1-3. Jiisusip apustilini qanoq qimappai, suullu apeqqutaalerpat?

 JIISUSI toqummat apustilii nikallorujus­suarput. Makititaammalli nuannaangaarlutillu qiimmat­tangaarput. Jiisusip ilinniartitani ilinniar­tinneruniarlugit qiimmas­sarniarlugillu ulluni 40-ni arlaleriarluni saqqummerfigisarpai. Tamannalu nuannaarutigeqigamikku qimagunnissaa kissaatigin­ngikkaluarpaat. Ullormili tamatumani naggammik Jiisusip saqqummerfigai.

² Apustilit Qaqqami Oliivenequtilim­miillutik Jiisusip oqaasii tamaasa tusarnaaq­qissaarpaat. Suli tusarnaarusuk­kaluartut Jiisusip oqaatsini naagamigit talini qullariarlugit pilluaqquai. Taava nunamiit qangattarpoq. Qullariar­tornerani apustiliisa nuiamit  ersikkun­naarsin­neqarnissaata tungaanut isigivaat. Peerukkaluartoq qilammut isigiin­naavipput. – Luk 24:50; ApS 1:9, 10.

³ Pisimasoq tamanna Jiisusip apustiliisa inuunerannik allannguisitsivoq. Naalagartik Jiisusi Kristusi qilaliarmat maanna sussappat? Oqaluus­sinerup ingerlateq­qinnissaanut naalakkaminnit piareersar­tinneqarsimapput. Suliassamut pingaarutilimmut qanoq piareersar­tinneqarpat, qanorlu qisuariarpat? Uagullu qanoq ilinniarfigisin­naavagut? Apustilit Suliaanni kapitalimi siullermi apeqqutit taakku qiimmaal­lannartumik akissutis­saqarput.

4. Lukkarsip Apustilit Suliaat qanoq aallartippai?

⁴ Lukkarsip iivangkiiliumini allaffigereersimasaminut Tiuufilusimut allalluni Apustilit Suliaat aallartippai. a Lukkarsip allakkami siulliit, tassa iivangkiiliumi, nanginnerigai erseqqis­sarniarlugu iivangkiiliumi naggataatungaani oqaluttuareriikkani eqikkarlugit Apustilit Suliaat aallartippai. Maannali oqaatsit paasissutissallu allat ilanngullugit allappoq.

5, 6. (a) Jiisusip ilinniar­titaasa upperluar­tuujuar­nissaminnut suna iluaqutigissavaat? (b) Uppernerput uppernarsaatinik sunik tunngaveqarpa?

⁵ Jiisusip ilinniartitai qanoq upperluar­tuujuarsin­naappat? Apustilit Suliaat 1:3-mi ima allassimavoq: “Uumanini qularutigin­nginnias­sammassuk arlaleriarluni saqqummerfigai.” Ilinniar­titaminut amerlasooriarluni saqqummertarpoq, ilaannikkut inummut ataatsimut marlunnul­luunniit, piffissanilu allani apustilinut tamanut aamma ataasiarluni uppertunut 500-nit amerlanerusunut. (Kor 1. 15:3-6) Taamatut uppernarsaavigineqaramik uppernikkut nakussatsipput.

⁶ Uaguttaaq uppernikkut nakussatsin­nartunik uppernarsaatis­sarpassuaqarpugut. Jiisusip nunami inuusimaneranut, ajortuliagut pillugit toqusimaneranut makititaasimaneranullu uppernarsaatis­saqarpa? Ilaana! Takunnis­simasut oqaluttuaat tutsuiginartut qularun­naassutigisin­naasagut Biibilimi oqaluttuarineqarput. Qinoriarluta oqaluttuat taakku misissoq­qissaar­tarutsigit uppernikkut nakussatsingaar­tassaagut. Naassaan­ngitsumillu inuussagutta uppernerput uppernarsaatinik tunngaveqar­tariaqarpoq. – Joh 3:16.

7. Jiisusi ilinniar­titaminut oqaluus­sinermi ilinniar­titsinermilu qanoq maligassiuiva?

 ⁷ Jiisusip aamma “Guutip kunngeqarfia eqqartortarpaa”. Assersuutigalugu Missiarsip anniarlunilu toqunissaa pillugu siulittuutit nassuiartarpai. (Luk 24:13-32, 46, 47) Jiisusip Missiarsiunini eqqartoraangamiuk Guutip kunngeqarfiata pingaaruteqarnera erseqqis­sartarpaa, namminermi tassani kunngitut toqqarneqarpoq. Jiisusip oqaluus­sinermini Guutip kunngeqarfia pingaar­nerpaatittarpaa, uagullu oqaluus­sinitsinni aamma tamanna pingaar­nerpaatit­tarparput. – Mat 24:14; Luk 4:43.

8, 9. (a) Jiisusip apustilii kukkusunik marlunnik sunik isummius­saqarsimappat? (b) Jiisusip taakkua eqqarsar­taasiat pillugu qanoq naqqippai, tamannalu qanoq ilinniarfigisin­naavarput?

⁸ Apustilit Qaqqami Oliivenequtilimmi katersorsimatillutik naggammik Jiisusi nunarsuarmi takugamikku ima aperipput: “Naalagaq, massakkut kunngeqarfik Israalimi pilerseq­qilerpiuk?” (ApS 1:6) Taama aperinermikkut ersersippaat marlunnik kukkusunik isummius­saqarsimallutik. Siullertut, isumaqarsimapput inuiannut Israalikkunnut nunarsuarmiittunut Guutip kunngeqarfia pilersin­neqaqqissasoq. Aappaattut, isumaqarput Guutip kunngeqarfia “massakkut”, tassa naliminni, aqutsilissasoq. Jiisusi taakkua eqqarsar­taasiannik qanoq naqqiiva?

⁹ Jiisusip nalunngilaa apustilit isummiussartik siulleq kukkusuusoq qanittukkut paasissagaat. Ullummi quliinnaat qaangiuppata ilinniar­titaasa inuiaqatigiit nutaat, tassa anersaakkut Israalip, pilersin­neqarneranut takunnit­tuujumaarput. Tamatuma kingorna inuiaat Israalikkut nunarsuarmiittut tassaajun­naassapput Guutip innuttai. Kukkusumik isummiussaasa aappaannut tunngatillugu Jiisusip ima eqqaasippai: “Ataatap piffissat piffissarititaasullu aalajangersagai ilisimasariaqan­ngilasi.” (ApS 1:7) Jehovap piffissarititani kisimi nalunngil­luarpai. Jiisusi toqunngin­nermini oqarpoq taamanikkut Ernerup “ulloq akunnerlu” ilisiman­ngikkaa ‘Ataatalli kisimi ilisimagaa’. (Mat 24:36) Naggatissap nalliunnissaa eqqarsaatigival­laarutsigu ilisimasariaqan­ngisarput asuliinnaq isumakuluutigis­savarput.

10. Apustilit isiginnit­taasiattut qanoq isiginnit­taaseqassaagut, aamma sooq?

¹⁰ Jiisusilli apustiliisa angutit upperluartuusut isornar­torsior­nissaannut pissutis­saqanngilagut. Naqqinneqar­nertimmi maniguullutik akueraat. Aamma apeqqutaat kukkusumik isummius­saannik tunngaveqaraluartoq ajunngitsumik isiginnit­taaseqar­nerannut  ersiutaavoq. Jiisusimmi ilinniartitani arlaleriarluni ima kajumis­saartarpai: “Ilimasut­tuaritsi.” (Mat 24:42; 25:13; 26:41) Anersaakkut eqqumapput – Jehovap akuliutingajaler­neranut ersiutaasin­naasunut utaqqipput. Nalitsinni uagut aamma eqqumasariaqarpugut. Taamaalior­nissarmi “ulluni kingullerni” makkunani suli pingaaruteqar­neruvoq. – Tim 2. 3:1-5.

11, 12. (a) Jiisusip ilinniartitani sumik suliassippai? (b) Sooq naleqquppa Jiisusip oqaluus­sinissamut tunngatillugu anersaaq illernartoq oqaatigimmagu?

¹¹ Jiisusip apustilini eqqaasippai suna pingaar­nerpaatissagaat. Ima oqarpoq: “[Anersaap] illernartup qulangerpasi nukimmik pissaasi, aamma Jerusalemmimi, Judiiami tamarmi, Samaariami nunarsuullu isorpiaa tikillugu uanga pillunga ilisiman­nittutut nassuiaassaasi.” (ApS 1:8) Jerusalemmimi Jiisusip toqutaaffiani makititaanera oqaluus­sissutigineqaq­qaassaaq. Tassanngaanniillu Judiiami, Samaariami naggataatigullu ungasissumi tusarliun­neqassaaq.

¹² Jiisusip apustilini anersaamit illernartumit ikiorneqar­nissaannik neriorsoq­qereeramigit aatsaat oqaluus­sinissamik suliassippai. Apustilit Suliaata allassimaq­qaarfianni oqaatsit “anersaaq illernartoq” 40-t sinnerlugit atorneqarput. Erseqqis­sarneqaqat­taarpoq Jehovap piumasaa naammas­sisinnaan­ngikkipput anersaamit illernartumit ikiorneqan­ngikkutta. Taamaattumik anersaap illernartup qinnutigikulasarnissaa pingaaruteqarpoq. (Luk 11:13) Aatsaammi taama pisariaqar­titsigaarput.

13. Nalitsinni Guutip innuttaasa oqaluus­sinerat qanoq siammasitsigaa, aamma sooq pimoorutis­savarput?

¹³ Apustilit ‘nunarsuup isorpiaa tikillugu’ oqaluus­seqquneqarput, angalasin­naaneralli taamani killeqarmat nunarsuup ilaannaani oqaluussipput. Nalitsinnili nunarsuarmi tamarmi oqaluus­sisarpugut. Kapitalip matuma siuliani ersersin­neqartutut Jehovap Nalunaajaasuisa oqaluus­seqquneqarnertik akueril­luinnarpaat, nalunngin­namikku Guutip kissaatigigaa inuit tamalaat Kunngeqarfik pillugu nutaarsiassat nuannersut tusassagaat. (Tim 1. 2:3, 4) Inunnik annaassiniarnermut tamatumunnga aallussil­luarlutit peqataavit? Tamanna suliarisin­naasannit tamanit nalerisimaar­narnerpaavoq. Suliap naammas­sinissaanut Jehovap ikiussavaatit. Apustilit Suliaanni oqaluus­seriaatsit sunniuteqar­nerpaat aamma qanoq isiginnit­taaseqarluni oqaluussineq sunniuteqar­nerpaasartoq oqaluttuarineqarput.

14, 15. (a) Kristusip uternissaa pillugu inngilit qanoq oqarpat, oqaasiilu qanoq isumaqarpat? (Aamma takuuk quppernerup ataani ilanngussaq). (b) Sooq oqarsin­naavugut Kristusi nunarsuarmi qimatsinermisulli utertoq?

¹⁴ Kapitalip matuma aallaqqaataani eqqaaneqartutut Jiisusi nunamiit  qangattarpoq takussaajun­naarlunilu. Taamaak­kaluartoq apustilit aqqanillit qilammut isigiuarput. Taava inngilit marluk saqqummerput inussiar­nersumillu ima oqarlutik: “Galiliiamiuususi, sooq qilammut isigivisi? Soorlu Jiisusi taanna akorngassinnit qilaliar­tinneqartoq takugissi, taamatuttaaq uterumaarpoq.” (ApS 1:11) Inngilit suna pivaat? Nalitsinni upperisarsioqatigiit ilaasa ilinniar­titsissutigisarpaat Jiisusi taamani timini timigalugu utissasoq. Taamaas­sinnaan­ngilarli. Qanoq tamanna nalunngilarput?

¹⁵ Inngilit oqarput Jiisusip taamani timini timigalugu uternani, “taamatuttaaq” uterumaartoq. b Jiisusip nunarsuaq qanoq qimappaa? Inngilit oqalulermata takussaajun­naareerpoq. Apustilit kisimik paasivaat Jiisusi nunarsuaq qimallugu qilammut Ataataminukartoq. Tassa taamatut Kristusi utissaaq. Taamaalivorlu. Nalitsinni inuit Biibilimik paasinnil­luarsimasut kisimik paasisimavaat Jiisusi uterluni kunngitut maanna naalakkersuisoq. (Luk 17:20) Pingaaruteqarpoq najuunneranut uppernarsaatit paasinissaat inunnullu allanut oqaluttuarinissaat piffissap inuuffigisatta pingaaruteqar­neranik paasinnis­sinnaaq­qullugit.

16-18. (a) Kristumiut guutisior­niarlutik ataatsimiit­tarneri qanoq ilinniarfigaagut? (Apustilit Suliaat 1:13, 14) (b) Jiisusip arnaa Mariia qanoq ilinniarfigisin­naavarput? (c) Sooq nalitsinni kristumiut ataatsimiit­tarneri pingaaruteqangaarpat?

¹⁶ Tupinnanngilaq apustilit “nuannaangaarlutik Jerusalemmimut” utermata. (Luk 24:52) Jiisusilli siulersuineranut ilitsersuus­sutaanullu qanoq qisuariassappat? Apustilit Suliaanni kapitali 1-imi versini 13, 14-imilu paasitin­neqarpugut Jiisusip malinnittai ‘inimi qullermi’ katerisimaartut, tassanilu ataatsimiit­tarnerannut tunngatillugu soqutiginartunik ilikkagaqarpugut. Taamanikkut Palæstinami illut ilaat qaliaqarput silataatigut majuartarfilinnik. ‘Ini qulleq’ taanna tassaasimasinnaava Makkorsip arnaata illuaniittoq Apustilit Suliaat 12:12-imi eqqaaneqartoq? Kialluunniit illugisimagaluarpagu Kristusip malinnittaasa katersuuf­figisin­naasimavaat iserfigiuminartoq. Katerisimaartulli kikkuuppat, sulerippallu?

¹⁷ Maluginiaruk katerisimaartut apustiliin­naanatillu angutaan­naanngitsut, aammami “arnat”, ilaatigut Jiisusip arnaa Mariia, najuupput. Mariia Biibilimi kingullerpaamik tassani eqqaaneqarpoq. Qiimmaal­lannarpoq takorloorlugu malugeq­qusaarnani  maniguullunili anersaakkut qatanngutini kristumiut guutisioqatigigai. Taassumunnga tuppaller­nassaaq ernini allat sisamat Jiisusi inuutillugu uppertun­ngorsiman­ngitsut maanna isersimaqatigigamigit. (Mat 13:55; Joh 7:5) Taakku sisamat Jiisusip toqunerata makititaaneratalu kingorna isiginnit­taatsimikkut allanngorluin­narsimapput. – Kor 1. 15:7.

¹⁸ Aamma maluginiaruk Jiisusip malinnittai sooq ataatsimiittartut: “Tamarmik ataasioqatigiillutik qinujuarput.” (ApS 1:14) Kristumiut guutisior­neranni ataatsimiinnerit pingaaruteqar­tuaannarsimapput. Ataatsimiit­tarpugut qiimmas­saqatigiin­niarluta, ilinniar­tinneqar­niarluta, siunnersor­neqarniarluta aamma pingaar­nerpaamik Ataatarput qilammiusoq Jehova guutisiorfiginiarlugu. Ataatsimiin­nitsinni qinnutit erinarsor­tarnigullu Jehovamut nuannaarutaal­lutillu uagutsinnut pingaaruteqangaarput. Qanortoq Jehovamik guutisiorfigin­nilluta ataatsimiinnerit qiimmaal­lannartut najuuffigiuartigit. – Hebr 10:24, 25.

19-21. (a) Ilagiinni Petrusip iliuuseqaq­qaartuusimanera qanoq ilinniarfigaarput? (b) Sooq Juudarsi taarser­neqartariaqarpa, tamatumanilu periaaserineqartoq qanoq ilinniarfigaarput?

¹⁹ Jiisusip malinnittaasa maanna ajornar­torsiut pingaarutilik aaqqittus­sanngorpaat, apustililu Petrusi ajornar­torsiummik aaqqiiniaaq­qaartuuvoq. (Versit 15-26) Petrusi Jiisusimik pingasoriarluni miserratigin­nereerluni sapaatit-akunnialuisa ingerlanerinnaanni siumukarluarsimasoq paasillugu qiimmaal­lannaqaaq. (Mak 14:72) Tamatta ajortulioq­qajaasaratta, Jehovap ‘ajunngitsuuneranik’ ilumoorlunilu peqqissimisumik ‘isumakkeerfigin­nikkumasar­neranik’ eqqaasin­neqarnissarput pisariaqar­tittarparput. – Tuss 86:5.

²⁰ Petrusip paasisimavaa Juudarsi, apustili Jiisusimik miserratiginnittoq, taarser­neqartariaqartoq. Kimilli? Apustilin­ngortussap Jiisusi aallaqqaataaniilli kiffartoqatigisimasariaqarpaa makititaaneranillu takunnit­tuusimasariaqarluni. (ApS 1:21, 22) Tamanna Jiisusip neriorsuutaanut naapertuuppoq: “Ilissi uannik malinnittusi issiavis­saarsuarnut aqqaneq-marlunnut ingissaasi Israalillu naggueqatigiivi aqqaneq-marluk eqqartuullugit.” (Mat 19:28) Tamatumani erserpoq Jehovap siunertarisimagaa apustilit aqqaneq-marluk Jiisusip nunarsuarmi kiffartornerani malinnis­simasut tassaassasut Jerusalemmip nutaap tunngavii ‘ujaqqat aqqaneq-marluk’. (Saqq 21:2, 14) ‘Atorfiata allamit tiguneqarnissaa’ pillugu Tussiaatini siulittuut Juudarsimut eqquuttoq Petrusip Guutimit paasivaa. – Tuss 109:8.

²¹ Qanoq toqqaasoqarpa? Immeraatit atorlugit. Biibilip nalaani taamaaliorneq nalinginnaavoq. (Uss 16:33) Immeraatilli  taamatut atorneqarnerat Biibilimi eqqaaqqin­neqanngilaq. Anersaap illernartup kuineqar­talernerata kingorna immeraatit atorunnaarsimagunarput. Maluginiariaruk sooq immeraatit tamatumani atorneqarnersut. Apustilit ima qinupput: “Jehova, kikkut tamarmik uummataannik ilisiman­nittutit, qinnuigaatsigit paasinarsiseq­qullugu taakkua marluk arlaat kina toqqarsimanerlugu.” (ApS 1:23, 24) Jehovammi toqqaanissaa kissaatigaat. Immeraat atorlugu Matiarsi toqqarneqarpoq, ilimanarporlu taanna Jiisusip malinnittaanut 70-inut oqaluus­siartoq­quneqartunut ilaasoq. Taamaalilluni Matiarsi tassaalerpoq “aqqaneq-marluk” ilaat. c – ApS 6:2.

22, 23. Nalitsinni ilagiinni siuttuusut sooq naalassavagut?

²² Oqaluttuamit tamatumannga eqqaasin­neqarpugut Guutip innuttaasa aaqqissugaanerat pingaaruteqartoq. Aamma nalitsinni angutit anersaakkut inersimal­luartut ilagiinni nakkutil­liisussatut toqqarneqartarput. Utoqqaanertat nakkutil­liisussatut toqqarusutartik Biibilimi piumasaqaatinik eqqortitsinersoq eqqarsaatigeq­qissaar­tarpaat, aamma anersaap illernartup siulersuinera qinnutigisarpaat. Taamaattumik angutit taamaattut anersaamit illernartumit toqqarneqarsimasutut ilagiinniit isigineqartarput. Taakkua siulersuinerannut naalakkaangatta kajumillutalu suleqataagaangatta ilagiinni ataasiussuseq siuarsar­tarparput. – Hebr 13:17.

²³ Jiisusi makititaasimasoq aaqqissuus­saanikkullu pitsanngorsaanerit takoreerlugit ilinniartitat nakussatsillutik pisussanut piareersimal­lualerput. Tamanna kapitalimi tulliuttumi sammineqarpoq.