«Сәр дьнйайе ԝе һьнге әʹдьлайи һәбә, чахе мәрьв сәбьре бьдьнә кʹьфше».—UNESCO Declaration of Principles on Tolerance, 1995.

 Чахе мәрьв сәбьре надьнә кʹьфше, әв йәк беԛәдьрийе у нәфрʹәтийе пешда тинә. Һәстед ви щурʹәйи мәрийа һелан дькьн ԝәки бь нәфрʹәти хәбәр дьн, бь кьред хԝә бьдьнә кʹьфше кӧ фьрԛийе дькьнә ортʹа мәрьва у зӧлмийе бькьн.

 Ле ньһерʹандьна мәрийа дәрһәԛа ве йәке кӧ чь йә сәбьр, жь һәв щӧдә дьбә. Һьнә кәс дьфькьрьн ԝәки мәрьвед бь сәбьр гәрәке ԝан һʹәму тьшта ԛәбул кьн, чь кӧ йед дьн дькьн. Ньһерʹандьна һьнәка жи сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз ә. Демәк әԝана дьфькьрьн ԝәки фьрԛи тʹӧнә мәрьв чь баԝәр дькьн у чь дьжберьн, йед бь сәбьр гәрәке ԛәдьре изьна бьжартьна ԝан, ньһерʹандьна ԝан у баԝәрийа ԝан бьгьрә.

 Гәло Кʹьтеба Пироз дькарә али мәрийа бькә, ԝәки ве дьнйа модернда сәбьре бьдьнә кʹьфше?

Чьма гәрәке сәбьр кьн

 Кʹьтеба Пироз мә һелан дькә ԝәки сәбьр кьн. Әԝ дьбежә: «Бьра бәрбьһерийа ԝә һʹәму мәрьвава әʹйан бә» (Филипи 4:5). Кʹьтеба Пироз мә ӧса жи һелан дькә, ԝәки һьндава мәрьвада бь ԛәдьр у һʹәлал бьн. Әԝед кӧ ван ширәта дьдьнә хәбате, дьԛәԝьмә ньһерʹандьна мәрьва ԛәбул нәкьн йан жи ԛәбул кьн, ле дьһельн ԝәки мәрьв ӧса бькьн чаԝа кӧ хԝәха бьжартьн ә.

 Кʹьтеба Пироз нормед Хԝәде әʹйан дькә дәрһәԛа рʹабун-рʹуньштьна мәрийа. Ԝедәре ньвисар ә: «Йаһоԝа чь жь тә дәʹԝа дькә? . . . бь мьлуктийе тʹәви Хԝәдейе хԝә рʹе һәрʹи» (Миха 6:8, ДТʹ). Вьра те кʹьфше ԝәки Хԝәде рʹебәрийе дьдә мәрьва, сәва кӧ али ԝан бькә бь жийинәкә бәхтәԝар бьжин (Ишайа 48:17, 18).

 Хԝәде изьн нәдайә мә кӧ диԝана мәрьва бькьн. Кʹьтеба Пироз ӧса дьбежә: «Тʹәне Ԛанундарәк у Һʹакьмәк һәйә, . . . Ле тӧ кʹи йи кӧ лома һәвале хԝә дьки?» (Аԛуб 4:12). Хԝәде мә һәр кәсирʹа азайе дьдә, кӧ хԝәха бьжартьне бькьн, сәва чь жи әм хԝәха щабдар ьн (Ԛануна Дӧщари 30:19).

Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа ԛәдьргьртьне чь дьбежә

 Кʹьтеба Пироз дьбежә, ԝәки әм гәрәке «ԛәдьре һʹәмуйа бьгьрьн» (1 Пәтрус 2:17). Демәк әԝед кӧ бьжартьнә бь нормед Кʹьтеба Пироз бьжин, һьндава һʹәму мәрьва бь ԛәдьр ьн, фьрԛи тʹӧнә мәрьв чь баԝәр дькьн у бь жийинәкә ча дьжин (Луԛа 6:31). Ле әв найе һʹәсабе ԝәки әԝед кӧ бь нормед Кʹьтеба Пироз дьжин, ԝе һʹәму щурʹә баԝәри у ньһерʹандьна мәрийарʹа ԛайил бьн, йан жи пьштгьрийа һәр сафикьрьнәкә ԝан бькьн. Әԝана һьндава мәрьвада сәрт у беԛәдьр ниньн, дәԝсе ԛәԝате дьдьнә хәбате, сәва кӧ чʹәʹв бьдьнә Иса у тʹәви мәрийа ӧса бьн, чаԝа кӧ Иса бу.

 Мәсәлә, щарәке Иса рʹасти кʹӧлфәтәке һат, религийа кʹижанерʹа әԝ ԛайил нибу. Әв кʹӧлфәт ӧса жи тʹәви мерәки дьжит, йе кӧ мере ԝе нибу. Демәк әԝе бь жийинәкә ӧса дьжит, чь кӧ Иса ԛәбул нәдькьр. Ле диса жи Иса тʹәви ве кʹӧлфәте бь ԛәдьр бу (Йуһʹәнна 4:9, 17-24).

 Мәсиһийед рʹаст жи мина Иса һазьр ьн мәʹнийа һинкьрьнед баԝәрийа хԝә ԝан мәрьварʹа шьровәкьн, йед кӧ дьхԝазьн ԝана бьбьһен. Ле һәмьки әԝана ве йәке бь ԛәдьр дькьн (1 Пәтрус 3:15). Кʹьтеба Пироз рʹебәрийе дьдә Мәсиһийа, ԝәки әԝана зоре мәрьва нәкьн, кӧ ньһерʹандьна ԝан ԛәбул кьн. Әԝ дьбежә, ԝәки пәйчуйе Иса гәрәке чь бькә: «Ль хӧламе Хӧдан накʹәвә, кӧ шәрʹ бькә, ле һьндава һʹәмуйада бәрбьһер бә», һәла һе һьндава ԝанда жи, баԝәрийа кʹижана жь йа ԝи щӧдә йә (2 Тимотʹейо 2:24).

Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа нәфрʹәтийе чь дьбежә

 Кʹьтеба Пироз дьбежә, ԝәки әм «тʹәви һʹәмуйа әʹдьл бьн» (Ибрани 12:14). Әԝе кӧ әʹдьлайе дьгәрʹә, тʹәрка нәфрʹәтийе дьдә. Рʹаст ә әԝ тьште ӧса накә, чь кӧ мьԛабьли баԝәрийа ԝи йә, ле әԝ диса жи ԛәԝате дьдә хәбате сәва кӧ тʹәви мәрьва әʹдьлайеда бә (Мәтта 5:9). Кʹьтеба Пироз ӧса жи Мәсиһийа һелан дькә, ԝәки дьжмьнед хԝә һʹәз бькьн. Демәк һьндава ԝан мәрьвада ԛәнщ бьн, йед кӧ ԝанрʹа хьрабийе дькьн (Мәтта 5:44).

 Бь рʹасти Кʹьтеба Пироз дьбежә, ԝәки Хԝәде нәфрʹәт дькә йан жи «һʹәрам» һʹәсаб дькә ԝан кьра, чь кӧ ԛәдьре мәрийа дехьн у зийане дьдьнә ԝан (Мәтʹәлок 6:16-19). Әв хәбәра «һʹәрам» йан нәфрʹәти, кӧ ве рʹезеда те хәбьтандьне, дьдә кʹьфше ԝәки кьред хьраб чьԛас бәр чʹәʹве Хԝәде рʹәш ьн. Кʹьтеба Пироз нишан дькә, ԝәки Хԝәде һазьр ә бьбахшинә у али ԝан мәрьва бькә, йед кӧ дьхԝазьн щурʹе жийина хԝә бьгӧһезьн у бь нормед ԝи бьжин (Ишайа 55:7).

Рʹезед Кʹьтеба Пироз йед кӧ сәбьрева у ԛәдьргьртьнева гьредайи нә

 Тито 3:2: «Мьлук бьн у ширьнайийа хԝә һьндава һʹәму мәрьвада бьдьнә кʹьфше».

 Мәтта 7:12: «Һәр чь кӧ һун дьхԝазьн мәрьв бона ԝә бькьн, һун жи ӧса ԝанарʹа бькьн».

 Йешу 24:15, ДТʹ: «Иро бона хԝә бьжберьн һуне кʹерʹа хьзмәт кьн».

 Кʹаред Шандийа 10:34: «Хԝәде рʹасти жи фьрԛийе накә нава мьләта».

 Һәбаԛуԛ 1:12, 13: «Тӧ [Хԝәде] нькари нәһәԛийе рʹагьри».

 Рʹомайи 12:19: «Щи бьдьнә һерса Хԝәде, чьмки ньвисар ә: «Һʹәйфһьлдан дәсте мьн ә, әзе һʹәйфе һьлиньм, Хӧдан [Йаһоԝа] дьбежә». a

 Йаһоԝа Хԝәде изьне надә тʹӧ кәси, ԝәки һʹәйфе һьлдьн. Әԝ мә дьдә баԝәркьрьне, кӧ ԝәʹде ԝийи кʹьфшкьрида һәԛи ԝе бе кьрьне. Сәва кӧ һе зедә дәрһәԛа ве йәке пебьһʹәсьн, бьхуньн готар, «Гәло сәр Әʹрде ԝе Һәԛи Һәбә?»