Nehemiap allagaanit pingaarnersat
Jehovap oqaasia uumavoq
Nehemiap allagaanit pingaarnersat
PISIMASUT Ezrap allagaani allassimasut pineranniit ukiut aqqaneq-marluk qaangiussimalerput. Maanna piffissanngungajalerpoq ’Jerusalemip iluarsarneqarluni kingumut qarmarneqarnissaata peqqussutigineqarnissaanut’, tamannalu ilisarnaataassaaq sapaatip-akunnerinut ukiunngortitanut 70-inut Missiarsimut tikkuussisunut. (Danieli 9:24-27) Nehemiap allagai tassaapput Guutip innuttaasa Jerusalemimik qarmaaqqinnerata nalaanik oqaluttuaq piviusoq. Oqaluttuarineqarpoq piffissaq pingaarutilik ukiunit aqqaneq-marlunnit sivisunerusoq, 456-imiit u.n.s. 443-p u.n.s. kinguningaatsiaa tikillugu.
Allakkat, nunami naalagaatitamit Nehemiamit allagaasut, Jehova Guutimut tatiginnilluinnaatigaluni aalajangeriataallaqqissuunerup pallorfiginninnermik ilumoortumik qanoq qutsissisitseqataasinnaaneranik oqaluttuamik pissanganartumik imaqarput. Allakkani erseqqissumik ersersinneqarpoq Jehovap piumasani naammassineqaqqullugu pisut aqussinnaagai. Siulersuisoq piumassuseqarluarlunilu sapiitsoq oqaluttuarineqarpoq. Nehemiap allagaani tusarliussaq ullumikkut pallorfiginnittunut ilumoortunut tamanut ilinniutaavoq naleqangaartoq, „ilumummi Guutip oqaasia uumavoq sunniisinnaassuseqarlunilu“. — Hebræerit 4:12.
„QARMARSUAQ INERPOQ“
(Nehemia 1:1–6:19)
Nehemia pallittaalisami Susamiippoq kunngimi Artaxerxesimi tatigisatut atorfeqarluni. Nehemia nunaqqatini ’atugarlioqalutik asissugaallutillu inuusut, Jerusalemillu qarmarsui aserorterneqarsimasut isaaffiilu ikuallanneqarsimasut’ tusaramiuk eqqissiunnaartorujussuuvoq. Siulersoqqulluni Guuti qamannga pisumik qinnuigaa. (Nehemia 1:3, 4) Piffissap ingerlanerani kunngip Nehemia nikallungasoq malugaa, Nehemialu Jerusalemiliarsinnaalerpoq.
Nehemia Jerusalemimut pigami taarnera iluatsillugu qarmarsuaq misissorpaa, qarmaqqiinissamullu pilersaarutini juutinut oqaluttuaralugu. Qarmaqqiineq aallartippoq, aamma suliaq akerlilersorneqalerpoq. Nehemiap sapiilluni aqutsineratigut „qarmarsuaq inerpoq“. — Nehemia 6:15.
Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:
1:1; 2:1 — Versini taakkunani marlunni ’ukiut 20-at’ eqqaaneqarpoq, taakku aallartiffeqatigiippat? Aap, ’ukiut 20-at’ tassaavoq ukiut kunngi Artaxerxesip naalakkersuiffiisa 20-at. Versinulli taakkununnga marlunnut atatillugu naatsorsueriaatsit assigiinngillat. Oqaluttuarisaanikkut uppernarsaatit naapertorlugit Artaxerxesi ukiumi 475-imi u.n.s. kunnginngorpoq. Oqaluttuarisaanermik ilisimatuut Babylonimiut Perserit kunngiisa ukiut naalakkersuiffii nisanimiit (marsimiit/apriilimiit) nisanimut naatsorsortarpaat, taamaammat Artaxerxesip ukioq naalakkersuiffia siulleq nisanimi ukiumi 474-imi u.n.s. aallartippoq. Taamaattumik ukiut naalakkersuiffiit 20-at Nehemia 2:1-imi eqqaaneqartoq nisanimi ukiumi 455-imi u.n.s. aallartippoq. Qaammat kislevi (novembari/decembari) Nehemia 1:1-imi eqqaaneqartoq tassaasimassaaq ukiup tamatuma siuliani — ukiumi 456-imi u.n.s — kislevi. Nehemia allappoq qaammat taanna aamma Artaxerxesip ukiut naalakkersuiffiisa 20-ianniittoq. Imaassinnaavoq Nehemiap uani ullormiit kunngip kunnginngorfianiit ukiut naatsorsorsimagai. Aamma imaassinnaavoq juutit ullumikkut innuttaasut ukiuinik taasagaat qaammammi tisjrimi, tassa septembarimi/oktobarimi, aallartittoq malillugu Nehemia ukiunik naatsorsuisimasoq. Qanorluunniit naatsorsorneqaraluarpata ukiumi 455-imi u.n.s. Jerusalemip kingumut qarmarneqarnissaa peqqussutigineqartussaavoq.
4:11, 12 — Assaap illuinnaa sullisigalugu qanoq qarmaqqiisoqarsinnaagami? ’Assartuisunut’ tamanna ajornanngilaq. Assartugassartik ersukkiutereeraangamikku ajornaquteqanngitsumik assammik illuanik najummisinnaavaat ’illuanik qalugiusaq tigummillugu’. Qarmaasut assaminnik illuttut atuisariaqartut „panartik makitsiminnut qilerussimasarpaat“. Akeqqaminnit saassunneqarunik akersuuteriaannaapput.
5:7 — Nehemiap qanoq ’akimarngit naalagaanerillu naqqissorpai’? Angutit taakkua nunaqqatimik juutiusut taarsigassarsiaat erniaqartittarpaat Mosesip inatsisaanut akerliusumik. (3 Mosesi 25:36; 5 Mosesi 23:20) Aammami erniakkaarujussuutissimavaat. Taarsigassarsiat qaammatit tamaasa ’untritiliannik’ erniaqartinneqarpata, tamanna ukiumut 12 procentip naligissavaa. (Nehemia 5:11, 1900/1961) Tamanna inunnut akileraarutinik artorsaatissinneqareersunut nerisassaaleqereersunullu naakkittaatsuliorneruvoq. Nehemiap Guutip inatsisai atorlugit pisuut naqqissorpai oqaaqqissaarlugit, naveerlugit kukkussutaannillu qulaajaalluni.
6:5 — Allakkat isertuussat naqissusikkamik puulerlugit nassiunneqartaraluartut sooruna Sanballatip Nehemia „allakkanik naqissusigaanngitsunik“ allaffigigaa? Sanballatip siunertarisimasinnaavaa unnerluussinerit eqqunngitsut allakkatigut naqissusigaanngitsutigut nassiunnerisigut ilisimaneqarlualernissaat. Neriuutigisimasinnaavaa Nehemia kamaammingaarami imminut illersorniarluni sanaartorfik qimassagaa. Aamma Sanballati isumaqarsimasinnaavoq allaatigineqartut juutit eqqissiunnaarutigingaaramikkik sulinerminnik unitsitsissasut. Nehemiali qunulersitaanngilaq Guutimillu suliassiissutigineqartoq eqqissilluni suliariinnarpaa.
Ilinniarfigisinnaasavut:
1:4; 2:4; 3:36, 37. Ajornartorsioraangatta pingaarutilimmilluunniit aalajangigassaqaraangatta ’qinunitsinni qasusuittariaqarpugut’ teokratiskiusumillu siulersorneqarneq naapertorlugu iliuuseqarluta. — Romamiut 12:12.
1:11–2:8; 3:36, 37; 4:9, 10; 6:16. Jehovap kiffami eqqortuliorusuttut qinnutaat akisarpai. — Tussiaat 86:6, 7.
1:4; 4:13, 14; 6:3, 15. Nehemia malussarissuuvoq, aammattaarli eqiingasuuvoq naapertuilluassuseq pillugu qunusuilluni sorsuutiginnittartoq.
1:11–2:3. Nehemiap immitsisutut ataqqisaalluni atorfeqarnini nuannaarutiginerpaanngilaa. Pallorfiginninnerulli ilumoortup siuariartornera nuannaarutiginerpaavaa. Uaguttaaq Jehovamik pallorfiginninneq tamatuminngalu siuarsaasinnaasut tamaasa soqutiginerpaassallugillu nuannaarutiginerpaassavavut, ilaa?
2:4-8. Jehovap Artaxerxesi sunnerpaa Nehemiap Jerusalemimut aallarnissaminik qarmaqqiinissaminillu qinnutaanik akuersitillugu. „Kuunnguatut ippoq kunngip uummataa [Jehovap] assaani,“ Ussatit 21:1-imi allassimavoq. „Piumasani malillugu aalajangertarpaa ingerlavissaa.“
3:5, 27. Pallorfiginninnermi ilumoortumi kiffartornermi nukersorluni suliaqarneq imminut nikanarsaataasutut isigissanngilarput, soorlu Tekoamiut „akimanertaasa“ taamatut isigisimagaat. Tekoamiulli inuinnaasut sapinngisartik tamaat iliuuseqartut ilaarsinnaavavut.
3:10, 23, 28-30. Inuit ilaat Guutip naalagaaffia pillugu oqaluussisartunik pisariaqartitsiffiungaartunut nuussinnaasarput, ilarpassuattali pallorfiginninneq ilumoortoq najukkaminni tapersersorpaat. Taamaaliorsinnaavugut naalagaaffilersaarfiliornernut, ikiuiniarnernut pingaarnerpaamillu Guutip naalagaaffianik oqaluussissutiginninnermut peqataanikkut.
4:8. Akerlilersorneqaraangatta ’angingaartup annilaarnangaartullu’ eqqaamaneratigut qununeq ajugaaffigisinnaavarput.
5:14-19. Nunami naalagaatitaq Nehemia maniguuttuunermigut, namminissarsiortuunnginnermigut isumassuisuunermigullu nakkutilliisunut kristumiunut maligassaalluarpoq. Guutip inatsisaanik aallussilluarluni unioqqutitsaalisitsigaluarluni nammineq iluaqutissani anguniarlugu allat naalagaaffiginiarneq ajorpai. Naqisimaneqartulli piitsullu isumassortarpai. Nehemia tukkortuunikkut Guutip kiffaanut maligassaalluarpoq.
„GUUTIGA, EQQAAGINGA, QANORLU ILIORSIMANIKKA UANNUT ILUAQUTISSANNGORTIKKIGIT“
(Nehemia 7:1–13:31)
Qarmarsuaq inerniariarmassuk Nehemiap isaaffilerpaa illoqarfillu paarsisulerlugu. Inuit nalunaarsorneqartippai. Inuit tamarmik katersuummata „katersuuttarfimmi Isaaffiup Imertartarfiup sioraani“ palasi Ezrap Mosesip inatsisaanik atuffappai, Nehemiallu Levikkullu inatsisit inunnut nassuiarpaat. (Nehemia 8:1) Tupiusaliorfik pillugu tusaramik nuannaanngaarlutik ingerlaannaq nalliussilerpaat.
Kingusinnerusukkut ataatsimeersuaqqipput. Tassani „Israelikkut eqqarleriissortaannut atasut“ inuiaqatigiittut ajortuliatik anngiiarpaat, Jehovap Israelikkunnut iliuuserisimasai Levikkut oqaluttuaraat, inuillu uppernarsaapput ’Guutip inatsisai malikkumallugit’. (Nehemia. 9:1, 2; 10:30) Jerusalemi suli inukimmat illoqarfiup avataani najugallit illoqarfimmut nuuttussatut immeraannikkut toqqarneqarput. Taava qarmarsuaq atoqqaartinneqarpoq ima nuannaarutigineqartigisumik ’Jerusalemip qiimmattarnera ungaseqisumi tusarsaalluni’. (Nehemia 12:43) Nehemiap Jerusalemimut pinerminiit ukiut aqqaneq-marluk qaangiuttut Artexerxesip illussaarsuani atorfimminut uterpoq. Sivitsunngitsorli juutit akornanni minguttuujuneq siaruaateqqilerpoq. Kingunerileraa Nehemia Jerusalemimut uterami pissutsit aaqqinniarlugit erngertumik iliuuseqarpoq. Maniguulluni ima qinuvoq: „Guutiga, eqqaaginga, qanorlu iliorsimanikka uannut iluaqutissanngortikkigit!“ — Nehemia 13:31.
Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:
7:6-67 — Kinguaariit ataasiakkaat nunaminnut utertunik Nehemiap nalunaarsugaasa amerlassusii Ezrallu taakkuninnga nalunaarsugaasa amerlassusii sooq assigiinngillat? (Ezra 2:1-65) Ezrap Nehemiallu paasissutissanik assigiinngitsunik atuisimanerat pissutaasinnaavoq. Assersuutigalugu nunaminnut uterusullutik nalunaartut amerlassusiat nunaminnut ilumut utertut amerlassusiannit allaanerusimasinnaavoq. Aamma imaassinnaavoq juutit ilaasa kinguaariinnut sorlernut ilaanerlutik aallaqqaammut uppernarsarsinnaasimanngimmassuk, aatsaalli kingusinnerusukkut taamaaliorsinnaalermata, allattorsimaffiit assigiinngitsut. Oqaluttuarineqartulli taakku marluk inerneri assigiipput: Aallarussaasut nunaminnut utertut siulliit, inussiat erinarsortartullu ilanngunnagit, 42.360-iupput.
10:35 — Sooq inuit qisunnik aggiussinissaq pisussaaffigaat? Mosesip inatsisaani qisunnik aggiussinissaq piumasaqaataanngilaq. Pilliutissat pilliivimmi ikikkarneqarsinnaassappata qisuppassuit pisariaqartinneqarnerat pissutigiinnarlugu taama peqqussuteqarpoq. Naalaffimmi kiffat Israelikkuunngitsut ikippallaarsimagunarmata qisunnik aggiussisoqartuaannarnissaa qulakkeerniarlugu tamanna immeraassutigisimavaat.
13:6 — Qanoq sivisutigisumik Nehemia Jerusalemimiinngila? Biibilimi allassimaannarpoq Nehemia Jerusalemimut uterniassagami „kingunerileraa“, imaluunniit nutsiinnavillugu ’ullut naaneranni’, kunngimit sulinngiffeqarumasoq. Taamaammat nalileruminaappoq qanoq sivisutigisumik peqanngissimanersoq. Uteramili paasivaa palasit pisassarisatik pisimanngikkaat, sabbati pillugu inatsit unioqqutinneqartartoq, anguterpassuillu takornartat arnartaannik aappartaarsimasut taakkualu qitornaat juutisut oqalunneq nalusut. Pissutsit taama ajortigilersimammata ilimanarpoq Nehemia sivisuumik peqarsimassanngitsoq.
13:25, 28 — Nehemiap juutit ilumuunngitsut ’avoqqaarlerfiginerisa’ saniatigut suai? Nehemiap ’perloqquai’, ima paasillugu eqqartuussutinik Guutip inatsisaani allassimasunik issuaaffigai. ’Ilaat unatarpai’, immaqa taakkununnga pillaatisseeqqusinermigut. Pissutissaqarluartumik kamannerminut ersiutitut taakkua ’ilaat nujaartorpai’. Aamma palasiunerup Eljashibip ernutaa, Horonimiup Sanballatip panianik nuliarsimasoq, ajattorpaa.
Ilinniarfigisinnaasavut:
8:8. Guutip oqaasia ilinniartitsissutigigaangatsigu, oqaatsit taalluartarnerisigut allassimaffiillu eqqortumik nassuiartarnerisigut qanorlu atorneqarnissaannik erseqqissaasarnikkut ’atuakkavut paasinartunngortittariaqarpavut’.
8:10. ’Jehovami nuannaartoqalersinnaavoq’ anersaakkut pisariaqartitaqarluni paasigaanni tamannalu isumagigaanni teokratiskiusumillu siulersorneqarneq naapertorlugu iliuuseqaraanni. Biibilimik peqqissaartumik atuaqqissaartarnissarput, kristumiut ataatsimiinnerinut orniguttuarnissarput aallussilluarlutalu oqaluusseqataasarnissarput ajoqersuganngortitsiortoqataanissarpullu pingaaruteqarpoq.
11:2. Nunaat kingornuttaqattaartagaq qimallugu Jerusalemimut nuunneq aningaasartuutaallunilu ajoqutissartaqarpoq. Nammineq kajumissutsimik nuukkumasut imminut pilliutigeriaannaasuupput. Uaguttaaq imminut pilliutigeriaannaasuulluta ersersissinnaavarput ataatsimeersuarnerni pisunilu allani allanut iluaqutaasumik iliuuseqarnitsigut.
12:31, 38, 40-42. Erinarsornikkut Jehova nuannersumik unnersiutigisinnaavarput taassumunngalu qujamasunnerput ersersillugu. Kristumiut katerisimaarnerini qamannga pisumik erinarsortariaqarpugut.
13:4-31. Pigisaleritunerup, ajortunngorsimanerup tunussinerullu inuunitsinnut sunniuteqalinnginnissaat eqqumaffigisariaqarparput.
13:22. Nehemiap nalunngilaa Guutimut akisussaalluni. Uaguttaaq ilisimaarilluartariaqarparput Jehovamut akisussaalluta.
Jehovap pilluaqqusinera aalajangiisuulluinnarpoq
„[Jehovap] illu qarmanngippagu illuliortut sulilussinnassapput,“ tussiaasiortoq erinarsorpoq. (Tussiaat 127:1) Oqaatsit taakkua ilumoornerata Nehemiap allagaani erseqqissarneqarnerat nuanningaarami!
Uagutsinnut ilinniutissartaa erseqqippoq. Iliuuserisatta iluatsinnissaat kissaatigigutsigu Jehovamit iluarisaasariaqarpugut. Pallorfiginninneq ilumoortoq inuunitsinni salliutinngikkutsigu Jehovamit pilluaqqusaanissarput ilimagisinnaavarput? Taamaattumik Nehemia assigalugu ersersitsigu Jehovamik pallorfiginninneq tamatumalu siuariartornera uagutsinnut pingaarnerpaasoq. (wE 2/1 06)
[Qupp. 8-mi assiliartaq]
„Kuunnguatut ippoq kunngip uummataa [Jehovap] assaani“
[Qupp. 9-mi assiliartaq]
Nehemia — angut eqiingasoq — Jerusalemimut tikippoq
[Qupp. 9, 10-mi assiliartaq]
Guutip oqaasianik ilinniartitsissutiginninnermi ’atuakkat qanoq paasinartunngortinneqarsinnaanerat’ nalunngiliuk?