1, 2. а) Иро мәрьвед хәриб рʹасти чь чәтьнайа тен? (Бьньһерʹә шькле әʹwльн.) б) Кʹьтеба Пироз чь ширәте дьдә Мәсиһийа, у иро әме кʹижан пьрса шеwьр кьн?

СИ САЛ пешда, Осе, ^[1] йе кö һьнге Шәʹде Йaһоwа нибу, жь wәлате хwә Ганайе, дәрбази Әwропайе бу. Әw дькә бира хwә: «Мьн тʹәхмин кьр кö һʹәчʹи зәʹф мәрьв һьндава мьнда һʹәйф нибун. Хенщи wе йәке, климат жи бона мьн әʹщеб бу. Чахе әз жь аерапорте дәркʹәтьм у мьн щара пешийе әʹмьре хwәда сöрʹ-сәрма тʹәхмин кьр, әз гьрийам». Осерʹа öса жи чәтьн бу зьман һин бә, ләма саләке зедәтьр әwи нькарьбу хәбате хwәрʹа бьвинә. У чьмки әw жь мал дур бу, әwи гәләк бира мала хwә дькьр, у хwә тʹәне тʹәхмин дькьр.

² Һәла бьфькьрьн һәрге һун wәлате хәрибда буна, wәйе ча бьхwәста кö мәрьв һьндава wәда ча буна? Һәрге һун бьчуна Ода Щьвате у wедәре wә бь дьл у щан слав кьрана, у дина хwә нәдана ве йәке, һәла һун чь мьләт ьн, һуне чьqас ша буна, öса нинә? Кʹьтеба Пироз Мәсиһийед рʹаст ширәт дькә: «Меванһʹьзийе бир нәкьн» (Ибрн. 13:2). Хәбәра орижинал  кö һатийә wәлгәрʹандьне ча «меванһʹьзи», рʹастә-рʹаст те һʹәсабе «qәнщикьрьн хәрибарʹа», демәк хәлqерʹа. Wәрә әм шеwьр кьн wан пьрса: Гәло Йaһоwа ча дьньһерʹә сәр хәриба? Чьрʹа дьбәкә мәрʹа лазьм бә кö ньһерʹандьна хwә һьндава wан бьгöһезьн? Әм ча дькарьн али мәрьвед хәриб бькьн, wәки әwана щьватеда хwә тʹәхмин кьн ча нава нәфәред мала хwәда?

3, 4. Ль гора Дәркʹәтьн 23:9, щьмәʹта Хwәде гәрәке ча буна һьндава хәриба, у чьрʹа?

³ Чахе Йaһоwа щьмәʹта хwә жь дилтийа Мьсьре аза кьр, әwи wанрʹа qанун да. Хwәде бь wан qануна Исраели ширәт дькьрьн, wәки әwана qәнщ бьн һьндава нәщьһуйед кö тʹәви wан бунә йәк у жь Мьсьре дәркʹәтьн (Дәркʹ. 12:38, 49; 22:21). Хәриб гәләк щар рʹасти чәтьнайа дьһатьн, ләма Йaһоwа бона wан хәм дькьр. Мәсәлә, изьна хәриба һәбу, wәки паши тʹопкьрьна зәвийе, чь кö дьма әwана хwәрʹа тʹоп кьн (Qан. Кʹаһ. 19:9, 10).

⁴ Йaһоwа нә кö тʹәми да Исраелийа wәки qәдьре хәриба бьгьрьн, ле әwи дьхwәст wәки әwана дьлшәwат бьн һьндава wан. (Бьхунә Дәркʹәтьн 23:9.) Исраели «һаш жь дьле хәриба» һәбун, чьмки бәре хwәха хәриб бун. Һәла һе пешийа дилтийа Мьсьреда жи, Мьсьрийа һьндава wан нәбаш бун, чьмки әwана нә жь мьләте wан бун у рʹелигийа wан жи жь һәв щöдә дьбу (Дәстп. 43:32; 46:34; Дәркʹ. 1:11-14). Исраелийа заньбун хәриби чьqас чәтьн ә. У ләма Йaһоwа дьхwәст wәки Исраели әwе йәке бир нәкьн, у һьндава хәриба «мина бьнәлийе wәлате» хwә бьн (Qан. Кʹаһ. 19:33, 34, ПКʹМ).

5. Чь wе али мә бькә, wәки әм мина Йaһоwа бьньһерʹьн сәр хәриба?

⁵ Йaһоwа нәһатийә гöһастьн, демәк әw иро жи хәм дькә дәрһәqа хәриба. У чахе кәсәки хәриб те щьвата мә, әм гәрәке wанрʹа һʹәйф бьн (Qан. Дщр. 10:17-19; Малх. 3:5, 6). Сәва кö һʹале хәриба фәʹм кьн, щара әм гәрәке бьфькьрьн кö әwана дькʹәвьнә чь чәтьнайа. Мәсәлә, дьбәкә әwана зьмане тʹәзә һе фәʹм накьн, йан жи дьqәwьмә мәрьве wәлате хәриб qәдьре wан нагьрьн. Бәле, әм гәрәке тʹьме бьфькьрьн кö чьда дькарьн wанрʹа qәнщийе бькьн у һьндава wан шәwат бьн (1 Пәт. 3:8).

6, 7. Чь дьдә кʹьфше wәки Мәсиһийед qьрʹна йәкеда, сәр хwә дьхәбьтин кö фьрqийе нәкьнә ортʹа мәрьва?

⁶ Щьһуйа фьрqи дькьрьнә ортʹа хwә у мьләтед дьн. Ле Мәсиһийед qьрʹна йәкеда сәр хwә дьхәбьтин, wәки чʹәʹв нәдьнә wан Щьһуйа. Рʹожа Пенщийе Һʹәсабе, сала 33 Д.М., Мәсиһийед кö Оршәлимеда дьжитьн, меванһʹьзи данә кʹьфше һьндава Мәсиһийед тʹәзә, йед кö жь щурʹә-щурʹә wәлата бун (Кʹар. Шанд. 2:5, 44-47). Әw qәнщийа wан нишан кьр, wәки wана рʹьнд фәʹм дькьр, кö чь те һʹәсабе хәбәра «меванһʹьзи», демәк хәрибарʹа qәнщийе бькьн.

⁷ Wи wәʹдәйи чахе щьвата Мәсиһи һәв зедә дьбу, чәтьнайик пешда һат. Мәсиһийа һеди-һеди дәстпедькьрьн фьрqийе бькьнә ортʹа һәвдö. Щьһуйед кö Йунани хәбәрдьдан, бина хwә тәнг дькьрьн, чьмки Щьһуйед Ибрани һьндава жьнәбийед wан нәрʹасти дькьрьн (Кʹар. Шанд. 6:1). Сәва ве йәке, шандийа һʹәфт мер бьжартьн, сәва әwана бьньһерʹьн wәки тʹö кәси башqә нәкьн. Наве wан һәр һʹәфт мера, наве Йунанийа бун. Дьqәwьмә шандийа ләма әwана бьжартьн, чьмки дьхwәстьн wәки щьватеда фьрqийе нәкьнә ортʹа һәвдö (Кʹар. Шанд. 6:2-6).

8, 9. а) Чьрʹа әм гәрәке хwә бьщерʹьбиньн, һәла әм фьрqийе дькьнә ортʹа мәрьвада йан на? б) Әм гәрәке чь жь дьле хwә дәрхьн? (1 Пәт. 1:22)

⁸ Дьбәкә әм тʹәхмин накьн, ле йәкә әʹйд-qәйд, йане култура мә, гәләк сәр мә  һʹöкöм дькә (Рʹом. 12:2). Хенщи ве йәке, дьбәкә әм дьбьһен кö чаwа мәрьвед дор-бәре мә, мәсәлә щинар, һәвал-хәбаткʹар, йан һәвалед мәкʹтәбеда, мьләтед дьн ньмьз дькьн у qәрфе хwә wана дькьн. Ле гәло әм дькʹәвьнә бәр байе wан? Әм ча хwә дьдьнә кʹьфше, чахе кәсәк qәрфа мьләте мә дькә, йан әʹдәтед мә?

⁹ Һәбу wәʹдә чахе Пәтрусе шанди фьрqи дькьрә ортʹа мьләте щьһу у нәщьһу, ле һеди-һеди әw һин бу, кö әwи хәйсәти кʹокева нав хwә дәрхә (Кʹар. Шанд. 10:28, 34, 35; Галт. 2:11-14). Һәрге әм жи тʹәхмин дькьн кö әм дьле хwәда фьрqийе дькьнә ортʹа мәрьва, әм гәрәке сәр хwә зәʹф бьхәбьтьн, wәки әwи хәйсәти жь дьле хwә дәрхьн. (Бьхунә 1 Пәтрус 1:22.) Ле чь дькарә али мә бькә? Әм гәрәке бира хwәда хwәй кьн кö фьрqи тʹöнә әм чь мьләт ьн, әм гьшк жи гöнәкʹар ьн у тʹö кәс жь мә һежайи хьлазкьрьне нинә (Рʹом. 3:9, 10, 21-24). Ләма жи чьрʹа әм гәрәке һʹәсаб кьн, wәки әм жь кәсәки четьр ьн? (1 Корн. 4:7) Әм гәрәке чʹәʹв бьдьнә ньһерʹандьна Паwлос, йе кö ани бира Мәсиһийа, wәки әwана ида «хәлq у хәриб» ниньн, «ле . . . нәфәред мала Хwәде» (Әфәс. 2:19). Һәрге әм сәр хwә бьхәбьтьн wәки фьрqийе нәкьнә ортʹа мьләта, мәрʹа дьһа һеса бә кö бьбьнә мәрьве ну (Колс. 3:10, 11).

10, 11. Боwаз ча да кʹьфше ньһерʹандьна Йaһоwа сәр хәриба?

¹⁰ Боwаз чʹәʹв да Йaһоwа, чахе һьндава Рʹутʹа хәриб һʹәйф бу. Wәрә шеwьр кьн кö чьда әw йәк һатә кʹьфше. Чахе Боwаз чу зәвийа хwә, wәки бьньһерʹә ча нандьрун те кьрьне, wедәре әwи Рʹутʹ дит, йа кö хәриб бу у жь Моwабе һатьбу. Әwи дина хwә дайе, кö Рʹутʹ ча дьхәбьтә у дьчәрчьрә сәва жь әʹрде бәрмайи тʹоп кә. Пешийа тʹопкьрьне, Рʹутʹ жь хәбатчийа изьн хwәстийә, ле бь рʹастийе сәва ве йәке, әwе дькарьбу qә изьн нәхwәста жи. Чахе Боwаз дәрһәqа ве йәке пеһʹәсийа, әwи мәрʹдани да кʹьфше у изьн да wе, кö һәла һе нав qәwшада жи тʹоп кә. (Бьхунә Рʹутʹ 2:5-7, 15, 16.)

¹¹ Чь кö qәwьми паши ве йәке, дьдә кʹьфше wәки Боwаз бь рʹастийе хәм дькьр сәва Рʹутʹ, у фәʹм дькьр һʹале wе ча хәриб. Әwи Рʹутʹ тʹәглиф кьр кö тʹәви щарийед wи бә, wәки меред кö зәвийеда дьхәбьтин, жерʹа хьрабийе нәкьн. Әwи һәла һе жи хәм кьр wәки хwарьн у ава ве епʹещә һәбә, чаwа щәм хәбатчийед wи. Хенщи ве йәке, Боwаз wе беһöрмәт нәдькьр, ле qәдьре wе дьгьрт у бәр дьле wеда дьчу (Рʹутʹ 2:8-10, 13, 14).

12. Һәрге әм qәнщ бьн һьндава хәриба, әw йәк wе чь кʹаре бьдә wан?

¹² Боwаз Рʹутʹра qәнщи кьр, чьмки әw амьн бу һьндава хасийа хwә Наоми, ле тʹәне әw мәʹни нибу. Боwаз әʹщебмайи ма кö Рʹутʹ, йа кö жь мьләте хәриб бу, бу хьзмәткʹара Йaһоwа. Бь рʹастийе qәнщийа Боwаз әʹйанкьрьна һʹьзкьрьна Йaһоwа бу һьндава ве жьньке, кʹижан кö щи-сьтʹар «бьн пʹәрʹе» Хwәдайе Исраелида дит (Рʹутʹ 2:12, 20; Мәтʹлк. 19:17). Иро жи, һәрге әм qәнщ ьн һьндава «һʹәму мәрьва», әw йәк wе али wан бькә кö рʹастийе qәбул кьн у тʹәхмин кьн кö чьqас зәʹф Йaһоwа wана һʹьз дькә (1 Тимтʹ. 2:3, 4).

13, 14. а) Чьрʹа әм гәрәке Ода Щьватеда, мәрьвед хәриб бь дьл у щан сьлав кьн? б) Чь дькарә али wә бькә кö аза незики wан бьн?

¹³ Чахе әм бь дьл у щан сьлав дькьн хәрибед кö тенә Ода Щьвата мә, бь ве йәке әм wанрʹа qәнщийе дькьн. Дьqәwьмә мә дина хwә да wәки мәрьвед хәриб кö тʹәзә һатьнә wәлате мә, шәрм дькьн у хwә башqә дькьн. Йан жи, дьбәкә мьләтед дьн wана ньмьз дькьн, чьмки әwана нә мьләте wан ьн у щурʹәки майин һатьнә мәзьнкьрьне. Ләма пешийе әм гәрәке wана гәрм сьлав кьн у пебьһʹәсьн дәрһәqа  һʹале wан. Һәрге сәр зьмане wә һәйә «JW Languagе app», һун дькарьн ль wедәре һьнә хәбәр һин бьн, wәки сәр зьмане wани де, wана сьлав кьн. (Бьхунә Филипи 2:3, 4.)

¹⁴ Дьбәкә һун шәрм дькьн незики wан мәрьва бьн, йед кö нә жь мьләте wә нә. Сәва һун аза незики wан бьн, һун дькарьн дәрһәqа хwә wанрʹа тьштәки гьли кьн. Зутьрәке һуне бьвиньн кö рʹаст ә һун һьнәк жь һәв щöдә дьбьн, ле гәләк тьштада һун мина һәв ьн. Бь рʹастийе, һәр мьләтәкида чаwа тьштед баш һәнә, öса жи кемаси һәнә.

15. Чь дькарә али мә бькә wәки фәʹм кьн һʹале хәриба, йед кö тʹәзә һатьнә wәлата мә?

¹⁵ Сәва кö али мәрьвед дьн бькьн, wәки әwана щьватеда хwә тʹәхмин кьн чаwа мала хwәда, пьрсәкә öса бьдьнә хwә: «Һәрге әз wәлате хәрибда бума, мьне бьхwәста кö мәрьв һьндава мьн чь щурʹәйи буна?» (Мәт. 7:12) Бь сәбьр бьн һьндава wан, чьмки wанрʹа чәтьн ә wәлате хәрибда бьжин. Сәре-серида, дьбәкә әм бь тʹәмами фькьред wан йан кьред wан фәʹм нәкьн, чьмки әм жь һәв щöдә дьбьн. Ләма әм гәрәке дәʹwа нәкьн кö әwана бенә сәр qәйде мә, ле әwана чь щурʹәйи нә öса wана qәбул кьн. (Бьхунә Рʹомайи 15:7.)

16, 17. а) Әм ча дькарьн незик бьн тʹәви мәрьвед жь мьләте дьн? б) Щьвата хwәда әм чьда дькарьн али хәриба бькьн?

¹⁶ Һәрге һун һе зедә пебьһʹәсьн дәрһәqа wәлат у әʹдәтед мәрьвед хәриб, һуне тʹәви wан һе һеса хәбәрдьн. Wәʹде qöльхкьрьна тʹәви малбәте, һун дькарьн леколин бькьн дәрһәqа әʹдәтед wан, йед кö тенә щьвата мә. Öса жи һун дькарьн һе незики wан бьн, чахе wана тʹәглиф кьн мала хwә сәр нанхwарьне. Йaһоwа «дәргәһе баwәрийе» бәр һʹәму мьләта вәкьр. Wәрә әм жи чʹәʹв бьдьнә wи, у дәре мала хwә вәкьн бона хәриба, йед кö тʹәви мә Хwәдерʹа qöльх дькьн (Кʹар. Шанд. 14:27; Галт. 6:10; Иб. 31:32).

 ¹⁷ Һәрге әм тʹәви малбәтед емигранта, демәк хәриба, wәʹдә дәрбаз кьн, wи чахи әме wана һе рʹьнд фәʹм кьн, у һьм жи qимәт кьн ве йәке кö әwана чьqас щәфа дькʹьшиньн сәва лайиqи әʹдәтед мә бьжин. Дьбәкә әм бьвиньн кö wанрʹа аликʹари лазьм ә сәва зьмане тʹәзә һин бьн. Әм öса жи дькарьн али wан бькьн, wәки әwана хwәрʹа хәбате йан щи-сьтʹаре бьвиньн. Аликʹарийа wә дькарә сәр әʹмьре wан хушк-бьра гәләк баш һʹöкöм бә (Мәтʹлк. 3:27).

18. Мәрьвед хәриб иро ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә Рʹутʹ?

¹⁸ Бәле, мәрьвед хәриб чьqас дькарьн һʹәму тьшти дькьн сәва лайиqи әʹдәтед wәлате тʹәзә бьжин. Ве йәкеда Рʹутʹ мәсәләкә баш ә. Йа әʹwльн, әwе qәдьре әʹдәтед wәлат гьрт, чахе изьн хwәст кö бәрмайи тʹоп кә (Рʹутʹ 2:7). Әw нә дьфькьри кö әw йәк жерʹа дькʹәвә, йан жи кö йед дьн борщдар ьн жерʹа тьштәки бьдьн. Йа дöда, әwе тʹьме рʹазибун дьда кʹьфше, сәва qәнщийед кö жерʹа дькьрьн (Рʹутʹ 2:13). Чахе йед хәриб хwә öса дьдьнә кʹьфше, хушк-бьред щьватеда у мәрьвед дьн жи wе дьһа qәдьре wан бьгьрьн.

19. Чь мәʹнийе мә һәнә кö мәрьвед хәриб qәбул кьн?

¹⁹ Әм гәләк ша нә wәки Йaһоwа һʹәму мәрьварʹа мәщале дьдә wәки мьзгинийа wи пебьһʹәсьн, у әw йәк һәйә qәнщийа wийә мәзьн. Һьнә хәриб дьбәкә wәлате хwәда нькарьбун Кʹьтеба Пироз һин бьн, йан һәрʹьнә сәр щьвата, ле wәлате дьнда дькарьн бенә сәр щьвата. Гәло әw йәк мә һелан накә wәки али wан бькьн, кö әwана хwә хәриб тʹәхмин нәкьн? Дьбәкә әм дәwләти ниньн у алийе пʹәрада нькарьн али wан бькьн, ле чахе әм wанрʹа qәнщийе дькьн, бь ве йәке һʹьзкьрьна Йaһоwа һьндава wан әʹйан дьбә. Дә wәрә тʹьме чʹәʹв бьдьнә Хwәде, у бь дьл у щан хәриба qәбул кьн (Әфәс. 5:1, 2).