1. Иса чь пʹехәмбәрти кьрьбу дәрһәԛа Оршәлиме?

 ЧӘНД рʹож пешийа мьрьна хԝә, Иса Мәсиһ һур бь һур гот, кӧ ахьрийеда чь ԝе бьԛәԝьмә. Гьлийед Иса щара пешьн һатьнә сери, гава бажаре Оршәлиме у пʹарьстгәһ һатьнә ԝеранкьрьне. Әԝи готьбу кӧ әскәр ԝе дора бажер бьгьрьн (Луԛа 21:20). Ӧса жи әԝи шагьртед хԝәрʹа готьбу, кӧ гава әԝана әскәра бьвиньн, гәрәке дәрберʹа жь ԝедәре бьрʹәвьн. Чаԝа кӧ Иса готьбу, әскәред Рʹомайи һатьн у дора бажаре Оршәлиме гьртьн (Луԛа 21:21, 22).

2. Паԝлосе шанди хушк-бьред Щьһустане у Оршәлимерʹа чь гот?

² Чәнд сал пешийа кӧ әскәред Рʹомайи дора Оршәлиме гьртьн, Паԝлосе шанди Ибранийарʹа нәʹмәк шанд. Ве нәʹмеда Паԝлос хушк-бьред Щьһустане у Оршәлимерʹа гот, кӧ ча әԝана дькарьн хԝә бона ахьрийе һазьр кьн. Ԝеранкьрьна Оршәлиме незик бу, ләма жи ԝана гәрәке мал у шьхӧл-әʹмәле хԝә бьһиштана у жь ԝедәре бьрʹәвийана, ԝәки хьлаз буна. Ләма жи Паԝлос дәрһәԛа Оршәлиме ӧса гот: «Мәрʹа ль вьр бажарәки һʹими тʹӧнә, ле әм һʹьзрәта ԝи бажари нә, йе кӧ ԝе бе» (Ибрани 13:14).

3. Бажаре кӧ бьнгәһа ԝи ԛәԝи йә чь йә, у әм чьрʹа ле дьгәрʹьн?

³ Чахе хушк-бьра сафи кьрьн ԝәки жь Оршәлиме у Щьһустане һәрʹьн, дьԛәԝьмә гәләк мәрьва ԛәрфед хԝә ԝан кьрьн. Ле әве сафикьрьне әʹмьре ԝан хьлаз кьр. Иро жи мәрьв ԛәрфед хԝә мә дькьн, чьмки әм гӧмана хԝә надьнә сәр пʹәра у итʹбарийа хԝә ве йәке найньн, кӧ мәрьв ԝе проблемед дьнйайе сафи кьн. Гәло мәʹнийа ве сафикьрьна мә чь йә? Әм заньн кӧ әв дьнйа зӧльм ԝәʹдәлу йә,  ләма жи әм бажаре кӧ бьнгәһа ԝи ԛәԝи йә дьгәрʹьн, «йе кӧ зутьрәке ԝе бе», демәк Пʹадшатийа Хԝәде a (Ибрани 11:10; Мәтта 6:33). Ве готареда әме бьвиньн, кӧ 1) ширәта Паԝлос, йа кӧ жь бина бәр Хԝәде йә, ча али хушк-бьред ԛьрʹна йәке кьр, ԝәки әԝана бәрдәԝам кьн бажаре кӧ ԝе бе, бьгәрʹьн, 2) Паԝлос ча ԝана бона ԛәԝьмандьнед ахьрийе һазьр кьр, у 3) ширәта ԝи ча али мә дькә.

ХԜӘ БЬСПЕРЬНӘ ЙАҺОԜА, ЙЕ КӦ ԜЕ ТʹӦ ЩАР ԜӘ НӘҺЕЛӘ

4. Бона Мәсиһийед ԛьрʹна йәке Оршәлим чьма щики фәрз бу?

⁴ Бона Мәсиһийед ԛьрʹна йәке Оршәлим щики фәрз бу. Щьвата пешьн сала 33 Д.М.-да ԝедәре һатьбу сазкьрьне, у бьред жь кʹома рʹебәрийе жи ԝедәре дьман. Хенщи ве йәке, мал-мьлкʹе гәләк Мәсиһийа ԝедәре бу. Ле Иса шагьртед хԝәрʹа готьбу, кӧ рʹожәке ԝе лазьм бә ԝәки әԝана жь Оршәлиме у һәла һе жь Щьһустане жи бьрʹәвьн (Мәтта 24:16).

5. Паԝлосе шанди ча шагьртед Иса бона ԛәԝьмандьнед ахьрийе һазьр кьр?

⁵ Паԝлосе шанди дьхԝәст, ԝәки шагьртед Иса һазьр бьн жь Оршәлиме дәркʹәвьн. Ләма жи әԝи али ԝан кьр, кӧ әԝана ньһерʹандьна Йаһоԝа һьндава ԝи бажари фәʹм кьн. Паԝлос ԝанрʹа гот, кӧ бәр чʹәʹве Йаһоԝа, пʹарьстгәһ, кʹаһинти у ԛӧрбанед кӧ Оршәлимеда дьанин, ида тьштед пироз ниньн (Ибрани 8:13). Һʹәчʹи зәʹф бьнәлийед Оршәлиме Иса Мәсиһ инкʹар кьрьбун. Пʹарьстгәһа Оршәлиме ида щийе сәрәкә бона һʹәбандьна Йаһоԝа нибу, у Иса жи пешда готьбу, ԝәки бажар у пʹарьстгәһ ԝе бенә ԝеранкьрьне (Луԛа 13:34, 35).

6. Ширәта Паԝлос жь Ибрани 13:5, 6 бона Мәсиһийа чьма ԝәʹдәда бу?

⁶ Гава Паԝлос Ибранийарʹа ньвиси, Оршәлим бажарәки пешдачуйи у хԝәш бу. Ньвискʹарәки Рʹомайи, йе кӧ ԝи ԝәʹдәйи дьжит, дәрһәԛа Оршәлиме гот кӧ әԝ «рʹоһьлатеда бажаре һәри нав у дәнг» бу. Щьһуйед жь гәләк ԝәлата һәр сал дьчунә ԝедәре, ԝәки щәжьна дәрбаз кьн. Ԝана гәләк пʹәрә ԝедәре хәрщ дькьр, ләма жи һʹале бажер алийе економикида баш бу. Һьнә шагьртед Иса жи жь ве йәке кʹар дьстандьн. Дьԛәԝьмә жь бо ве йәке, Паԝлос ԝанрʹа ӧса гот: «Пʹәрәһʹьзи бьра нава жийина ԝәда щи нәгьрә у дәстед ԝәда чьԛас һәйә, рʹази бьн». Паше, әԝи бәʹса рʹезәке кьр, йа кӧ нишан дькә ԝәки Йаһоԝа чь соз дайә хьзмәткʹаред хԝә: «Әзе тʹӧ щар жь тә нәчьм у тʹӧ щар тә бәрʹнадьм» (Бьхунә Ибрани 13:5, 6; Ԛануна Дӧщари 31:6; Зәбур 118:6). Мәсиһийед кӧ ль Оршәлим у Щьһустане дьжитьн, бь рʹасти жи һʹәԝще ви созе Хԝәде бун. Гәло чьма? Чьмки һьнә ԝәхт паши ве йәке кӧ ԝана әв нәʹмә станд, әԝана мәщбур бун кӧ хәбат у мал-мьлкʹе хԝә бьһельн у бьрʹәвьн. Ԝана гәрәке щики дьн әʹмьрәки тʹәзә дәстпекьра, чь кӧ бь рʹасти жи һеса нибу.

7. Чьма фәрз ә, ԝәки әм ньһада баԝәрийа хԝә һьндава Йаһоԝа ԛәԝи кьн?

⁷ Дәрс бона мә: Ԝәхтәке незикда, «тәнгасийа мәзьн» ԝе дәстпебә у әв дьнйа хьраб ԝе бе кʹӧтакьрьне (Мәтта 24:21). Мина хушк-бьред ԛьрʹна йәке, лазьм ә кӧ әм жи һʹьшйар бьминьн у һазьр бьн (Луԛа 21:34-36). Ԝәʹде тәнгасийа мәзьн, дьбәкә әм һьнә тьшт йан жи һʹәму мал-мьлкʹе хԝә ӧнда кьн. Ԝе дәме ԝе лазьм бә ԝәки әм баԝәр бьн, кӧ Йаһоԝа хьзмәткʹаред хԝә ԝе тʹӧ щара нәһелә. Ида ньһа, демәк  пешийа кӧ тәнгасийа мәзьн дәстпебә, мәщала мә һәйә бьдьнә кʹьфше, ԝәки әм хԝә дьсперьн кʹе йан чь. Һәла жь хԝә бьпьрсә: «Гәло кьред мьн у нетед мьн нишан дькьн, ԝәки әз хԝә дьсперьм нә кӧ мал-мьлкʹе хԝә, ле Хԝәдайе кӧ соз дайә ԝәки әԝе мьн бьбә хԝәйи?» (1 Тимотʹейо 6:17). Һәмьки әм дькарьн жь тьштед кӧ ԛьрʹна йәкеда ԛәԝьмин, һьнә дәрса һин бьн, ле «тәнгасийа мәзьн» ԝе ԝәʹдәки дьһа гьран бә, чьмки әв бь рʹасти жи тәнгасикә лапи чәтьн бә нава тʹәрихийа дьнйайеда. Һәрге ӧса йә, гава тәнгасийа мәзьн дәстпебә, әме жь кʹӧ бьзаньбьн кӧ әм гәрәке чь бькьн?

ГӦҺДАРИЙА БЬРЕД ЩАБДАР БЬКӘ

8. Иса кʹижан рʹебәри дабу шагьртед хԝә?

⁸ Чахе шагьртед Иса нәʹма Паԝлосе шанди йа Ибранийарʹа стандьн, чәнд сал паши ве йәке әскәред Рʹомайи һатьн у дора Оршәлиме гьртьн. Әва нишана ве йәке бу, кӧ гәрәке бьрʹәвьн, чьмки ԝана заньбу кӧ Оршәлим ԝе бе ԝеранкьрьне (Мәтта 24:3; Луԛа 21:20, 24). Ле әԝана гәрәке бьрʹәвийана кʹидәре? Иса тʹәне ӧса готьбу: «Йед кӧ Щьһустанеда ньн, бьрʹәвьнә чʹийа» (Луԛа 21:21). Ве һәремеда гәләк чʹийа һәбун. Ле ча ԝана дькарьбу фәʹм кьра, кӧ бьрʹәвьнә кʹижан чʹийа?

9. Чьрʹа Мәсиһийарʹа һеса нибу фәʹм кьн, кӧ бьрʹәвьнә кʹижан чʹийе? (Ӧса жи бьньһерʹьн хәрите.)

⁹ Гәло Мәсиһи гәрәке бьрʹәвийана кʹижан чʹийа? Дәр-дора ԝан чʹийайед Самәрйайе, чʹийайед Щәлиле, Чʹийайе Һәрмоне, чʹийайед Лӧбнане у чʹийайед алийе дьнә Чʹәме Урдӧне һәбун (бьньһерʹә хәрите). Һьнә бажаред ль ԝан чʹийа дьбәкә ча щийед бехоф дьһатьнә кʹьфше. Мәсәлә, бажаре Гамлайе сәр чʹийаки бьльнд авакьри бу у гәләк чәтьн бу бьгьһижьнә ԝедәре. Һьнә Щьһу дьфькьрин кӧ Гамла щики бехоф ә. Ле Рʹомайа һʹьщуми Гамлайе кьр у гәләк мәрьвед кӧ ԝедәре дьжитьн, әʹмьре хԝә ӧнда кьрьн. b

10-11. а) Ԛьрʹна йәкеда Йаһоԝа дьбәкә ча рʹебәрийа хушк-бьред Оршәлиме кьр? (Ибрани 13:7, 17) б) Мәсиһийа жь гӧһдарикьрьна бьред щабдар чь кʹар станд? (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

 ¹⁰ Ча те кʹьфше, Йаһоԝа бь сайа бьред щабдар рʹебәрийа щьвате дькьр. Тʹәрихзанәки бь наве Иусебиус ньвиси, кӧ Хԝәде һьнә бьред щабдаррʹа жь щьвата Оршәлиме нишан кьр, ԝәки шагьртед Иса гәрәке жь Оршәлиме бьрʹәвьн у һәрʹьн бажарәки бь наве Пелла, йе кӧ һәрема Пәреайеда бу. Пелла щики гәләк баш бу, чьмки жь Оршәлиме дур нибу. Ләма һеса бу ԝәки әԝана бьгьһижьнә ԝедәре. Ӧса жи ԝедәре һʹәчʹи зәʹф мәрьвед жь мьләтед дьн дьжитьн, ләма жи һʹӧкӧме әскәред Щьһу, йед кӧ мьԛабьли Рʹоме шәрʹ дькьрьн, ԝедәре кем бу. (Бьньһерʹә хәрите.)

¹¹ Мәсиһийед кӧ рʹәвийанә чʹийа, гӧһ данә ширәта Паԝлос, кӧ «гӧһдарийа рʹебәред хԝә бькьн», демәк гӧһдарийа бьред щабдар щьватеда (Бьхунә Ибрани 13:7, 17). Ахьрийеда щьмәʹта Хԝәде сах ма. Диса щарәки һатә избаткьрьне, ԝәки Хԝәде тʹӧ щара пьшта хԝә надә ԝан, йед кӧ ви бажари дьгәрʹьн, бьнгәһа кʹижани кӧ ԛәԝи йә, демәк Пʹадшатийа Хԝәде (Ибрани 11:10).

12-13. Йаһоԝа ԝәʹде чәтьнда ча рʹебәрийа хьзмәткʹаред хԝә дькә?

¹² Дәрс бона мә: Йаһоԝа бь сайа бьред щабдар рʹебәрийе дьдә щьмәʹта хԝә. Кʹьтеба Пирозда гәләк мәсәлед ве йәке һәнә, кӧ Йаһоԝа ԝәʹде чәтьнда ча меред амьн дьда хәбате, сәва кӧ рʹебәрийа хьзмәткʹаред хԝә бькә (Ԛануна Дӧщари 31:23; Зәбур 77:20). Иро жи гәләк избати һәнә, ԝәки Йаһоԝа бәрдәԝам дькә бь сайа бьред щабдар рʹебәрийе бьдә щьмәʹта хԝә.

¹³ Мәсәлә, гава пандемийа COVID-19 дәстпебу, хьзмәткʹаред Йаһоԝа жь бьред щабдар рʹебәри стандьн. Рʹуспийарʹа һатә готьне кӧ щьват ча гәрәке дәрбаз бьн. Ԝәхтәкә кьнда паши дәстпека  пандемийайе, мә щара пешьн бь сайа интернет, телевизийайе у радиойе щьвата мәзьнә серʹожи сәр 500 зьмана зедәтьр дәрбаз кьр. Ԝәʹде пандемийайе, хьзмәткʹаред Йаһоԝа һәртʹьм хԝарьна рʹӧһʹани дьстандьн. Ләма жи йәктийа мә хьраб нәбу. Әм дькарьн баԝәр бьн кӧ ахьрийеда чь жи бьԛәԝьмә, Йаһоԝа ԝе тʹьме али бьред щабдар бькә, ԝәки әԝана сафикьрьнед билан бькьн у рʹебәрийа баш бьдьнә мә. Хенщи ве йәке кӧ әм хԝә бьсперьнә Йаһоԝа у гӧһ бьдьнә тʹәмийед ԝи, гәло диса кʹижан һʹӧнӧр дькарьн али мә бькьн, ԝәки әм хԝә бона тәнгасийа мәзьн һазьр кьн у ԝи ԝәʹде гьран у тʹәвльһәвда биланийе бьдьнә кʹьфше?

ХУШК-БЬРА ҺʹӘЗ БЬКЬН У МЕВАНҺʹЬЗ БЬН

14. Ль гора Ибрани 13:1-3, пешийа ԝеранкьрьна Оршәлиме Мәсиһийа гәрәке кʹижан һʹӧнӧр нав хԝәда пешда банийана?

¹⁴ Гава тәнгасийа мәзьн дәстпебә, илаһи һьнге ԝе лазьм бә ԝәки әм һʹәзкьрьна мәзьн һьндава һәвда бьдьнә кʹьфше. Ԝи ԝәʹдәйи ԝе гәләк фәрз бә чʹәʹв бьдьнә хушк-бьред жь Оршәлим у Щьһустане. Ԝана һәртʹьм жь дьл һәвдӧ һʹәз дькьр (Ибрани 10:32-34). Ле чәнд сал пешийа ԝеранкьрьна Оршәлиме, лазьм бу ԝәки хушк-бьра һе зедә «һәвдӧ һʹьз бькьн» c у «меванһʹьз» бьн (Бьхунә Ибрани 13:1-3). Чьԛас әм незики хьлазийа ве дьнйайе дьбьн, һаԛас әм жи гәрәке һʹәзкьрьн у меванһʹәзийе бьдьнә кʹьфше.

15. Чахе Мәсиһийед Ибрани чун чʹийа, чьма лазьм бу ԝәки әԝана бьраһʹәзи у меванһʹәзийе бьдьнә кʹьфше?

¹⁵ Гава әскәред Рʹомайи дора Оршәлиме гьртьн у паше ньшкева пашда чун, мәщал кʹәтә дәсте шагьртед Иса, ԝәки жь бажер бьрʹәвьн. Ле ԝана дькарьбу тʹәне һьнә тьшт тʹәви хԝә бьвьн (Мәтта 24:17, 18). Гава әԝана чунә чʹийа у ԝедәре әʹмьрәки тʹәзә дәстпекьрьн, лазьм бу ԝәки әԝана хԝә бьсперьнә һәвдӧ. Бе шьк, гәләк жь ԝан һʹәԝще кʹьнщ, хԝарьн у щи-сьтʹаре бун. Гәләк мәщалед ԝан һәбун кӧ бьраһʹәзи у меванһʹәзийе нишан кьн бь ве йәке, кӧ бона һʹәԝщед һәвдӧ хәм кьн у тьштед кӧ дәсте ԝанда һәбун, ортʹа һәвда пʹарәвәкьн (Тито 3:14).

16. Әм ча дькарьн һʹәзкьрьне һьндава ԝан хушк-бьра нишан кьн, йед кӧ һʹәԝще аликʹарийе нә? (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

¹⁶ Дәрс бона мә: Һʹәзкьрьн мә һелан дькә кӧ әм бенә һәԝара хушк-бьра,  гава әԝана һʹәԝще аликʹарийе нә. Гәләк хьзмәткʹаред Хԝәде бь һазьрбуне али ԝан хушк-бьра дькьн, йед кӧ жь бо шәрʹ йан тʹәшԛәлед тʹәбийәте бунә кʹочʹбәр у алийе материйали у рʹӧһʹанида һʹәԝще аликʹарийе нә. Хушкәкә жь Украине, йа кӧ жь бо шәрʹ жь мала хԝә рʹәви, ӧса дьбежә: «Йаһоԝа бь сайа хушк-бьра рʹебәрийа мә дькьр у али мә дькьр. Һьм ль Украинайе, һьм ль Һунгаристане, һьм жи ньһа ль Алманйайе ԝана әм ԛәбул кьрьн у али мә дькьрьн». Кәсед кӧ һьндава хушк-бьред хԝә меванһʹәзийе дьдьнә кʹьфше у бона һʹәԝщед ԝан хәм дькьн, һащәтед баш ьн дәсте Йаһоԝада, чьмки мьл бь мьл тʹәви ԝи шьхӧлкʹарийе дькьн (Мәтʹәлок 19:17; 2 Корьнтʹи 1:3, 4).

17. Чьма гәләк фәрз ә ԝәки әм ида ньһа һин бьн кӧ хушк-бьра һʹәз бькьн у меванһʹәз бьн?

¹⁷ Ахьрийеда ԝе лазьм бә ԝәки әм һе зедә кʹомәке бьдьнә һәвдӧ (Һәбаԛуԛ 3:16-18). Йаһоԝа мә һин дькә ԝәки әм хушк-бьра һʹәз бькьн у һьндава ԝанда меванһʹәз бьн. Ԝәʹде тәнгасийа мәзьн әв һʹӧнӧр ԝе гәләк лазьм бьн.

ЧЬ ԚӘԜЬМАНДЬН ПЕШИЙА МӘ НӘ?

18. Әм ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә Мәсиһийед Ибрани?

¹⁸ Гава Оршәлим һатә ԝеранкьрьне, шагьртед Иса, йед кӧ рʹәвибунә чʹийа, сах ман. Ԝана һәр тьшт һиштьбун чубун, ле Йаһоԝа әԝана тʹӧ щар тʹәне нәһиштьбу. Гәло әм жь сәрһатийа ԝан чь дькарьн һин бьн? Әм бь тʹәмами ньзаньн кӧ чь ԝе бьԛәԝьмә, ле әм заньн ԝәки Иса готьбу кӧ әм гәрәке «һазьр» бьн у гӧһдар бьн (Луԛа 12:40). Паԝлосе шанди нәʹма Ибранийарʹа һьнә ширәтед фәрз да шагьртед Иса. Әм жи дькарьн бьфькьрьн сәр ве нәʹме у ван ширәта әʹмьре хԝәда бьдьнә хәбате. Хенщи ве йәке, Йаһоԝа соз дайә кӧ әԝе тʹӧ щара тʹәрка мә нәдә у мә тʹәне нәһелә (Ибрани 13:5, 6). Ԝәрә әм бь дьл у щан ԝи бажари бьгәрʹьн, йе кӧ ԝе тʹьме бьминә, демәк Пʹадшатийа Хԝәде, у жь кʹәрәмед ве Пʹадшатийе һʹәта-һʹәтайе шабуне бьстиньн! (Мәтта 25:34)