1, 2. а) Чьрʹа әм әʹщебмайи наминьн, кӧ щара әм дьлтәнг дьбьн? (Бьньһерʹә шькле әʹԝльн.) б) Ве тʹемайеда әме дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

ӘМ ДЬЖИН рʹожед гәләк чәтьнда, чьмки Мире-щьн гәләк һерс ә у «мина шер мьрʹә-мьрʹа ԝи йә, дьгәрʹә кʹа кʹе һʹуфи хԝә кә» (1 Пәт. 5:8; Әʹйан. 12:17). Ләма әм әʹщебмайи наминьн, ԝәки әм ча хьзмәткʹаред Хԝәде, щара дьлтәнг дьбьн у кӧл-дәрда дьвиньн. Бәре жи хьзмәткʹаред Хԝәде щара дьлтәнг дьбун. Мәсәлә, Кʹьтеба Пирозда те готьне, ԝәки Даԝьд пʹадша жь хәмед хԝә дьнәʹлийа (Зәб. 13:2). Ӧса жи биньн бира хԝә, ԝәки Паԝлос жи сәва һʹәму щьвина хәм дькьр (2 Корн. 11:28). Ле һәрге әм ида кӧл-дәрдада дьхәньԛьн, әм чь дькарьн бькьн?

² Баве мәйи әʹзмана кӧ мә һʹьз дькә, чаԝа бәре али хьзмәткʹаред хԝә дькьр, ӧса жи иро әԝ али мә дькә чахе әм кӧл-дәрда дькʹьшиньн. Кʹьтеба Пироз мә ширәт дькә: «Һʹәму хәмед хԝә бавежьнә сәр ԝи, чьмки әԝ бона ԝә хәм дькә» (1 Пәт. 5:7). Ле ча әм дькарьн әве йәке бькьн? Ве тʹемайеда әме шеԝьр кьн дәрһәԛа чар тьшта. Йа пешьн әԝ һәйә дӧа, йа дӧда Хәбәра Хԝәде бьхуньн у сәр бьфькьрьн, йа сьсийа жь Хԝәде рʹӧһʹе ԝийи пироз бьхԝазьн, у йа чара, дәрһәԛа хәмед  хԝә гьли кьн ԝи кәсирʹа, итʹбарийа хԝә кʹе жи тиньн. Чахе әм әԝан тьшта шеԝьр кьн, бьфькьрьн һәла чьда ԝәрʹа лазьм ә һе пешда һәрʹьн.

3. Ча һун дькарьн бь сайа дӧа «баре хԝә» бьдьнә Йаһоԝа?

³ Гава пешийе, кӧ чаԝа баре хԝә бьдьнә Хԝәде, әԝ һәйә дӧа. Йаһоԝа баве мәйи әʹзмана мә гәләк һʹьз дькә. У ләма чахе һун сәва тьштәки бәрхԝә дькʹәвьн, дьлтәнг дьбьн, йан дьчәрчьрьн, дьле хԝә жерʹа вәкьн у гьли кьн дәрһәԛа чәтьнайед хԝә. Даԝьде зәбурбеж жь Йаһоԝа рʹәща дькьр: «Хԝәдейо, гӧһ бьдә дӧайе мьн». Паше диса ве зәбуреда, әԝи гот: «Тӧ баре хԝә бьдә Хӧдан әԝе һьлгьрә дәԝса тә» (Зәб. 55:1, 22). Чахе һун алийе хԝәда һʹәму тьшти дькьн, сәва чәтьнайе дәрбаз кьн, ле чәтьнайи диса дьминә, бәрхԝә нәкʹәвьн, бь дьл дӧа бькьн Хԝәдерʹа. Ле ча дӧа дькарә али мә бькә, чахе дәрд-кӧл дьле мәда зедә дьбьн? (Зәб. 94:18, 19).

4. Чахе әм дьлтәнг ьн, чьрʹа дӧа гәләк фәрз ә?

⁴ Бьхунә Филипи 4:6, 7. Йаһоԝа дькарә щаба дӧа у рʹәщайед мә бьдә. Ле гәло чаԝа? Чахе дьле мәда у һʹьше мәда дәрд һәнә, Хԝәде дьлрʹьһʹәтийе дьдә мә, ԝәки әм аза бьн жь ԝан дәрда. Гәләк хушк-бьред мә сәр хԝә тʹәхмин кьрьнә, ԝәки ԝәʹде тәнгасийа, әԝана нә кӧ тʹәвһәв бунә у тьрс кʹәтийә дьле ԝан, ле Хԝәде әʹдьлайи у дьлрʹьһʹәти дайә ԝан кӧ жь һʹьш-аԛьле мәрьва зедәтьр ә. Һун жи дькарьн сәр хԝә тʹәхмин кьн әве йәке. «Әʹдьлайийа Хԝәде» дькарә али мә бькә һәр тәнгаси у чәтьнайа дәрбаз кьн! Бь тʹәмами итʹбарийа хԝә ви созе Хԝәде биньн: «Тӧ нәтьрсә, жь бәр кӧ әз бь тәрʹа мә; ль дора хԝә нәньһерʹә, жь бәр кӧ Хԝәдайе тә әз ьм; . . . бәле, әзе али тә бькьм» (Иша. 41:10).

5. Хәбәра Хԝәде ча дькарә дьлрʹьһʹәтийе бьдә мә?

⁵ Гава дӧда, кӧ әм ча дькарьн дьлрʹьһʹәтийе бьстиньн, әԝ ә кӧ Кʹьтеба Пироз бьхуньн у сәр бьфькьрьн. Гәло чьрʹа әԝ йәк фәрз ә? Кʹьтеба Пирозда һәнә рʹебәри у ширәт кʹижан кӧ дькарьн али мә бькьн, ԝәки кем хәмгин бьн, у щара хԝә жь хәма хԝәй кьн жи. Хәбәра Хԝәде дькарә али мә бькә у мә һеса кә, чьмки ль ԝедәре гьлийед Хԝәде ньвисар ьн кʹижан кӧ билани нә. Чахе һун һәр рʹож бьфькьрьн сәр гьлийед Хԝәде, у дьшьрмиш бьн кӧ ча ширәт у рʹебәрийа ԝи бьдьнә хәбате, һуне гәләк ԛәԝи бьн. Хԝәха Йаһоԝа мәрʹа дьбежә ԝәки хԝәндьна Хәбәра ԝи, дькарә ԛәԝат у мерхасийе бьдә мә (Йешу 1:7-9).

6. Һун чь кʹаре дькарьн бьстиньн жь гьлийед Иса?

⁶ Әм жь Хәбәра Хԝәде педьһʹәсьн, кӧ Иса ча хәбәрдьда тʹәви мәрьва. Гьлийед ԝи у һинкьрьнед ԝи бона ԝан мәрьва ча дәрман бу, у әԝана дьлрʹьһʹәт дьбун. Әʹлаләт дьһатә щәм ԝи, чьмки әԝ бәр дьле дьлшкәстийада дьһат, йед сьст ԛәԝи дькьр, у бәрдьли дьда йед дьлтәнг. (Бьхунә Мәтта 11:28-30.) Әԝи һʹәму алийава сәва мәрьва хәм дькьр ча рʹӧһʹанида, емосийалида ӧса жи һʹәԝщед физикида (Марԛ. 6:30-32). Созе Иса, кӧ әԝи Мәттада гот бона мә йә жи. Чаԝа әԝи али шандийед хԝә дькьр, ӧса жи ԝе али мә бькә. Сәва кӧ аликʹарийе жь Иса бьстиньн, әʹсәйи нинә әԝ кʹеләка мә бә, ча тʹәви шандийед хԝә. Әԝ ньһа сәр әʹзмана Пʹадша йә, ле диса жи бәр дьле мәда те. У чахе әм дьлтәнг дьбьн, әԝ дькарә ԝәʹдәда аликʹарийе бьдә мә. Бәле, Иса ԝәʹде тәнгасийа дькарә али ԝә бькә ԝәки сәбьр кьн, у әԝ дькарә ӧса жи дьлрʹьһʹәтийе у мерхасийе бьдә ԝә (Ибрн. 2:17, 18; 4:16).

7. Чахе һун жь Хԝәде рʹӧһʹе пироз бьхԝазьн, һуне чь кʹаре бьстиньн?

⁷ Иса соз да ԝәки чахе әм жь Баве мәйи әʹзмана рʹӧһʹе пироз бьхԝазьн, әԝ ԝе әʹсә бьдә мә (Луԛа 11:10-13). Демәк, йа сьсийа әԝ һәйә бәре рʹӧһʹе пироз, йане ԛәԝата Хԝәде, кʹижан кӧ дькарә али мә бькә кем хәмгин у дьлтәнг бьн. Әԝ һʹӧнӧред кӧ бь рʹӧһʹе Хԝәдейи пироз пешда тен, рʹьнд әʹйан дькьн ԝәки Хԝәдейе Һьмзор йәки ча нә. (Бьхунә Галати 5:22, 23; Колс. 3:10.) Һәрге әм әԝан һʹӧнӧра пешда биньн, һәләԛәтийа мә тʹәви мәрьва ԝе баш бә. Демәк әме һе кем рʹасти ԝан дәрәща бен, кʹижан кӧ дькарьн мә дьлтәнг кьн у дьле мә бешиньн. Ԝәрә шеԝьр кьн кӧ ча бәре рʹӧһʹе пироз дькарә гәләк али мә бькә.

⁸ «Һʹьзкьрьн, шабун, әʹдьлайи». Һәрге һун һьндава мәрьва бь ԛәдьр бьн, һуне бьвиньн, ԝәки мәʹнийа хәмгинийе щәм ԝә ԝе һе кем бә. Ле чаԝа? Чахе һун һʹьзкьрьне дьдьнә кʹьфше һьндава хушк-бьра, һьндава ԝанда шәԝат ьн, у бь ԛәдьр ьн, һуне һе кем рʹасти ԝан дәрәща бен, кӧ дькарьн ԝә дьлтәнг кьн у баргьран кьн (Рʹом. 12:10).

⁹ «Сәбьркьрьн, ширьнайи, ԛәнщи». Кʹьтеба Пироз мә ширәт дькә, ԝәки чаԝа әм дькарьн тʹәви мәрьва әʹдьлайе хԝәй кьн: «Һәврʹа ширьн у дьлшәԝат бьн, ль һәв бьбахшиньн» (Әфәс. 4:32). Һәрге әм ӧса бькьн, әме әԝ чәтьнайед кӧ дькарьн дәрдед мә зедә кьн, һе зу сафи кьн. Һьн жи, мәрʹа ԝе дьһа һеса бә чәтьнайед ортʹа мә у мәрьвада сафи кьн, кʹижан кӧ жь бо ԛьсуртийа мә пешда тен.

¹⁰ «Амьни», у баԝәри. Иро әм дьһа зәʹф бәрхԝә дькʹәвьн у хәма дькьн сәва пʹәра у тьштед дьн кӧ әм дьхԝазьн ԛазанщ кьн (Мәтʹлк. 18:11). Сәва кӧ әм кем хәмгин бьн бона ԝан тьшта, әм гәрәке ԛайим баԝәр кьн ԝәки Йаһоԝа ԝе ԝан чәтьнайада али мә бькә. Һьн жи, ширәта Паԝлос кӧ пе рʹебәрийа Хԝәде һатә ньвисаре, дькарә али мә бькә, ԝәки әм сәва ԝан тьшта гәләк бәрхԝә нәкʹәвьн. Паԝлос гот: «Дәстед ԝәда чьԛас һәйә, рʹази бьн». Паши ԝан гьлийа әԝи зедә кьр: «Хԝәде гот: ‹Әзе тʹӧ щар жь тә нәчьм у тʹӧ щар тә бәрʹнадьм›. Ләма жи рʹуйе мә дьгьрә кӧ әм бежьн: ‹Хӧдан пьштоване мьн ә у әз натьрсьм. Инсане чь ль мьн бькә?›» (Ибрн. 13:5, 6).

¹¹ «Мьлукти, хԝәгьртьн». Бьфькьрьн ԝәки әԝ һʹӧнӧр жи чьԛас кʹаре дькарьн мәрʹа биньн. Әԝ һʹӧнӧр али мә дькьн, ԝәки кьред ӧса нәкьн кӧ хԝәрʹа дәрда зедә кьн. Һьн жи әԝ али мә дькьн, кӧ әм нәкʹәвьнә ԝан дәрәща, кʹижанада әм дькарьн тьштед нәрʹаст бькьн, мәсәлә, «тәʹлайи, һерс, бәрзәԛи, ԛарʹә-ԛарʹ у кʹьфьри-зьфьри» (Әфәс. 4:31).

¹² Мьлукти ӧса жи мәрʹа лазьм ә, сәва кӧ әм итʹбарийа хԝә «дәсте Хԝәдейи зор» биньн у «һʹәму хәмед хԝә бавежьнә сәр ԝи» (1 Пәт. 5:6, 7). Һәрге һун мьлук ьн, Йаһоԝа ԝе әʹсә али ԝә бькә у чʹәʹве ԝи ԝе сәр ԝә бә (Мих. 6:8). У чахе һун фәʹм дькьн ԝәки һʹәму тьшт дәсте ԝәда нинә, һуне итʹбарийа хԝә Хԝәде биньн у баре хԝә бьдьнә ԝи. Әԝ йәк ԝе хәмед ԝә дьһа кем кә.

13. Чахе Иса гот кӧ «иди . . . хәма нәкьн», бь ԝан гьлийа әԝи чь дьхԝәст бьгота?

¹³ Мәтта 6:34-да (бьхунә), әм дьхуньн гьлийед Иса: «Иди . . . хәма нәкьн». Ле гәләк чәтьн ә ԝәки әм ԛә хәма нәкьн. Демәк бь ԝан гьлийа Иса тьштәки майин дьхԝәст бьгота. Әԝи нә гот ԝәки  чәтьнайи у хәмед мә ԝе тʹӧнә бьн. Мәсәла Даԝьд у Паԝлос дәрһәԛа кʹижана мә жоре гот, әԝе йәке рʹьнд дьдә кʹьфше. Бь ԝан гьлийа Иса дьхԝәст шагьртед хԝәрʹа бьгота ԝәки бефәйдә йә гәләк хәма бькьн у гәләк бәрхԝә кʹәвьн, чьмки әԝ йәк чәтьнайа сафи накә. Хәмед мәйи рʹоже бәси мә нә, ләма әм гәрәке хԝәрʹа дәрда зедә нәкьн, у дәрһәԛа бәре йан ахьрийе гәләк нәфькьрьн. Ле һун ча дькарьн әԝ ширәте Иса бьдьнә хәбате у кем хәма бькьн?

14. Һун ча дькарьн дьһа кем хәма бькьн сәва шашийед хԝәйә бәре?

¹⁴ Һьнәк дьбәкә дьлтәнг дьбьн сәва кьред хԝә йан шашийед хԝәйә бәре. Мәсәлә, дьбәкә әм хԝә нәһәԛ дькьн сәва кьред хԝә, кʹижан кӧ дьбәкә һәла һе гәләк сал пешда мә кьрийә. Пʹадша Даԝьд жи щара дьлтәнг дьбу, жь бо ве йәке кӧ нәһәԛийед ԝи сәр сәре ԝирʹа бьльндтьр бьбун. Әԝи гот: «Дькьм зарʹин жь ахинийа дьле хԝә» (Зәб. 38:3, 4, 8, 18). Ве дәрәщеда Даԝьд чь гәрәке бькьра? Әԝи ча хԝә да кʹьфше һʹаләки ӧсада? Әԝи баԝәр дькьр, ԝәки Йаһоԝа рʹәʹм ә у дьбахшинә ԝи. Ләма әԝи гьлийе ӧса гот: «Хԝәзи ль ԝи бәндәйи, кӧ нәһәԛийед ԝи һатьнә афукьрьне». (Бьхунә Зәбур 32:1-3, 5.)

15. а) Чьрʹа әм гәрәке гәләк бәрхԝә нәкʹәвьн сәва рʹожа иройин? б) Һун чь дькарьн бькьн, сәва хәмед хԝә кем кьн?

¹⁵ Щара әм дькарьн дәстпекьн гәләк хәма бькьн сәва рʹожа иройин. Мәсәлә, чахе Даԝьд ньвиси Зәбура 55, ԝи ԝәʹдәйи әԝ гәләк дьлшькәсти бу, чьмки әʹмьре ԝи бьн ԛәзийеда бу (Зәб. 55:2-5). Ле йәкә ԝи һʹале чәтьнда у дьлтәнгийеда, әԝи диса жи баԝәрийа хԝә Йаһоԝа дьани. Ве тәнгасийеда Даԝьд тʹьме Хԝәдерʹа дӧа дькьр, ле йәкә хԝәха жи тьштәк дькьр сәва хәмед хԝә кем кә (2 Сам. 15:30-34). Ԝәрә әм жи чʹәʹв бьдьнә Даԝьд. Ԝәʹде тәнгасийа гәләк дьлтәнг нәбьн, ле чь дәсте мә те бькьн, сәва чәтьнайа дәрбаз кьн. Чь жи әм нькарьн, ԝәрә әм бьдьнә дәсте Йаһоԝа, ԝәки әԝ али мә бькә.

16. Әԝ йәк кӧ наве Хԝәде чь те һʹәсабе, ча дькарә баԝәрийа ԝә ԛәԝи кә?

¹⁶ Щара әм дьбәкә гәләк хәма бькьн, дәрһәԛа чәтьнайа, кӧ әм дьфькьрьн ԝәки ахьрийеда ԝе рʹасти мә бен. Ле нәлазьм ә ԝәки һун гәләк бәрхԝә кʹәвьн сәва ве йәке, чь кӧ һун ньзаньн ԝе бьбә йан на. Ле чьрʹа? Чьмки әԝ тьшт дькарьн нә жи бьԛәԝьмьн у ӧса хьраб нибьн ча әм дьфькьрьн. Хенщи ве йәке, әм гәрәке бир нәкьн ԝәки һʹәму тьшт дәсте Хԝәдеда йә, у кӧ әм дькарьн һʹәму хәмед хԝә бавежьн сәр ԝи. Наве ԝи те һʹәсабе: «Әԝ Пек Тинә» (Дәркʹ. 3:14, ДТʹ). Әԝ йәк мәрʹа дьдә кʹьфше, ԝәки әԝ һʹәму тьшти дьвинә, у әԝ ԛьрара хԝә һьндава хьзмәткʹаред хԝә, ԝе әʹсә бинә сери. Һун гәрәке дӧдьли нәбьн кӧ Хԝәде дькарә кʹәрәма хԝә бьдә йед амьн, у али ԝан бькә, ԝәки хәма нәкьн сәва тьштед бәре, рʹожа иройин у сәва ахьрийе.

17, 18. Ча хәбәрдан тʹәви мәрьве незик, дькарә али ԝә бькә кӧ дьһа кем хәма бькьн?

¹⁷ Гава чара, кӧ дькарә али ԝә бькә кем хәма бькьн, әԝ һәйә хәбәрдан тʹәви ԝан, итʹбарийа хԝә кʹе жи һун тиньн. Чахе һун дьле хԝә щоте хԝәрʹа вәкьн, һәвале незикрʹа, йан рʹуспийе щьватерʹа, дьле ԝә ԝе рʹьһʹәт бә у һуне ида һаԛас дьлтәнг нәбьн у гәләк хәма нәкьн. «Кӧл-дәрд дьле мерьв дьһʹәлинә, ле готьнәкә ԛәнщ ԝи ша дькә» (Мәтʹлк. 12:25). Чахе һун дәрде хԝә кәсәкирʹа һʹәлал гьли кьн, һуне һе рʹьнд дәрәща хԝә фәʹм кьн у ида ԝе дәрд дьле ԝәда нәминә. Кʹьтеба Пироз мәрʹа дьбежә: «Бе ширәт мәрәм у тʹьвдир бәтал дьбьн, ле бь сайа гәләк ширәткʹара әԝ тенә сери» (Мәтʹлк. 15:22).

¹⁸ Йаһоԝа ӧса жи бь сайа щьвате али мә дькә, ԝәки гәләк хәма нәкьн. Сәр щьвате әм хәбәрдьдьн тʹәви хушк-бьра, кʹижан кӧ мә һʹьз дькьн у дьл дьдьнә мә (Ибрн. 10:24, 25). Бь сайа ве йәке кӧ әм дьл дьдьнә һәв, әме һе ԛәԝи бьн у әме кем хәма бькьн (Рʹом. 1:12).

19. Чьрʹа һун дькарьн дӧдьли нәбьн, ԝәки һәләԛәтийа ԝә тʹәви Хԝәде ԝе ԝә ԛәԝи кә?

¹⁹ Ԝәрә шеԝьр кьн мәсәла бьраки мә рʹуспи, кӧ Канадайеда дьжи. Әԝ һин бу ԝәки чьԛас фәрз ә хәмед хԝә бавежә сәр Йаһоԝа. Әԝ мәкʹтәбеда дәрсдар ә, у әԝ хәбатәкә гәләк чәтьн ә, алийе емосийалида, һьн жи нәхԝәшийа ԝи һәйә кӧ әԝ гәләк щар емосийалида тʹәвһәв дьбә. Ле ча әԝ бьра ԝан чәтьнайада ԛәԝи дьминә? Әԝ шьровәдькә: «Йа пешийе, әз һʹәму тьшти дькьм, сәва һәләԛәтийа хԝә тʹәви Хԝәде хԝәй кьм. Әԝ йәк ԛәԝате дьдә мьн, ԝәки емосйалида хԝә бьгьрьм у тʹәвһәв нибьм. Чахе мьнрʹа гәләк чәтьн ә, һәвалед мьн у бьред рʹӧһʹани гәләк али мьн дькьн. Хенщи ве йәке, әз дьле хԝә жьна хԝәрʹа вәдькьм. Ӧса жи рʹуспийе щьвате у бәрпьрсийаре мьһале али мьн кьрьн, ԝәки әз сәр дәрәща хԝә рʹаст бьньһерʹьм. Әз ӧса жи чум щәм һʹәким, у әԝе йәке жи гәләк али мьн кьр, у мьн ида ԝәʹде хԝә щурʹәки майин хәрщ дькьр. Мьн хԝәрʹа ԝәʹдә башԛә дькьр сәва һеса бьм у спортева мьжул бьм. Һеди-һеди әз ида дьлрʹьһʹәт бум, у тʹәвһәв нәдьбум. Чахе чәтьнайи һәйә кʹижан кӧ әз нькарьм контрол кьм, әз дьдьмә дәсте Йаһоԝа ԝәки әԝ али мьн бькә».

20. а) Әм ча дькарьн хәмед хԝә бавежьнә сәр Йаһоԝа? б) Тʹема дьнда әме дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

²⁰ Ве тʹемайеда әм пеһʹәсийан, ԝәки чьԛас фәрз ә кӧ хәмед хԝә бавежьн сәр Хԝәде, демәк жерʹа дӧа бькьн, у Хәбәра ԝи бьхуньн. Әм ӧса жи пеһʹәсийан ԝәки мәрʹа чьԛас лазьм ә, кӧ һʹӧнӧред бәре рʹӧһʹе пироз нав хԝәда пешда биньн, ӧса жи дьле хԝә мәрьве незикрʹа вәкьн, у бенә сәр щьвате. Тʹема дьнда әме шеԝьр кьн кӧ Йаһоԝа ча али мә дькә бь ве йәке, кӧ мәрʹа соз дьдә ԝәки мә кʹәрәм кә (Ибрн. 11:6).