Oqaaseq ajorti isumaaruppa?

UNGASISSORSUUNNGITSUKKUT naalagiartartut tusarnaarajuttarpaat palasi oqaluttarfimmi “ajortulianut toqussutissanut arfineq-marlunnut” taaneqartartunut — inuulluarumatussutsimut, nerrersuallaarnermut, piummartunermut, eqiasunnermut, kamannermut, sinnganermut makitanermullu — akerliulluni oqalugiarsuataartoq. Amerlanertigut palasip ajortuliornerup kingunipalaavi tataannartut oqaluttuarisarpai tusarnaartunilu peqqissimeqqullugit kajumissaartarlugit. Allaatiginnittartoq ima allappoq: “Ullumikkut upperisarsiornikkut tusarliussat amerlanersaanni ajortuliornerup nuanninngitsumik kinguneqartarnera qarsupinneqartarpoq inunnillu iluarusutsitsisartut sammineqarnerusarlutik.”

Taamaaqqajaasoqartarnera aviisiliortut aamma maluginiarsimavaat. Aviisini allassimasunit issuakkat ilaat aajuku:

▪ “Oqariaasitoqqat soorlu ajorti, peqqissimineq annaanneqarnerlu nuannarisaanngillat, imminullu ataqqinissamik asanissamillu tusarliussat eqqissiallannartut nuannarineqarput.” — Star Beacon, Ashtabula, Ohio.

▪ “Nammineq ajorteqarnermik ilisimannilluartoqarunnaangajassimavoq.” — Newsweek.

▪ “Ima aperisarunnaarluta: ‘Guutip sumik piumaffigaanga?’ ima aperisalerpugut: ‘Guuti uanga pillunga susinnaava?’ “ — Chicago Sun-Times.

Ullutsinni innuttaaqatigiinni assigiinngitsorpassuarnik tunuliaqutaqarfiusuni akaarinninniarfiusunilu ileqqussanut tunngatillugu eqqartuussisoqarusuppallaanngilaq. Taamaaliorneq inussiarnisaannginnertut isigineqartarpoq. Ajortuliat annerpaartaat tassaarpasippoq allat iliuusiinik eqqartuussineq. Ima eqqarsartoqartarpoq: ‘Imaassinnaavoq illit upperisatit ilinnut naammaginartut, ilittulli isumaqalersinniarsarissanngilluinnarparma. Ullumikkut inuit pingaartitat assigiinngitsut tunngavigalugit inuunertik aaqqissuuttarpaat. Imaanngilaq illit kisivit suup eqqortuuneranik ilisimannittutit. Allat pingaartitaat illit pingaartitattulli pitsaatigisinnaapput.’

Taamatut eqqarsartaaseqarnerup kingunerisaanik inuit isiginnittaasiat allanngorsimavoq. Oqaaseq “ajorti” pimoorussassanut tunngatillugu maanna atorneqarpiassaarpoq; inuppassuimmi oqaaseq taanna quiasaarutituinnaq atortarpaat. Katissimanani inooqatigiinneq, allasiorneq suiaassuseqatinillu atoqateqarneq ajortuliorujussuarnertut isigineqarunnaarput.

Qularnanngitsumik inuit ‘nalinginnaasutut’ ‘ajortuliornertullu’ isigisaannut tunngatillugu allanngortoqarsimavoq. Kisianni sooq taamatut allanngortoqarsimava? Ajortimut tunngatillugu suna allanngorami? Aamma illit oqaatsimik ajortimik isiginnittaatsit pingaaruteqarami?