ЖИЙИНА Һәнох гәләк дьреж бу. Дьбәк мәрʹа чәтьн ә әве йәке бьдьнә бәр чʹәʹвед хԝә, ле бәле жийина ԝи мәрьви ԝәкә 365 сала кʹьшанд. Әԝ һәжмар жь жийина чар мәрьвед иройин зедәтьр ә! Ле бь расти сәва ԝи ԝәʹдәйи әԝ кал нибу. 50 ԛьрʹна зедәтьр пешда, мәрьва дьһа дьреж дьжитьн. Адәм мәрьве пешьн, шесьд сали зедәтьр бу, чахе Һәнох һатә буйине. Демәк Адәм се ԛьрʹна зедәтьр жит! Һьнә зорәтед Адәм һе дьреж житьнә. Ләма Һәнох 365 салийа хԝәда, ԛәԝат у сәр хԝә бу у ӧса дьһатә кʹьфше кӧ әԝе диса гәләк сала бьжи. Ле бь рʹасти әв йәк ӧса нибу.

Ԛәзийа мәзьн һивийа Һәнох бу. Бьдә бәр чʹәʹве хԝә, кӧ чаԝа әԝ хԝә жь мәрийа вәдьшерә у дьфькьрә дәрһәԛа ньһерʹандьна мәрьва кʹижанарʹа кӧ әԝи әʹламәтийа Хԝәде дәрбаз дькьр. Әԝ мәрьв бь һерʹсе тʹьжә бун. Һәнох бәр чʹәʹвед ԝан мәрьва рʹәш бьбу. Ԝана ԛәрфе хԝә әʹламәтийа ԝи дькьрьн у нәфрʹәт дькьрьн Хԝәдәйе Һәнох. Ԝана нькарьбу һӧщуми сәр Хԝәдайе Һәнох бькьн, демәк Йаһоԝа, ле ԝана дькарьбу һӧщуми сәр Һәнох бькьн! Дьбә кӧ Һәнох бәрхԝәдькʹәт, гәло әԝе бькарьбә диса малбәта хԝә бьвинә. Дьбә кӧ әԝ дәрһәԛа жьна хԝә, ԛизед хԝә йан кӧрʹе хԝәйи Мәтушәла дьфькьри, йан жи дәрһәԛа нәвийе хԝә Ламәх (Дәстпебун 5:21-23, 25). Гәло паше һʹале Һәнох ча бу?

Сәрһатийеда дәрһәԛа Һәнох гәләк тьштед нәәʹйан һәнә. Кʹьтеба Пирозда тʹәне се щийа у кьн дәрһәԛа ԝи те готьне (Дәстпебун 5:21-24; Ибрани. 11:5; Щьһуда 14, 15). Хенщи ԝе йәке әԝ рʹез епʹещә әʹламәти дьдьнә мә, сәва кӧ фәʹм бькьн, ԝәки әԝ мәрьв хԝәйе баԝәрийа ԛәԝи бу. Ле дәрһәԛа хԝә әм чь дькарьн бежьн? Тӧ дәрһәԛа малбәта хԝә алийе материалида хәм дьки? Йан тӧ ԛә рʹасти чәтьнайа һати жь бо ԝе йәке, кӧ тә хԝә ԛәԝи ль тьштед рʹаст гьрʹтийә? Һәрге бәле, сәрһатийа дәрһәԛа баԝәрийа Һәнох ԝе гәләк тәрʹа керһати бә.

Ԝәʹде Һәнох, һʹале инсанәте гәләк хьраб бу. Әԝ ида ньсьла һʹәфта бу жь Адәм. Бь рʹасти бежьн, ԝан чаха мәрьв һе незики кʹамьлийе бун, чь кӧ Адәм у Һеԝайе ӧнда кьрьн. Ләма жи ԝи ԝәʹдәйида жийина мәрийа һаԛас дьреж дькʹьшанд. Ле һʹале ԝан мәрийа алийе нав-намусийеда у рʹӧһʹанида гәләк хьраб бу. Зӧлми сәва ԝан тʹәбйәти бу. Әв зӧлми жь Ԛайин дәстпебу чахе әԝи бьре хԝә Һабил кӧшт. Йәк жь ньсьле Ԛайин бь хԝәрʹа фьрнаԛ дьбу, кӧ әԝ жь Ԛайин зӧлмтьр ә! Ньсьла сьсийада зӧлмийа тʹәзә пешда һат. Мәрьв дәстпекьрьн гази наве Йаһоԝа бькьн, ле бь щурʹәки дьн. Демәк ԝана наве Хԝәдейи пироз бе ԛәдьр дьда хәбате (Дәстпебун 4:8, 23-26).

Һʹәбандьна ԝанә ӧса, ԝәʹде Һәнохда бәлабуйи бу. Чахе Һәнох мәзьн бу, әԝ бәрбь бьжартьне сәкьни. Гәло әԝ ԝе бькʹәвә бәр байе ԝан мәрийа? Йан әԝе хԝә ль Йаһоԝа Хԝәдайе рʹаст бьгьрә, йе кӧ әʹрд у әʹзман әʹфьрандийә? Дьбә кӧ әԝ һьзрәт бу һе зедә дәрһәԛа Һабил пебьһʹәсә, кʹижан кӧ кӧштьн жь бо баԝәрийа ԝийи мәзьн. Һәнох жи дьхԝәст чʹәʹв бьдә Һабил. Дәстпебун 5:22 дьбежә:  «Һәнох . . . рʹийа Хԝәдеда дьчу». Әв гьли әʹйан дькьн, кӧ Һәнох дьнйа зӧлмда, мәрьвәки хԝәдехоф бу. Әԝ мәрьве пешьн бу, дәрһәԛа кижани кӧ Кʹьтеба Пироз ви щурәйи гьли дькә.

Дь ве рʹезеда те готьне кӧ Һәнох һәла һе пәй буйина Мәтушәла жи рʹийа Хԝәдеда дьчу. Жь вьр те кʹьфше кӧ ԝәкә 65 салийа хԝәда, әԝ бу малхе мале. Жьна ԝи һәбу, наве кижани кӧ дь Кʹьтеба Пирозда әʹйан нинә, у ӧса жи чәнд «кӧрʹ у ԛизед» ԝи. Һәрге бав рийа Хԝәдеда дьчә, әԝ гәрәке малбәта хԝә һелан кә, кӧ әԝана жи хԝә ль Хԝәде бьгьрьн. Һәнох фәм дькьр кӧ ль горʹа дәʹԝакьрьна Хԝәде, әԝ гәрәке ӧса жи хԝә ль жьна хԝә бьгьрә (Дәстпебун 2:24). У һәмьки әԝи жь алийе хԝәда һʹәму тьшт дькьр сәва кӧ зарʹед хԝә дәрһәԛа Йаһоԝа Хԝәде һин кә. Гәло малбәта ԝи әв йәк ԛәбул кьр?

Дь Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа ве йәке гәләк тьшт найе готьне. Ль вьр тʹӧ тьшт найе готьне дәрһәԛа баԝәрийа кӧрʹе Һәнох, демәк Мәтушәла, жийина кʹижани кӧ лап дьреж кʹьшанд. Жийина ԝи хьлаз бу ԝе саледа, чахе Селава дьнйайе дәстпебу. Мәтушәларʹа кӧрʹ һатә буйине, наве кижани кӧ Ламәх бу. Ламәх жи ԝәкә сәд сали зедәтьр бу, чахе кальке ԝи Һәнох мьр. Ламәх жи баԝәрийа хԝә да кʹьфше. Йаһоԝа ԝирʹа пʹехәмбәрти дабу дәрһәԛа кӧрʹе ԝи Нӧһ, у әв пʹехәмбәрти паши Селаве һатә сери. Нӧһ жи мина кал-баве хԝә Һәнох, әʹйан бу ча мәрьве кӧ рʹийа Хԝәдеда дьчу. Нӧһ тʹӧ щара Һәнох нәдитьбу. Ле Һәнох, миратʹәкә баш һиштьбу. Дәрһәԛа ве йәке Нӧһ дьбәкә жь баве хԝә Ламәх пеһʹәсийа, йан жь калке хԝә Мәтушала, йан жи һәла һе жь баве Һәнох, Йаред, йе кӧ мьр чахе Нӧһ 366 сали бу (Дәстпебун 5:25-29; 6:9; 9:1).

Бьфькьрә һәла чьда Һәнох жь Адәм щӧдә дьбу. Рʹаст ә Адәм беԛьсур бу, ле йәкә әԝи мьԛабьли Йаһоԝа гӧнә кьр, у зӧрʹәтед хԝәрʹа миратʹа бебәхтийе у мьԛабьлибуне һишт. Ле Һәнох бь ԛьсур бу, әԝ рʹийа Хԝәдеда дьчу у зӧрʹәтед хԝәрʹа миратʹа баԝәрийе һишт. Адәм мьр чахе Һәнох 308 сали бу. Гәло кәсәк жь малбәта Адәм шин дькьр, жь бо мьрьна ԝи мәрьве хԝәһʹьз? Әм ньзаньн. Ле әм заньн, кӧ Һәнох тʹьме «рʹийа Хԝәдеда дьчу» (Дәстпебун 5:24).

Һәрге тӧ жи алийе материйалида дәрһәԛа малбәта хԝә хәм дьки, тӧ дькари гәләк тьшт һин би жь баԝәрийа Һәнох. Һәмьки гәрәке алийе материйалида сәва малбәта хԝә хәм бьки, ле дьһа фәрз әԝ ә, кӧ алийе рʹӧһʹанида хәм бьки (1 Тимотʹейо 5:8). Сәва кӧ әԝе щабдарийе бьԛәдини лазьм ә нә тʹәне дина хԝә бьди йед дьнена, ле ӧса жи шьхӧлед хԝә. Һәрге тӧ мина Һәнох дьжбери рʹийа Хԝәдеда һәрʹи, бьһелә кӧ нормед Хԝәде рʹебәрийа жийина тә бькьн. Ӧса те бькарьби миратʹәкә баш дәрбази малбәта хԝә бьки у бьби мәсәләкә баш.

Дь ԝе дьнйа бебаԝәрда дьбә кӧ Һәнох хԝә тʹәне тʹәхмин дькьр. Ле гәло Йаһоԝа Хԝәде дина хԝә дабу ԝи? Бәле. Рʹожәке Йаһоԝа тʹәви ԝи хьзмәткʹаре амьн хәбәр да. Хԝәде, әʹлами Һәнох кьр, кӧ ԝан мәрийа хьлаз кә. Ӧса Йаһоԝа, Һәнох кьрә пʹехембәр. Әԝ бу пʹехембәре пешьн дәрһәԛа кʹижани кӧ Кʹьтеба Пироз әʹйан дькә. Әве йәке әм жь Щьһуда заньн, бьре Иса йе кӧ жь бина бәр  Хԝәде чәнд ԛьрʹнә шунда пʹехембәртийа Һәнох ньвиси. *

Ле пʹехәмбәртийа Һәнох дәрһәԛа чь бу? Әм дьхуньн: «Ва йә, Хӧдан бь дәһ һәзаред хԝә йед пирозва һат, да кӧ диԝана һʹәмуйан бькә у жь бо һʹәму кьрьнед нәпʹак кӧ ԝан бь нәпʹакийе кьрьнә у жь бо һʹәму тьштед һьшк йед кӧ гӧнәһкʹаред нәпʹак ль һәмбәр Хӧдан готьнә, бала һәр йәки бькʹьшинә сәр суще ԝи» (Щьһуда 14, 15, ИМ). Дьбә кӧ ԝә дина хԝә дайе, кӧ Һәнох ԝәʹде дәрбазбуйида хәбәр дайә, ча бежи Хԝәде ида һатийә у нета хԝә тинә сери. Әԝ мәсәла ԝе йәке йә кӧ һʹәму пʹехәмбәртийед дьн жи гәрәке бьһатана сери. Нета ԝе йәке әԝ ә: Пʹехәмбәр хәбәр дьдә дәрһәԛа тьштәки кӧ гәрәке бьԛәԝьмә, ле ӧса гьли дькә ча бежи ида һатийә сери (Ишайа 46:10).

Ле Һәнохрʹа чәтьн бу әве пʹехәмбәртийе һʹәмуйарʹа әʹлам кә? Дина хԝә бьдьн кӧ чахе ль вьр дәрһәԛа сущдаркьрьна мәрийа у сущдаркьрьна кьред ԝан те готьне, чәнд щара те хәбьтандьне хәбәра «нәпʹак». Әве йәке гьшкарʹа әʹйан дькьр, кӧ әв дьнйа, дәстпебуйи жь дәркʹәтьна жь Әдәне, гәләк нәпʹак бу демәк хьраб. Ләма жи кʹӧтасийа ве дьнйайе гәрәке бьһата чахе Йаһоԝа тʹәви «һәзаред хԝә йед пирозва» ԝе бьһата, демәк тʹәви ордийед мьлйакʹәтед хԝәйи ԛәԝи. Һәнох бетьрс әʹламәтийа Хԝәде дәрбаз дькьр у әв шьхӧл тʹәне дькьр! Дьбә кӧ Ламәхе щаһьл бь һʹәԝас дьньһерʹи, кӧ чаԝа кальке ԝи бь мерхаси әви шьхӧли дькә. У һәрге ӧса нә, фәʹмдари йә чьма.

Баԝәрийа Һәнох дькарә мә һелан кә жь хԝә бьпьрсьн, һәла әм сәр ве дьнйайе ӧса дьньһерʹьн, чаԝа кӧ Хԝәде дьньһерʹә. Әʹламәтийа кӧ Һәнох дәрһәԛа кʹӧтакьрьна дьнйа зӧлм гот, һʹәта иро ԛәԝатеда нә. Ль гора әʹламкьрьна Һәнох, Йаһоԝа Селав ани сәр дьнйа бехԝәдети ԝәʹде Нӧһда. Ле әв кʹӧтакьрьн, бу мәсәлә сәва кʹӧтакьрьна мәзьн кӧ ԝе бьбә (Мәтта 24:38, 39; 2 Пәтрус 2:4-6). Чаԝа бәре, ԝәʹде мәда жи Хԝәде тʹәви һʹәзаред хԝәйә пироз ԝе әве дьнйа бехԝәде сущдар кә. Һәр кәс жь мә гәрәке гьлийед Һәнох һьлдә һʹәсаб у йед дьненарʹа жи әʹлам кә. Дьбә кӧ малбәт у һәвалед мә ԝе тʹәви мә ԛайил нибьн. Щарна дьбәкә әм жи хԝә тʹәне тʹәхмин кьн. Йаһоԝа тʹӧ щара Һәнох нәһиштьбу; әԝе нә жи хьзмәткʹаред хԝәйи амьн иро бьһелә!

Ле дәрһәԛа мьрьна Һәнох чь те готьне? Бь рʹасти дәрһәԛа мьрьна ԝи гәләк тьшт вәшарти нә. Кʹьтеба Дәстпебунеда дәрһәԛа ве йәке ӧса те готьне: «Һәнох рʹийа Хԝәдеда дьчу у ньшкева бу ԛати, чьмки Хԝәде әԝ һьлдабу» (Дәстпебун 5:24). Чь щурʹәйи Хԝәде, Һәнох һьлдабу? Паԝлосе шанди ӧса әве йәке шьроԝәдькә: «Бь сайа баԝәрийе, Һәнох жь бо кӧ мьрьне нәбинә, һат һьлкʹьшандьн. ‹Әԝ нәһат дитьн, чьмки Хԝәде әԝ һьлкʹьшандьбу›. У бәрийа һьлкʹьшандьна ԝи, шаһьди һат кьрьн кӧ әԝ ль Хԝәде хԝәш һатьбу» (Ибрани 11:5, ИМ). Паԝлос чь дьхԝәст бьгота, чахе ньвиси кӧ «Һәнох жь бо кӧ мьрьне нәбинә, һат һьлкʹьшандьн»? Һьнә ԝәлгәрʹандьнед Кʹьтеба Пироз дьбежьн кӧ Хԝәде, Һәнох һьлдабу щәм хԝә ль әʹзмед. Ле әв йәк ӧса нинә. Кʹьтеба Пироз нишан дькә кӧ Иса Мәсиһ кәсе пешьн бу йе кӧ чуйә әʹзмен (Йуһʹәнна 3:13).

Ле чь щурʹәйи Һәнох һатә һьлдане у мьрьн жи нәдит? Йаһоԝа ӧса кьр, кӧ бе еш у чәрчьрандьне жийина Һәнох бе сәкьнандьне у ӧса әԝ жь дәсте дьжмьна хԝәй кьр йед кӧ дьхԝәстьн ԝи бькӧжьн. Ле пешийе Һәнохрʹа «шаһьди һат  кьрьн кӧ әԝ ль Хԝәде хԝәш һатьбу». Гәло чь щурʹәйи? Пешийа мьрьна хԝә, Һәнох дьбә кӧ хәԝн-хәйаләк жь Хԝәде стандьбу, кʹидәре кӧ әԝи әʹрде щьнәте дитьбу. Паши ԝе нишана ԛәбулкьрьна Хԝәде, Һәнох бь хәва мьрьне рʹаза. Дәрһәԛа Һәнох у мер-жьнед амьнә дьн, Паԝлосе шанди ӧса ньвиси йә: «Әв һʹәму жи . . . баԝәрийеда мьрьн» (Ибрани 11:13). Дьбәкә дьжмьнед ԝи щьнийазе ԝи дьгәрийан, ле тʹӧ щийа «әԝ нәһат дитьн». Бь ве йәке Йаһоԝа әԝ пʹараст кӧ дьжмьн нькарьбьн ԛәрфе хԝә щьнийазе ԝи бькьн, йан жи сәва һʹәбандьна нәрʹаст бьдьнә хәбате. *

Ль сәр һʹиме шеԝьркьрьна Ньвисаред Пироз, ԝәрен әм бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, кӧ чаԝа жийина Һәнох һатә сәкьнандьне. Һәла бьдә бәр чʹәʹве хԝә кӧ Һәнох дьрʹәвә у ида ԛӧдум кʹәтийә. Дьжмьнед ԝи пәй ԝи кʹәтьнә у әԝана гәләк һерс кʹәтьбун жь бо әʹламәтийа Һәнохә дәрһәԛа диԝанкьрьне. Һәнох щики дьвинә сәва кӧ теда хԝә вәшерә у һʹәвәки һеса бә. Әԝ фәʹм дькә кӧ ԝе нькарьбә жь дәсте ԝан хԝә хьлаз кә. Кʹьфш ә дьхԝази-нахԝази әԝ жь дәсте нәйара ԝе бьһата кӧштьне, у мьрьна ԝи ида бәр шемике бу. Ахьрийеда Һәнох дәстпедькә Хԝәдерʹа дӧа бькә. Паше әԝ ль сәр хԝә тʹәхмин дькә рʹьһʹәти әʹдьлайа Хԝәде. Йаһоԝа Хԝәде ԝирʹа хәԝн-хәйал да кӧ бона Һәнох ӧса реали бу те бежи әԝ бь рʹасти ль щики дьн бу.

Дь ве хәйаледа Һәнох дит дьнйа кӧ ԛәт нә мина ве дьнйа зӧлм бу кʹидәре кӧ әԝи дьжит. Әԝи тʹьре кӧ әԝ бахче Әдәнейи бәдәԝ дьвинә, ле ль ԝьр хәруб тʹӧнә бун, йед кӧ бахчә жь мәрьва хԝәй дькьрьн. Әв бахчә тʹьжә мер у жьна бу, йед кӧ сьһʹәт-ԛәԝат бун у щаһьл бун. Нава ԝанда әʹдьлайи һәбу. Тʹӧ нәʹфрәти нав ԝанда тʹӧнә бу, нә жи кәсәки әԝана дьзерандьн жь бо баԝәрийа ԝан, чаԝа кӧ әԝ дәрәща Һәнохда дьԛәԝьми. Һәнох ль сәр хԝә тʹәхмин кьрьбу кӧ Йаһоԝа әԝ ԛәбул кьрийә у ԝи һʹьз дькә. Әԝи ль ԝи щи хԝә ӧса баш тʹәхмин кьр, те бежи әԝ мала ԝи бу. Һәнох ль сәр хԝә әʹдьлайе тʹәхмин дькә, әԝ чʹәʹвед хԝә дадьдә у паше дькʹәвә хәвәкә кʹур, демәк хәва мьрьне.

У һʹәта ньһа әԝ ча бежи рʹаза йә у Йаһоԝа Хԝәде ԝи бира хԝәда хԝәй дькә! Чаԝа кӧ Иса соз дабу, әԝед кӧ бира Хԝәдеда ньн, ԝе дәнге Иса бьбьһен у вәгәрʹьн ль жийине. Әԝана ԝе ида чʹәʹвед хԝә дь щьнәта бәдәԝда вәкьн, кʹидәре кӧ ԝе әʹдьлайи бә (Йуһʹәнна 5:28, 29).

Ле ԝәйе бьхԝәста щьнәтеда бьжита? Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, кӧ әм рʹасти Һәнох тен. Әԝе чьԛас һʹәԝас бә. Һәла бьфькьрьн ԝәки чьԛас тьшт әм дькарьн жь ԝи һин бьн! Әԝе мәрʹа һʹәму тьшти гьли кә, дәрһәԛа дәмед пашьнә жь жийина хԝә. Ле ньһа әм гәрәке тьштәке жь ԝи һин бьн. Паши ԝе йәке чаԝа кӧ Паԝлос дәрһәԛа Һәнох гьли кьрьбу, әԝи гот: «Бе баԝәри тʹӧ щар набә кӧ инсан ль Хԝәде хԝәш бе» (Ибрани 11:6). Бь рʹасти жи нетәкә чьԛас баш ә кӧ һәр кәс жь мә чʹәʹв бьдә баԝәрийа ви мәрьве мерхас!