1. Йаһоԝа мә һелан дькә кӧ әм чь бькьн?

ЙАҺОԜА хԝәш те һʹьзкьрьна амьн бьдә кʹьфше (Һосәйа 6:6). Әԝ дьхԝазә ԝәки әм жи һʹьзкьрьна амьн ча һʹӧнӧрәки фәрз һʹәсаб кьн. Бь сайа Миха пʹехәмбәр, Хԝәде мәрʹа дьбежә ԝәки әм ви һʹӧнӧри һʹьз бькьн (Миха 6:8). Ле сәва кӧ әм бькарьбьн ве йәке бькьн, лазьм ә бьзаньбьн һәла һʹьзкьрьна амьн чь йә.

2. «Һʹьзкьрьна амьн» чь йә?

² Хәбәра Ибрани «һʹьзкьрьна амьн», «Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзәда» сәр зьмане Инглизи, ԝәкә 230 щара һатийә хәбьтандьне. Ле ԝәлгәрʹандьнед Кʹьтеба Пирозда сәр зьмане Кӧрманщи ча «һʹӧба амьн», «амьни», «дьлсози» у «һʹьзкьрьн» һатийә ԝәлгәрʹандьне. Йаһоԝа әʹйанкьрьна ви һʹӧнӧрида мәсәла һәри мәзьн ә. Гәло һʹьзкьрьна амьн чь йә? Һʹьзкьрьна ԝи щурʹәйи гәләк ԛәԝи йә у тʹӧ щар кʹӧта набә, у әԝ һелан дькә бь амьни тʹьме кʹеләка ԝи кәси бьн, кʹижани кӧ һʹьз дькьн. Хԝәде ви һʹӧнӧри һьндава мәрьва әʹйан дькә, у мәрьв жи дькарьн ви һʹӧнӧри һәвдӧрʹа әʹйан кьн. Ве готареда, әме бьвиньн кӧ Йаһоԝа һʹьзкьрьна амьн чаԝа нишан дькә. Готара дьнда, әме бьвиньн кӧ әм ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә Йаһоԝа у ви һʹӧнӧри һьндава һәвда нишан бькьн.

3. Йаһоԝа дәрһәԛа хԝә чь әʹйан кьр?

³ Ԝәхтәкә кьн паши кӧ мьләте Исраеле жь Мьсьре дәркʹәтьбу, Йаһоԝа наве хԝә у һʹӧнӧред хԝә Мусарʹа әʹйан кьр. Әԝи гот: «Хӧдан, Хӧдан ьм! Хԝәдейе рʹәʹм у кʹәрәме, сәбьр-ськʹане, бь һʹӧб у амьнийеда хьнейо, кӧ бона һʹәзара хԝәйе һʹӧба амьн ә [һʹьзкьрьна  амьн, ДТʹ], нәһәԛийе, нәрʹастийе у гӧна дьбахшинә» (Дәркʹәтьн 34:6, 7). Бь ван готьнед дьлгәрм, Йаһоԝа дина Муса кʹьшанд сәр һʹӧнӧрәкә фәрз, демәк сәр һʹьзкьрьна хԝәйә амьн.

4-5. (а) Йаһоԝа хԝә ча әʹйан дькә? (б) Ньһа әме дина хԝә бьдьн кʹижан пьрса?

⁴ Йаһоԝа нә тʹәне гот ԝәки һʹьзкьрьна ԝийә амьн һәйә, ле әԝи гот ԝәки әԝ бь ве һʹьзкьрьне «хьнейо» йә, демәк тʹьжә йә. Әв готьн шәш рʹезед дьнда жи һәнә (Жьмар 14:18; Нәһәмийа 9:17; Зәбур 86:15; 103:8; Йоԝел 2:13; Уньс 4:2). Ван шәш рʹезада тʹәне дәрһәԛа Йаһоԝа әв гьли те хәбьтандьне, нә кӧ дәрһәԛа мәрьва. Гәло әԝ йәк дьле мә нагьрә, ԝәки Йаһоԝа хԝә бь ви хәйсәти мәрʹа әʹйан дькә? Әшкәрә йә кӧ һʹьзкьрьна амьн бона ԝи гәләк фәрз ә. * Ләма, Даԝьд Пʹадша ӧса гот: «Йа Хӧдан! Һʹӧба Тә һʹәта әʹзмен ә у амьнийа Тә һʹәта әʹԝра йә! Һʹӧба Тә чьԛас беһьмбәр ә, Хԝәдейо! Бәнде дьне бьн сийа пʹәрʹе Тәда һеԝьринә» (Зәбур 36:5, 7). Мина Даԝьд, гәло әм жи бь дьл ԛимәт дькьн һʹьзкьрьна Хԝәдейә амьн?

⁵ Сәва фәʹм бькьн кӧ һʹьзкьрьна амьн чь йә, әме дина хԝә бьдьн ван дӧ пьрса: Йаһоԝа һʹьзкьрьна хԝәйә амьн кʹерʹа нишан дькә? Әм ча дькарьн жь һʹьзкьрьна Йаһоԝайә амьн кʹаре бьстиньн?

6. Йаһоԝа һʹьзкьрьна хԝәйә амьн нишани кʹе дькә?

⁶ Гәло Йаһоԝа һʹьзкьрьна хԝәйә амьн һьндава кʹе дьдә кʹьфше? Кʹьтеба Пироз нишан дькә ԝәки мәрьв дькарә щурʹә-щурʹә тьшта һʹьз бькә. Мәсәлә, щоткʹарийе, шәрав, бәз, ширәте, занәбуне, сәрԝахтийе у тьштед дьн (2 Дирок 26:10; Мәтʹәлок 12:1; 21:17; 29:3). Ле мәрьв нькарә бь һʹьзкьрьна амьн тьшта һʹьз бькә. Мәрьв дькарә һʹьзкьрьна амьн тʹәне һьндава мәрьва әʹйан кә. Ле Йаһоԝа нә һәр кәсирʹа һʹьзкьрьна амьн әʹйан дькә. Әԝ һʹьзкьрьна хԝәйә амьн тʹәне һьндава достед хԝә әʹйан дькә. Әԝ ԝана һʹьз дькә у ԝанрʹа амьн ә. Әԝ тʹӧ щар пьшта хԝә надә ԝан. Хенщи ве йәке, әԝи соз дайә ԝәки рʹожед хԝәш һивийа ԝан ьн.

7. Гәло Йаһоԝа һʹьзкьрьна хԝә чаԝа тʹәмамийа инсанәтерʹа нишан дькә?

⁷ Йаһоԝа һʹьзкьрьна хԝә тʹәмамийа инсанәтерʹа нишан дькә. Иса Мәсиһ мерәки бь наве Никодеморʹа ӧса гот:  «Хԝәде ӧса дьнйа [инсанәт] һʹьз кьр, кӧ Кӧрʹе хԝәйи тайе тʹәне бәрва да, ԝәки һәр кәсе кӧ ԝи баԝәр бькә ӧнда нәбә, ле жийина ԝийә һʹәта-һʹәтайе һәбә» (Йуһʹәнна 3:1, 16; Мәтта 5:44, 45).

8-9. (а) Йаһоԝа чьрʹа һʹьзкьрьна хԝәйә амьн хьзмәткʹаред хԝәрʹа нишан дькә? (б) Ньһа әме дәрһәԛа чь хәбәр дьн?

⁸ Чаԝа мә готьбу, Йаһоԝа һʹьзкьрьна хԝәйә амьн тʹәне достед хԝәрʹа, демәк хьзмәткʹаред хԝәрʹа нишан дькә. Готьнед Даԝьд Пʹадша у Данийел ве йәке нишан дькьн. Мәсәлә, Даԝьд ӧса готьбу: «Һʹӧба Хԝә жь насед Хԝә нәбьрʹә». «Һʹӧба Хӧдан . . . һʹәта-һʹәтайе йә, ль сәр хофкʹешед Ԝи йә». Данийел жи гот, ԝәки Хԝәдайе рʹаст Йаһоԝа, һʹьзкьрьна амьн дьдә кʹьфше һьндава ԝан, йед кӧ ԝи һʹьз дькьн у тʹәмийед ԝи тиньн сери (Зәбур 36:10; 103:17; Данийел 9:4). Ль гора ван готьнед жь Хәбәра Хԝәде, Йаһоԝа һʹӧба хԝәйә амьн, демәк һʹьзкьрьна амьн, нишан дькә һьндава кәсед кӧ ԝи нас дькьн, жь ԝи дьтьрсьн, ԝи һʹьз дькьн у тʹәмийед ԝи тиньн сери. Бәле, сәва әм жь һʹьзкьрьна Йаһоԝайә амьн кʹаре бьстиньн, гәрәке әм бь щурʹе рʹаст ԝирʹа хьзмәт бькьн.

⁹ Пешийа кӧ мә дәстпекьр Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн, мә жь һʹьзкьрьна ԝи кʹар дьстанд, йа кӧ әԝ һьндава тʹәмамийа инсанәте нишан дькә (Зәбур 104:14). Ле чахе әм бунә хьзмәткʹаред ԝи, әм ӧса жи жь һʹьзкьрьна ԝийә амьн кʹаре дьстиньн. Йаһоԝа дьбежә хьзмәткʹаред хԝә, ԝәки һʹьзкьрьна ԝийә амьн һьндава ԝанда, ԝе тʹӧ щар кʹӧта нәбә (Ишайа 54:10). Бәле, Даԝьд Пʹадша хԝәха сәр хԝә тʹәхмин кьр, ԝәки Йаһоԝа һьндава амьнед хԝә бь щурʹәки мәхсус хԝә дьдә кʹьфше (Зәбур 4:3). Ле әм гәрәке ча сәр ве һʹьзкьрьна Йаһоԝа бьньһерʹьн? Әм гәрәке һәр гав дина хԝә бьдьне, ԝәки Хԝәде әв һʹьзкьрьна амьн һьндава мәда ча нишан дькә у кʹур сәр бьфькьрьн (Зәбур 107:43). Гәло Йаһоԝа һʹьзкьрьна хԝәйә амьн ча нишан дькә? Ньһа әме бьвиньн кӧ хьзмәткʹаред Йаһоԝа кʹижан се алийада жь һʹьзкьрьна ԝийә амьн кʹаре дьстиньн.

10. Әв йәк кӧ һʹьзкьрьна Хԝәдейә амьн һʹәта-һʹәтайе йә, ча али мә дькә? (Зәбур 31:7)

¹⁰ Һʹьзкьрьна Хԝәдейә амьн һʹәта-һʹәтайе йә. Зәбура 136, 26 щара бәʹса ви һʹӧнӧри дькә. Мәсәлә, рʹеза пешьн ӧса дьбежә: «Шькьрийе бьдьнә Хӧдан, чьмки Әԝ ԛәнщ ә у һʹӧба Ԝи һʹәта-һʹәтайе йә» (Зәбур 136:1). Әв гьли һʹӧба ԝи, демәк һʹьзкьрьна ԝийә амьн «һʹәта-һʹәтайе йә», жь рʹеза 2 һʹәта 26 те ԝәкʹьландьне. Гава әм ве зәбуре дьхуньн, әм дьвиньн ԝәки Йаһоԝа һʹьзкьрьна хԝәйә амьн тʹьме у щурʹә-щурʹә алийава нишан дькә. Ԝәкʹьландьна ван гьлийа, ԝәки һʹьзкьрьна ԝийә амьн «һʹәта-һʹәтайе йә», мә дьдә баԝәркьрьне кӧ Йаһоԝа ԝе һәр у һәр хьзмәткʹаред хԝә һʹьз бькә, у әԝе тʹӧ щара тʹәрка ԝан нәдә. Әԝ тʹьме кʹеләка хьзмәткʹаред хԝә йә, илаһи гава әԝана дькʹәвьнә тәнгасийе. Әм чаԝа кʹаре дьстиньн: Занәбуна ве йәке кӧ Йаһоԝа тʹьме кʹеләка мә йә, шабун у ԛәԝата мә зедә дькә, ԝәки әм һьмбәри тәнгасийа сәбьр кьн у сәр рʹийа жийине бьминьн (Зәбур 31:7 бьхунә).

11. Ль гора Зәбур 86:5, Йаһоԝа чьрʹа һазьр ә бьбахшинә гӧнәкʹара?

¹¹ Сәва һʹьзкьрьна хԝәйә амьн, Хԝәде һазьр ә бьбахшинә. Гава Йаһоԝа дьвинә кӧ мәрьвед гӧнәкʹар тʹобә дькьн у гӧнед хԝә дьһельн, әԝ һазьр ә бьбахшинә ԝан. Даԝьд Пʹадша дәрһәԛа Йаһоԝа ӧса готьбу: «Әԝ ԝәкә гӧнәйед мә, сәре мә накә у ԝәкә нәһәԛийед мә надә бәр мә» (Зәбур 103:8-11). Даԝьд рʹьнд заньбу кӧ исафәкә нәрʹьһʹәт барәки чьԛас гьран ә, ле әԝи дитьбу кӧ Йаһоԝа чьԛас рʹәʹм ә. Гәло Йаһоԝа чьрʹа һазьр ә бьбахшинә? Щаба ве пьрсе, Зәбур 86:5-да һәйә (бьхунә). Бәле, ча Даԝьд дӧайе хԝәда готьбу, Йаһоԝа һазьр ә бьбахшинә ԝан мәрьва, йед кӧ бахшандьне жь ԝи дьхԝазьн, чьмки әԝ бь һʹьзкьрьна амьн тʹьжә йә.

12-13. Һәгәр әм сәва шашийед хԝәйә бәре бәрхԝә дькʹәвьн, чь дькарә али мә бькә?

¹² Гава әм гӧнә дькьн, баш ә кӧ әм пʹошман дьбьн. Пʹошманбун дькарә  мә һелан бькә, ԝәки әм тʹобә бькьн у шашийед хԝә рʹаст бькьн. Ле һьнә хьзмәткʹаред Хԝәде, сәва шашийед хԝәйә бәре бь зедәйи хԝә сущдар дькьн. Әԝана дьфькьрьн ԝәки әԝ чьԛас тʹобә бькьн жи, йәкә Йаһоԝа ԝе тʹӧ щар нәбахшинә ԝан. Һәгәр тӧ жи ӧса дьфькьри, ԝе баш бә ԝәки тӧ сәр һʹьзкьрьна Хԝәдейә амьн бьфькьри.

¹³ Әм чаԝа кʹаре дьстиньн: Рʹаст ә әм гӧнәкʹар ьн, ле әм дькарьн бь шабуне у бь исафәкә тʹәмьз Йаһоԝарʹа хьзмәт бькьн, чьмки «хуна Исайе Кӧрʹе ԝи ԝе мә жь һʹәму гӧна паԛьж кә» (1 Йуһʹәнна 1:7). Гава тӧ сәва кемасикә хԝә бәрхԝә дькʹәви, бинә бира хԝә ԝәки Йаһоԝа һазьр ә гӧнәкʹаред кӧ тʹобә дькьн жь дьл бьбахшинә. Һәла бьньһерʹә кӧ ль гора готьнед Даԝьд, һʹьзкьрьна амьн у бахшандьн чаԝа һәвва гьредайи нә: «Чьԛас әʹзман жь әʹрде бьльндтьр ә, һаԛас жи һʹӧба Ԝи һьндава хофкʹешед Ԝида мәзьн ә. Чьԛас рʹоһьлат жь рʹоавайе дуртьр ә, һаԛаси жи гӧнәйед мә жь мә дур хьсти нә» (Зәбур 103:11, 12). Бәле, Йаһоԝа һазьр ә «бь зедәбари бьбахьшинә» (Ишайа 55:7, ИМ).

14. Һʹьзкьрьна Хԝәдейә амьн ча мә хԝәй дькә?

¹⁴ Һʹьзкьрьна Хԝәдейә амьн мә алийе рʹӧһʹанива дьпарезә. Даԝьд Йаһоԝарʹа ӧса дӧа кьрьбу: «Сьтʹаргәһа мьн Тӧ йи, жь тәнгасийе Тӧ мьн хԝәй дьки, бь стьранед азадийе Тӧ дора мьн дьгьри . . . Һʹӧба амьн ԝе бьгьрә дора ԝан, кʹижана гӧмана хԝә данә сәр Хӧдан» (Зәбур 32:7, 10). Чаԝа ԝәʹде бәре, бажар бь сура дьһатьн парастьн, һʹьзкьрьна Йаһоԝайә амьн жи дора мә дьгьрә у мә жь тьштед кӧ дькарьн амьнийа мә ӧнда бькьн, хԝәй дькә. Ӧса жи, жь бо һʹьзкьрьна амьн, Йаһоԝа мә дькʹьшинә бал хԝә (Йерәмийа 31:3).

15. Әв йәк кӧ Йаһоԝа «сьтʹар» у «кәла» мә йә, ча һʹьзкьрьна ԝийә амьнва гьредайи йә?

¹⁵ Даԝьд бь мәсәләкә дьн жи зәлал дькә, ԝәки Хԝәде хьзмәткʹаред хԝә ча хԝәй дькә. Әԝи гот: «Херхԝазе мьн у кәла мьн, сьтʹара мьн у хьлазкьре мьн, мәртʹала мьн, кӧ хԝә дьсперьмә Ԝи» (Зәбур 59:17; 144:2). Гәло әв йәк кӧ Йаһоԝа «сьтʹар» у «кәла» мә йә, чаԝа һʹьзкьрьна ԝийә амьнва гьредайи йә? Әм кʹидәре бьн жи, һʹәта кӧ әм Йаһоԝарʹа хьзмәт бькьн, әԝе мә бьпарезә, ԝәки әм бькарьбьн достийа хԝә тʹәви ԝи хԝәй кьн. Зәбур 91 жи дина мә дькʹьшинә сәр ве рʹастийе: «Әзе бежьмә Хӧдан: ‹Сьтʹаргәһа мьн у кәла мьн, Хԝәдейе мьн, кʹижанида әз гӧман ьм!›» (Зәбур 91:1-3, 9, 14) Муса пʹехәмбәр жи готьбу кӧ Йаһоԝа «сьтʹар» ә (Зәбур 90:1). Ӧса жи, гава Муса ида кал бу, әԝи гот: «Хԝәдейе һʹәта-һʹәтайе кәлайә, мьлед ԝийә һʹәта-һʹәтайе аликʹар ьн» (Ԛануна Дӧщари 33:27). Гәло готьна «мьлед ԝийә һʹәта-һʹәтайе аликʹар ьн», дәрһәԛа Йаһоԝа чь мәрʹа нишан дькьн?

16. Йаһоԝа ча али мә дькә? (Зәбур 136:23)

¹⁶ Чахе Йаһоԝа бона мә Сьтʹар ә, әм хԝә бехоф у дьлрʹьһʹәт тʹәхмин дькьн. Диса жи, дьбәкә әм хԝә щарна сьст тʹәхмин бькьн. Ԝи чахи, гәло Йаһоԝа ԝе ча али мә бькә? (Зәбур 136:23 бьхунә) Әԝе пе мьлед хԝәйә ԛәԝат али мә бькә рʹабьн сәр пʹийа (Зәбур 28:9; 94:18). Әм чаԝа кʹаре дьстиньн: Әм заньн ԝәки әм һәртʹьм дькарьн аликʹарийе жь Хԝәде бьстиньн. Әв йәк али мә дькә дӧ тьшта бир нәкьн: Йа йәке, әм кʹидәре бьн жи, сьтʹара мә һәйә. Йа дӧда, Баве мәйи һʹьзкьри бона мә хәм дькә.

17. Әм чьда баԝәр ьн? (Зәбур 33:18-22)

¹⁷ Ча мә дит, гава әм рʹасти тәнгасийа тен, Йаһоԝа али мә дькә, ԝәки әм бькарьбьн ԝирʹа амьн бьминьн (2 Корьнтʹи 4:7-9). Йерәмйа пʹехәмбәр гот, ԝәки бь сайа һʹьзкьрьна Йаһоԝайә амьн щьмәʹта ԝи ԛьрʹ нәбу, чьмки рʹәʹма ԝи хьлаз набә (Луринед Йерәмйа 3:22). Әм дькарьн баԝәр бьн ԝәки һʹьзкьрьна Йаһоԝайә амьн ԝе сәр мә бә, чьмки ча Кʹьтеба Пироз дьбежә, «чʹәʹве Хӧдан ль сәр хофкʹешед Ԝи нә у ль сәр ԝанә кӧ һивийа һʹӧба Ԝи нә» (Зәбур 33:18-22 бьхунә).

18-19. (а) Гәрәке әм чь бир нәкьн? (б) Готара дьнда, әме дәрһәԛа чь хәбәр дьн?

¹⁸ Гәрәке әм чь бир нәкьн? Пешийа кӧ мә дәстпекьр Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн, мә жь һʹьзкьрьна кӧ Йаһоԝа һәр кәсирʹа нишан дькә, кʹар дьстанд. Ле ньһа, чьмки әм хьзмәткʹаред ԝи нә, әм жь һʹьзкьрьна ԝийә амьн жи кʹаре дьстиньн. Жь бо ве һʹьзкьрьна хԝәйә амьн, Йаһоԝа мә һʹәмеза хԝәда хԝәй дькә у мә дьпарезә. Чʹәʹве Йаһоԝа тʹьме сәр мә йә, у әԝ ԝе һʹәму созед хԝә әʹсәйи бинә сери. Бәле, әԝ дьхԝазә кӧ әм пешдачуйи бьн у һʹәта-һʹәтайе достед ԝи бьн! (Зәбур 46:1, 2, 7) Ләма, әм рʹасти чь тәнгасийа бен жи, Йаһоԝа ԝе ԛәԝате бьдә мә, ԝәки әм бькарьбьн ԝирʹа амьн бьминьн.

¹⁹ Ве готареда, мә дит кӧ Йаһоԝа һʹьзкьрьна хԝәйә амьн чаԝа һьндава хьзмәткʹаред хԝә әʹйан дькә. Ӧса жи, әԝ дьхԝазә ԝәки әм жи һʹьзкьрьна амьн һәвдӧрʹа әʹйан кьн. Гәло әм ча дькарьн ве йәке бькьн? Готара дьнда, әме дина хԝә бьдьн ве тʹема фәрз.