13-تاراۋ
قۇدايعا بارلىق مەيرامدار ۇناي ما؟
«يەمىزگە نە ۇنايتىنىنا ٵردايىم كوز جەتكىزىپ وتىرىڭدار» (ەفەستىكتەرگە 5:10).
1. ەحوبا عيباداتىمىزدى قابىلداۋ ٷشىن نە نارسەگە كوز جەتكىزۋىمىز كەرەك جانە نەگە؟
يسا بىلاي دەگەن: «شىنايى عيبادات ەتۋشىلەر اكەگە كيەلى رۋحقا جانە شىندىققا ساي عيبادات ەتەدى» (جوحان 4:23؛ 6:44). ٵرقايسىسىمىز «يەمىزگە نە ۇنايتىنىنا ٵردايىم كوز جەتكىزىپ وتىرۋىمىز» كەرەك (ەفەستىكتەرگە 5:10). كەيدە بۇل وڭاي ەمەس. ويتكەنى شايتان قۇدايعا ۇنامايتىن ىستەر جاساۋىمىز ٷشىن ٴبىزدى تالماي اداستىرادى (ايان 12:9).
2. سيناي تاۋىنىڭ ماڭىندا قانداي وقيعا بولدى؟ ٴتۇسىندىرىڭىز.
2 سوندا شايتان ٴبىزدى قالاي اداستىرادى؟ ول ٴبىزدى اق-قارانى اجىراتا الماي، شاتاسسا ەكەن دەيدى. مىسالى، سونداي جاعداي يسرايل حالقى سيناي تاۋىنىڭ ماڭىنا قوس تىككەندە بولدى. مۇسا تاۋعا كوتەرىلىپ كەتكەندە، حالىق ونىڭ ورالۋىن كۇتتى. كۇتە-كۇتە ابدەن شارشاعان حالىق حاروننان قۇداي جاساپ بەرۋدى سۇرايدى. حارون ولارعا التىننان بۇزاۋدىڭ ٴمۇسىنىن جاساپ بەرەدى. سوسىن حالىق توي جاساپ، بۇزاۋدى اينالا بيلەپ، وعان تابىنا باستايدى. بۇزاۋعا تابىنۋمەن ولار ەحوباعا عيبادات ەتىپ جاتىرمىز دەپ ويلادى. ٴبىراق ولار بۇل مەيرامدى «ەحوباعا ارنالعان مەيرام» دەپ جاريالاسا دا، شىن مانىندە وزدەرى ويلاعانداي ەمەس ەدى. ولاردىڭ اق دەگەندەرى قارا بولىپ شىقتى: ەحوبا ٷشىن بۇل پۇتقا تابىنۋشىلىق ەدى. سوندىقتان ولاردىڭ كوبىسى ٶلىم قۇشتى (مۇسانىڭ 2-جازباسى 32:1—6، 10، 28). بۇل وقيعادان نە تۇيەمىز؟ الدانىپ قالۋدان ساق بولايىق! ٴبىز «ٶزىمىزدى تازا ساقتاۋىمىز» كەرەك، ناقتىراق ايتقاندا، جالعان دىنمەن بايلانىسى بار ەشتەڭەگە جولاماۋىمىز كەرەك. اق پەن قارانى ٶزىمىز اجىراتۋدان اۋلاق بولىپ، مۇنى ەحوبانىڭ ەنشىسىنە قالدىرعانىمىز ٴجون (يشايا 52:11؛ ەزەكيەل 44:23؛ عالاتتىقتارعا 5:9).
3، 4. نەگە كەڭ تارالعان مەيرامداردىڭ شىعۋ تاريحىن بىلگەن ٴجون؟
3 يسا جەردە بولعاندا، ەلشىلەرى وزگەلەرگە ۇلگى بولۋ ٷشىن ولارعا تازا عيبادات ەتۋدى ۇيرەتكەن. يسانىڭ ولىمىنەن كەيىن ەلشىلەر جاڭا شاكىرتتەرگە ەحوبانىڭ نۇسقاۋلارىن ۇيرەتتى. ٴبىراق ەلشىلەر ومىردەن وتكەن سوڭ جالعان ۇستازدار قاۋىمنىڭ ىشىندە تەرىس تۇسىنىكتەر مەن جالعان ٴدىننىڭ ادەت-عۇرىپتارىن، مەيرامدارىن تاراتا باستادى. ولار كەيبىر جالعان دىننەن شىققان مەيرامداردى ماسىحشىلەردىكى ەتىپ كورسەتۋ ٷشىن ٴتىپتى اتاۋلارىن وزگەرتكەن (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 20:29، 30؛ سالونيكالىقتارعا 2-حات 2:7، 10؛ جوحاننىڭ 2-حاتى 6، 7). بۇل مەيرامداردىڭ كوبىسى ٵلى دە تانىمال. ولار بۇرىنعىسىنشا جالعان ىلىمدەردى، ٴتىپتى تىلسىم كۇشتەردى ناسيحاتتايدى * (ايان 18:2—4، 23).
4 بۇگىندە مەيرامدار بۇكىل الەمدە ادام ٶمىرىنىڭ اجىراماس بولىگىنە اينالعان. ەحوبانى تاني تۇسكەن سايىن قانداي دا ٴبىر مەيرامدارعا قاتىستى كوزقاراسىڭىزدى وزگەرتۋ كەرەكتىگىن تۇسىنەتىن شىعارسىز. بۇل وڭاي بولماۋى مۇمكىن، ٴبىراق ەحوبانىڭ كومەكتەسەتىنىنە سەنىمدى بولىڭىز. قازىر كەڭ تارالعان كەيبىر مەيرامداردىڭ شىعۋ تاريحىنا ٷڭىلىپ كورەيىك. سوندا ەحوبانىڭ ولارعا قالاي قارايتىنىن تۇسىنە الامىز.
روجدەستۆونىڭ شىعۋ تاريحى
5. يسانىڭ 25-جەلتوقساندا نە 7-قاڭتاردا تۋىلماعانىنا قانداي دالەل بار؟
5 كوپتەگەن ەلدەر 25-جەلتوقساندا نە 7-قاڭتاردا روجدەستۆو مەيرامىن تويلايدى. كوپشىلىك يسا سول كۇنى تۋىلعان دەپ ەسەپتەيدى. كيەلى كىتاپتا يسانىڭ قاي كۇنى، ٴتىپتى قاي ايدا تۋىلعانى جايلى ەشتەڭە ايتىلماعان. ٴبىراق ونداعى مالىمەتكە قاراپ، يسانىڭ قاي مەزگىلدە دۇنيەگە كەلگەنىن انىقتاۋعا بولادى. لۇقانىڭ جازۋى بويىنشا، يسا بەتلەحەمدە تۋىلعان كەزدە، قويشىلار «دالادا تۇنەپ، وتارلارىن كۇزەتىپ جۇرگەن» (لۇقا 2:8—11). ال جەلتوقسان ايىندا بەتلەحەم ادەتتە سۋىق، جاڭبىرلى، ٵرى قارلى. سوندىقتان قويشىلاردىڭ وتارلارىمەن دالادا تۇنەۋى مۇمكىن ەمەس ەدى. بۇدان قانداي تۇجىرىم جاسايمىز؟ يسا جەلتوقسان ايىندا ەمەس، اۋا رايى جىلى كەزدە دۇنيەگە كەلگەن. كيەلى كىتاپ تا، تاريحي دەرەكتەر دە يسانىڭ قازىرگى قىركۇيەك پەن قازان ايلارىنا سايكەس كەلەتىن ۋاقىت ارالىعىندا تۋىلعانىنا نۇسقايدى.
6، 7. ا) اتى شۋلى روجدەستۆونىڭ شىعۋ تاريحى قانداي؟ ٵ) سيلىق سيلاۋعا نە قوزعاۋ سالۋ كەرەك؟
6 سونىمەن، روجدەستۆو مەيرامىنىڭ شىعۋ تەگى قانداي؟ بۇل مەيرام جالعان دىننەن شىققان مەيرامداردان باستاۋ العان. سونىڭ ٴبىرى — ريمدىكتەردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى قۇدايى ساتۋرنعا باعىشتالعان ساتۋرناليي مەرەكەسى. «امەريكا ەنسيكلوپەدياسىندا» بىلاي دەلىنگەن: «ساتۋرناليي مەيرامىن ريمدىكتەر جەلتوقسان ايىنىڭ ورتاسىندا تويلاعان. وسىلايشا بۇل مەيرام روجدەستۆونىڭ كوپتەگەن دۋمانداتۋ ادەت-عۇرىپتارىنا باستاۋ بەرگەن. مىسالى، دۇركىرەتىپ تويلاۋ، سيلىق سيلاۋ جانە شام جاعۋ سودان قالعان». ال «قازاقستان. ۇلتتىق ەنسيكلوپەديادا» مىناداي مالىمەت بار: «روجدەستۆو مەيرامىن 4-عاسىردىڭ ورتاسىنان باستاپ حريستيان شىركەۋى ميترا سەنىمىن ىعىستىرۋ ٷشىن، ميترا سەنىمىندەگى جەڭىلمەيتىن «كۇن-قۇداي» ورنىنا ەنگىزدى. العاشقىلاردىڭ ٴبىرى بولىپ روجدەستۆو مەيرامىن ريم حالقى تويلادى. روجدەستۆو مەيرامى 431-جىلى ەفەس شىركەۋىندە رەسمي زاڭداستىرىلىپ بەكىتىلدى».
7 الايدا روجدەستۆونى تويلايتىنداردىڭ كوبى بۇل مەيرامنىڭ جالعان دىننەن شىققانى جايلى ويلانبايدى. ولار بۇل مەيرامدى وتباسىمەن باس قوسۋدىڭ، داستارقان جايىپ، سيلىق جاساۋدىڭ مۇمكىندىگى دەپ قاراستىرادى. سوندىقتان ونى اسىعا كۇتەدى. ارينە، ٴبىز وتباسىمىز بەن دوستارىمىزدى جاقسى كورەمىز. ەحوبادا ٴبىزدىڭ ٴبىر-بىرىمىزگە سيلىق سيلاعانىمىزدى قۇپ كورەدى. قورىنتتىقتارعا 2-حات 9:7 دە: «قۇداي قۋانىشپەن بەرەتىندەردى جاقسى كورەدى»،— دەلىنگەن. ٴبىراق ەحوبا مۇنى تەك بەلگىلى ٴبىر كۇندەرى عانا ىستەگەنىمىزدى قالامايدى. ونىڭ حالقى جىلدىڭ كەز كەلگەن كۇنىندە تۋىستارىمەن جانە دوستارىمەن باس قوسىپ، سيلىق سيلاۋدى ۇناتادى، ٵرى قايتارىمى بولادى دەپ كۇتپەيدى. ولارعا بۇلاي ەتۋگە سۇيىسپەنشىلىك قوزعاۋ سالادى (لۇقا 14:12—14).
مەيرامداردىڭ ٴتۇپ توركىنىن بىلسەك، نەدەن اۋلاق بولۋ كەرەكتىگىن تۇسىنەمىز
8. جۇلدىزجورامالشىلار سيلىقتارىن يسا ەندى تۋىلعان كەزدە بەرگەن بە؟ ٴتۇسىندىرىڭىز.
8 كوپ ادام جاڭا تۋىلعان يسا اقىردا جاتقاندا، وعان ٷش دانىشپان كىسىنىڭ سيلىق بەرگەنىن العا تارتىپ، روجدەستۆودا سيلىق بەرۋ سودان قالعان دەسەدى. ٴيا، ٴبىر توپ ەر ادامنىڭ يساعا كەلىپ، سيلىق بەرگەنى راس. ەجەلدە مارتەبەلى ادامعا سيلىق جاساۋ كەڭىنەن تارالعان (پاتشالار 1-جازبا 10:1، 2، 10، 13). الايدا كيەلى كىتاپتا بۇل ەر ادامداردىڭ جۇلدىزجورامالشىلار ەكەنى، ياعني ەحوباعا عيبادات ەتپەيتىن سيقىرشىلار ەكەنى، ايتىلعانىن بىلگەنسىز بە؟ سونداي-اق ولار يسا جاڭا تۋىلىپ، اقىردا جاتقان كەزىندە كەلمەگەن. ولار يسا ۇيدە تۇرىپ جاتقاندا كەلگەن. جۇلدىزجورامالشىلارعا شىعىستان جەتۋ ٷشىن جولعا بىرنەشە اي كەتكەنگە ۇقسايدى. سوندىقتان ولار كەلگەندە، يسانىڭ جاڭا تۋىلعان نارەستە بولۋى مۇمكىن ەمەس ەدى (ماتاي 2:1، 2، 11).
تۋعان كۇن جايىندا كيەلى كىتاپتا نە ايتىلعان؟
9. كيەلى كىتاپتا كىمدەردىڭ تۋعان كۇندەرى جايلى ايتىلعان؟
9 ٴسابي دۇنيە ەسىگىن اشقان كۇن — قۋانىشتى كۇن (ٴزابۇر 127:3). ٴبىراق بۇل — تۋعان كۇندى تويلاۋ كەرەك دەگەن ٴسوز ەمەس. كيەلى كىتاپتا تەك ەكى تۋعان كۇن جايلى ايتىلادى. ٴبىرىنشىسى — مىسىر پەرعاۋىنىنىڭ، ال ەكىنشىسى — يرود انتيپاس پاتشانىڭ تۋعان كۇنى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 40:20—22؛ مارقا 6:21—29 وقىڭىز). بۇل بيلەۋشىلەردىڭ ەكەۋى دە ەحوباعا عيبادات ەتپەگەن. نەگىزىندە، كيەلى كىتاپتىڭ ەش جەرىندە ەحوبانىڭ قىزمەتشىلەرى تۋعان كۇن تويلاعان دەپ ايتىلماعان.
10. ەرتەدەگى ماسىحشىلەر تۋعان كۇندى تويلاۋعا قالاي قاراعان؟
10 «ۋورلد بۋك» ەنسيكلوپەدياسىندا ٴماسىحتىڭ ەرتە كەزدەگى ٸزباسارلارى «تۋعان كۇن تويلاۋدى پۇتقا تابىنۋشىلىقتان شىققان ادەت-عۇرىپ دەپ ەسەپتەگەنى» جازىلعان. مۇنداي عۇرىپتار جالعان ىلىمدەرگە نەگىزدەلگەن. مىسالى، ەجەلگى گرەكتەر ٵر ادام تۋىلعاندا، ونىڭ قاسىندا ٴبىر رۋح پايدا بولادى ٵرى سول رۋح ادامدى قورعاپ جۇرەدى دەپ سەنگەن. سونداي-اق سول رۋح ادامنىڭ تۋعان كۇنىندە تۋىلاتىن قانداي دا ٴبىر تاڭىرمەن بايلانىسى بار دەپ ويلاعان. ادام ٶمىر بويى قورعانىشتا بولۋ ٷشىن تۋعان كۇنىن تويلاۋعا مىندەتتىمىن دەپ سەنگەن. وسىنداي جالعان ىلىمدەرمەن قوسا، تۋعان كۇننىڭ جۇلدىزنامامەن جانە جۇلدىزجورامالمەن تىعىز بايلانىسى بار.
11. ەحوبا بەلگىلى ٴبىر كۇنى عانا جومارت بولعانىمىزدى قالاي ما؟
11 كوپتەگەن ادام ٷشىن تۋعان كۇن — ەرەكشە كۇن. سول كۇنى ولارعا سۇيىسپەنشىلىك تانىتىلىپ، ماقتاۋ سوزدەر ايتىلۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى. الايدا ٴبىز تۋىستارىمىز بەن دوستارىمىزدى جاقسى كورەتىنىمىزدى بەلگىلى ٴبىر كۇنى عانا ەمەس، كەز كەلگەن كۇنى كورسەتە الامىز. ەحوبا ٴبىزدى ۇنەمى مەيىرىمدى دە جومارت بولسا ەكەن دەيدى (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 20:35 وقىڭىز). ٴبىز ٶمىر سيىن بەرگەنى ٷشىن قۇدايعا تەك تۋعان كۇنىمىزدە ەمەس، كۇن سايىن ريزاشىلىق بىلدىرەمىز (ٴزابۇر 8:3، 4؛ 36:9).
شىنايى ماسىحشىلەردى سيلىق جاساۋعا سۇيىسپەنشىلىك تالپىندىرادى
12. قالايشا ولگەن كۇن تۋىلعان كۇننەن ارتىق؟
12 ۋاعىزداۋشى 7:1 دە بىلاي دەلىنگەن: «قىمبات ٴيىسمايدان جاقسات ارتىق، تۋىلعان كۇننەن ولگەن كۇن ارتىق». ولگەن كۇن تۋىلعان كۇننەن قالايشا ارتىق بولۋى مۇمكىن؟ تۋىلعان كەزدە ٴبىز ومىردە ٵلى ەشتەڭە تىندىرىپ ۇلگەرمەيمىز. الايدا ٶمىرىمىزدى ەحوباعا قىزمەت ەتۋ ٷشىن ارناپ، وزگەلەرگە جاقسىلىق ىستەگەندە، «جاقساتقا» يە بولامىز، ٴتىپتى ٶلىپ كەتسەك تە، ەحوبا ٴبىزدى ەشقاشان ۇمىتپايدى (ٵيۇپ 14:14، 15). ەحوبانىڭ حالقى وزدەرىنىڭ دە، يسانىڭ دا تۋعان كۇنىن تويلامايدى. يسا تەك ٴبىر عانا وقيعانى اتاپ ٶتۋدى بۇيىردى، بۇل — ونىڭ ٶلىمىن ەسكە الۋ (لۇقا 22:17—20؛ ەۆرەيلەرگە 1:3، 4).
ناۋرىز مەيرامىنىڭ شىعۋ تاريحى
13، 14. ناۋرىز مەيرامى مەن ونىڭ سالت-جورالارى قايدان باستاۋ العان؟
13 كوكتەمدە تويلاناتىن ناۋرىز مەيرامى ٴبىر قاراعاندا ەش زيانسىز بولىپ كورىنۋى مۇمكىن. الايدا بۇل مەيرامنىڭ ٴتۇپتامىرى قايدا جاتىر؟ «بريتان ەنسيكلوپەدياسىنداعى» مالىمەتكە ساي، ناۋرىز — «ٴجيى زورواستريزم جانە پارسيزممەن بايلانىستىرىلاتىن جاڭا جىل مەيرامى. بۇل مەيرام يران، يراك، ٷندىستان جانە اۋعانستان جانە باسقا دا كوپتەگەن ەلدە تويلانادى». ال «قازاقستان. ۇلتتىق ەنسيكلوپەديادا» بىلاي دەلىنگەن: «ناۋرىز مەرەكەسىن تويلاۋ داستۇرى دۇنيەجۇزى حالىقتارىنىڭ كوپشىلىگىنىڭ تۇرمىس-سالتىندا باعزى زامانداردان ورىن العان... مىسالى، پارسى تىلدەس حالىقتار ناۋرىزدى بىرنەشە كۇن تويلاعان. ولار بۇل كۇندەردە ٵر جەرگە ۇلكەن وت جاعىپ، وتقا ماي قۇيادى؛ جاڭا ونگەن جەتى دانگە قاراپ بولاشاقتى بولجايدى؛ جەتى اق كەسەمەن داستۇرلى ۇلتتىق كوجە «سۋمالاك» ۇسىنادى؛ ەسكى كيىمدەرىن تاستايدى؛ ەسكىرگەن شىنى اياقتى سىندىرادى؛ ٴبىر-بىرىنە گۇل سيلاپ، ۇيلەرىنىڭ قابىرعاسىنا دوڭگەلەك ويۋ — «كۇن سيمۆولىن» سالادى... داستۇرلى قازاق قوعامىندا ۇلىس كۇنى جىل باسى سانالعان. حالىقتىڭ ميفولوگيالىق تۇسىنىگى بويىنشا 21-ناۋرىز ٴتۇنى دالانى قىدىر ارالايدى».
14 كەلتىرىلگەن مالىمەتتەردەن انىق كورىنىپ تۇرعانداي، ناۋرىز زورواستريزمنىڭ وتقا تابىنۋ ىرىمدارىنان شىققان، ال مەرەكە كەزىندە جاسالاتىن سالت-جورالار سپيريتيزمگە ٴتان. وسىنى ەسكەرەر بولساق، شىنايى قۇدايدىڭ قىزمەتشىلەرى ونى تويلاۋدان جانە ونىمەن بايلانىسى بار بارلىق سالت-جورالاردان اۋلاق بولۋلارى كەرەك ەمەس پە؟!
جاڭا جىل قايدان شىققان؟
15. جاڭا جىلدىڭ شىعۋ تەگى قانداي؟
15 كوپتەگەن جەردە 31-جەلتوقسان كۇنى ٴتۇن ورتاسىنا دەيىن وتىرىپ، ەسكى جىلدى شىعارىپ سالۋ داستۇرگە اينالعان. سول كەشتە ادامدار داستارقان باسىندا وتىرىپ، سيلىقتار بەرىپ، ٴبىر-بىرىنە بار جاقسىلىقتى تىلەپ جاتادى. بۇل مەيرامنىڭ شىعۋ تەگىنە بايلانىستى «ۋورلد بۋك» ەنسيكلوپەدياسىندا بىلاي دەلىنگەن: «ەجەلگى ريمدە جىلدىڭ العاشقى كۇنى يانۋس تاڭىرىنىڭ قۇرمەتىنە بەرىلگەن. يانۋس قاقپالار مەن ەسىكتەردىڭ، باستامالار مەن بىتىرىستىڭ قۇدايى سانالاتىن. ب.ز. 487-جىلى جاڭا جىل حريستيانداردىڭ شىركەۋىندە قاسيەتتى كۇنگە اينالدى. العاشىندا سول كۇنى مەرەكەنى تويلاۋعا تيىم سالىنعان، ويتكەنى پۇتقا تابىنۋشىلار سولاي ەتەتىن. الايدا ۋاقىت وتە ٴبارى وزگەرىپ، تويلاۋ ٷردىسى قايتا جانداندى».
قۇدايعا ۇنامدى ۇيلەنۋ تويلارى
16، 17. تويدى جوسپارلاعاندا نەنى ويلاۋىمىز كەرەك؟
16 ۇيلەنۋ تويى — ادام ومىرىندەگى قۋانىشتى جايت. الەم بويىنشا ۇيلەنۋ تويى ٵرتۇرلى تويلانادى. ادەتتە ادامدار ۇيلەنۋ تويىنا بايلانىستى سالت-داستۇرلەردىڭ قايدان شىققانىنا ٴمان بەرە بەرمەيدى، سوندىقتان ولاردىڭ كەيبىرى جالعان دىننەن شىققانىنان مۇلدەم حابارسىز. الايدا نەكە قۇرۋدى جوسپارلاپ جاتقان ٴماسىحشى جىگىت پەن قىز تويلارى ەحوباعا ۇنامدى بولۋ ٷشىن بار كۇشىن سالادى. ولار تويعا بايلانىستى سالت-داستۇرلەردىڭ تاريحىن زەرتتەيتىن بولسا، دۇرىس شەشىمدەر قابىلدايتىن بولادى (مارقا 10:6—9).
17 تويداعى كەي سالت-داستۇرلەر جاس جۇبايلاردىڭ جولىن اشادى دەپ ىرىمداپ جاتادى (يشايا 65:11). مىسالى، كەيبىر مادەنيەتتەردە جاس جۇبايلارعا شاشۋ شاشادى. «قازاقستان. ۇلتتىق ەنسيكلوپەديادا» بۇل داستۇرگە قاتىستى بىلاي دەلىنگەن: «شاشۋ شاشۋدىڭ باستاۋلارى كەم دەگەندە كونە تۇركىلىك زاماندارعا بارادى. تۇركىلەر قۋانىش كەزىندە قۇرت، ىرىمشىك سياقتى اق تاعامداردى «اقجولتاي»، «اق تاعامداي اق بولىڭدار»، «اق نيەت تىلەيمىز» دەپ شاشقان. كەيىننەن تاتۋ-ٴتاتتى بولسىن دەگەن نيەتپەن شاشۋعا كامپيت قوسىلعان». الايدا ماسىحشىلەر جالعان دىنمەن بايلانىسى بار سالت-داستۇرلەردەن جانە ىرىمداردان اۋلاق جۇرەدى (قورىنتتىقتارعا 2-حات 6:14—18 وقىڭىز).
18. ۇيلەنۋ تويىنا قاتىستى كيەلى كىتاپتا تاعى قانداي پرينسيپتەر بار؟
18 ماسىحشىلەر ۇيلەنۋ تويلارىنىڭ ابىرويمەن وتكەنىن، وزدەرىنە دە، وزگەلەرگە دە قۋانىش سيلاعانىن ماقسات ەتەدى. تويعا كەلگەن قوناقتار جاس جۇبايلارعا تىلەك ايتاتىن بولسا، كۇيەۋجىگىت پەن قالىڭدىقتىڭ، قوناقتاردىڭ قادىرىن تۇسىرەتىن نەمەسە جىنىستىق قاتىناسقا مەڭزەيتىن، يا بولماسا دورەكى سوزدەر ايتپاۋ كەرەك (ناقىل سوزدەر 26:18، 19؛ لۇقا 6:31؛ 10:27). ماسىحشىلەردىڭ تويىندا «دۇنيە-مۇلىككە ماقتانۋ» اتىمەن بولماۋ ٴتيىس (جوحاننىڭ 1-حاتى 2:16). تويدى جوسپارلاپ جۇرسەڭىز، كەيىن ونى قۋانىشپەن ەسكە الاتىنداي وتۋىنە قام جاساڭىز (28-تۇسىندىرمەنى قاراڭىز).
توست كوتەرۋدىڭ ٴتۇپ توركىنى
19، 20. توست كوتەرۋدىڭ ٴتۇپ توركىنى قايدان باستاۋ العان؟
19 تويلاردا بولسىن، باسقوسۋلاردا بولسىن، توست كوتەرۋ داستۇرى كەڭ تارالعان. توست كەزىندە ٴبىر ادام تىلەك ايتادى، ال قالعاندارى اراق-شاراپ قۇيىلعان ىدىستارىن جوعارى كوتەرەدى. ال ماسىحشىلەر بۇل داستۇرگە قالاي قارايدى؟
20 «ىشىمدىك پەن مادەنيەت تۋرالى حالىقارالىق انىقتامالىقتا» توست ايتۋدىڭ توركىنى ەجەلدەگى جالعان دىندەردىڭ سالت-جوراسىنان باستاۋ العانى ايتىلادى. بۇل سالت-جورا بويىنشا، ادامدار قۇدايلارعا قان يا شاراپ ۇسىنعان. «جاسىڭ ۇزاق بولسىن»، «دەنساۋلىعىڭ مىقتى بولسىن» دەگەن سوزدەردەن تۇراتىن دۇعاسى قابىل بولۋ ٷشىن وسىلاي ەتكەن. ەجەلدە ادامدار قۇدايلارىنىڭ باتاسىن الۋ ٷشىن ىدىستارىن جوعارى كوتەرەتىن. الايدا ەحوبا ٶز باتاسىن مۇنداي جولمەن بەرمەيدى (جوحان 14:6؛ 16:23).
«ەحوبانى جاقسى كورەتىندەر، جاماندىقتى جەك كورىڭدەر»
21. ماسىحشىلەر قانداي جيىنداردان باس تارتادى؟
21 قانداي دا ٴبىر جيىنعا يا تويعا بارۋ-بارماۋدى شەشپەس بۇرىن، ول جەردە نە بولاتىنىن، ادامدار وزدەرىن قالاي ۇستايتىنىن ويلاپ كورىڭىز. مىسالى، كەيبىر باسقوسۋلار مەن تويلاردا ۇياتسىز بيلەر، اراق-شاراپتى شەكتەن تىس ٸشۋ، ٴتىپتى ازعىندىق بولىپ جاتادى. سونداي-اق گەيلەر مەن لەسبيانداردىڭ ٶمىرىن ناسيحاتتايدى نەمەسە ۇلتشىلدىققا ۇگىتتەيدى. سونداي جيىندارعا بارساق، ەحوبا جەك كورەتىندى ٴبىز دە جەك كورەمىز دەي الامىز با؟ (ٴزابۇر 1:1، 2؛ 97:10؛ 119:37).
22. ماسىحشىگە شەشىم قابىلداۋعا نە كومەكتەسەدى؟
22 ماسىحشىلەر اباي بولىپ، ەحوبانى ماسقارالايتىن كەز كەلگەن مەيرامداردان، تويلاردان، جيىنداردان باس تارتادى. ەلشى پاۋىل: «ىشسەڭدەر دە، جەسەڭدەر دە نە باسقا نارسە ىستەسەڭدەر — ٴبارىن قۇدايدى دارىپتەۋ ٷشىن ىستەڭدەر!»— دەپ جازعان (قورىنتتىقتارعا 1-حات 10:31؛ 29-تۇسىندىرمەنى قاراڭىز). ارينە، ٴبىز مەيرامدار، تويلار، جيىنداردىڭ ٴبارى ازعىندىققا تولى، جالعان ىلىممەن نەمەسە ۇلتشىلدىقپەن بايلانىستى دەپ بارلىعىنا بىردەي توپىراق شاشۋدان اۋلاقپىز. كيەلى كىتاپتاعى پرينسيپتەرگە قايشى كەلمەسە، بارۋ-بارماۋعا، تويلاۋ-تويلاماۋعا قاتىستى شەشىمدى ٶزىمىز قابىلدايمىز. سونداي-اق شەشىمىمىز وزگەلەرگە اسەر ەتەتىنىن دە ۇمىتپالىق.
ەحوبانى سوزبەن دە، ىسپەن دە ماداقتايىق
23، 24. مەيرامدارعا قاتىستى كوزقاراسىمىزدى كۋاگەر ەمەس تۋىستارىمىزعا قالاي تۇسىندىرۋگە بولادى؟
23 بالكىم، ٴسىز ەحوبانى قورلايتىن مەيرامداردى تويلاۋدى دوعارعان شىعارسىز. الايدا ەحوبا كۋاگەرى ەمەس تۋىستارىڭىز ٴسىز تۋرالى «ٴبىزدى جاقسى كورمەيدى، ارالاسقىسى دا كەلمەيدى» دەپ ويلايتىن شىعار. ولار مەيرامداردا عانا تۋعان-تۋىستىڭ باسى قوسىلادى دەپ ويلايدى. ولاي بولسا، ٴسىز نە ىستەي الاسىز؟ جاقىندارىڭىزدى جاقسى كورەتىنىڭىزدى، باعالايتىنىڭىزدى كوپتەگەن جولمەن كورسەتۋگە بولادى (ناقىل سوزدەر 11:25؛ ۋاعىزداۋشى 3:12، 13). مىسالى، ولاردى مەيرامنان باسقا كۇندەرى قوناققا شاقىرىپ تۇرىڭىز.
24 تۋىسقاندارىڭىز مەيرامداردى نەگە تويلاماي كەتكەنىڭىزدى بىلگىسى كەلسە، باسىلىمدارىمىزدان جانە jw.org تور بەكەتىمىزدەن مالىمەت ىزدەپ كورىڭىز، سوندا سەبەبىن ٴتۇسىندىرۋ قيىن بولمايدى. ولار ٴسىزدى سوزبەن جەڭگىسى كەلىپ تۇر نە ٶز كوزقاراسىنىڭ دۇرىستىعىنا يلاندىرعىسى كەلىپ تۇر دەپ ويلاپ قالماسىن. ٴسىزدىڭ مەيرامدارعا قاتىستى كوپ جايتتاردى قاراستىرىپ، سوسىن بارىپ وسىنداي شەشىمگە كەلگەنىڭىزدى ٴتۇسىنسىن. سابىر ساقتاڭىز، «سوزدەرىڭىز ٵرقاشان جاعىمدى دا ٴدامدى» بولسىن (قولوستىقتارعا 4:6).
25، 26. اتا-انالار بالالارىنا ەحوبانىڭ نورمالارىن جاقسى كورۋگە قالاي كومەكتەسە الادى؟
25 مەيرامداردى قانداي سەبەپتەرمەن تويلامايتىنىمىزدى ٵرقايسىسىمىز انىق ٴتۇسىنۋىمىز قاجەت (ەۆرەيلەرگە 5:14). ٴبىزدىڭ ماقساتىمىز — ەحوباعا ۇنامدى بولۋ. ٴسىز اتا-انا بولساڭىز، بالالارىڭىزعا ۋاقىت ٴبولىپ، كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرىن تۇسىنۋگە ٵرى جاقسى كورۋگە كومەكتەسىڭىز. ەحوبانىڭ بار ەكەنىن ٵرى ولارعا دوس بولا الاتىنىن ٴتۇسىندىرىڭىز. سوندا بالالار ەحوبانىڭ جۇرەگىن قۋانتۋعا تالپىنادى (يشايا 48:17، 18؛ پەتىردىڭ 1-حاتى 3:15).
26 ەحوبا تازا دا شىنشىل عيبادات ەتۋگە بارىنشا تىرىسىپ جاتقانىمىزدى كورگەندە قاتتى سۇيسىنەدى (جوحان 4:23). الايدا كوپ ادام جالعان دۇنيەدە شىنشىل بولۋ مۇمكىن ەمەس دەپ ويلايدى. بۇل شىن مانىندە سولاي ما؟ وسى تاقىرىپ كەلەسى تاراۋدا قوزعالادى.
^ قانداي دا ٴبىر مەيرامعا قاتىستى مالىمەتتى «ەحوبا كۋاگەرلەرىنىڭ ىزدەنىس قۇرالىنان»، يا بولماسا jw.org تور بەكەتىنەن تابا الاسىز.
قىزىقتى بولار مالىمەتتەر
كۇزەت مۇناراسى (زەرتتەۋگە ارنالعان)
شىندىق «تاتۋلىق ەمەس، سەمسەر» اكەلەدى
يسا اكەلەمىن دەگەن «سەمسەر» نەنى بىلدىرەدى جانە ول سىزگە قالاي ىقپال ەتۋى مۇمكىن؟
ٴجيى قويىلاتىن سۇراقتار
ەحوبا كۋاگەرلەرى نەگە تۋعان كۇندى تويلامايدى؟
تۋعان كۇندى تويلاۋ نەگە قۇدايعا ۇنامايتىنىنا قاتىستى ٴتورت جايتپەن تانىسىپ كورىڭىز.
