Jehovap oqaasia uumavoq

Kunnginik allakkat aappaat-nit pingaarnersat

KUNNGINIK ALLAKKAT AAPPAAT Kunnginik allakkat siulliit nanginneraat. Oqaluttuarineqartut tassaapput kunngit 29-t — naalagaaffimmi avannarlermi Israelimi aqqaneq-marluk naalagaaffimmilu kujallermi Judami 17-it. Kunnginik allakkat aappaat-ni aamma oqaluttuarineqarput pruffiiti Eliap, Elisap Esajallu kiffartornerat. Pisimaneri tulleriiaaqqissaarlugit oqaluttuarineqanngillat, tassanili oqaluttuarineqartut Samariap Jerusalemillu aserugaanerisa nalaa tikillugu pisimasuupput. Kunnginik allakkat aappaat-ni ukiut 340-t ingerlanerini — ukioq 920-miit u.n.s. 580-ip u.n.s. ukiumi Jeremiap atuakkamik taassuminnga allalluni naammassiffigisaata tungaanut, pisimasut oqaluttuarineqarput.

Kunnginik allakkat aappaat sutigut iluaqutigaavut? Jehova iliuuserisaalu pillugit qanoq ilinniarfigaavut? Kunngit, pruffiitit allallu atuakkami eqqaaneqartut qanoq ilinniarfigisinnaavavut? Apeqqutit taakku misissoriartigik.

ELISAP ELIA KINGORAARPAA

(2 Kunngit 1:1–8:29)

Kunngi Akazja angerlarsimaffimmini ajoquserpoq. Napparsimalerpoq, pruffiitillu Eliap toqusussanngornera pillugu nalunaarfigaa. Akazja toquvoq, qatanngutaalu Jorami kunnginngorpoq. Tamatuma nalaani Joshafati Judakkunnut kunngiuvoq. Elia anorersuakkut qimagutititaavoq, ikiortaatalu Elisap pruffiititut kingoraarpaa. Elisa ukiuni 60-ini pruffiitiunermini tupinnartuliarpassuaqarpoq. — Takuuk ungalusaq „Elisap tupinnartuliai“.

Moabip kunngia Israelimut pikitsitsimmat, taanna saassukkiartorlugu Jorami, Joshafati Edomillu kunngia aallarput. Jehovap ajugaatippai Joshafatip aalajaatsuunera pissutigalugu. Kingusinnerusukkut Aramæerit kunngiat terlinganeerilluni Israelimut saassussiniarluni pilersaarpoq. Elisalli pilersaarut maangaannartippaa. Aramæerit kunngiat kamattorsuanngorpoq, Elisalu tigusaatinniarlugu „hestinik qamutinillu sakkutoorpassuarnillu aallartitsivoq“. (2 Kunngit 6:14) Elisa marloriarluni tupinnartuliorpoq Aramæerillu eqqisseqatigalugit utertippai. Kingusinnerusukkut Aramæerit kunngiata Ben-Hadadip Samaria unguaa. Tamanna kaannersuaqalersitsivoq, Elisalli tamatuma qaangiunnissaa siulittuutigaa.

Kinguningaatsiarileraa Elisa Damaskusiliarpoq. Kunngi Ben-Hadadip, maanna napparsimasup, Hazaeli Elisamukartippaa aperiartortillugu napparsimanini anigussanerlugu. Elisap siulittuutigaa kunngip toqunissaa Hazaelilu kunnginngorumaartoq. Aqaguani Hazaelip ’annoraaminermik’ masattumik kunngi ipitippaa imminullu kunnginngortilluni. (2 Kunngit 8:15) Joshafatip ernera Jorami Judakkunnut kunnginngorpoq ernerminillu Ahazjamit kingoraarneqarluni. — Takuuk Vagttårnet 1. aggusti 2005-imoortumi „Judas konger og Israels konger“ qupp. 12-imi ungalusaq.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

2:9 — Sooq Elisa Eliap anersaavata ’avinnerinik marlunnik’ piumava? Elisa Israelimi pruffiititut kiffartuleruni Eliatut anersaaqarnissaq, sapiitsumik qunusuitsumillu anersaaqarnissaq, pisariaqartilertussaavaa. Tamanna Elisap nalunngilaa, taamaattumik Eliap anersaavata ’avinnerinik marlunnik’ qinuvoq. Eliap Elisa kingoraartissamisut toqqaramiuk ukiuni arfinilinni ikiortigereerpaa. Taamaammat Elisap Elia anersaakkut ataatamisut isigaa; Elisa Eliap anersaakkut angajulliliaatullusooq ippoq. (1 Kunngit 19:19-21; 2 Kunngit 2:12) Angajulliliap ataataminit kingornussaminik marloriaammik  agguagassarsisarneratulli, Elisa Eliamit anersaakkut kingornussassaminit marloriaammik agguagassarsiumavoq, pivaalumi.

2:11 — Elia anorersuakkut ’qilammut’ sorlermukartinneqarpa? Uani pineqanngilaq avataarsua ungasissoq qilalluunniit anersaakkut ittoq Guutip pinngortitallu anersaajusut inigisaat. (5 Mosesi 4:19; Tussiaat 11:4; Matthæusi 6:9; 18:10) ’Eliap qilaliartitaanera’ silaannakkoortitaaneratut paasisariaqarpoq. (Tussiaat 78:26; Matthæusi 6:26) Qamutit innerinnaasut nunarsuup silaannartaatigut ingerlarsorput Elialu nunarsuup ilaanut allamukaakkunarlugu, inuuffigigallagassaanut. Ukiut arlallit tamatuma kingorna Elia Joramimut, Judakkut kunngiannut, allagaqarpoq. — 2 Nalunaarsuutit 21:1, 12-15.

5:15, 16 — Sooq Elisa Na’amanimit tunissutisiumanngila? Elisa tunissutisiumanngilaq nalunnginnamiuk Jehovap pissaaneratigut, nammineq pissaanermiguunngitsoq, tupinnartuliornikkut ajorunnaarsitsilluni. Guutip suliareqqusaanik suliaqarnermi akilerneqarnissaa eqqarsaatigisinnaanngilaaluunniit. Ullumikkut pallorfiginnittut ilumoortut Jehovamut kiffatut suliatik iluanaarutiginiarneq ajorpaat. Jiisusip oqaaqqissaarutaa una malippaat: „Akeqanngitsumik tunineqarpusi, akeqanngitsumik tunisigitsi!“ — Matthæusi 10:8.

5:18, 19 — Na’amani isumakkeerfigeqqua upperisarsiornikkut iliuutsinut peqataanini pissutigalugu? Aramæerit kunngiat utoqqaagunarpoq sanngiitsuugunarlunilu Na’amanimullu ajapersimasariaqarunarluni. Rimmoni guutisiorfiginiarlugu kunngi palloraangat Na’amani aamma taamaaliortarpoq. Taamaaliorneq Na’amanip itinerusumik isumaqartinngilaa, taamaaliortarporli kunngip najummatserfigisarmani pallorfiginninniarnani. Na’amani Jehovamut isumakkeerfigeqquvoq atorfilittut pisussaaffigalugu taamaaliortariaqartarami. Elisap Na’amani upperaa imalu oqarfigalugu: „Eqqissillutit angerlaannarit“.

Ilinniarfigisinnaasavut:

1:13, 14. Maluginiakkat ilinniarfigisaraanni, maniguuttuugaannilu, inuunermik annaassisoqarsinnaavoq.

2:2, 4, 6. Elisa Eliamut ukiuni arfinilinniugunartuni ikiortaavoq, qimakkumanngilluinnarpaali. Tamatumuuna ilumoorfiginninnikkut ikinngutigiinnikkullu maligassiuilluarpoq. — Ussatit 18:24.

2:23, 24. Elisap taamatut meeqqanit mitaatigineqarneranut pissutaanerugunarpoq Elisap, angutip nujaqanngitsup, Eliap qallersaataanik atuinera. Meeqqat paasisimavaat Elisa Jehovamut sinniisuusoq, Elisalu qimagutsinniarsaraat. Ima oqarfigaat: ’Majuarit’ (1900/1961), ima isumaqartillugu Betelimukarluni ingerlaqqissasoq imaluunniit Eliap ’qilaliarneratut’ qilaliassasoq. Ilimanarpoq meeqqat angajoqqaamik akeqqersimaartuunerat ersersikkaat. Pingaaruteqangaarpoq angajoqqaat qitornamik Jehovap akisussaaffeqartitaannik ataqqinnittuunissaannik ilinniartinnissaat.

3:14, 18, 24. Jehovap oqaasia eqquuttuaannarpoq.

3:22. Ullaaralaakkut qaamaneq imermut tarranimmat allaanngilaq imeq aajusoq, immaqa kussiorfigineqartoq nuna aappalaartumik marrartaqarmat. Jehovap pinngortitami pisartut atorlugit siunertani piviusunngortissinnaavaa.

4:8-11. Shunemimi arnap Elisa ilisaraa tassaasoq „Guutip kiffaa illernartoq“ taamaattumillu inoroorsaarfigalugu. Uaguttaaq Guutimik aalajaallutik pallorfiginnittut taamaaliorfigisariaqarpavut, ilaa?

5:3. Niviarsiaqqap Israelikkuusup upperaa Guuti tupinnartuliorsinnaasoq. Upperisanilu pillugu oqaluttuarnissaminut sapiissuseqarpoq. Ilissi inuusuttut Guutip neriorsuutaanik uppernersi nakussatsinniarlugu sallusuissutillu ilinniartitsisussinnut kammalaatissinnullu oqaluttuarinissaanut  sapiissuseqarniarlusi sapinngisamik iliuuseqartarpisi?

5:9-19. Na’amanimik oqaluttuami erserpoq inuup pingaarniartuusup maniguunneq ilikkarsinnaagaa. — 1 Petrusi 5:5.

5:20-27. Peqquserluttuuneq akisoorujussuuvoq. Marloqiusamik inooriaaseqannginnissamut taamatut inooriaaseqarnerup kingunerisaanik ajornartorsiutaangaalersinnaasut aliasuutaangaalersinnaasullu eqqarsaatigineri iluaqutaasinnaavoq.

ISRAELIKKUT JUDAKKULLU AALLARUSSAASUT

(2 Kunngit 9:1–25:30)

Jehu Israelikkunnut kunnginngortillugu taninneqarpoq. Ingerlaannaq Akabikkut nungusarnialerpai, Israelimilu Ba’alisiorneq soraarsillugu. (2 Kunngit 10:28) Akazjap arnaata, Ataljap, ernini Jehumit toqutaasoq tusaramiuk naalagaaffimmi Judami kunngip eqqarlii tamaasa nungutippai imminullu naalakkersuisunngortilluni. (2 Kunngit 11:1) Akazjap erninngua, Joashi, kisimi annaanneqarpoq. Taanna ukiuni arfinilinni isertorneqareerluni Judakkunnut kunnginngortinneqarpoq. Palasimit Jojadamit ilinniartitaavoq Jehovallu isaani eqqortumik iliortuarpoq.

Jehup kingorna Israelikkunnut kunngiusut tamarmik Jehovap isaani ajortumik iliortarput. Elisa napparsimalluni toquvoq Jehup erngutaa naalakkersuitillugu. Joaship kingorna Judakkunnut kunngiusut sisamaattut Akazi kunnginngorpoq, taannalu „[Jehovap] Guutimi isaani eqqunngitsumik  iliorpoq“. (2 Kunngit 16:1, 2) Erneratali kunngi Hizkijap „[Jehova] attavigiuarpaa“. (2 Kunngit 17:20; 18:6) Ukiumi 740-mi u.n.s., Hizkija Judakkunnut kunngiusoq Hosealu Israelikkunnut naalakkersuisuusoq, Assyriap kunngiata Salmaneserip Samaria tigusaraa „Israelimiullu Assyriamut aallarullugit“. (2 Kunngit 17:6) Tamatuma kingorna takornartat Israelimut nuutsitaapput, Samariamiullu upperisaat pilerpoq.

Hizkija kingoraarlugu Judakkunnut kunnginngortunit arfineq-marluusunit Josija eqqunngitsumik pallorfiginninneq soraarsinniarlugu iliuuseqartutuaavoq. Naggataatigut ukiumi 607-imi u.n.s. Babylonimiut Jerusalemi tigusaraat, „taamaalillutik Judamiut nunaminnit aallarunneqarput“. — 2 Kunngit 25:21.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

13:20, 21 — Tupinnartuliaq taanna iluartuutitanik pallorfiginnittoqarsinnaaneranut ersiutaava? Naagga, taamaanngilaq. Elisap saarngisa ataqqineqarnerannik Biibilimi allassimasoqanngilaq. Elisap inuutilluni tupinnartuliaasa tamarmik pinerattulli tupinnartuliaq taanna Guutip pissaaneratigut pivoq.

15:1-6 — Sooruna Jehovap Azarja (Uzzija, 2 Kunngit 14:21-mut quppernerup ataani ilanngussaq) pupissunngortikkaa? „Pissarsuanngornini makitasuunnguutigaa . . . [Jehovamut] Guutiminut ilumoorunnaarpoq [Jehovallu] illernartuutaanut iserpoq pilliivimmi tipigissaatilliiffimmi tipigissaatilliiartorluni.“ Kunngi Uzzija palasinit sassarfigineqarluni ’illernartuummit aneqquneqarami’ kamalerpoq, Jehovallu pupissunngortippaa. — 2 Nalunaarsuutit 26:16-20.

18:19-21, 25 — Hizkija Egyptenimiunik ilissarsiorsimava? Naagga, sakkutuunut qullersaasup (Rabsjake, NV) eqqunngitsumik unnerluutigaa, aamma ’Jehovap piumasaanik malinninnerarami salluvoq. Kunngi Hizkijap aalajaatsup Jehova tatigilluinnarpaa.

Ilinniarfigisinnaasavut:

9:7, 26. Akabikkut taama sukannertigisumik pillarneqarnerannit erserpoq Jehovap isaani eqqunngitsumik pallorfiginninneq pisuussuteqanngitsunillu toqutsineq qanoq maajunnartigisut.

9:20. Jehup qamutiminik sukkalisaartarnini tusaamasaassutigaa, tamatumannga erserpoq suliassani naammassiniarlugu aallussilluartartuusoq. Illit Guutip naalagaaffianik aallussilluarlutit oqaluussisartutut ilisimaneqarpit? — 2 Timotheusi 4:2.

9:36, 37; 10:17; 13:18, 19, 25; 14:25; 19:20, 32-36; 20:16, 17; 24:13. Qularutigissanngilarput ’oqaaseq Jehovap qanianit anisoq susaarluni utissanngitsoq’. — Esaja 55:10, 11.

10:15. Jehup qamutinut ikeqqusinera Jonadabip kajumilluni ilassinnilluarneratulli ’amerlangaartut’ Jiisusi Kristusimik, ullumikkut Jehumik, ajoqersugaanillu tanitanik kajumillutik tapersersuipput. — Saqqummersitat 7:9.

10:30, 31. Naak Jehu kukkusaraluartoq iliuuserisai tamaasa pingaartillugit Jehovap ersersippaa. Aap, ’Guuti iluaatsuunnginnami puigorsimanngilai suliavut’. — Hebræerit 6:10.

13:14-19. Jehup erngutaa Joashi ilungersornani pingasoriaannarluni nuna qarsuminik anaagamiuk Arami ajorsartilluinnarsinnaanngilaa. Jehovap naatsorsuutigaa kajumilluta uummatikkullu iluunngarluta suliassiissutaa suliarissagipput.

20:2-6. Jehova tassaavoq ’qinnutitsinnik tusartartoq’. — Tussiaat 65:3.

24:3, 4. Mannassep ajortuliai pillugit Jehovap Judakkut isumakkeerfigerusunngilai. Jehova pisuussuteqanngitsup aavanik ataqqinnippoq. Qularutigissanngilarput Jehova pisuussuteqanngitsut aavannik akiniussiumaartoq toqutaanerannut pisuusut piuneerullugit. — Tussiaat 37:9-11; 145:20.

Atuagaq uagutsinnut pingaarutilik

Kunnginik allakkat aappaat-ni Jehova neriorsuutiminik eqqortitsisartutut oqaluttuarineqarpoq. Naalagaaffinni marlunni, siullermik Judami kingornalu Israelimi, najugaqartut aallarussaanerat eqqartuussutip siulittuutaasup Mosesimik allakkat tallimaat 28:15–29:27-mi allassimasup eqquunneranut erseqqissaataalluinnarpoq. Kunnginik allakkat aappaat-ni Elisa pruffiititut Jehovap aqqanik pallorfiginninnermillu ilumoortumik ilungersuutiginnittutut oqaluttuarineqarpoq. Hizkija Josijalu kunngitut maniguuttutut Guutip inatsisaanik ataqqinnittutut eqqartorneqarput.

Kunngit, pruffiitit allallu Kunnginik allakkat aappaat-ni eqqaaneqartut isumaat iliuuserisaallu eqqarsaatigaangatsigik suut anguniagarissanerivut suullu ingalassimassanerivut pillugit pingaarutilippassuarnik ilikkagaqartarpugut. (Romamiut 15:4; 1 Korinthimiut 10:11) Aap, „Guutip oqaasia uumavoq sunniisinnaassuseqarlunilu“. — Hebræerit 4:12.  (wE 8/1 05)

[Qupp. 26-mi ungalusaq/​assiliartaq]

ELISAP TUPINNARTULIAI

1. Kuussuup Jordanip ilaa paqqerpoq. — 2 Kunngit 2:14.

2. Jerikomi imeq ajortoq peqqinnartunngorpoq. — 2 Kunngit 2:19-22.

3. Inuusuttut mitalliisut nannunit saassunneqarput. — 2 Kunngit 2:23, 24.

4. Sakkutuut imissaqartinneqalerput. — 2 Kunngit 3:16-26.

5. Uillarneq uuliamik nerisassanut atortumik pilersorneqarpoq. — 2 Kunngit 4:1-7.

6. Arnaq Sjunemimiu ernisuitsoq ernertaarpoq. — 2 Kunngit 4:8-17.

7. Meeraq toqusunit makitinneqarpoq. — 2 Kunngit 4:18-37.

8. Nerisassat toqunartut nerineqarsinnaasunngortinneqarput. — 2 Kunngit 4:38-41.

9. Angutit hundredit timiusanik 20-nik nerisinneqarput. — 2 Kunngit 4:42-44.

10. Na’amani pupissuujunnaarpoq. — 2 Kunngit 5:1-14.

11. Na’amanip pupinnera Gehazimut ’nippuppoq’. — 2 Kunngit 5:24-27.

12. Ulimaat puttallarpoq. — 2 Kunngit 6:5-7.

13. Ikiorti qamutinik qilammiittunik takusaqarpoq. — 2 Kunngit 6:15-17.

14. Aramæerit sakkutuui tappiillisinneqarput. — 2 Kunngit 6:18.

15. Aramæerit sakkutuui takusaqarsinnaaqqilerput. — 2 Kunngit 6:19-23.

16. Angut toqungasoq uummarpoq. — 2 Kunngit 13:20, 21.

[Qupp. 24, 25-mi assiliartaq]

Na’amani maniguutilerpoq Jehovallu pissaaneratigut ajorunnaarsinneqarluni.

[Qupp. 24, 25-mi assiliartaq]

Elia ’anorersuakkut qilaliartinneqarmat’ susoqartoruna?