1. Хԝәдехофи чь йә у чьрʹа фәрз ә, ԝәки мәрьвед кӧ Хԝәде һʹьз дькьн, жь ԝи хофе бькʹьшиньн?

МӘСИҺИ Хԝәде һʹьз дькьн у жь ԝи хоф дькьн. Һьнә мәрьв фәʹм накьн кӧ мәрьв ча дькарә һьн Хԝәде һʹьз бькә һьн жь ԝи хоф бькә. Бь рʹасти әԝ хофәкә ӧса нинә чахе мәрьв саԝе дькʹьшинә, ле хофәкә майин ә. Мәрьвед кӧ жь Хԝәде дьтьрсьн, жь зорайа ԝи хофе дькʹьшиньн у ԝи ԛәдьр-һӧрмәт дькьн. Әԝана нахԝазьн дьле Баве хԝәйи әʹзмана бешиньн, чьмки нахԝазьн достийа хԝә тʹәви ԝи ӧнда кьн (Зәб. 111:10; Мәтʹлк. 8:13).

2. Ль гора гьлийед Даԝьд кӧ Зәбур 86:11-да ньвисар ьн, әме дәрһәԛа кʹижан дӧ тьшта шеԝьр кьн?

² Бьхунә Зәбур 86:11. Чахе әм ԝан рʹеза дьхуньн, әм дьвиньн ԝәки Даԝьд Пʹадша фәʹм дькьр кӧ чьԛас фәрз ә хԝәдехоф бьн. Ньһа әме шеԝьр кьн, кӧ әм жь гьлийед Даԝьд чь һин дьбьн. Пешийе әме һьнә мәʹнийа шеԝьр кьн, кӧ чьрʹа әм гәрәке жь наве Хԝәде хоф бькьн. Паше әме пебьһʹәсьн ча әм жийина хԝәда дькарьн нишан кьн, ԝәки әм жь наве Хԝәде хоф дькьн.

3. Кʹижан ԛәԝьмандьна мәхсус али Муса кьр, ԝәки жь наве Хԝәде хофе бькʹьшинә?

³ Бьфькьрьн кӧ Муса чь тʹәхмин кьр, гава ԛәльштока ԛәйеда бу у хәԝн-хәйаледа дит, кӧ рʹумәта Йаһоԝа бәр ԝирʹа дәрбаз бу. Дькарьн бежьн кӧ пешийа һатьна Иса сәр әʹрде, бона мәрьва әԝ ԛәԝьмандьн йа пешьн бу кӧ лапә мәхсус бу. Һьнге Муса әԝ гьли бьһист, кʹижан кӧ мәләк гот: «Хӧдан, Хӧдан ьм! Хԝәдейе рʹәʹм у кʹәрәме, сәбьр-ськʹане, бь һʹӧб у амьнийеда хьнейо, кӧ бона  һʹәзара хԝәйе һʹӧба амьн ә, нәһәԛийе, нәрʹастийе у гӧна дьбахшинә» (Дәркʹәтьн 33:17-23; 34:5-7). Дьԛәԝьмә чахе Муса наве Йаһоԝа һьлдьда, әԝ ԛәԝьмандьна мәхсус дькʹәтә бира ԝи. Ләма жи әʹщебмайи нинә кӧ Муса паше щьмәʹта Хԝәде ширәт дькьр, ԝәки әԝана «жь ви наве Хӧдан Хԝәдейе хԝәйи ԛәдьр у саԝ» бьтьрсьн (Ԛан. Дщр. 28:58).

4. Чь ԝе али мә бькә, ԝәки һе зедә ԛәдьр-һӧрмәте бьдьнә Йаһоԝа?

⁴ Чахе әм дәрһәԛа наве Йаһоԝа дьфькьрьн, әм гәрәке ӧса жи бьфькьрьн кӧ әԝ йәки ча нә. Әм гәрәке дәрһәԛа һʹӧнӧред ԝийи ӧса бьфькьрьн, ча ԛәԝат, билани, һәԛи у һʹьзкьрьн. Һәрге әм сәр ԝан һʹӧнӧра у һʹӧнӧред дьн бьфькьрьн, әме һе зедә һелан бьн ԛәдьр-һӧрмәте бьдьнә ԝи (Зәб. 77:11-15).

5-6. а) Наве Хԝәде чь те һʹәсабе? б) Ль гора Дәркʹәтьн 3:13, 14 у Ишайа 64:8, Йаһоԝа чь щурʹәйи ԛьрара хԝә тинә сери?

⁵ Әм чь заньн дәрһәԛа ве йәке, кӧ наве Йаһоԝа чь те һʹәсабе? Гәләк зандар ԛайил ьн ве йәкерʹа, кӧ наве Йаһоԝа те һʹәсабе «Әԝ Дькә ԝәки Бьбә». Әԝ йәк тинә бира мә, ԝәки тʹӧ тьшт нькарә рʹийа Йаһоԝа бьгьрә, ԝәки ԛьрара хԝә бинә сери. Әԝ дькарә һәр тьшти бинә сери. Ле чьрʹа әм дькарьн ӧса бежьн?

⁶ Йаһоԝа дькарә бьбә һәр кәсе кӧ лазьм ә, сәва ԛьрара хԝә бинә сери. (Бьхунә Дәркʹәтьн 3:13, 14.) Әʹдәбйәтед мә гәләк щар мә һелан дькьн, ԝәки кʹур бьфькьрьн кӧ әԝ нав дәрһәԛа Хԝәде чь әʹйан дькә. Йаһоԝа һьн жи дькарә ӧса бькә, ԝәки хьзмәткʹаред ԝийи гӧнәкʹар жи бьбьнә әԝ, чь кӧ лазьм ә сәва ԝирʹа хьзмәт кьн у нета ԝи биньн сери. (Бьхунә Ишайа 64:8.) Бь ԝи щурʹәйи Йаһоԝа ӧса дькә, ԝәки ԛьрара хԝә әʹсәйи бинә сери. Тʹӧ тьшт нькарә ԝи бьдә сәкьнандьне, кӧ нета ԝи бе сери (Иша. 46:10, 11).

7. Чь ԝе али мә бькә, ԝәки әм Баве хԝәйи әʹзмана ԛимәт кьн?

⁷ Һәрге әм дәрһәԛа кьред Йаһоԝа бьфькьрьн у дәрһәԛа ве йәке кӧ әԝ ча али  мә дькә, ԝәки ԛьрара ԝи биньн сери, әме Баве хԝәйи әʹзмана һе зедә ԛимәт кьн. Мәсәлә, гава әм дәрһәԛа һʹәму чекьрьнед дәсте Хԝәде дьфькьрьн, әм әʹщебмайи дьминьн кӧ Йаһоԝа чьԛас ԛәԝат ә (Зәб. 8:3, 4). У чахе әм дьфькьрьн кӧ әԝ ча али мә дькә, ԝәки әм ԛьрара ԝи биньн сери, әм һе зедә ԛәдьре ԝи дьгьрьн у ԝи һӧрмәт дькьн. Наве Хԝәде рʹасти жи мә гәләк мәтʹал дькә! Әԝ нав мәрʹа һәр тьшти дәрһәԛа Баве мә әʹйан дькә, у ӧса жи дәрһәԛа һʹәму кьред ԝи, кӧ әԝ дькә у ԝе бькә (Зәб. 89:7, 8).

8. Ԛануна Дӧщари 32:2, 3 дәрһәԛа наве Йаһоԝа мә чь һин дькә?

⁸ Һәма пешийа кӧ Исраели бькʹәтана Әʹрде Создайи, Йаһоԝа Муса кʹьламәк һин кьр (Ԛан. Дщр. 31:19). Ле Муса жи гәрәке әв кʹьлам щьмәʹт һин кьра. (Бьхунә Ԛануна Дӧщари 32:2, 3). Чахе әм сәр рʹеза дӧда у сьсийа дьфькьрьн, әм әшкәрә дьвиньн кӧ Йаһоԝа нахԝазә ԝәки наве ԝи вәшарти бә у мәрьв нәԝербьн наве ԝи һьлдьн жь бо пирозбуна наве ԝи. Әԝ дьхԝазә ԝәки гьшк наве ԝи бьзаньбьн. Рʹасти жи бона Исраелийа ԛәдьрәки гәләк мәзьн бу, кӧ жь Муса дәрһәԛа Йаһоԝа у наве Ԝийи пʹьр мәхсус пебьһʹәсьн. Чь кӧ Муса ԝана һин дькьр, баԝәрийа ԝан дьшьданд у әԝана гәш дькьрьн мина барана нәрм у хԝәш кӧ шинкайе гәш дькә. Ле ча әм дькарьн баԝәр бьн, кӧ щурʹе һинкьрьна мә жи мәрьва гәш дькә?

9. Әм ча дькарьн наве Йаһоԝа пироз кьн?

⁹ Чахе әм мал бь мал йан жи щики майин хьзмәт дькьн, әм пе Кʹьтеба Пироз мәрьварʹа нишан дькьн, ԝәки наве Хԝәде Йаһоԝа йә. Әм дькарьн ӧса жи ԝанрʹа әʹдәбийәтед мәйи бәдәԝ нишан кьн, видеойед һʹәԝас у тьштед дьн сәр малпәра мә, йед кӧ Йаһоԝа рʹумәт дькьн. Сәр хәбате, мәкʹтәбеда, йан ԝәʹде рʹеԝитийе, әм гәрәке мәщале жь дәсте хԝә бәрнәдьн, кӧ дәрһәԛа Хԝәдайе мәйи һʹьзкьри ԝанрʹа гьли кьн. Чахе әм мәрьварʹа дәрһәԛа ԛьрара Йаһоԝа һьндава инсанәте у әʹрде гьли дькьн, әм ԝанарʹа әʹйан дькьн кӧ бь рʹасти Йаһоԝа чьԛас мә һʹьз дькә. У гава әм мәрьварʹа дәрһәԛа Баве хԝәйи һʹьзкьри рʹастийе дьбежьн, бь ве йәке әм наве Хԝәде пироз дькьн. Әм ӧса жи али мәрьва дькьн ԝәки фәʹм кьн, кӧ әԝана һатьнә хапандьне, чьмки дәрһәԛа Йаһоԝа тьштед дәрәԝ әԝана һин кьрьнә. Чь кӧ әм мәрьва жь Кʹьтеба Пироз һин дькьн, әԝ йәк ԝана гәләк дьлгәрм дькә (Иша. 65:13, 14).

10. Чьрʹа бәс нинә ԝәки тʹәне дәрһәԛа ԛанунед Хԝәде мәрьва һин кьн?

¹⁰ Чахе әм һинбунед Кʹьтеба Пироз дәрбаз дькьн, әм али мәрьва дькьн кӧ наве Йаһоԝа пебьһʹәсьн у бьдьнә хәбате. Хенщи ве йәке, әм али ԝан дькьн, ԝәки әԝана фәʹм бькьн кӧ наве ԝи хәйсәт-һʹӧнӧред ԝи әʹйан дькә. Ле һәрге әм дина ԝан тʹәне бьдьн сәр принсип, ԛәйд у ԛанунед Хԝәде, әԝ йәк ԝе кʹаре ԝанрʹа нәйнә. Чьрʹа? Чьмки мәрьве кӧ Кʹьтеба Пироз һин дьбә, дькарә ԛанунед Хԝәде пебьһʹәсә у бинә сери, ле ԝе нә жь һʹьзкьрьне ве йәке бькә. Биньн бира хԝә кӧ Һеԝайе ԛануна Хԝәде заньбу, ле әԝе у Адәм бь рʹасти Ԛанундар һʹьз нәдькьрьн (Дәстп. 3:1-6). Ләма әм гәрәке мәрьва нә кӧ тʹәне дәрһәԛа дәʹԝакьрьн, ԛанун у принсипед Хԝәде һин кьн, ле һе зедә.

11. Ча әм дькарьн али мәрьва бькьн, ԝәки Ԛанундар һʹьз бькьн?

¹¹ Ԛанун у принсипед Йаһоԝа тʹьме бона кʹара мә нә  (Зәб. 119:97, 111, 112). Ле әԝед кӧ һин дьбьн, дәстпекеда дьбәкә ӧса нәфькьрьн һʹәта кӧ фәʹм нәкьн, ԝәки  Йаһоԝа әԝ ԛанун жь һʹьзкьрьне дайә мә. Ләма жи ԝе баш бә әм ԝана бьпьрсьн: «Бь тʹәхмина тә чьрʹа Хԝәде дьбежә хьзмәткʹаред хԝә, кӧ фьлан тьшти бькьн йан нәкьн? Әԝ йәк дәрһәԛа хәйсәт-һʹӧнӧред Хԝәде чь әʹйан дькә?» Һәрге әм али ԝан бькьн ԝәки дәрһәԛа Йаһоԝа бьфькьрьн у наве ԝийи пироз һʹьз бькьн, ӧса әме бькарьбьн рʹастийа Хԝәде бьгьһиньн дьле ԝан. Бь ԝи щурʹәйи әԝана ԝе нә тʹәне ԛануна һʹьз бькьн, ле ӧса жи Ԛанундар (Зәб. 119:68). Баԝәрийа ԝан ԝе дьһа ԛәԝи бә у ԝе бькарьбьн бәр щерʹьбандьнед гьран жи тәйах кьн (1 Корн. 3:12-15).

12. Кʹижан дәрәщеда дьле Даԝьд пʹарәвәбу у ахьрийа ве йәке чь бу?

¹² Даԝьд Пʹадша бь рʹебәрийа рʹӧһʹе пироз Зәбур 86:11-да ньвиси «дьле мьн бькә йәк». Әԝ гьли гәләк фәрз ьн. Даԝьд әʹмьре хԝәда фәʹм кьр, ԝәки чьԛас һеса йә дьле мәрьв пʹарәвәбә у ԝи алийе тьштед нәрʹастда бькʹьшинә. Щарәке чахе әԝ сәр бани бу, әԝи дит кӧ кʹӧлфәтәк сәре хԝә дьшо. Гәло ве дәме дьле Даԝьд бь тʹәмами тʹәви Хԝәде бу йан пʹарәвәбу? Әԝи дәрһәԛа ве ԛануна Йаһоԝа заньбу, кӧ гәрәке «дьлһавьжийа кʹӧлфәта тʹӧ кәси» нәкә (Дәркʹ. 20:17). Ле ча те кʹьфше, әԝи чʹәʹве хԝә сәр ԝе һьлнәда у бәрдәԝам кьр бьньһерʹә. Дьле ԝи пʹарәвәбу чьмки һьн ԝи бәрбь ве кʹӧлфәте дькʹьшанд һьн жи дьхԝәст гӧрʹа Йаһоԝа бькә. Рʹаст ә Даԝьд гәләк Йаһоԝа һʹьз дькьр у жь ԝи хоф дькьр, ле әԝ кʹәтә һʹәйра хԝәстьна хԝә. Ве дәрәщеда хԝәстьна ԝийә нәрʹаст щийе пешьн гьрт, ләма жи әви паше гӧнед гьран кьр. Даԝьд наве Йаһоԝа беһӧрмәт кьр, у мәрьвед нәнәһәԛ у нәфәред хԝәрʹа жи зьрар ани (2 Сам. 11:1-5, 14-17; 12:7-12).

13. Әм жь кʹӧ заньн кӧ дьле Даԝьд диса бь тʹәмами тʹәви Йаһоԝа бу?

¹³ Йаһоԝа Даԝьд щәза кьр у паше әԝи диса һәләԛәтийа хԝә тʹәви Йаһоԝа баш кьр (2 Сам. 12:13; Зәб. 51:2-4, 17). Әԝи бир нәдькьр, кӧ чахе дьле ԝи пʹарәвәбу, әве йәке чьԛас кӧл-дәрд у ахьрийа хьраб ани. Ле гәло Йаһоԝа али Даԝьд кьр ԝәки дьле ԝи бь тʹәмами тʹәви ԝи бә? Бәле, Хәбәра Хԝәдеда сәр Даԝьд те готьне кӧ дьле ԝи «тʹәви Хԝәдайе ԝи Хӧдан йәк бу» (1 Пʹадш. 11:4; 15:3).

14. Әм гәрәке кʹижан пьрсе бьдьнә хԝә у чьрʹа?

¹⁴ Мәсәла Даԝьд һьн мә дьшьдинә һьн жи дәрс ә бона мә. Әԝ йәк кӧ әԝи гӧнәки гьран кьр, иро бона хьзмәткʹаред Хԝәде мәсәлә йә. Фьрԛи тʹӧнә әм тʹәзә Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьн йан жи гәләк сала,  әм гәрәке тʹьме пьрсе бьдьнә хԝә: «Әз һәр тьшти дькьм сәва Шәйтʹан дьле мьн пʹарәвәнәкә, йан на?»

15. Хԝәдехофи ча дькарә мә хԝәй кә, гава әм шьклед нәщайиз дьвиньн?

¹⁵ Мәсәлә, һәрге һун телевисйонеда йан интернетеда шькләки ӧса бьвиньн, кӧ хԝәстьн у фькьред хьраб дькарә пешда бинә, ве дәме һуне чь бькьн? Дьбәкә һун дәрберʹа бьфькьрьн, нә әв шькьл йан жи филм порнографийа нинә. Ле дьбәкә Шәйтʹан әв тʹәльк данйә сәва дьле ԝә пʹарәвәкә? (2 Корн. 2:11) Әԝи шькьли дькарьн бәрамбәри бьзмале бькьн, кʹижани кӧ мәрьв кʹенаре мәзьнда дькʹӧтә, ԝәки бькә дӧ кәра. Пешийе пе ви бьзмали сәре кʹижани туж ә, ԛәлше дькә кʹенар, паше чахе әԝ һе кʹур дькʹәвә кʹенар, ле дькә дӧ кәра. Бь рʹасти шьклед ӧса кӧ хԝәстьнед сексуали пешда тиньн, дькарьн бьбьнә мина сәре бьзмала туж. Аликива дькарә бе кʹьфше, кӧ әвана хоф ниньн у ԝе зийане нәйньн, ле бь рʹасти һеди-һеди әԝ тьшт дькарьн мәрьв бьбьнә бәрбь гӧнә у дьле ԝи пʹарәвәкьн. Ләма жи нәһельн кӧ тʹӧ тьште нәщайиз бькʹәвә дьле ԝә! Дьле хԝә ӧса хԝәй кьн, ԝәки жь наве Йаһоԝа бьтьрсә!

16. Чахе әм рʹасти щерʹьбандьна тен, әм гәрәке кʹижан пьрса бьдьнә хԝә?

¹⁶ Хенщи ван шьклед нәщайиз, гәләк тʹәлькед Шәйтʹанә дьн жи һәнә, кӧ дьбьнә бәрбь кьред нәрʹаст. Ле әм чь дькьн чахе ԝан тʹәлька дьвиньн? Һеса йә хԝәха хԝә бьхапиньн. Мәсәлә, дьбәкә әм дьфькьрьн: «Әзе бона ве йәке жь щьвате нәйемә дәрхьстьне, ләма жи әԝ тьштәки мәзьн нинә». Ньһерʹандьна ӧса гәләк хоф ә. Һе баш ә әм ԝан пьрса бьдьнә хԝә: «Дьбә кӧ ньһа Шәйтʹан дьхԝазә әве йәке бьдә хәбате, сәва мьн бьвә бәрбь гӧнә? Һәрге әз пәй хԝәстьнед нәрʹаст кʹәвьм,  нә әзе наве Йаһоԝа беһӧрмәт кьм? Әԝ йәк ԝе мьн һе незики Йаһоԝа кә, йан мьн жь ԝи дур хә?» Сәр пьрсед ӧса бьфькьрьн. Дӧа бькьн кӧ бь һʹәлали хԝә бьщерʹьбиньн, ԝәки хԝәха хԝә нәхапиньн (Аԛуб 1:5). Ӧса әме хԝә жь тʹәлька хԝәй кьн у мина Иса ԝәʹде щерʹьбандьна бежьн: «Дури мьн һәрʹә, Шәйтʹан!» (Мәт. 4:10, ДТʹ)

17. Чьрʹа хоф ә, һәрге дьле мә пʹарәвәбә? Мәсәле биньн.

¹⁷ Һәрге дьле мә бь тʹәмами тʹәви Йаһоԝа нибә, әв йәк ԝе гәләк хоф бә. Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә кʹомәкә спорте, кʹижанида йәкти тʹӧнә. Һьнәк тʹәне хԝәрʹа пәсьна дьхԝазьн, һьнәк нахԝазьн пе ԛәйда бьлизьн, һьнәк жи ԛәдьре сәроке кʹома хԝә нагьрьн. Фәʹмдари йә, әв кʹом ԝе сәрнәкʹәвә. Ле кʹома кӧ йәкти теда һәйә, ԝе һе пешда һәрʹә. Дьле ԝә дькарә мина ве кʹома пешдачуйи бә, һәрге фькьр, хԝәстьн у емосийед ԝә ль гора принсипед Йаһоԝа бьн. Тʹӧ щар бир нәкьн, ԝәки Шәйтʹан гәләк дьхԝазә дьле ԝә пʹарәвәбә. Әԝ дьхԝазә фькьр, хԝәстьн у емосийед ԝә мьԛабьли принсипед Йаһоԝа бьн. Ле һун алийе хԝәда гәрәке һәр тьшти бькьн, ԝәки дьле ԝә бь тʹәмами тʹәви Йаһоԝа бә (Мәт. 22:36-38). Тʹӧ щар нәһельн, ԝәки Шәйтʹан дьле ԝә жь Хԝәде дур хә!

18. Ль гора Миха 4:5, нета ԝә гәрәке чь бә?

¹⁸ Мина Даԝьд дӧада Йаһоԝарʹа бежьн: «Дьле мьн бькә йәк кӧ жь наве Тә хоф бькьм». Бьра нета ԝә әԝ бә, кӧ бона ве йәке тʹьме дӧа бькьн. Һәр рʹож сафикьрьнед мәзьнда у ӧса жи йед бьчʹукда избат бьн, ԝәки һун жь наве Йаһоԝа хоф дькьн. Ӧса һуне ча Шәʹдед Йаһоԝа, һӧрмәте бьдьнә наве Хԝәде (Мәтʹлк. 27:11). У әме гьшк жи бькарьбьн бежьн ԝан гьлийед Миха пʹехәмбәр: «Әм жи һәртʹьм у һʹәта бедаԝибуне, бь наве Хԝәдейе хԝә Хӧданва бьмәшьн» (Мих. 4:5).