd bin mɛmba we i kam to di we aw i bin trit Egay?

⁹ Wetin Jiova bin si pan Egay? Jiova bin no aw Egay mɛn ɛn ɔl di tin dɛn we bin dɔn apin to am. (Prɔv. 15:​3) Egay na bin Ijipshian we bin de na Ibru os. Yu tink se sɔntɛnde i bin de fil lɛk se in na strenja? Fɔ se i bin de mis in famili ɛn di say we i kɔmɔt? Nɔto in nɔmɔ na bin Ebraam in wɛf. Fɔ sɔm tɛm, sɔm fetful man dɛn bin de gɛt pas wan wɛf. Bɔt nɔto dat Jiova bin want. (Mat. 19:​4-6) Na dat mek wi nɔ go sɔprayz fɔ no se bɔku tɛm, da kayn arenjmɛnt de kin kɔz siriɔs prɔblɛm dɛn lɛk jɛlɔs ɛn bad at na di famili. Pan ɔl we Jiova bin no se Egay nɔ fɔ fityay Seray, i bin ɔndastand bak usay Egay bin mɛn ɛn ɔl di tin dɛn we de apin to am, ɛn i bin trit am fayn.

10. Aw wi go tray fɔ no wi brɔda ɛn sista dɛn gud gud wan?

¹⁰ Wi kin falamakata Jiova bay we wi tray fɔ ɔndastand wi brɔda ɛn sista dɛn. Tray fɔ no yu brɔda ɛn sista dɛn gud gud wan. Tɔk wit dɛn bifo ɛn afta di mitin dɛn, wok wit dɛn na fil savis, ɛn if i pɔsibul, invayt dɛn na yu os fɔ it wit  yu. We yu du dat, yu go kam fɔ no se wan sista we yu tink se nɔ nays, sɔntɛm na pɔsin we de shem, ɔ wan brɔda we yu tink se lɛk bɔku prɔpati na pɔsin we lɛk fɔ du gud, ɔ wan famili we bɔku tɛm kin kam let na mitin, yu go kam fɔ no se pipul dɛn de mek dɛn sɔfa. (Job 6:​29) Bɔt wi nɔ fɔ “bizabɔdi, ɛn tɔk bɔt tin we [wi] nɔ fɔ tɔk bɔt.” (1 Tim. 5:13) So na dat mek i fayn fɔ mek wi no sɔntin bɔt wi brɔda ɛn sista dɛn ɛn ɔl di tin dɛn we bin dɔn apin to dɛn.

11. Wetin mek i impɔtant fɔ mek ɛlda dɛn no di brɔda ɛn sista dɛn gud gud wan?

¹¹ Na di ɛlda dɛn mɔ nid fɔ no dɛn brɔda ɛn sista dɛn we dɛn de kia fɔ. Lɛ wi tɔk bɔt wan brɔda we nem Atɔ in ɛgzampul we bin de sav as sakit ovasia. In ɛn wan ɔda ɛlda bin go fɛn wan sista we bin de shem ɛn we de kip to insɛf. Atɔ bin tɔk se: “Wi bin kam fɔ no se in man bin dɔn day jɔs afta dɛn mared. Pan ɔl we tin nɔ bin izi, i tren in tu galpikin dɛn fɔ gɛt tayt padi biznɛs wit Jiova. Naw, i nɔ de si bɛtɛ igen ɛn in at rili pwɛl. Pan ɔl dat, i stil lɛk Jiova ɛn gɛt strɔng fet pan am. Wi kam fɔ no se wi gɛt bɔku tin dɛn fɔ lan frɔm dis sista in fayn ɛgzampul.” (Fil. 2:​3) Dis sakit ovasia bin de fala Jiova in ɛgzampul. Jiova no in fetful savant dɛn ɛn ɔl di tin dɛn we de mek dɛn sɔfa. (Ɛks. 3:​7) Ɛlda dɛn we no dɛn ship dɛn gud gud wan go ebul fɔ ɛp dɛn.

12. Aw wan sista we nem Yip Ye bin bɛnifit we i kam fɔ no wan sista na di kɔngrigeshɔn?

¹² We yu rili kam fɔ no wan brɔda ɔ sista we yu tink se at fɔ dil wit, yu go rili want fɔ fil sɔri fɔ am. Tink bɔt dis ɛgzampul. Yip Ye we bin de na Esia bin tɔk se: “Wan sista na mi kɔngrigeshɔn bin de rili tɔk lawd. A bin fil se i nɔ gɛt wan trenin. Bɔt we a wok wit am na fil savis, a kam fɔ no se i bin de ɛp in mama ɛn papa na makit fɔ sɛl fish. I gɛt fɔ tɔk lawd wan fɔ mek kɔstɔma dɛn go yɛri.” Yip Ye kɔntinyu fɔ tɔk se: “A kam fɔ lan se fɔ ɔndastand mi brɔda ɛn sista dɛn, a nid fɔ no dɛn gud gud wan.” I kin tek tɛm fɔ mek wi no wi brɔda dɛn gud gud wan. Bɔt we wi fala di Baybul in advays fɔ opin wi at gud gud wan, dat go mek wi falamakata Jiova we lɛk “ɔlman.”—1 Tim. 2:​3, 4; 2 Kɔr. 6:​11-13.

13. Frɔm wetin de na Jɛnɛsis 19:​15, 16, wetin di enjɛl dɛn bin du we Lɔt bin de drɛg fut? Wetin mek?

¹³ Tɛm bin de na Lɔt in layf, we i bin slo fɔ obe wetin Jiova tɛl am fɔ du. Tu enjɛl dɛn bin go fɛn am ɛn dɛn bin tɛl am fɔ pul in famili kɔmɔt na Sɔdɔm. Wetin mek? Dɛn bin se: “Dɛn de kam pwɛl di siti kpatakpata.” (Jɛn. 19:​12, 13) Di nɛks mɔnin, Lɔt ɛn in famili bin stil de na os. So di enjɛl dɛn bin wɔn dɛn bak. Bɔt “Lɔt bigin drɛg fut.” Sɔntɛm, wi go tink se Lɔt nɔ bisin bɔt wetin Jiova bin tɛl am fɔ du ɔ i nɔ de obe. Bɔt Jiova nɔ bin giv-ɔp pan am. Bifo dat, i bin “sɔri fɔ am.” So di enjɛl dɛn bin ol dɛn an ɛn pul dɛn kɔmɔt na di siti.—Rid Jɛnɛsis 19:​15, 16.

14. Wetin mek Jiova go dɔn sɔri fɔ Lɔt?

¹⁴ Sɔntɛm, bɔku rizin dɛn de we mek Jiova bin sɔri fɔ Lɔt. I go mɔs bi se Lɔt bin de drɛg fut fɔ kɔmɔt na in os bikɔs i bin de fred di pipul dɛn we nɔ de insay di siti. Ɔda prɔblɛm dɛn bin de bak. Sɔntɛm, Lɔt bin no bɔt di tu kiŋ dɛn we bin dɔn fɔdɔm na wan ol we gɛt ta we de nia wan vali. (Jɛn. 14:​8-12) As maredman we gɛt pikin dɛn, Lɔt go dɔn de wɔri bɔt in famili. Dɔn bak, Lɔt bin jɛntri, so i go bi se i gɛt fayn os na Sɔdɔm. (Jɛn. 13:​5, 6) Nɔn pan dɛn tin ya nɔto gud rizin fɔ mek Lɔt nɔ obe Jiova wantɛm wantɛm. Bɔt Jiova nɔ bin pe atɛnshɔn pan Lɔt in mistek bɔt i bin si am as pɔsin we de ‘du wetin i tɛl am fɔ du.’—2 Pit. 2:​7, 8.

15. Bifo wi jɔj pɔsin fɔ wetin i du, wetin wi fɔ du?

¹⁵ Bifo wi jɔj ɔda pipul dɛn fɔ wetin dɛn du, wi fɔ tray wi bɛst fɔ ɔndastand aw dɛn de fil. Wan sista we nem Vɛronika we de na Yurop bin tray fɔ du dat. I bin tɔk se: “Wan sista bin de we i bin tan lɛk se i nɔ kin gladi ɔltɛm. I bin de kip to insɛf. Sɔntɛnde, a bin de fred fɔ tɔk to am. Bɔt a bin tink se, ‘If mi na bin in, a go nid padi.’ So a bin  disayd fɔ aks am aw i de du. Ɛn i bin bigin fɔ tɛl mi aw i de fil. Naw a dɔn ɔndastand bɔku tin dɛn bɔt am.”

16. Wetin mek wi nid fɔ pre fɔ mek Gɔd ɛp wi fɔ gɛt sɔri-at?

¹⁶ Di pɔsin we ɔndastand wi pas ɔlman na Jiova. (Prɔv. 15:​11) So pre to am fɔ ɛp yu fɔ si ɔda pipul dɛn di we aw i de si dɛn ɛn fɔ ɛp yu fɔ ɔndastand aw fɔ sho sɔri-at to dɛn. Na prea bin ɛp wan sista we nem Anzɛla fɔ gɛt mɔ sɔri-at. Wan sista bin de na in kɔngrigeshɔn we bin at fɔ dil wit. Anzɛla bin tɔk se: “I bin fɔ dɔn izi fɔ mi fɔ fɛn fɔlt pan di sista ɛn avɔyd am. Bɔt a bin pre to Jiova fɔ mek i ɛp mi fɔ ɔndastand di sista.” Fɔ se Jiova bin ansa Anzɛla in prea? I bin kɔntinyu fɔ tɔk se: “Wi bin wok togɛda na fil savis, ɛn afta dat wi bin tɔk fɔ lɔng tɛm. A bin lisin to am wit sɔri-at. Naw a dɔn lɛk am mɔ, ɛn a dɔn mekɔp mi maynd fɔ ɛp am.”

17. Wetin wi fɔ mekɔp wi maynd fɔ du?

¹⁷ Yu nɔ fɔ pik us brɔda ɛn sista dɛn fit fɔ sho sɔri-at. Dɛn ɔl dɔn gɛt prɔblɛm dɛn lɛk Jona, Ilayja, Egay, ɛn Lɔt. Bɔku tɛm dɛn bin de gɛt prɔblɛm dɛn we na dɛnsɛf kɔz am. Fɔ tru, wi ɔl go dɔn gɛt prɔblɛm dɛn we na wisɛf kɔz am. So na dat mek i fayn we Jiova se wi fɔ sho sɔri-at fɔ wi kɔmpin dɛn. (1 Pit. 3:​8) We wi obe Jiova, wi de mek di wanwɔd we de na wi famili we de ɔlsay na di wɔl, tayt mɔ ɛn mɔ. So we i kam to di we aw wi de trit wi kɔmpin dɛn, i go fayn if wi mekɔp wi maynd fɔ lisin, lan, ɛn sho sɔri-at.