តើអ្វីដែលគម្ពីរចែងគឺហួសសម័យឬក៏ជឿនលឿនជាងសម័យ?
វិទ្យាសាស្ដ្រ
គម្ពីរមិនមែនជាសៀវភៅវិទ្យាសាស្ដ្រទេ ប៉ុន្ដែគម្ពីររៀបរាប់អំពីព័ត៌មានដែលជឿនលឿនជាងសម័យវិទ្យាសាស្ដ្រទៅទៀត។ សូមពិចារណាឧទាហរណ៍មួយចំនួននេះ។
តើសកលលោកមានទីចាប់ផ្ដើមឬទេ?
អ្នកវិទ្យាសាស្ដ្រមុនៗបានបដិសេធយ៉ាងដាច់ខាតថាសកលលោកគ្មានទីចាប់ផ្ដើមទេ។ ឥឡូវ ជាទូទៅពួកគេទទួលស្គាល់ថាសកលលោកមានទីចាប់ផ្ដើម។ ប៉ុន្ដែ គម្ពីរបានប្រាប់យ៉ាងច្បាស់អំពីរឿងនេះជាយូរមុន។—លោកុប្បត្ដិ ១:១
តើផែនដីមានរាងបែបណា?
នៅសម័យបុរាណ មនុស្សជាច្រើនគិតថាផែនដីមានរាងសំប៉ែត។ នៅសតវត្សរ៍ទី៥មុន គ.ស. អ្នកវិទ្យាសាស្ដ្រជនជាតិក្រិចបាននិយាយថាផែនដីមានរាងមូល។ ប៉ុន្ដែជាយូរមុននោះ នៅសតវត្សរ៍ទី៨មុន គ.ស. អេសាយដែលជាអ្នកសរសេរគម្ពីរបានសំដៅទៅលើ«រង្វង់ផែនដី»។ ពាក្យដែលគាត់ប្រើអាចមានន័យថា«រាងមូល»ដែរ។—អេសាយ ៤០:២២
តើអ្វីៗនៅលើមេឃអាចខូចទៅឬទេ?
ទស្សនវិជ្ជារបស់អារីស្តូតដែលជាជនជាតិក្រិចនៅសតវត្សរ៍ទី៤មុន គ.ស. បានបង្រៀនថាមានតែផែនដីប៉ុណ្ណោះអាចខូចទៅបាន រីឯអ្វីៗដែលនៅលើមេឃមិនអាចប្រែប្រួលឬខូចទៅឡើយ។ ទស្សនៈនោះបានបន្ដអស់ជាច្រើនសតវត្សរ៍។ ប៉ុន្ដែ នៅសតវត្សរ៍ទី១៩ អ្នកវិទ្យាសាស្ដ្រមានទស្សនៈថាអ្វីក៏ដោយ ទោះជានៅផ្ទៃមេឃឬផែនដី អាចខូចទៅ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ដ្រម្នាក់ដែលបានជួយធ្វើឲ្យទស្សនៈនោះកាន់តែរីកដុះដាល មានឈ្មោះថាវីល្លាម ថមសាន់ គាត់បានកត់សម្គាល់ថាគម្ពីរបានរៀបរាប់អំពីផ្ទៃមេឃនិងផែនដីថា៖ «របស់ទាំងនោះនឹងចាស់ទៅ ដូចជាសំលៀកបំពាក់»។ (ទំនុកតម្កើង ១០២:២៥, ២៦) ម្យ៉ាងទៀត លោកវីល្លាមបានជឿដូចអ្វីដែលគម្ពីរបង្រៀន ដែលថាព្រះអាចការពារមិនឲ្យអ្វីៗដែលលោកបានបង្កើត ខូចទៅឡើយ។—សាស្តា ១:៤
តើភពផ្សេងៗ ដូចជាផែនដី មានអ្វីព្យួរឬទេ?
ទស្សនវិជ្ជារបស់អារីស្តូត បានបង្រៀនថាសកលលោកទាំងមូលមានស្រទាប់ជារង្វង់ ហើយស្រទាប់នីមួយៗធ្វើពីគ្រិស្តាល់។ ភពនីមួយៗនៅក្នុងរង្វង់ផ្សេងគ្នា ហើយផែនដីជាចំណុចកណ្ដាល។ នៅសតវត្សរ៍ទី១៨ អ្នកវិទ្យាសាស្ដ្របានទទួលយកទស្សនៈដែលថាតារានិងភពឯទៀតគឺនៅក្នុងលំហដែលគ្មានអ្វីសោះ។ នៅក្នុងសៀវភៅយ៉ូបដែលបានត្រូវសរសេរនាសតវត្សរ៍ទី១៥មុន គ.ស. បានរៀបរាប់ថាព្រះដែលជាអ្នកបង្កើត បាន«ព្យួរផែនដីនៅទទេធេង»។—យ៉ូប ២៦:៧
វេជ្ជសាស្ដ្រ
ទោះជាគម្ពីរមិនមែនជាសៀវភៅវេជ្ជសាស្ដ្រក៏ដោយ តែគម្ពីរមានគោលការណ៍ខ្លះៗអំពីចំណេះដឹងខាងសុខភាពដែលជឿនលឿនជាងសម័យ។
ការនៅដាច់ឆ្ងាយពីមនុស្សដែលឈឺ
ក្នុងគម្ពីរ ច្បាប់ម៉ូសេតម្រូវឲ្យទុកមនុស្សដែលកើតជំងឺឃ្លង់នៅដាច់ឆ្ងាយពីអ្នកឯទៀត។ គ្រូពេទ្យមិនយល់អំពីរឿងនេះរហូតមកដល់យុគសម័យកណ្ដាល ទើបពួកគេធ្វើតាមគោលការណ៍នេះដែលនៅតែមានប្រសិទ្ធិភាពនៅសព្វថ្ងៃនេះ។—លេវីវិន័យ ជំពូក១៣និង១៤
ការលាងសម្អាតក្រោយប៉ះពាល់សាកសព
រហូតមកដល់សតវត្សរ៍ទី១៩ គ្រូពេទ្យច្រើនតែប៉ះពាល់សាកសព ហើយក្រោយមកពិនិត្យអ្នកជំងឺឯទៀតដោយមិនលាងសម្អាតដៃរបស់ពួកគេទេ។ ការធ្វើដូច្នេះបង្កឲ្យមនុស្សជាច្រើនស្លាប់។ ប៉ុន្ដែ ច្បាប់របស់ម៉ូសេបានប្រាប់ថាអ្នកណាដែលប៉ះពាល់សាកសពបានត្រូវចាត់ទុកថាមិនស្អាត។ ច្បាប់នោះក៏បានប្រាប់ថាត្រូវលាងសម្អាតជាមួយទឹកក្នុងករណីដូចនេះ។ ទោះជាការប្រព្រឹត្ដទាំងនេះទាក់ទងនឹងសាសនាក្ដី តែក៏ផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់សុខភាពដែរ។—ជនគណនា ១៩:១១, ១៩
ការបន្ទោបង់
រាល់ឆ្នាំ កុមារជាង៥សែននាក់បានបាត់បង់ជីវិតព្រោះជំងឺរាក មូលហេតុភាគច្រើនគឺដោយសារការខ្វះអនាម័យស្ដីអំពីការបន្ទោបង់។ ច្បាប់ម៉ូសេបានចែងថាត្រូវបន្ទោបង់នៅឆ្ងាយពីកន្លែងរស់នៅ ហើយត្រូវតែកប់លាមកនោះ។—ចោទិយកថា ២៣:១៣
ពេលវេលានៃការកាត់ចុងស្បែក
ច្បាប់របស់ព្រះតម្រូវឲ្យកាត់ចុងស្បែកអវយវៈភេទរបស់កូនង៉ែតប្រុសក្រោយកើតបាន៨ថ្ងៃ។ (លេវីវិន័យ ១២:៣) ឈាមរបស់កូនង៉ែតដែលកើតបានមួយសប្ដាហ៍ មានសមត្ថភាពអាចកកបាន។ នៅសម័យគម្ពីរ មុនមានវិធីការពារផ្សេងៗ ការរង់ចាំមួយសប្ដាហ៍សិនដើម្បីកាត់ចុងស្បែកគឺជាវិធីការពារដ៏ល្អ។
អារម្មណ៍ទាក់ទងនឹងសុខភាព
អ្នកស្រាវជ្រាវខាងវេជ្ជសាស្ដ្រនិងអ្នកវិទ្យាសាស្ដ្របាននិយាយថាអារម្មណ៍វិជ្ជមានដូចជា អំណរ សេចក្ដីសង្ឃឹម ចិត្ដដឹងគុណ និងការសុខចិត្ដអភ័យទោស មានប្រយោជន៍ដល់សុខភាព។ គម្ពីរចែងថា៖ «ចិត្ដដែលសប្បាយជាថ្នាំយ៉ាងវិសេស តែវិញ្ញាណបាក់បែករមែងឲ្យឆ្អឹងរីងស្ងួតទៅ»។—សុភាសិត ១៧:២២