نەگە ەحوبا كۋاگەرلەرى پاتريوتتىق ٸس-شارالارعا قاتىسپايدى؟
ەحوبا كۋاگەرلەرى ۇكىمەتتەردى جانە ولاردىڭ ۇلتتىق رامىزدەرىن قۇرمەتتەيدى. وزگەلەردىڭ تۋدى دارىپتەپ، انت بەرىپ، ٵنۇران ايتۋعا قۇقىلى ەكەنىن تۇسىنەدى.
الايدا ەحوبا كۋاگەرلەرى مۇنداي راسىمدەرگە قاتىسپاۋدى شەشكەن، ويتكەنى بۇل كيەلى كىتاپ ىلىمدەرىنە قايشى كەلەدى. ٴبىز وزگەلەردىڭ شەشىمىنە قۇرمەتپەن قارايمىز، بىزگە دە سونداي قۇرمەت تانىتقاندى قالايمىز.
بۇل ماقالادا:
كيەلى كىتاپتىڭ قاي پرينسيپتەرى ٴبىز ٷشىن نەگىز؟
ٴبىز كيەلى كىتاپتاعى مىنا 2 ٴپرينسيپتى نەگىزگە الامىز:
قۇداي عانا عيباداتىمىزعا لايىق. كيەلى جازبالاردا: «ەحوبا قۇدايىڭا عيبادات ەتىپ، تەك سوعان عانا قىزمەت ەت!»— دەلىنگەن (لۇقا 4:8). ادەتتە ۇلتتىق ٵنۇران مەن ادالدىق انتتارىنىڭ سوزدەرىندە ەلىنە، جەرىنە دەگەن اسقاق ماحاببات ۋادە ەتىلەدى. سوندىقتان ەحوبا كۋاگەرلەرى مۇنداي راسىمدەرگە قاتىسۋدى ٴجون كورمەيدى.
سونىمەن قاتار ەحوبا كۋاگەرلەرى تۋدى دارىپتەۋدى عيبادات ەتۋمەن نەمەسە پۇتقا تابىنۋمەن تەڭ دەپ قاراستىرادى. ال مۇنداي ىستەرگە كيەلى كىتاپ تيىم سالادى (قورىنتتىقتارعا 1-حات 10:14). كەيبىر تاريحشىلاردىڭ ايتۋىنشا، ۇلتتىق تۋ، نەگىزىندە، ٴدىني ٴرامىز بولىپ تابىلادى. ماسەلەن، تاريحشى كارلتون حەيس بىلاي دەگەن: «ۇلتشىلدىق نەگىزىندە ٴدىن سياقتى. ونىڭ نەگىزگى ٴرامىزى جانە تابىناتىن باستى نىسانى — تۋ» a. ەرتەدەگى ماسىحشىلەرگە قاتىستى دەنيەل ماننيكس بىلاي دەپ جازعان: «ولار ريم يمپەراتورىنىڭ رۋحىنا ارناپ قۇرباندىق اكەلۋدەن باس تارتقان. بۇگىندە بۇل — تۋدى دارىپتەۋدەن باس تارتۋمەن تەڭ ارەكەت» b.
ەحوبا كۋاگەرلەرى تۋعا تاعزىم ەتپەسە دە، ونى قاساقانا بۇلدىرمەيدى، ورتەمەيدى يا باسقا دا جولدارمەن وعان قۇرمەتسىزدىك تانىتپايدى.
قۇدايدىڭ الدىندا بارلىق ادامدار تەڭ (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 10:34، 35). كيەلى كىتاپتا ايتىلعانداي، قۇداي «ٴبىر ادامنان كۇللى حالىقتاردى شىعاردى» (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 17:26). سول سەبەپتەن ەحوبا كۋاگەرلەرى قانداي دا ٴبىر ۇلتتى، ٴناسىلدى باسقالارىنان بيىك قويىپ، ارتىق كورۋدى دۇرىس ەمەس دەپ سانايدى. ٴبىز ادامداردىڭ شىققان تەگى مەن تۇراتىن جەرىنە قاراماي، ٴبارىن بىردەي سيلايمىز (پەتىردىڭ 1-حاتى 2:17).
پاتريوتتىق ٸس-شارالارعا قاتىسۋدى زاڭ تالاپ ەتسە شە؟
ەحوبا كۋاگەرلەرى ۇكىمەتكە قارسى شىقپايدى. ويتكەنى ۇكىمەتكە قارسى شىعۋدى «قۇداي ورناتقان» تارتىپكە قارسى شىعۋمەن تەڭ سانايدى (ريمدىكتەرگە 13:1—7). سوندىقتان ولاي ىستەۋ ويىمىزعا دا كەلمەيدى، ٴبىز، قايتا، بيلىك باسىنداعىلارعا مويىنسۇنامىز (لۇقا 20:25).
ال مەملەكەتتىڭ زاڭى قۇداي ىستەمە دەگەن نارسەنى ىستە دەسە شە؟ كەيبىر جاعدايلاردا بيلىك باسىنداعىلارعا زاڭعا وزگەرىس ەنگىزۋگە رەسمي تۇردە ٶتىنىش جازۋعا بولادى c. ال وزگەرتۋ ەش مۇمكىن بولماسا، ەحوبا كۋاگەرلەرى ادامعا ەمەس، «قۇدايعا مويىنسۇنۋدى» تاڭدايدى (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 5:29).
ەحوبا كۋاگەرلەرى الەۋمەتتىك يا ساياسي ۇستانىمدارىن بىلدىرە مە؟
جوق، ەحوبا كۋاگەرلەرى الەۋمەتتىك نە ساياسي ماسەلەلەردە ەشكىمدى جاقتامايدى. راس، ٴبىز ادالدىق انتىن بەرمەيمىز، تۋدى دارىپتەمەيمىز، ٵنۇران ايتپايمىز، ٴبىراق بۇل ٴبىزدىڭ ساياسي بەلسەندىلەر ەكەنىمىزدى بىلدىرمەيدى. ٴبىز وسى راسىمدەرگە كيەلى كىتاپ قالاي قاراسا، سولاي قارايمىز.
a «Essays on Nationalism»، 107، 108-ب.
b «The Way of the Gladiator»، 212-ب.
c مىسالى، «سەنىم مەن قايسارلىقتىڭ جەمىسى: 75-جىل بۇرىن اقش-تىڭ جوعارعى سوتى شىعارعان ايتۋلى شەشىمى» دەگەن ماقالانى قاراڭىز. شىعارعان