قيىندىق
قيىنشىلىقتاردىڭ ٴتۇپتامىرىن انىقتاۋ
ٴبىزدى تىنىشتىعىمىز بەن قاۋىپسىزدىگىمىزدەن ايىرىپ، بولاشاعىمىزدى بۇلىڭعىرلاتىپ وتىرعان قيىنشىلىقتاردى ادام بالاسى شەشەدى دەپ سەنەسىز بە؟ نەگىزى، قيىندىقتاردى تۇپكىلىكتى شەشۋ ٷشىن، ولاردىڭ سالدارىمەن كۇرەسپەي، ٴتۇپتامىرىنا بالتا شابۋ كەرەك.
مۇنى كەلەسى مىسالدان كورۋگە بولادى. تيمۋر a دەگەن كىسى قاتتى سىرقاتتانىپ، كەيىن قايتىس بولادى. ونىڭ ولىمىنە نە سەبەپ بولدى؟ قايتىس بولارىنىڭ الدىندا وعان قاراعان دارىگەر بىلاي دەدى: «ونىڭ سىرقاتىنىڭ العاشقى بەلگىلەرى پايدا بولعاندا، ەشكىم دە اۋرۋدىڭ كوزىن انىقتاۋدى ويلاماعان». تيمۋردى ەمدەگەن بۇرىنعى دارىگەرلەر وعان اۋىرسىنۋدى باساتىن ٴدارى-دارمەكتەر بەرىپ قانا قويعانعا ۇقسايدى.
دەرتكە شالدىققان وسى دۇنيەگە دە ادامدار ٴدال وسىلاي قارايدى. مىسالى، ۇكىمەتتەر قىلمىسپەن كۇرەسۋ ٷشىن زاڭدار شىعارىپ، بەينەباقىلاۋلار ورناتادى، ساقشىلار قىزمەتىن كۇشەيتەدى. مۇنداي شارالار قانداي دا ٴبىر ناتيجە بەرگەنمەن، ماسەلەنىڭ تۇپتامىرىمەن كۇرەسپەيدى. ادامداردىڭ ٸس-ارەكەتى، نەگىزىندە، ىشكى وي-نيەتتەرى مەن قالاۋلارىنىڭ جەمىسى.
وڭتۇستىك امەريكاداعى ەكونوميكاسى كەرى كەتىپ جاتقان ٴبىر ەلدە تۇراتىن دەنيەل بىلاي دەپ وي ٴبولىستى: «ٴبىر كەزدەرى ٴبىز قامسىز ٶمىر سۇردىك. قارۋلى توناۋ دەگەندى بىلمەۋشى ەدىك. ال ەندى قالا-اۋىل دەمەي، ٴبارىنىڭ تىنىشى كەتكەن. ەكونوميكانىڭ قۇلدىراۋى كوپ ادامنىڭ شىنايى بەتپەردەسىن اشتى: ولار اشكوز، بىرەۋدىڭ ومىرىنە، دۇنيە-مۇلكىنە دەگەن قۇرمەتتەن جۇرداي».
تاياۋ شىعىستا بولعان قاقتىعىستان قاشىپ كەتىپ، كەيىن كيەلى كىتاپتى زەرتتەگەن يلياس بىلاي دەيدى: «مەنىڭ تۋعان قالامدا كوپتەگەن جاستاردى ٷي ىشىندەگىلەرى، ساياساتكەرلەر مەن ٴدىندار ادامدار سوعىسقا قاتىسىپ، قاھارمان اتانۋعا شاقىراتىن. ٴبىر قىزىعى، قارسىلاس جاق تا تۋرا وسىلاي ىستەيتىن! وسىعان قاراپ، بيلىك باسىنداعىلارعا سەنىم ارتۋعا بولمايتىنىن ٴتۇسىندىم».
دانالىققا تۇنعان كونە كىتاپتاعى كەلەسى سوزدەر ٴدوپ ايتىلعان:
-
«ادامنىڭ جۇرەگى بالا كەزدەن-اق جاماندىققا بەيىم» (مۇسانىڭ 1-جازباسى 8:21).
-
«ادام جۇرەگى بارىنەن دە الدامشى ٵرى ەشتەڭەدەن تايىنبايدى. ونى كىم بىلە الادى؟» (ەرەميا 17:9).
-
«جۇرەكتەن جامان ويلار، كىسى ٶلتىرۋ، نەكە ادالدىعىن بۇزۋ، ازعىندىق، ۇرلىق، جالعان كۋالىك، قورلىق سوزدەر شىعادى» (ماتاي 15:19).
ادامدار بويلارىنداعى تەرىس بەيىمدىلىكتەردىڭ ەمىن تابا الماي وتىر. الدىڭعى ماقالادا ٴسوز ەتىلگەن وزەكتى ماسەلەلەرگە ۇڭىلسەك، وزگەگە كەسىرى ٴتيىپ وتىرعان مۇنداي بەيىمدىلىكتەر بارعان سايىن ۋشىعا تۇسكەندەي (تىموتەگە 2-حات 3:1—5). بۇگىندە سانسىز كوپ اقپارات كوزى مەن وزگەلەرمەن بايلانىس جۇيەسى قىرۋار بولعانىنا قاراماستان، جاعىمسىز بەيىمدىلىكتەردى ەڭسەرۋ قيىنعا ٴتۇسىپ وتىر. ەندەشە، الەمدى تىنىش تا قاۋىپسىز ەتۋ ەش مۇمكىن ەمەس پە؟ سوندا ٴبىز قولجەتپەسكە ۇمتىلىپ جاتقانىمىز با؟
قولجەتپەسكە ۇمتىلىپ جاتىرمىز با؟
ادامداردىڭ جاعىمسىز مىنەز-قۇلقىنا كەرەمەت تۇردە ەم تابىلعاننىڭ وزىندە ٴبىز بۇكىل الەمدە تىنىشتىق پەن قاۋىپسىزدىك ورناتا الماس ەدىك. بۇعان سەبەپ — مۇمكىندىكتەرىمىزدىڭ شەكتەۋلىلىگى.
كيەلى جازبالاردا مىناداي قاراپايىم شىندىق جازىلعان: «ادام ٴتىپتى ٶز قادامىنا باعىت بەرە المايدى» (ەرەميا 10:23). ٴيا، قۇداي ٴبىزدى ٶز-ٶزىمىزدى باسقاراتىنداي ەتىپ جاراتپاعان. عارىشتا يا سۋ استىندا ٶمىر سۇرۋگە جارالماعانىمىزداي، ادام بالاسىنا بيلىك جۇرگىزۋ ٷشىن دە جارالماعانبىز.
سۋ استىندا ٶمىر سۇرۋگە جارالماعانىمىزداي، ادام بالاسىنا بيلىك جۇرگىزۋ ٷشىن دە جارالماعانبىز
ويلاپ كورىڭىزشى، بىرەۋ قالاي ٶمىر ٴسۇرۋدى، قانداي قۇندىلىقتاردى ۇستانۋدى ۇيرەتىپ جاتسا، بۇل ادامدارعا ۇناي ما؟ تۇسىك جاساتۋ، بالا تاربيەسى سياقتى ماسەلەلەردە بىرەۋدىڭ ٶز ويىن تىقپىشتاعانى بىرەۋگە جاعا ما؟ بۇل — ادامدار اراسىندا ارازدىق تۋدىراتىن ماسەلەلەردىڭ كەيبىرى عانا. بىزگە مويىنداۋ قانشا قيىن بولسا دا، كيەلى جازبالاردا ايتىلعان سوزدەر اقيقات: ٴبىزدىڭ ادامداردىڭ ۇستىنەن بيلىك ەتۋگە قابىلەتىمىز دە، قۇقىمىز دا جوق. ولاي بولسا، كومەكتى قايدان تابامىز؟
بۇل ورايدا جاراتۋشىعا جۇگىنگەنىمىز قيسىندى بولار ەدى. ويتكەنى ٴبىز ونىڭ جاراتقان پەندەلەرىمىز عوي! كەيبىر ادامدار قۇداي ٴبىزدى ۇمىتىپ كەتتى دەپ ويلاعانمەن، شىن مانىندە، ولاي ەمەس. ول ٴبىزدىڭ قامىمىزدى ويلايتىنىن دانالىققا تۇنعان كيەلى جازبالاردى، ياعني كيەلى كىتاپتى، سيلاۋىمەن كورسەتتى. وسى بىرەگەي كىتاپتى تۇسىنسەك، ٶز بولمىسىمىزدى دا جاقسىراق تۇسىنەمىز. سونداي-اق ادامزات تاريحىنىڭ نەگە ايانىشتى كۇيدە ەكەنىن بىلەمىز. سول كەزدە ٴبىر نەمىس فيلوسوفىنىڭ كەلەسى سوزدەردى نە ٷشىن ايتقانى بىزگە تۇسىنىكتى بولادى: «ادامدار مەن ۇكىمەتتەر تاريحتان ەش تاعىلىم المادى، ودان ٴبىر ٴتۇيىن جاساپ، سوعان ساي ارەكەت ەتپەدى».
كيەلى كىتاپتاعى دانالىق — ٴبىز ٷشىن قورعانىش
ٴبىر دانىشپان كىسى: «دانالىق ىستەرىمەن دالەلدەنەدى»،— دەگەن (لۇقا 7:35). مۇنداي دانالىقتىڭ ٴبىر مىسالىن كەلەسى سوزدەردەن كورۋگە بولادى: «ٶز يگىلىكتەرىڭ ٷشىن، جۇمىر باستى پەندەگە ارقا سۇيەۋدى دوعارىڭدار!» (يشايا 2:22). وسى دانا كەڭەس ٴبىزدى جالعان ٷمىت پەن بوس قيال-ارماننان قورعايدى. سولتۇستىك امەريكانىڭ زورلىق-زومبىلىق جايلاعان ٴبىر قالاسىندا تۇراتىن كەننەت بىلاي دەيدى: «بيلىكتەگىلەر بىرىنەن سوڭ ٴبىرى جاعدايدى جاقسارتامىز دەپ ۋادەنى ٷيىپ-توگەدى، بىراق سوزدەرىندە تۇرمايدى. بۇل كيەلى كىتاپتا جازىلعانداردىڭ ناعىز دانالىق ەكەنىن قايتا-قايتا ايعاقتايدى».
جوعارىدا اتالىپ كەتكەن دەنيەل بىلاي دەپ ايتتى: «ادامداردىڭ دۇرىس باسقارا المايتىنىنا كۇن سايىن كوزىم جەتىپ كەلەدى... بانكتەگى ەسەپشوتىڭ مەن زەينەتاقى قورىڭ الدا ٶمىرىڭنىڭ ورنىقتى بولاتىنىنا ەش كەپىلدىك بەرە المايدى. وسىلارعا سەنىم ارتقان تالاي ادامنىڭ ارتىنان قاتتى كوڭىلى قالعانىن كوردىم».
كيەلى كىتاپ ٴبىزدى بوس نارسەلەرگە ۇمىتتەنۋدەن قورعاپ قانا قويمايدى، ول بىزگە شىنايى ٷمىت سيلايدى. بۇل جونىندە الدا بىلەمىز.
a جۋرنالداعى كەيبىر ەسىمدەر وزگەرتىلگەن.
قىزىقتى بولار مالىمەتتەر
كۇزەت مۇناراسى
كيەلى كىتاپتىڭ ۋاقىتقا باعىنباس دانالىعى
كيەلى كىتاپتاعى تالىمدەردىڭ استارىندا جاتقان قاعيدالار مەن اقىل-كەڭەستەر وتە پايدالى ٵرى قۇندى. ولار ەش ەسكىرمەگەن.
