Дәһә Тʹәми әв ԛанун ьн, кʹижан кӧ Хԝәде дабу щьмәʹта Исраел. Әв ԛанун ӧса жи әʹйан ьн ча «Дәһә Хәбәр», чьмки хәбәра Ибрани «асерет хадеварим» рʹастә-рʹаст ӧса те ԝәлгәрʹандьне. Әв хәбәр Пенщ Кʹьтебед Мусада (Тәԝрат) се щийада һатийә ньвисаре (Дәркʹәтьн 34:28; Ԛануна Дӧщари 4:13; 10:4). Хәбәра «Декалог», жь хәбәред Йунани дека (дәһ), у логус (хәбәр), пешда һатийә.

Хԝәде Дәһә Тʹәми ль сәр дӧ кәвьред пәʹн кʹола бу у сәр чʹийайе Синайе дабу Муса пʹехәмбәр (Дәркʹәтьн 24:12-18). Дәрһәԛа Дәһә Тʹәмийа те готьне Дәркʹәтьн 20:1-17-да у Ԛануна Дӧщари 5:6-21-да.

•  Дәһә Тʹәми

•  Чьма щарна рʹезкьрьна Дәһә Тʹәмийа жь һәв щӧдә дьбьн?

•  Нета Дәһә Тʹәмийа чь бу?

•  Гәло Мәсиһи гәрәке Дәһә Тʹәмийа биньн сери?

•  Гәло әв Дәһә Тʹәми кәԝьн нәбунә?

•  Принсипед жь Дәһә Тʹәмийа дь Пәймана Нуда

1. Тʹәне Йаһоԝа Хԝәде бьһʹәбинә (Дәркʹәтьн 20:3).

2. Пʹутпʹарьстийе нәкә (Дәркʹәтьн 20:4-6).

3. Наве Хԝәде нәщайиз нәдә хәбате (Дәркʹәтьн 20:7).

4. Рʹожа Шәмийе хԝәй кә (Дәркʹәтьн 20:8-11).

5. Ԛәдьре де-баве хԝә бьгьрә (Дәркʹәтьн 20:12).

6. Нәкӧжә (Дәркʹәтьн 20:13).

7. Зьнийе нәкә (Дәркʹәтьн 20:14).

8. Дьзийе нәкә (Дәркʹәтьн 20:15).

9. Шәʹдәтийа дәрәԝ нәдә (Дәркʹәтьн 20:16).

10. Дьлһавьжийе һәбука тʹӧ кәси нәкә (Дәркʹәтьн 20:17).

Әв Дәһә Тʹәми Кʹьтеба Пирозда хут ӧса пәй һәв рʹезкьри ниньн. Ләма жи щурʹә-щурʹә ньһерʹандьн пешда те дәрһәԛа ве йәке, кӧ чь щурʹәйи ԝана рʹез кьн. Әва рʹеза Дәһә Тʹәмийа дьһа бәлабуйи йә. a

Дәһә Тʹәми дькʹәтьнә нава Ԛануна Муса. Әԝ рʹеза ԛануне жь ԝәкә 600 тʹәмийа бу у әв дьһатә һʹәсабе һʹиме пәймана ортʹа Хԝәде у щьмәʹта Исраеле (Дәркʹәтьн 34:27). Хԝәде соз дабу Исраелийа, ԝәки әԝана ԝе сәрфьраз бьн, һәрге Ԛануна Муса биньн сери (Ԛануна Дӧщари 28:1-14). Ле нета сәрәкә йа ве Ԛануне әԝ бу, ԝәки щьмәʹта Исраеле бона һатьна Мәсиһе создайи һазьр буна (Галати 3:24).

На. Хԝәде тʹәне щьмәʹта Исраелерʹа Ԛанун дабу, нава кʹижанеда әв Дәһә Тʹәми бун (Ԛануна Дӧщари 5:2, 3; Зәбур 147:19, 20). Нәлазьм ә кӧ Мәсиһи хԝә ль Ԛануна Муса бьгьрьн. Һәла һе Мәсиһийед Щьһу жи жь Ԛануне «һатьн азадкьрьн» (Рʹомайи 7:6). b Дәԝса Ԛануна Муса, «ԛануна Мәсиһ» щи гьрт. Нава Ԛануна Исада ньн һʹәму тʹәмийед, кӧ шагьртед ԝи гәрәке банийана сери (Галати 6:2; Мәтта 28:19, 20).

На. Дәһә Тʹәми ньһерʹандьна Хԝәде әʹйан дькьн, ләма жи әв бона кʹара мә йә (2 Тимотʹейо 3:16, 17). Дәһә Тʹәми ль сәр һʹиме ԝан принсипа нә, кʹижан кӧ тʹӧ щар кәвьн набьн (Зәбур 111:7, 8). Хенщи ԝе йәке, гәләк жь ԝан принсипа кʹәтьнә нава Пәймана Ну, демәк бунә пʹара Кʹьтеба Пироз. (Бьньһерʹьн « Принсипед жь Дәһә Тʹәмийа, дь Пәймана Нуда».)

Иса һин дькьр, кӧ тʹәмамийа Ԛануна Муса ӧса жи Дәһә Тʹәми, сәр һʹиме дӧ ԛанунед сәрәкә нә. Әԝи гот: «Хӧдан Хԝәдейе хԝә һʹьз бькә бь тʹәмамийа дьле хԝә, бь тʹәмамийа щанийа хԝә у бь тʹәмамийа һʹьше хԝә. Әв ә тʹәмийа пешьн у һәрә мәзьн. У йа дӧда жи мина ве йә: ‹Һәвале хԝә ԝәкә хԝә һʹьз бькә›. Жь ван һәр дӧ тʹәмийава һʹәму ньвисаред ... Ԛануне гьредайи нә» (Мәтта 22:34-40). Рʹаст ә жь Мәсиһийа найе дәʹԝакьрьне, ԝәки Ԛануна Муса биньн сери, ле ԝанарʹа тʹәми те дайине кӧ Хԝәде у мәрьва һʹьз бькьн (Йуһʹәнна 13:34; 1 Йуһʹәнна 4:20, 21).