ЙАҺОԜА пʹехәмбәрәк жь Щьһудайе шандә щәм Йәровам Пʹадша, сәва әԝ һәрʹә у ԝи пʹадше нәамьнрʹа дәрһәԛа диԝана Хԝәде әʹлам кә. Әԝ пʹехәмбәре мьлук ӧса кьр ча Хԝәде жерʹа готьбу, әԝ чу у дәрһәԛа диԝана Хԝәде әʹлам кьр. Чахе пʹадша сәр ԝи пʹехәмбәри һерс кʹәт у дьхԝәст ԝи щәза кә, Йаһоԝа әԝ пʹехәмбәр хԝәй кьр (1 Пʹадш. 13:1-10).

² Йаһоԝа тʹәми да ԝи пʹехәмбәри, ԝәки нан нәхԝә у нә жи аве вәхԝә, у рʹекә дьнрʹа вәгәрʹә мала хԝә. Ле чахе әԝ дьчу мала хԝә, рʹева мерәки әʹмьрда мәзьн рʹасти ԝи һат. Әԝи мери гот ԝәки йанчь әԝ пʹехәмбәре Йаһоԝа йә, у гот ԝәки әԝ тʹәви ԝи һәрʹә мала ԝи у нан бьхԝә. Пʹехәмбәр тʹәмийа Йаһоԝа нәани сери, чьмки чу мала ԝи мерьки у нан хԝар. Жь бо ԝе йәке һерса Йаһоԝа рʹабу. Паше, чахе әԝ пʹехәмбәр дьчу мала хԝә, шер дәркʹәт у әԝ пʹехәмбәр кӧшт (1 Пʹадш. 13:11-24).

³ Чьрʹа әԝ пʹехәмбәр кӧ шкәсти у мьлук бу, бь сәри хԝә тʹәви мерәки дәрәԝин чу? Кʹьтеба Пирозда найе готьне чьрʹа. Ле те кʹьфше ԝәки әԝи пьшт гӧһе хԝәва авит кӧ Йаһоԝа жь ԝи дәʹԝа дькьр, ԝәки әԝ «бь мьлуктийе тʹәви Хԝәдейе хԝә рʹе» һәрʹә. (Бьхунә Миха 6:8.) Кʹьтеба Пирозда гьлийе тʹәви Хԝәде  «рʹе һәрʹьн» те һʹәсабе, итʹбарийа хԝә ԝи биньн, пьштгьрийа сәрԝертийа ԝи бькьн у пәй рʹебәрийа ԝи һәрʹьн. Мәрьве мьлук занә ԝәки гәрәке тʹьме Хԝәдерʹа дӧа бькә, чьмки әԝ Баве һьмзор ә. Һәрге әԝ пʹехәмбәре Йаһоԝа мьлук буйа, әԝи ԝе жь Йаһоԝа бьпьрсийа һәла рʹаст Йаһоԝа әԝ мерьк шандийә бал ԝи йан на. Ле Кʹьтеба Пирозда найе готьне ԝәки әԝи жь Йаһоԝа пьрси. Щара мәрʹа жи лазьм ә сафикьрьнед фәрз бькьн, у дьбәкә әм ньзаньбьн кӧ ча рʹаст сафи кьн. Ле һәрге әм мьлук у шкәсти нә, әме аликʹари у рʹебәрийе жь Йаһоԝа бьхԝазьн у шашийед мәзьн нәкьн.

4. Ве тʹемайеда әме дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

⁴ Тʹема пешийа веда, әм пеһʹәсийан кӧ чьрʹа Мәсиһи гәрәке шкәсти бьн у ча әԝана дькарьн әԝи һʹӧнӧри нав хԝәда пешда биньн. Ле гәло чь дәрәщада әм дькарьн бенә щерʹьбандьне у ида шкәсти нибьн? У ча ԝәʹде щерʹьбандьна әм дькарьн диса жи шкәсти бьминьн? Сәва щаба ԝан пьрса бьстиньн, әме ве тʹемайеда шеԝьр кьн дәрһәԛа се дәрәща, кʹижанада мьлуктийа мә дькарә бе щерʹьбандьне. Ӧса жи әме бьвиньн кӧ чаԝа әм дькарьн ԝан һәр се дәрәщада шкәсти бьминьн (Мәтʹлк. 11:2).

5, 6. Барзилла ча шкәсти ма?

⁵ Чахе дәрәщед мә, йан щабдарийед мә тенә гӧһастьне, әм дькарьн тедәрхьн һәла әм бь рʹастийе мәрьвнә шкәсти нә йан на. Ԝәрә биньн бира хԝә сәрһатийа Барзилла. Даԝьд готә Барзилла йе кӧ 80 сали бу, ԝәки әԝ ԛәсьра ԝида бьжи, у дькарьн бежьн ԝәки бона Барзилла әԝ ԛәдьрәки гәләк мәзьн бу. Һәрге әԝи тʹәглифкьрьна Даԝьд ԛәбул кьра, әԝ ԝе тʹьме тʹәви пʹадша буйа. Ле Барзилла гот ԝәки әԝ ԝе нәчә, чьмки әԝ әʹмьрда мәзьн ә у нахԝазә ԝәки бьбә баргьрани бона пʹадша. Әԝи готә Даԝьд, ԝәки һе баш ә дәԝса ԝи Кимһам һәрʹә, кʹижан кӧ дьбәкә кӧрʹе ԝи бу (2 Сам. 19:31-37).

⁶ Барзилла мәрьвәки шкәсти бу, ләма әԝи сафикьрьнәкә рʹаст кьр, әԝ тʹәви Даԝьд нәчу. Чьрʹа нәчу? Мәʹни әԝ нибу кӧ әԝ дьфькьри ԝәки ԝе нькарьбә шьхӧле зедә һьлдә сәр хԝә, йан жи дьхԝәст калбуна хԝәда рʹьһʹәт бьжи. Ле әԝи фәʹм дькьр кӧ ԛәԝата ԝи чьԛас ә, у ләма һьлнәда сәр хԝә һаԛас, чьԛас кӧ нькарә. (Бьхунә Галати 6:4, 5.) Әм жи гәрәке чʹәʹв бьдьнә Барзилла. Һәрге әм дькʹәвьнә һʹәйра наве хԝә, мәсәлә, наве хԝә бьльнд дькьн сәва гьшк мә ԛәбул кьн, һьнге әм дькарьн бьбьнә кʹӧбар, у мәрьварʹа бькʹәвьнә ләще. Ле әԝ йәк хенщи зьраре, ԝе кʹаре мәрʹа нәйнә (Галт. 5:26). Ле чахе әм шкәсти бьн, әме һʹәму тьшти бькьн сәва Хԝәде рʹумәт кьн у чьԛас дькарьн али мәрьвед дьн бькьн (1 Корн. 10:31).

7, 8. Һәрге әм шкәсти нә, әме сәр хԝә ча бьфькьрьн?

⁷ Чахе щабдарийа мәйә мәзьн һәйә, йан жи әм шьхӧләки мәзьн дькьн, мәрʹа дькарә нәһеса бә, ԝәки мьлук бьминьн. Сәрһатийа Нәһәмийа дькарә дәрсәкә баш бьдә мә. Чахе Нәһәмийа пеһʹәсийа кӧ щьмәʹта Оршәлиме тәнгасийед мәзьнда ньн, әԝи бь дӧа-дрозга жь Йаһоԝа лавайа дькьр, ԝәки али ԝан бькә (Нәһәм. 1:4, 11). Йаһоԝа щаба дӧайе ԝи да. Йаһоԝа ӧса кьр ԝәки Пʹадша Артаһшашт, Нәһәмийа кʹьфш кьр ча ԝәлийе Щьһустане. Ле һәла һе ве дәрәщеда жи, чахе Нәһәмийа бьльнд кьрьн у әԝ бу йәки навдар у һьн жи дәԝләти, әԝ тʹӧ щар ԛӧрʹә нәбу у итʹбарийа хԝә һʹьш-аԛьле хԝә нәдьани. Әԝ диса жи бь мьлукти рʹийа Хԝәдеда дьчу, рʹебәрийа Йаһоԝа дьгәрʹийа у тʹьме Ԛануна Хԝәде дьхԝәнд (Нәһәм. 8:1, 8, 9). Нәһәмийа хԝә сәр мәрьварʹа нәдьгьрт, у щийе хԝәйи бьльнд нә дьда хәбате сәва кʹара хԝә, ле бона кʹара йед майин (Нәһәм. 5:14-19).

⁸ Әм жь сәрһатийа Нәһәмийа һин дьбьн, ԝәки чахе әм щабдарийед зедә  дьстиньн, йан чахе кʹьфшкьрьна мә те гӧһастьн, әм дькарьн мьлук бьминьн у итʹбарийа хԝә һʹьш-аԛьле хԝә нәйньн. Ле гәло чь щурʹәйи әм дькарьн итʹбарийа хԝә һʹьш-аԛьле хԝә биньн? Мәсәлә, рʹуспи дькарә итʹбарийа хԝә һʹьш-аԛьле хԝә бинә кӧ әԝ щерʹьбанди йә, у шьхӧле щьвате сафи кә бей дӧа Йаһоԝарʹа. Йан мәсәлә, хушк йан бьрак тьштәк ида сафи кьрийә у паше Йаһоԝарʹа дӧа дькә ԝәки сафикьрьна ԝи кʹәрәм кә. Ле гәло әԝ те һʹәсабе ԝәки әԝана мьлук ьн? Мәрьве мьлук рʹьнд фәʹм дькә, ԝәки әԝ бәр Хԝәде чь щи дьгьрә у шьхӧле ԝи тʹәшкиләта Хԝәдеда чь йә. Гәләк фәрз ә ԝәки әм итʹбарийа хԝә аԛьле хԝә у фәрәсәтед хԝә нәйньн. Илаһи чахе әм рʹасти дәрәщә йан чәтьнайед ӧса тен кʹижан кӧ мәрʹа нас ьн, әм гәрәке фәсал бьн, ԝәки пе аԛьле хԝә тьшта сафи нәкьн. (Бьхунә Мәтʹәлок 3:5, 6.) Әм нәфәре малбәта Хԝәде нә, у ләма әм гьшк гәрәке рʹьнд щабдарийед хԝә биньн сери чаԝа малбәта хԝәда ӧса жи щьватеда. Тʹәшкиләта Хԝәдеда әм гәрәке нәкʹәвьнә һʹәйра наве хԝә у щийе бьльнд нәгәрʹьн (1 Тимтʹ. 3:15).

9, 10. Чьда мьлукти дькарә али мә бькә чахе ԛәрфа мә дькьн?

⁹ Мәрʹа дькарә гәләк чәтьн бә һерс нәкʹәвьн чахе ԛәрфа мә дькьн йан жи мә беһӧрмәт дькьн. Ле сәрһатийа Һанна дәрсәкә баш ә бона мә. Һанна гәләк щар дьгьрийа у дьле ԝе дьешийа, чьмки һәԝийа ԝе Пенинна, тʹьме ԛәрфе хԝә ԝе дькьр у пе дькʹәнийа. Рʹаст ә мере Һаннайе гәләк Һанна һʹьз дькьр, ле әԝ дьлшкәсти бу чьмки безӧрʹәт бу. Щарәке, Һанна чу кон, сәва бь дӧа дьле хԝә Хԝәдерʹа вәкә. Сәрәккʹаһин Әли ԝедәре бу у чахе әԝи Һаннайе ньһерʹи, әԝи Һанна нәһәԛ кьр йанчь әԝ вәхԝәри йә. Бьдьнә һʹәсабе хԝә ча дьле ԝе ешийа. Ле һәла һе ве дәрәщеда жи, Һаннайе хԝә гьрт, һерс нәкʹәт, у бь ԛәдьр щаба Әли да. Дӧайе ԝейә дьлсах, Кʹьтеба Пирозда һатә ньвисаре. Ԝи дӧайида рʹьнд те кʹьфше әԝе ча Хԝәде баԝәр дькьр, рʹумәт дькьр у һʹьз дькьр (1 Сам. 1:5-7, 12-16; 2:1-10).

¹⁰ Мьлукти али мә дькә ԝәки әм «бь ԛәнщийе» сәр «хьрабийе» кʹәвьн (Рʹом.  12:21). Дьнйа Шәйтʹан берʹәʹм у зӧлм ә. Ләма чахе кәсәк нәһәԛийе мә дькә, әм гәрәке мьԛати хԝә бьн ԝәки әм нәбьнә мәрьвнә зӧлм, жь бо кьред ԝан мәрьвед хьраб (Зәб. 37:1). Ле чахе кәсәк щьватеда мә дьхәйидинә, ԝи чахи дьле мә һе зәʹф дешә. Һәрге әм мьлук у шкәсти нә, әме чʹәʹв бьдьнә Иса. Кʹьтеба Пироз сәр Иса дьбежә: «Гава дьһатә рʹәзилкьрьне, жь бәрва кәс рʹәзил нәдькьр . . . ле хԝә спартьбу һʹакьме сәр рʹастийе» (1 Пәт. 2:23). Иса фәʹм дькьр ԝәки һʹәйфһьлдан дәсте Йаһоԝада йә (Рʹом. 12:19). У ләма чаԝа Мәсиһи, әм жи гәрәке мьлук бьн у «жь бәр хьрабийева хьрабийе нәкьн» (1 Пәт. 3:8, 9).

11, 12. а) Әм ча дькарьн мьлук бьминьн, чахе пʹайе мә дьдьн? б) Ча бь кʹьнщ, хәмьландьн у рʹабун-рʹуньштьна хԝә әм дькарьн бьдьнә кʹьфше ԝәки әм мьлук ьн?

¹¹ Чахе кәсәк пʹайе мә дьдә, ԝи чахи мәрʹа дькарә чәтьн бә мьлук бьминьн. Ԝәрә дина хԝә бьдьн сәрһатийа Әстәр. Әстәр гәләк бәдәԝ бу, һьн жи саләке ԛәсьреда сәр ԝе тьштед гәләк бьһа хәрщ дькьрьн у бәр ԝе дьчун-дьһатьн. Әԝ нава гәләк жьнада бу, йед кӧ жь тʹәмамийа Империйа Фарьсе бун, у йед кӧ гәләк дьхԝәстьн ԝәки пʹадша ԝан бәгәм кә. Ле пʹадша бона хԝә Әстәр бьжарт ԝәки бьбә жьн-пʹадша ԝи, у һәла һе ԝи чахи жи әԝ нәһатә гӧһастьне. Әԝ нә бу йәкә хԝәһʹьз у ԛӧрʹә, ле әԝ мьлук у нәрм ма у ӧса жи ԛәдьре мәрьва дьгьрт (Әст. 2:9, 12, 15, 17).

¹² Һәрге әм мьлук ьн, кʹьнщ, хәмьландьн, у рʹабун-рʹуньштьна мә ԝе бь намуси, маԛул у бь ԛәдьр бә. Чахе әм мьлук ьн, һьнге әм дькарьн дьле мәрьва бькʹьрʹьн, нә кӧ һәрге әм хԝә ԛӧрʹә кьн йан пʹайе хԝә бьдьн. (Бьхунә 1 Пәтрус 3:3, 4; Йерәм. 9:23, 24). Чь жи әм дьле хԝәда дәрһәԛа хԝә дьфькьрьн, әԝ ԝе әʹйан бә бь кьред мә. Мәсәлә, әм дькарьн хԝә ӧса бьдьн кʹьфше, ԝәки әм шьхӧләки мәхсус дькьн, йан ԝәки әм тьштәки конфиденсийал заньн, йан жи әм рʹьнд нас дькьн бьред щабдар. Йан жи дьбәкә әм хԝә ԛӧрʹә дькьн кӧ мә хԝәха шьхӧләки мәзьн кьрийә, ле бь рʹастийе мәрьвед дьн жи али мә кьрьнә. Ле ԝәрә әм дина хԝә бьдьнә сәр мәсәла Иса. Иса тʹӧ щар хԝә нишан нәдькьр ԝәки әԝ чьԛас аԛьл у билан ә. Әԝи тʹьме гьлийед жь Хәбәра Хԝәде дьгот, чьмки әԝи нәдьхԝаст, ԝәки мәрьв ԝи рʹумәт кьн. Нета ԝи әԝ бу, ԝәки гьшк бьзаньбьн гьлийед ԝи жь Йаһоԝа нә у ԝәки мәрьв Хԝәде рʹумәт кьн (Йуһʹн. 8:28).

13, 14. Ча мьлукти дькарә али мә бькә сафикьрьнед рʹаст бькьн?

¹³ Мьлукти дькарә али мә бькә кӧ әм сафикьрьнед баш бькьн. Ԝәрә биньн бира хԝә дәрәща Паԝлос. Гаԝа Паԝлос Ԛәйсәрйайеда бу, Һагабо пʹехәмбәр готә ԝи, кӧ һәрге әԝ һәрʹә Оршәлиме, ԝе бе гьртьне у дьбәкә бе кӧштьне жи. Бьра лавайа Паԝлос дькьрьн, ԝәки әԝ нәчә Оршәлиме, чьмки бона ԝи бәрхԝә дькʹәтьн. Ле йәкә Паԝлос сафи кьр ԝәки һәрʹә. Әԝи ӧса сафи кьр нә кӧ чьмки әԝ хԝәда баԝәр бу, ле әԝи бь тʹәмами итʹбарийа хԝә Йаһоԝа дьани. Әԝ һазьр бу ԝәки шьхӧле Хԝәде бькә, у Йаһоԝа ԝи кʹӧда бьшинә, әԝе һәрʹә. Бьра кӧ әԝ йәк бьһистьн, хԝәха жи мьлукти данә кʹьфше у пьштгьрийа сафикьрьна Паԝлос кьрьн, ԝәки әԝ һәрә Оршәлиме (Кʹар. Шанд. 21:10-14).

¹⁴ Мьлукти ӧса жи дькарә али мә бькә, ԝәки әм сафикьрьнед рʹаст бькьн, һәла һе һьнге жи, чахе әм ньзаньн дәрәща мә паше ԝе чаԝа бә. Мәсәлә, дьбәкә әм дәстпекьн хьзмәт кьн ча хьзмәткʹаред һәртʹьм, ле һәрге әм нәхԝәш кʹәвьн, кʹе ԝе мьԛати мә бә? Йан әме чь бькьн һәрге де-баве мәрʹа кӧ әʹмьрда мәзьн ьн, аликʹари лазьм бә? Йан әме ча хԝә хԝәй кьн чахе кал йан пир бьн? Щаба ԝан пьрса әм нькарьн бьстиньн, һәрге жи дӧа бькьн йан гәләк бьфькьрьн (Ԝаиз 8:16, 17). Ле һәрге әм итʹбарийа хԝә Йаһоԝа  биньн, әме фәʹм бькьн ԝәки чь дәсте мә те у чь дәсте мә найе. Әм гәрәке леколин бькьн, ширәте бьхԝазьн жь мәрьвед дьн, у дӧа бькьн ԝәки Хԝәде рʹебәрийа мә бькә. Паше әм гәрәке пәй рʹебәрийа рʹӧһʹе Хԝәдейи пироз һәрʹьн. (Бьхунә Ԝаиз 11:4-6.) Паше, Йаһоԝа дькарә сафикьрьна мә кʹәрәм кә, йан жи али мә бькә, ԝәки әм нетед хԝә бьгӧһезьн (Мәтʹлк. 16:3, 9).

15. Чахе әм дәрһәԛа Йаһоԝа дьфькьрьн, ча әԝ йәк али мә дькә, ԝәки әм мьлук бьминьн?

¹⁵ Ча әм дькарьн һе шкәсти у мьлук бьн? Ԝәрә дәрһәԛа чар тьшта шеԝьр кьн кӧ дькарьн ве йәкеда али мә бькьн. Йа әʹԝльн, әм гәрәке кʹур бьфькьрьн дәрһәԛа Йаһоԝа, кӧ әԝ Хԝәдеки ча нә у чьԛас бьльнд ә (Иша. 8:13). Бир нәкьн ԝәки әм тʹәви Хԝәдейе Һьмзор рʹе дьчьн, нә кӧ тʹәви мьлйакʹәт йан мәрьв. Чахе әм сәр ве йәке бьфькьрьн, әме һелан бьн ԝәки «хԝә бьн дәсте Хԝәдейи һездар ньмьз бькьн» (1 Пәт. 5:6, ИМ).

16. Чахе әм дьфькьрьн дәрһәԛа һʹьзкьрьна Хԝәде, ча әм һелан дьбьн ԝәки мьлук бьн?

¹⁶ Йа дӧда, чахе әм дьфькьрьн кӧ Йаһоԝа ча мә һʹьз дькә, әԝ йәк али мә дькә ԝәки әм шкәсти у мьлук бьн. Паԝлосе шанди щьват бәрамбәри бәдәна мәрьва кьр у нишан кьр, ԝәки бәр чʹәʹве Йаһоԝа һʹәму әндәмед бәдәне ԛимәт ьн (1 Корн. 12:23, 24). Демәк, әм гьшк ԛимәт ьн бона Йаһоԝа. Әԝ мә бәрамбәри йед дьн накә у занә әм чьԛас дькарьн у чьԛас нькарьн бькьн. У чахе әм шашийа дькьн, әԝ диса жи бәрдәԝам дькә мә һʹьз бькә. Фьрԛи тʹӧнә әм кʹидәре хьзмәт дькьн, әм тʹьме баԝәр ьн ԝәки Йаһоԝа мә һʹьз дькә у әм бьн пʹәрʹе ԝида ньн.

17. Һәрге әм нав мәрьвед дьнда һʹӧнӧред баш бьгәрʹьн, әԝ йәк ԝе чь кʹаре мәрʹа бинә?

¹⁷ Йа сьсийа, әме һе мьлук бьн, һәрге әм чʹәʹв бьдьнә Хԝәде ве йәкеда, кӧ нав мәрьвед дьнда һʹӧнӧред баш бьгәрʹьн. Һәрге әм ӧса бькьн, әме дина мәрьва нәкʹьшиньн сәр хԝә у нә жи ԝанрʹа бежьн, ԝәки әԝана чь бькьн чь нәкьн. Дәԝсе әме бь мьлукти ширәта жь ԝана һьлдьн у гӧһ бьдьнә гьлийед ԝан (Мәтʹлк. 13:10). Әме хушк-бьрарʹа ша бьн чахе әԝана щабдари у кʹьфшкьрьнед тʹәзә бьстиньн. Ӧса жи әме Йаһоԝа рʹумәт бькьн чахе бьвиньн, кӧ әԝ ча һʹәму хушк-бьред мә нав тʹәмамийа дьнйайеда кʹәрәм дькә (1 Пәт. 5:9).

18. Әм ча дькарьн исафа хԝә һин кьн, ԝәки намус, маԛул у бь ԛәдьр бьн?

¹⁸ Йа чара, чахе әм исафа хԝә һин кьн ль гора принсипед Кʹьтеба Пироз, әме намус, маԛул у бь ԛәдьр бьн. Чахе әм һин бьн сәр тьшта бьньһерʹьн бь чʹәʹве Йаһоԝа, әме сәрԝахт бьн. Һәрге әм тʹьме Кʹьтеба Пироз у әʹдәбйәтед мә бьхуньн, дӧа бькьн, у чь кӧ һин дьбьн бьдьнә хәбате, бь ве йәке әме исафа хԝә рʹаст һин кьн (1 Тимтʹ. 1:5). Әме һин бьн пешийе бькʹәвьнә һәйра кʹара мәрьвед дьн, нә кӧ һәйра кʹара хԝә. Һәрге әм алийе хԝәда һʹәму тьшти дькьн, Йаһоԝа соз дьдә, ԝәки ԝе мә «кʹамьл кә», у али мә бькә ԝәки әм мьлук бьн у һʹӧнӧред дьн жи нав хԝәда пешда биньн (1 Пәт. 5:10).

19. Ча әм дькарьн мьлук бьминьн, ньһа ӧса жи ахьрийеда?

¹⁹ Пʹехәмбәре жь Щьһудайе әʹмьре хԝә у ԛәбулкьрьна Хԝәде ӧнда кьр, чьмки шаши бәрда. Әԝ һʹәта хьлазийе мьлук нә ма у бу йәки бь сәри хԝә. Ле бь рʹастийе мәрьв дькарә мьлук бьминә һәла һе щерʹьбандьнада жи. Мәсәлед мәрьвед амьн у шкәсти, һьн йед бәре һьн жи ньһа, әʹйан дькьн, ԝәки әм жи дькарьн мәрьвнә ӧса бьн. Чьԛас ԝәʹдә дәрбаз дьбә кӧ әм рʹийа Хԝәдеда дьчьн, һаԛас һе зәʹф әм гәрәке мьлук бьн (Мәтʹлк. 8:13). Фьрԛи тʹӧнә әм чь дәрәщада ньн, әԝ йәк кӧ әм рʹийа Хԝәдеда дьчьн ида бона мә ԛәдьрәки гәләк мәзьн ә. Әм гәрәке ԛимәт кьн әԝе йәке, у бәрдәԝам кьн һʹәму тьшти бькьн, сәва һʹәта-һʹәтайе бь мьлуктийе тʹәви Хԝәде рʹе һәрʹьн.