Гьли-готьна «Самәрики Баш», те хәбьтандьне һьндава мәрьве кӧ те һәԝара кәсе кӧ һʹәԝще аликʹарийе йә. Әв гьли-готьн пешда һат жь сәрһатийа кӧ Иса дәрһәԛа мәрьвәки ԛәнщ гьли кьр. Пе ве мәтʹәлоке Иса шьровәкьр, ԝәки мәрьве ԛәнщ дьлшәԝатийе дьдә кʹьфше һьндава кәсед дьн у бона ԝи фьрԛи тʹӧнә әԝ жь чь мьләт у бәрәки нә.

Ве готареда

•  Әв сәрһати дәрһәԛа чь йә?

•  Бона чь Иса әв мәтʹәлок гьли кьр?

•  Әм жь ве мәтʹәлоке чь дәрсе һин дьбьн?

•  Самәри кʹе бун?

•  Гәло әв сәрһати бь рʹасти ԛәԝьми бу?

Әв сәрһатийа Иса дәрһәԛа мәрьвәки Щьһу бу, кʹижан кӧ жь Оршәлиме дьчу Әриһайе. Рʹева ԛачаха әԝ тʹалан кьрьн, кʹӧтан у нивкӧшти һиштьн.

Ве рʹерʹа бәр ви мәрьве бьриндаррʹа пешийе кʹаһине Щьһу, паше жи сәрԝерәки дьн йе религи дәрбаз дьбу. Рʹаст ә әԝана гьшк жь мьләтәки бун, ле диса жи ԛә йәк жь ԝан нәсәкьни, ԝәки али ԝи мәрьве бәләнгаз бькьн.

Һьнәки дәрәнг мәрьвәки жь мьләтәки дьн ве рʹерʹа дәрбаз бу, әв Самәри бу (Луԛа 10:33; 17:16-18). Мәрьве Самәри гӧне хԝә ԝи мәрьве бьриндар ани у бьринед ԝи мәлһʹәм кьр. Паше ԝи бьрә меванхане у тʹәмамийа шәве бәр ԝи чу һат. Рʹожа дьне әви Самәри пʹәрә да хԝәйе меванхане у жерʹа гот, ԝәки чь кӧ зедә хәрщ бә, ԝе бьдә ԝи (Луԛа 10:30-35).

Иса әв сәрһати мәрьвәки Щьһурʹа гьли кьр, кʹижан кӧ дьфькьри, ԝәки һәвал тʹәне әԝ мәрьв ә, кʹижан кӧ жь мьләт у религийа тә йә. Иса дьхԝәст дәрсәкә фәрз ԝи мәрьви һин кә, ԝәки һәвал нә кӧ тʹәне мәрьве жь мьләте ԝи йә, ле ӧса жи мәрьвед жь мьләтед дьн (Луԛа 10:36, 37). Әв сәрһати Кʹьтеба Пирозда һатә ньвисаре бона кʹара һʹәмушка, йед кӧ дьхԝазьн Хԝәде хԝәш бен (2 Тимотʹейо 3:16, 17).

Жь ве сәрһатийе әм һин дьбьн, ԝәки әм гәрәке пе шьхӧл дьлшәԝатийе бьдьнә кʹьфше. Мәрьве ԛәнщ фьрԛийе накә ортʹа мьләта у бәрәка, ле аликʹарийе дьдә ԝан һʹәмушка, йед кӧ һʹәԝщә нә. Әԝ һьндава мәрьвада ӧса нә, чаԝа кӧ дьхԝазә һьндава ԝида бьн (Мәтта 7:12).

Самәри жь Щьһустане алийе Бакӧре дьжитьн. Нава ԝанда гәләк Щьһуйед нәтʹәмьз һәбун. Демәк жь зәԝаща Щьһуйа тʹәви мьләтед дьн пешда һатьбу.

Ԛьрʹна йәке Д.М.-да Самәрийа религийа хԝә саз кьрьн. Әԝана тʹәне пенщ кʹьтебед пешьн йед жь Ньвисаред Ибрани ԛәбул дькьрьн, ле кʹьтебед дьн инкʹар дькьрьн.

Рʹожед Исада гәләк Щьһуйа Самәри нәфрʹәт дькьрьн, у хԝә жь ԝана дур дьгьртьн (Йуһʹәнна 4:9). Һьнә Щьһуйа хәбәра «Самәри» ча беһʹӧрмәткьрьн дьданә хәбате (Йуһʹәнна 8:48).

Кʹьтеба Пирозда рʹастә-рʹаст әʹйан нинә, кӧ әв сәрһатийа дәрһәԛа Самәрики ԛәнщ бь рʹасти ԛәԝьми бу йан на. Гәләк щар Иса һинкьрьнед хԝәда дәрһәԛа әʹрф-әʹдәт у щийед нас хәбәр дьда, ләма жи гӧһдаред ԝирʹа һеса бу һинкьрьнед ԝи фәʹм бькьн.

Гәләк тьшт жь ве сәрһатийе ль гора избатийед тʹәрихийе рʹаст бун. Мәсәлә:

• Дьрежайа рʹе жь Оршәлиме һʹәта Әриһайе 20 километри зедәтьр бу. Ле Оршәлим жь Әриһайе километрәки бьльндтьр бу. Сәрһатийа Исада әв тьштед һур рʹьнд тенә кʹьфше. Ве мәтʹәлокеда те готьне, ԝәки мәрьв «жь Оршәлиме бәржери Әриһайе» дьбун (Луԛа 10:30).

• Кʹаһин у Леԝи, йед кӧ Әриһайеда дьжитьн, тʹьме ве рʹерʹа дьчунә Оршәлиме.

• Сәр ве рʹе гәләк щар ԛачаха хԝә щийе хьки-халида вәдьшартьн, һʹьщуми сәр мәрьва дькьрьн у тʹалан дькьрьн, илаһи чахе рʹеви тʹәне бу.