KAPITALI 8
Pakatsisaraluarluni pinertusaarpoq
1. Sooq Shilomiut qiallutillu aliasuppat?
SAMUELIP Shilomiorpassuit aliasuttut misiginneqatigai. Qularnanngitsumik angerlarsimaffippassuarni arnat meeqqallu ataatamik, uimik, ernermik qatanngutimillu toqusimanerannik tusarlerneqaramik aliasunnerat qianerallu tusarsaapput. Israelikkut filisterinut sorsunnerminni siullermi sakkutuut 4.000-t missaanniittut annaavaat tamatumalu kinguninngua aappassaanik ajorsarujussuarnerminni 30.000-t aamma annaallugit. – 1 Sam 4:1, 2, 10.
2, 3. Pisut alianartut suut Shilomut kanngunarsaataallutillu nikanarsaataappat?
2 Tamanna pisut alianartorpassuit ilaannaraat. Palasiunerup Elip ernerisa ajortut, Hofnip Pinehasillu, angerutsip illerfia Shilomit annippaat. Taanna illerfik illernartoq Guutip najuunneranut takussutissaasoq Toqqup Naapeqatigiittarfiup Illernarnerpaartaaniittaraluarpoq. Inuilli sianiilliorlutik isummeramik illerfik aarnuatut issasoq ajugaatitsissasorlu sorsuffimmukaappaat. Filisterilli illerfik tiguarpaat Hofnilu Pinehasilu toqullugit. – 1 Sam 4:3-11.
3 Ukiuni hundredilikkuutaani illerfik Shilomi Tupermi Naapeqatigiittarfimmiissimavoq. Maannalu tiguagaavoq. Elip 98-inik ukioqarluni tamanna tusaramiuk issiavimminit niverluni nakkarpoq toqullunilu. Ukuaa, ulloq taanna uillarninngortoq, erninermini toquvoq. Anerningilerlunilu ima oqarpoq: “Naalannaat Israelimit peersitaavoq.” Aap, Shilomi pissutsit allanngorluinnarput. – 1 Sam 4:12-22.
4. Kapitalimi matumani suna sammissavarput?
4 Alianangaartut tamakku Samuelip qanoq naammagalugit atussavai? Uppernikkut nukittulluni inuit Jehovamit illersorneqarunnaarlutillu iluarisaajunnaarsimasut ikiussavai? Ullumikkut ilaanneeriarluta uppernikkut misilinneqaataasunik artornartorsiortarlutalu pakatsisaratta Samueli qanoq ilinniarfiginerusinnaanerlutigu sammeriartigu.
‘Iluartumik iliorpoq’
5, 6. Biibilimi Samueli allaatigineqarunnaarmat suna allaatigineqalerpa, ukiunilu 20-ni Samuelip suut ulapputigai?
5 Biibilimi Samueli allaatigineqarunnaarluni angerutsip illerfia allaatigineqalerpoq. Allassimavoq filisterit illerfik tiguagartik ajornartorsiulissutigigamikku utertittariaqaleraat. Ukiut 20-t missiliorlugit qaangiummata Samueli Biibilimi eqqaaneqaqqippoq. (1 Sam 7:2) Ukiuni taakkunani suut ulapputigai?
6 Biibilimi ima allassimavoq: “Samueli inuunini tamaat Israelimi eqqartuussisuuvoq.” Samueli Biibilimi eqqaaneqaqqinnermi kingorna ukiut tamaasa akerleriinnik isumaqatigiissitsiniarluni apeqqutinillu akisiniarluni Israelimi illoqarfinnut pingasunut tikeraartarpoq. Angalareeraangami illoqarfimminut Ramamut angerlartarpoq. (1 Sam 7:15-17) Samueli suliassarpassuaqarami, aamma ukiuni 20-ni taakkunani, ulapittuarpoq.
Ukiuni 20-ni Biibilimi eqqaaneqanngikkaluarluni Samuelip Jehovamut kiffartornermi ulapputeqartuarnera qularinngissinnaavarput
7, 8. (a) Samuelip Israelikkut ukiuni 20-ni tamaviaarluni anersaakkut ikioreerlugit qanoq tusarlerpai? (b) Israelikkut Samuelimit neriorsorneqaramik suppat?
7 Elip ernerisa kinguaassiuutitigut inuunerlunnerat ileqqorlunnerallu Israelikkunnik uppernikillisitsipput. Tamatuma kingunerigunagaanik inuppassuit guutipilussiortalerunarput. Taamaakkaluartorli Samuelip Israelikkut ukiuni 20-ni tamaviaarluni anersaakkut ikioreerlugit ima tusarlerpai: “Uummatissigut iluunngarlusi Naalakkamut saakkumagussi allamiut guutii Astartellu akornassinnit piiarsigit. Uummatisi Naalakkamut saatsillugit taanna kisiat kiffartuussiuk, taava filisterinit annaatissavaasi.” – 1 Sam 7:3.
8 Filisterit Israelikkut peqqarniitsumik pisarpaat. Israelikkut sakkutuuinut ajugaarujussuaramik misigipput pillarneqaratik Guutip innuttaanik naqisimannissinnaallutik. Samuelilli Israelikkut Jehovamut saappata pissutsit allanngorumaarnerannik neriorsorpai. Taamaaliornissaminnut kajumissuseqarpat? Samuelip nuannaarutigisaanik guutipiluit piiariarlugit Jehova “kisiat kiffartuutilerpaat”. Samueli Mispami, illoqarfimmi Jerusalemip avannaatungaani qaqqartuumiittumi, katersuutsitsivoq. Israelikkut katersuupput, iisinnginniarput guutipilussiorsimanertillu peqqissimissutigalugu. – 1 Samueli 7:4-6 atuakkit.
Jehovap kiffai peqqissimisut Mispami katersuummata filisterit saassussinissamut periarfissaqarnertik paasivaat
9. Filisterit suniarlutik aalajangerpat, Guutillu innuttai akeqqatik qanilliartortut tusaramikku suppat?
9 Israelikkulli katersuunnerat filisterit Jehovamik pallorfiginnittunik nungutitsinissamut periarfissatut isigigamikku sakkutuutik Mispamut aallartippaat. Israelikkut akeqqatik qanilliartortut tusaramikku annilaangalerput Samuelilu qinnuteqqullutik kimigiiserfigilerlugu. Samuelip qinnuppai pilliuteqarlunilu. Illernartumik nalliuttorsiortillugit filisterit sakkutuui Mispamut pipput. Samuelip qinnutaa Jehovap akivaa. Jehovap filisterit ‘ullormi tassani sakkortoorsuarmik kallersitsiviginerisigut’ kamannini ersersippaa. – 1 Sam 7:7-10.
10, 11. (a) Sooq Jehovap kallersitsinera filisterit sakkutuuisa sungiusimasaannit allaanerusimassava? (b) Sorsunneq qanoq kinguneqarpa?
10 Filisterit uivilerput. Sooq? Kallerpalulillaraangat meeqqatut annilaangallutik anaanamik tunuannut toqqortutut ippat? Naamik, taakku sakkutuujupput pissarsuit. Taamaattumik sungiusimanngisaattut kallersimassaaq. Kallernera pisarnermit nipitunerua? Allaaqqissumi kallilerpa, imaluunniit qaqqap sivingarnanit akisuaneq paatsiveerutsitsiva? Qanorluunniit ikkaluarpat filisterit uivilerput. Taamaalisorlu saassussiunnaarlutik saassunneqalerput. Israelikkut angutitaat Mispamit sassarterput filisterillu Jerusalemip kujataata-kippasissuanut kilometererpaalussuit malersoriarlugit ajugaaffigalugit. – 1 Sam 7:11.
11 Sorsunnermi tamatumani Guutip innuttaasa atugaat allanngorput. Filisterit Samuelip eqqartuussisuunerani tunuartertuarput. Guutip innuttaasa illoqarfiit amerliartuinnartut tiguartiterpaat. – 1 Sam 7:13, 14.
12. Samuelip ‘iluartumik iliornera’ qanoq paasisariaqarpa, angusaqarluarnissaminullu pissuserineqartussat suut iluaqutigai?
12 Ukiut hundredillit tamatuma kingorna apustilip Paulusip Samueli allallu eqqartuussisut pruffiitillu aalajaatsut ‘iluartumik iliortutut’ taavai. (Hebr 11:32, 33) Samuelip Israelikkut Guutip iluarisaatut eqqortulioqqullugit ikiorpai. Pakatsisaraluarluni suliassani isumagiuaramiuk Jehovalu aalajaalluni erinitsajuillunilu utaqqigamiuk angusaqarluarpoq. Aamma qujamasunnermik ersersitsivoq. Mispami ajugaanerup kingorna Samueli Jehovap innuttaminik ikiuisimaneranut takussutissamik ujarassuarmik nappaavoq. – 1 Sam 7:12.
13. (a) Samuelimik ilaarserusukkutta pissuserineqartussat suut pisariaqartippavut? (b) Qaqugukkut Samuelitut pissuseqalerniarnissaq pitsaassava?
13 Illit ‘iluartumik iliorusuppit’? Taava Samuelip erinitsajuinnera qujamasullunilu anneruniajuinnera ilinniarfigisariaqarpatit. (1 Petrusi 5:6 atuaruk). Pissuserineqartussat taakku tamatta pisariaqartippavut. Samuelip nukappiaraalluni pissuserineqartussanik taakkuninnga ineriartortitsinini ersersitsisarninilu inersimasunngorami pakatsisinneqangaartarnermini iluaqutigai.
‘Ernivit ileqqorisatit maleruanngilaat’
14, 15. (a) Sooq Samueli ‘utoqqaalluni’ pakatsingaarpa? (b) Eli assigalugu Samuelip ataatatut akisussaaffini pimoorutinngilaa? Nassuiaruk.
14 Samueli allaatigineqaqqikkami ‘utoqqaavoq’. Tamatuma nalaani ernini inersimasut, Joeli Abijalu, eqqartuussinermik suliaqarnermini ikiortitut akisussaaffilerpai. Ajoraluartumik taamatut tatigalugit akisussaaffilertussaanngikkaluarpai. Samueli unneqqarikkaluartoq naapertuilluartuugaluartorlu erneri namminissarsiortuupput akilersillutillu naapertuilluanngitsumik eqqartuussisarlutik. – 1 Sam 8:1-3.
15 Israelip utoqqaanertaasa taamaallutik pruffiiti utoqqaq ornippaat imalu naammagittaalliorfigalugu: ‘Ernivit ileqqorisatit maleruanngilaat.’ (1 Sam 8:4, 5) Ajornartorsiut tamanna Samuelip ilisimavaa? Oqaluttuami eqqaaneqanngilaq. Elili assiginagu Samuelip qularnanngitsumik ataatatut akisussaaffini pimooruppaa. Elip ernerminik ajortunik naqqiinnginnera ernerminillu Guutimit ataqqinninnerunera pillugit Jehovap Eli naqqillugulu pillarpaa. (1 Sam 2:27-29) Jehovalli Samueli pisuussuteqanngitsutut isigaa.
16. Angajoqqaat qitornatik naalasseriileraangata qanoq misigisarpat, aamma Samuelip maligassiuinera qanoq tuppallersaatigalugulu iluaqutigisinnaavaat?
16 Ernermi ajortuliortarnerat tusaramiuk Samueli qanoq misiginersoq – kanngusulernersoq, isumakululernersoq pakatsinersorluunniit – oqaluttuami eqqaaneqanngilaq. Angajoqqaarpassuilli Samueli qanoq misigisimassasoq takorloorsinnaavaat. Ulluni ajortuni inuugatta meeqqat inuusuttullu angajoqqaat oqartussaassusiannut perorsaanerannullu naalasseriittarnerat sumi tamani ajornartorsiutaavoq. (2 Timotheusi 3:1-5 atuakkit). Angajoqqaat taamatut erloqissuteqartut Samuelip maligassiuinera tuppallersaatigalugulu iluaqutigisinnaavaat. Ernini aalajaakkunnaaraluartut Samueli aalajaattuarpoq. Eqqaamajuk angajoqqaat oqaatsitigut perorsaanikkulluunniit qitornatik killissinnaanngikkaluarlugit maligassiuinermikkut killissinnaammatigit. Aamma Samuelip pisimaneratut angajoqqaat Ataatartik, Jehova Guuti, tulluusimaartittuarsinnaavaat.
“Kunngimik ivertitsigit naalakkersuisussatsinnik”
17. Israelip utoqqaanertai Samuelimut qanoq piumasaqarpat, Samuelillu tamanna qanoq isumaqarfigaa?
17 Samuelip ernerisa piumatussusertik namminissarsiornertillu qanoq ajoqusiitigiumaartut takorloorsinnaanngilaat. Israelip utoqqaanertaasa Samueli ornippaat imalu oqarfigalugu: “Kunngimik ivertitsigit naalakkersuisussatsinnik soorlu inuiaat allat tamarmik kunngeqartut.” Taamatut piumasaqarnerat Samuelip ajattorneqartutut misigilissutigaa? Ukiunimi qulikkuutaani Jehova sinnerlugu Israelikkunnut eqqartuussisuuvoq. Maanna pruffiititut Samuelitut ittumik eqqartuussisoqarunnaarlutik kunngimik eqqartuussisoqalerusupput. Israelikkut inuiaqatigiit allat assigalugit kunngeqarusupput. Samuelip tamanna qanoq isumaqarfigaa? “Iluarinngilaa.” – 1 Sam 8:5, 6.
18. Jehovap Israelikkut ajortuliungaarnerat oqaatigiitigalugu Samueli qanoq tuppallersarpaa?
18 Samuelip pisunik qinunikkut oqaluttuummani Jehovap akissutaa maluginiaruk: “Inuit ilinnit kissaatigisaat tamaasa akuersaaginnakkit, illimmi pinnatit uanga narrugaannga kunngigiumananga.” Tamanna Samuelimut tuppallersaataagaluartoq Guutimik Ajugaqanngitsumik asissuineruvoq! Jehovap pruffiitini peqquaa Israelikkut oqarfigeqqullugit inummik kunngeqalerusunnertik akisunaassagaat. Samueli peqquneqarnermisut iliormat ima akineqarpoq: “Kunngimik naalagaqarumavugut.” Samuelip, Guutimut aalajaattuartup, Jehovap toqqagaa kunngitut tanippaa. – 1 Sam 8:7-19.
19, 20. (a) Jehovap Sauli Israelimi kunngitut taneqqummagu Samueli qanoq naalappa? (b) Jehovap innuttai Samuelip qanoq ikiortuarpai?
19 Samuelili qanoq naalappa? Pinaalluni soqutigisaqarnanilu? Pakatsinini qamuuna narrujuummissutigaa? Inuppassuit taamatut iliussagaluarput, Samuelili taamaaliunngilaq. Sauli tanippaa Jehovamillu toqqagaanera akueralugu. Sauli pilluaqquniarlugu naalatsigitinnerminillu ersersitsiviginiarlugu kunippaa. Inunnullu ima oqarpoq: “Aajuna Naalakkap qinigaa. Taanna Israelikkunni tamani nallersimaneqanngilaq.” – 1 Sam 10:1, 24.
20 Jehovap toqqagaata pissusii ajortut pinnagit pissusii ajunngitsut Samuelip maluginiarpai. Aamma inunnit allanngorartumik isumalinnit iluarisaanissani pinnagu Guutimut assuarnaattuarnissani pingaarnerutippaa. (1 Sam 12:1-4) Aamma Guutip innuttai anersaakkut navianarsinnaasut pillugit mianersoqqusaramigit Jehovamullu aalajaattuaqqullugit siunnersortaramigit suliassani aalajaalluni isumagaa. Inuit Samuelip siunnersuutai killitsissutigigamikkit qinnuteqqullutik kimigiiserput. Samuelip inuit killitsinnartumik ima akivai: “Naalakkamut qinnukkunnaarnianngilassi ajortuliorumannginnama, aqqutissamilli ajunngitsumik iluartumillu ajoqersussavassi.” – 1 Sam 12:21-24.
Samuelip maligassiuineranit erserpoq sinngalernatalu narrujuummisassanngitsugut
21. Allap suliassinneqarnera immikkulluunniit pisinnaatitaaffeqalernera pakatsissutigigukku Samuelip maligassiuinera qanoq iluaqutigisinnaaviuk?
21 Allap aalajangersimasumik suliassinneqarnera immikkulluunniit pisinnaatitaaffeqalernera pakatsissutiginikuuiuk? Samuelip maligassiuineranit erserpoq sinngalernatalu narrujuummisassanngitsugut. (Ussatit 14:30 atuaruk). Guutip kiffaminut aalajaatsunut tamanut suliassiissutitut pilluaqqussutigisinnaasai nalerisimaarnartut amerlasoorujussuupput.
“Qanoq sivisutigisumik Sauli aliasuutigissaviuk?”
22. Sooq Saulip pissusiinik ajunngitsunik Samuelip aallaqqaammut maluginiaanera silatusaarnerua?
22 Saulip, angutip immikkuullarissup, pissusii ajunngitsut maluginiaramigit Samueli silatusaarpoq. Sauli angillunilu takorannerpoq, sapiillunilu periataallaqqissuuvoq aallaqqaammullu anneruniajuilluni. (1 Sam 10:22, 23, 27) Tamatuma saniatigut aamma kiffaanngissuseqarpoq, tassa qanoq inuuniarnerluni suniarnerlunilu nammineq aalajangersinnaavaa. (5 Mos 30:19) Kiffaanngissutsini atorluarpaa?
23. Pissuserineqartussaq suna Saulip siullertut pissuseriunnaarpaa, pingaakujunninilu qanoq ersersippaa?
23 Ajoraluartumik inuup pissaaneqalersup maniguunneq siullertut pissuseriunnaartarpaa. Sauli sivitsunngitsoq pingaakujuttunngorpoq. Jehovap peqqussutai Samuelimit ingerlateqqinneqartut naalanniarnagit aalajangerpoq. Taamaalluni Saulip Samueli utaqqikataleramiuk taassuma pilliutissaralua pilliutigaa. Samuelip sukannersumik naqqittariaqarlugulu siulittuutigaa Saulip kinguaavi kunngiusussaajunnaarsinneqassasut. Naqqinneqarnini ilinniarfiginagu Sauli suli ingasannerusumik ajortuliortalerpoq. – 1 Sam 13:8, 9, 13, 14.
24. (a) Amalekikkunnut sorsunnermi Sauli Jehovamut qanoq naalanngippa? (b) Sauli naqqinneqarami sua, Jehovalu suniarluni aalajangerpa?
24 Jehovap Samueli aqqutigalugu Sauli Amalekikkunnut sorsukkiartoqquaa kunngiallu ajortoq, Agagi, toqoqqullugu. Saulilli Agagi pigisaalu pitsaanerpaat suujunnaarsinneqartussat asattuuppai. Samuelip naqqimmani Saulip qanoq allanngortigisimanini ersersippaa. Naqqinneqarnini maniguulluni akuerinagu ajortuliani suunnginnerarlugulu utoqqatsissutissarsiorlunilu innuttani pisuutinniarsarai. Saulip tiguakkat Jehovamut pilliutissaanerarnerisigut naqqinneqarnini pingaaruteqannginnerarmagu Samuelip oqaatsit uku nalunnginneqarluartut oqaatigai: “Naalanneq pilliutinit pitsaaneruvoq.” Samuelip sapiilluni Sauli naqqippaa Jehovallu aalajangiussaa nalunaarutigalugu: Sauli kunngiussusermik arsaarneqassaaq angullu alla ajunnginnerusoq kunnginngortinneqarluni. a – 1 Sam 15:1-33.
25, 26. (a) Sooq Samuelip Sauli aliasuutigaa, Jehovallu Samueli inussiarnersumik qanoq naqqippaa? (b) Isajip angerlarsimaffianut pigami Samuelip suna paasivaa?
25 Samuelip Sauli pakatsissutigingaarpaa. Pisut pillugit unnuaq naallugu Jehovamut torlulavoq. Allaat Sauli aliasuutigaa. Sauli neriunaatilittut ajunngitsutullu isigigaluarpaa, maannali pakatsingaarpoq. Sauli inuttut allanngorsimavoq – ajunngitsunik pissuseqarunnaarluni Jehovamik tunussivoq. Sauli takoqqinngisaannarniarlugu Samueli aalajangerpoq. Kingusinnerusukkut Jehovap Samueli ima inussiarnersumik naqqippaa: “Qanoq sivisutigisumik Sauli aliasuutigissaviuk? Uangami Israelimut kunngiusussaajunnaarsereerpara. Nassuk uuliaasiviit uuliamik immeriarlugu aallarit. Isajimut Betlehemimiumut aallartissavakkit, taassuma ernerisa ilaat kunngissatut qinerakku.” – 1 Sam 15:34, 35; 16:1.
26 Jehovap siunertaa inunnit naammalluinnanngitsunit, ilumoorfiginnittuaannanngitsunit, allanngortinneqarsinnaanngilaq. Jehovap inuk aalajaakkunnaartoq inummik piumasamisut iliorusuttumik taarsertarpaa. Taamaattumik Samuelip ukioqqortusisup Sauli aliasuutigiunnaarpaa. Samueli Jehovap innersuussineratigut Betlehemimi Isajip angerlarsimaffianukarpoq taassumalu erneri isikkorissut arlallit takullugit. Ingerlaannarli allat isikkui tunngavigalugit naliliisannginnissamik Jehovamit eqqaasinneqarpoq. (1 Samueli 16:7 atuaruk). Naggataatigut Samuelip qatanngutigiit nukarlersaat Daavi, Jehovap toqqagaa, takuaa.
Samuelip paasivaa pisut pakatsinartut suulluunniit Jehovap aaqqissinnaallugillu pilluaqqussutinngortissinnaagai
27. (a) Samuelip uppernermik ineriartortitsiuarnissaminut suna iluaqutigaa? (b) Samuelip maligassiuinera qanoq isumaqarfigaajuk?
27 Saulip Daavimik taarserneqarnissaanik Jehovap aalajangernerata eqqortuunera Samuelip toqungajalerluni paasilluarneruaa. Sauli sinngatuunngorlunilu toqutsiumatuunngorlunilu tunussivoq. Daavilli pissuserineqartussat ajunngitsut – sapiissuseq, assuarnaassuseq, upperneq ilumoorfiginninnerlu – ersersippai. Samueli allaat toqungajalerluni uppernermik ineriartortitsiuarpoq. Paasivaa pisut pakatsinartut suulluunniit Jehovap aaqqissinnaallugillu pilluaqqussutinngortissinnaagai. Naggataatigut Samueli 100-ngajannik ukioqarluni assigiinngitsorpassuarnik misigisaqareerluni toquvoq. Angutip aalajaatsup taassuma toqunera Israelikkut aliasuutigimmassuk paasinarpoq. Ullumikkut Jehovap kiffai imminut ima aperisariaqarput: ‘Samueli uppernikkut ilaarpara?’
a Samuelip Agagi nammineq toquppaa. Kunngi ajortoq ilaqutaalu nallittorneqarnissamut qinngaqqunnarput. Ukiut hundredillit qaangiummata Guutip innuttaanik suujunnaarsitseriaraluartoq ‘Hamani Agagikkuusoq’ Agagip kinguaavisa ilagigunarpaat. – Esteri 8:3; takukkit atuakkami matumani kapitalit 15 aamma 16.