44-زەرتتەۋ ماقالاسى
ەحوبانىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىن باعالايسىز با؟
«[ەحوبانىڭ] اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى ماڭگى» (ٴزاب. 136:1).
108-ٵن قۇدايدىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى
اڭداتپا *
1. ەحوبا ٴبىزدى نە ىستەۋگە شاقىرادى؟
اينىماس سۇيىسپەنشىلىك — ەحوبا ٷشىن وتە ماڭىزدى قاسيەت (وشيا 6:6). ول قىزمەتشىلەرىنىڭ دە وسى قاسيەتتى باعالاعانىن قالايدى. ول ٶز سوزىندە ٴبىزدى اينىماس سۇيىسپەنشىلىكتەن اجىراماۋعا شاقىرادى (ناق. س. 3:3). ولاي ەتۋىمىز ٷشىن بۇل قانداي قاسيەت ەكەنىن جاقسى ٴبىلۋىمىز كەرەك.
2. اينىماس سۇيىسپەنشىلىكتىڭ انىقتاماسى قانداي؟
2 سونىمەن، اينىماس سۇيىسپەنشىلىك دەگەن قانداي قاسيەت؟ «كيەلى جازبالار. جاڭا دۇنيە اۋدارماسىندا» بۇل تىركەس شامامەن 230 رەت كەزدەسەدى. ونىڭ تۇسىندىرمەسىندە: «اينىماس سۇيىسپەنشىلىك بورىش، ادالدىق، قاتتى باۋىر باسۋ سياقتى سەزىمدەردەن تۋاتىن سۇيىسپەنشىلىككە نۇسقايدى. بۇل ٴسوز ٴجيى قۇدايدىڭ ادامدارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىنە قاتىستى قولدانىلادى، ٴبىراق ادامدار اراسىندا دا تانىتىلادى»،— دەلىنگەن. بۇل قاسيەتتى ەڭ كەرەمەت تانىتاتىن تۇلعا — ەحوبا. ەحوبا ادامدارعا بۇل قاسيەتتى قالاي تانىتادى؟ ال قۇدايدىڭ قىزمەتشىلەرى وعان قالاي ەلىكتەيدى؟ وسى ماقالادا ٴبىرىنشى سۇراققا توقتالامىز.
ەحوبا — اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى مول قۇداي
3. ەحوبا مۇسا پايعامبارعا ٶزى تۋرالى نە دەدى؟
3 يسرايل حالقى مىسىردان شىققان سوڭ، ەحوبا مۇساعا ٶز ەسىمى مەن قاسيەتتەرىن ايتىپ، قانداي قۇداي ەكەنىن اشتى. «ەحوبا، ەحوبا — مەيىرىمدى دە جاناشىر، اشۋلانۋعا اسىقپايتىن، اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى مول جانە ٵردايىم سوزىنە ادال قۇداي. ول اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىن مىڭداعان ۇرپاققا كورسەتەدى. تەرىس قىلىقتى، قىلمىس پەن كۇنانى كەشىرەدى»،— دەدى ول (مۇس. 2-ج. 34:6، 7). وسى كەرەمەت سوزدەردى ايتقاندا ەحوبا اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ ٴبىر تاماشا ەرەكشەلىگىن اشتى. قانداي دەيسىز عوي؟
4، 5. ا) ەحوبا ٶزىن قالاي سيپاتتاعان؟ ٵ) قانداي سۇراقتارعا جاۋاپ الامىز؟
نەح. 9:17؛ 13:22؛ ٴزاب. 69:13؛ 86:15؛ 103:8؛ 106:45؛ 115:1؛ 117:2؛ 130:7؛ 145:8؛ جوەل 2:13؛ ٴجۇنىس 4:2). ەحوبا كيەلى كىتاپتا كوپ رەت ٶزىن وسىلاي سيپاتتاعانىنا قاراعاندا، بۇل قاسيەت ول ٷشىن اسا ماڭىزدى *. سوندىقتان دا ٴداۋىت بىلاي دەپ جار سالعان: «ۋا، ەحوبا، سەنىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىڭ كوككە دەيىن... جەتەدى. قۇدايىم، اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىڭ نەتكەن باعالى ەدى! قاناتىڭنىڭ ساياسىنان ادامدار پانا تابادى» (ٴزاب. 36:5، 7). ٴبىز دە داۋىتكە ەلىكتەپ، ەحوبانىڭ وسى اسىل قاسيەتىن باعالايمىز با؟
4 ەحوبا ٶزى جايلى «اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىم بار» دەي سالماعان، ول «اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىم مول» دەگەن. بۇل تىركەس كيەلى كىتاپتا تاعى 12 رەت كەزدەسەدى، ٵرى ولاردىڭ بارلىعى ادامدارعا ەمەس، تەك ەحوباعا قاتىستى ايتىلعان (5 اينىماس سۇيىسپەنشىلىكتى جاقسىراق ٴتۇسىنۋىمىز ٷشىن مىنا ەكى سۇراقتى قاراستىرايىقشى: ەحوبا ونى كىمدەرگە تانىتادى؟ ونىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتقانىنىڭ ٴبىز ٷشىن قانداي يگىلىگى بار؟
ەحوبا كىمدەرگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتادى؟
6. ەحوبا كىمدەرگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتادى؟
6 كيەلى كىتاپتان بىلەتىنىمىزدەي، سۇيىسپەنشىلىك جانسىز نارسەلەرگە دە تانىتىلا بەرەدى. مىسالى، «زاڭعا»، «دانالىققا» يا «وسى دۇنيەگە» (ٴزاب. 119:97؛ ناق. س. 29:3؛ جوح. 1-ح. 2:15). ٴبىراق اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تەك قانا ادامدارعا تانىتىلادى. ال ەحوبا كىمگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك كورسەتەدى؟ ەحوبا ونى اركىمگە ەمەس، وزىمەن ەرەكشە قارىم-قاتىناستاعى ادامدارعا عانا تانىتادى. ول ٶز دوستارىنا ادال. ەحوبانىڭ دوستارىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى ەشقاشان سۋىمايدى جانە ولارعا قاتىستى كەرەمەت نيەتى دە بار.
7. ەحوبا ادامزاتتى سۇيەتىنىن قالاي كورسەتتى؟
7 ەحوبا ادامزاتتىڭ ٴبارىن سۇيەدى. يسا بۇل جايىندا نىكودەم دەگەن كىسىگە بىلاي ايتقان: «قۇداي ادامزاتتى سونداي قاتتى سۇيگەندىكتەن، ٶزىنىڭ جالعىز ۇلىن قۇربان ەتتى. ەندى وعان سەنگەن اركىم جويىلماي، ماڭگىلىك ومىرگە يە بولا الادى» (جوح. 3:1، 16؛ مات. 5:44، 45).
8، 9. ا) ەحوبا نەلىكتەن قىزمەتشىلەرىنە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك كورسەتەدى؟ ٵ) قازىر ٴبىز نە جايلى قاراستىرامىز؟
8 الدىندا ايتىلعانداي، ەحوبا اينىماس ٴزاب. 36:10؛ 103:17؛ دان. 9:4). وسى تارماقتارعا ساي، ەحوبا قىزمەتشىلەرىنە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋىنىڭ سەبەبى — ولار ونى بىلەدى، ودان قورقادى، ونى سۇيەدى جانە زاڭدارىن ورىندايدى. ەحوبا اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىن وزىنە وسىلاي شىنايى عيبادات ەتەتىندەرگە عانا كورسەتەدى.
سۇيىسپەنشىلىگىن وزىمەن تىعىز قارىم-قاتىناستاعى ادامدارعا، ياعني قىزمەتشىلەرىنە تانىتادى. بۇعان ٴداۋىت پاتشا مەن دانيال پايعامباردىڭ سوزدەرى ايعاق. ٴداۋىت بىلاي دەگەن: «ٶزىڭدى بىلەتىندەرگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىڭدى... كورسەتە بەرشى. ەحوبا وزىنەن قورقاتىندارعا ماڭگى باقي اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتادى». ال دانيال بولسا بىلاي دەگەن: «ۋا، شىنايى قۇداي ەحوبا، سەن... ٶزىڭدى ٴسۇيىپ، زاڭدارىڭدى ورىندايتىندارعا اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتاتىن قۇدايسىڭ!» (9 ەحوبانىڭ قىزمەتشىسى بولماي تۇرعاندا، ٴبىز ونىڭ بارلىق ادامزاتقا كورسەتەتىن سۇيىسپەنشىلىگىن سەزىندىك (ٴزاب. 104:14). ال شىندىققا كەلگەن سوڭ، ونىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىنە دە بولەنە باستادىق. ەحوبا ٴتىپتى: «مەنىڭ ساعان دەگەن اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىم سۋىمايدى»،— دەپ ۋادە ەتەدى (يشايا 54:10). ونىڭ قىزمەتشىسى ٴداۋىت «ەحوبا وزىنە ادال ادامعا ەرەكشە كوڭىل بولەتىنىنە» كوز جەتكىزگەن (ٴزاب. 4:3). ەحوبانىڭ بىزگە وسىلاي ەرەكشە كوڭىل بولەتىنى ٴبىزدى نە ىستەۋگە تالپىندىرۋى كەرەك؟ ٴزابۇر جىرشىسى: «اقىلى بارلار وسى جايتتاردى بايقايدى، ەحوبانىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىنە مۇقيات دەن قويادى»،— دەپ جاقسى ايتىپ كەتكەن (ٴزاب. 107:43). ەحوبانىڭ بەرگەن وسى كەڭەسىن ويدا تۇتىپ، قازىر ٴبىز ونىڭ قانداي ٷش جولمەن بىزگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتاتىنىن جانە ٴبىز ونىڭ يگىلىگىن قالاي كورىپ جۇرگەنىمىزدى قاراستىرىپ كەتەيىك.
ەحوبانىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ يگىلىگىن كورۋ
10. قۇدايدىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى ماڭگى ەكەندىگىنىڭ ٴبىز ٷشىن قانداي يگىلىگى بار؟ (ٴزابۇر 31:7)
10قۇدايدىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى ماڭگى. اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ وسى سيپاتى 136 نشى ٴزابۇر جىرىندا 26 رەت ايتىلادى. بۇل جىر: «ەحوباعا العىس ايتىڭدار، ويتكەنى ول ىزگى، اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى ماڭگى»،— دەپ باستالادى (ٴزاب. 136:1). ال 2-تارماقتان 26-تارماققا دەيىن «ويتكەنى ونىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى ماڭگى» دەگەن سوزدەر ٵر تارماقتا قايتالانىپ وتىرادى. بۇل جىردان ەحوبا قىزمەتشىلەرىنە اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىن سان ٴتۇرلى جولمەن تانىتاتىنىن كورەمىز. ال «ويتكەنى ونىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى ماڭگى» دەگەن سوزدەردىڭ كوپ رەت قايتالانۋى ەحوبانىڭ ٶز حالقىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى ەش قۇبىلمايتىنىن كورسەتەدى. ول قىزمەتشىسىنە قاتتى باۋىر باسىپ، ٶمىردىڭ اشتى-تۇشىسىندا ونى ەش تاستامايدى. قۇدايىمىزدىڭ بىزدەن تەز-اق تەرىس اينالىپ كەتپەيتىنى نەتكەن جۇبانىش! ٴبىز مۇنىڭ قانداي يگىلىگىن كورەمىز؟ ەحوبا قاتتى باۋىر باسىپ، ٴبىزدى ەش تاستامايتىنىن بىلسەك، بىزدە قيىنشىلىققا توزەتىن كۇش بولادى، قۋانىشىمىزدى جوعالتپايمىز جانە ٶمىر جولىنان اۋىتقىمايمىز (ٴزابۇر 31:7 وقىڭىز).
11. ٴزابۇر 86:5 كە ساي، ەحوبانى كەشىرىمدى بولۋعا نە تالپىندىرادى؟
11اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى قۇدايدى كەشىرۋگە تالپىندىرادى. ەحوبا ادامنىڭ كۇناسىنا شىن وكىنىپ، جامان جولىنان قايتقانىن كورسە، ونى كەشىرەدى. بۇعان قوزعاۋ بولاتىن — ونىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى. بۇل جايىندا ٴداۋىت: «ول... ٴبىزدى كۇنالارىمىزعا قاراپ جازالامايدى، ەسەمىزدى دە زاڭسىزدىعىمىزعا ساي قايتارمايدى»،— دەگەن (ٴزاب. 103:8—11). كۇنا جاساعاندا ار-ۇجدانى ادامدى قالاي ازاپتايتىنىن ٴداۋىت ٶز باسىنان وتكەردى. ٴبىراق ول ەحوبانىڭ «كەشىرۋگە دايىن قۇداي» ەكەنىن دە ٴتۇسىندى. قىزمەتشىسىن كەشىرۋگە ەحوبانى نە تالپىندىرادى؟ ٴزابۇر 86:5 تە (وقىڭىز) جازىلعانداي، ەحوباعا ارقا سۇيەپ، ودان كەشىرىم سۇراعانداردىڭ ەشقايسىسىنان ول «اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىن ايامايدى».
12، 13. بۇرىنعى قاتەلىكتەرى ٷشىن ٵلى دە ٶزىن كىنالاپ جۇرگەن ادامعا نە كومەكتەسەدى؟
12 كۇنا جاساعاندا ٶزىمىزدى جامان سەزىنگەنىمىز ورىندى. سونىڭ ارقاسىندا ٴبىز وكىنىپ، تۇزەلۋگە تىرىسامىز. دەسە دە قۇدايدىڭ كەيبىر قىزمەتشىلەرى وتكەن قاتەلىكتەرىن ويلاي بەرىپ، ٴتۇڭىلىپ جۇرگەن. «قانشا وكىنسەم دە، ەحوبا مەنى كەشىرە المايدى» دەپ جۇرەكتەرى ولاردى ايىپتاي بەرگەن. ٴسىز دە وسىنداي كۇي كەشىپ جۇرسەڭىز، مىنا شىندىققا دەن قويىڭىز: ەحوبا راسىندا دا سىزگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋعا اسىق.
جوح. 1-ح. 1:7). ەگەر قانداي دا ٴبىر اعاتتىعىمىز ٷشىن جانىمىز قينالىپ جۇرسە، ەحوبا وكىنگەن ادامدى كەشىرۋگە اسىق ەكەنىن ەستە ۇستايىق. ٴداۋىت اينىماس سۇيىسپەنشىلىك پەن كەشىرىمدىلىكتىڭ بايلانىسى بار ەكەنىن كورسەتكەن. «كوك جەردەن قانشا جوعارى بولسا، ونىڭ وزىنەن قورقاتىندارعا دەگەن اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى دە سونشا زور. شىعىس باتىستان قانشا قاشىق بولسا، ول بىزدەن قىلمىستارىمىزدى سونشا قاشىقتاتتى»،— دەپ جازدى ول (ٴزاب. 103:11، 12). راسىندا دا، ەحوبا «جومارتتىقپەن كەشىرەدى» (يشايا 55:7).
13ٴبىز مۇنىڭ قانداي يگىلىگىن كورەمىز؟ قاتەلىكتەر جاساساق تا، ٴبىز ەحوباعا تازا ار-ۇجدانمەن قۋانا قىزمەت ەتە الامىز. ويتكەنى «يسانىڭ قانى ٴبىزدى بارلىق كۇنادان تازارتادى» (14. داۋىت قۇدايدىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى جايىندا نە دەدى؟
14قۇدايدىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى — بىزگە رۋحاني قورعانىش. ٴداۋىت ەحوباعا بىلاي دەپ دۇعا ەتكەن: «سەن مەنىڭ جاسىرىناتىن پانامسىڭ؛ ٵرقاشان پالەدەن ساقتايسىڭ. مەنى قۇتقارىپ، اينالامدى قۋانىشتى داۋىسقا تولتىراسىڭ... ەحوباعا ارقا سۇيەيتىندەر ونىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىنە بولەنەدى [سوزبە-ٴسوز: اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى قورشاپ تۇرادى]» (ٴزابۇر 32:7، 10). ەجەلدە قالانى قورشاي تۇرعىزىلعان قابىرعالار حالىقتى جاۋدان ساقتاعانداي، ەحوبانىڭ كورسەتەتىن اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى دە قىزمەتشىسىن رۋحاني قاۋىپ-قاتەردەن قورعايدى، ياعني ونى ەحوبامەن قارىم-قاتىناسىن بۇزاتىن كەز كەلگەن نارسەدەن ساقتايدى. بۇعان قوسا، اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ ارقاسىندا ەحوبا ٴبىزدى وزىنە جاقىنداتادى (ەرم. 31:3).
15. نەگە ٴداۋىت ەحوبانىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىن قامالعا، قورعانعا جانە پاناعا تەڭەگەن؟
15 داۋىت قۇدايدىڭ ٶز حالقىن قالاي قورعايتىنىن تاعى بىلاي سيپاتتاعان: «ول ماعان اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتادى؛ ول — مەنىڭ قامالىم، مىقتى قورعانىم ٵرى قۇتقارۋشىم؛ ول — مەنىڭ قالقانىم، سودان پانا تابامىن». سونداي-اق ول: «سەن مەنىڭ قاۋىپسىز پانامسىڭ، ماعان اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتاسىڭ»،— دەپ جازدى (ٴزاب. 59:17؛ 144:2). نەگە ٴداۋىت ەحوبانىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىن قامالعا، قورعانعا جانە پاناعا تەڭەگەن؟ ويتكەنى ٴبىز جەردىڭ قاي بۇرىشىندا ٶمىر سۇرمەيىك، ەحوبامەن باعالى قارىم-قاتىناسىمىزدى ساقتاۋىمىز ٷشىن، ول ٴبىزدى بارىنشا قورعايدى. تەك وعان قىزمەت ەتسەك بولعانى. بۇعان 91 ٸنشى ٴزابۇر جىرى تاعى ٴبىر دالەل. بۇل جىردى جازعان ادام ەحوباعا بىلاي دەگەن: «سەن مەنىڭ پانام ٵرى قورعانىمسىڭ» (ٴزاب. 91:1—3، 9، 14). وسى ويدى مۇسا پايعامبار دا ايتقان. ول ٶمىرىنىڭ سوڭىندا مىناداي ادەمى سوزدەردى جازدى: «قۇداي ەجەلدەن بەرگى قورعانىڭ، ونىڭ ماڭگى قولى سەنى دەمەيدى» (مۇس. 5-ج. 33:27). «ونىڭ ماڭگى قولى سەنى دەمەيدى» دەگەن سوزدەردەن ەحوبا جايلى نە بىلەمىز؟
16. ٴبىز قانداي ەكى نارسەگە سەنىمدىمىز؟ (ٴزابۇر 136:23)
16 ەحوبا قورعانىمىز بولعاندىقتان، ٴبىز ٶزىمىزدى قاۋىپسىز سەزىنەمىز. سوندا دا كەيدە ۇنجىرعامىز ٴتۇسىپ، ەڭسەمىزدى كوتەرە الماي قالاتىن كەزدەر بولادى. سول كەزدە ەحوبا نە ىستەيدى؟ (ٴزابۇر 136:23 وقىڭىز). ول جىعىلعان قىزمەتشىسىن اقىرىن عانا قولىمەن دەمەپ تۇرعىزىپ، ەڭسەسىن تىكتەۋگە كومەكتەسەدى (ٴزاب. 28:9؛ 94:18). ٴبىز مۇنىڭ قانداي يگىلىگىن كورەمىز؟ ٴبىز ەحوباعا ٵرقاشاندا ارقا سۇيەي الامىز، سوندىقتان ٴبىز ەكى نارسەگە سەنىمدىمىز: 1) جەردىڭ قاي بۇرىشىندا بولساق تا، ەحوبا — ٴبىز ٷشىن قورعان؛ 2) ەحوبا بىزگە وتە قامقور.
ەحوبانىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى بىزگە قانداي سەنىمدىلىك بەرەدى؟
17. ەحوبانىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ ارقاسىندا ٴبىز نە نارسەگە سەنىمدىمىز؟ (ٴزابۇر 33:18—22)
17 سونىمەن، وسى ماقالادان بىلگەنىمىزدەي، باسىمىزعا قانداي قيىندىق تۇسپەسىن، ەحوبا بىزگە مىنسىزدىك ساقتاپ، ونىمەن قارىم-قاتىناسىمىزدى ساقتاپ قالۋعا كومەكتەسەدى (قور. 2-ح. 4:7—9). ەرەميا پايعامبار بىلاي دەگەن: «ەحوبانىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ ارقاسىندا تۇگەل جويىلىپ كەتپەدىك، ونىڭ مەيىرىمى ەشقاشان سارقىلمايدى» (ەرم. ز. 3:22). ەحوبانىڭ بىزگە دەگەن اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى ەشقاشان سۋىمايتىنىنا كامىل سەنسەك بولادى. ويتكەنى ٴزابۇر جىرشىسى ايتقانداي، «ەحوبا وزىنەن قورقاتىندارعا، اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىنە ٷمىت ارتاتىندارعا نازارىن تىگەدى» (ٴزابۇر 33:18—22 وقىڭىز).
18، 19. ا) قانداي ويلاردى ەستە ۇستاۋىمىز كەرەك؟ ٵ) كەلەسى ماقالادا نە جايلى تالقىلايمىز؟
18 وسى ماقالاداعى ەستە ۇستاۋ كەرەك ويلاردى ٴبىر شولىپ وتەيىك. ەحوباعا قىزمەت ەتپەس بۇرىن، ٴبىز ونىڭ بارلىق ادامزاتقا تانىتاتىن سۇيىسپەنشىلىگىنە كەنەلدىك. ال وعان عيبادات ەتە باستاعالى ٴبىز ونىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ دە يگىلىگىن كورىپ كەلەمىز. وسى اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ ارقاسىندا ەحوبا ٴبىزدى قۇدىرەتتى قولىمەن قورعايدى، ٴبىزدى ٵردايىم وزىنە جاقىن تارتادى جانە بىزگە قاتىستى نيەتىن ورىندايدى. ول دوستىعىمىزدىڭ ماڭگىلىككە جالعاسقانىن قالايدى! (ٴزاب. 46:1، 2، 7). سوندىقتان قانداي قيىندىققا ۇشىراساق تا، ەحوبا بىزگە مىنسىزدىگىمىزدى ساقتاپ، ادال بولىپ قالۋعا كۇش بەرەدى.
19 سونىمەن، ٴبىز ەحوبا ٶزىنىڭ قىزمەتشىلەرىنە قالاي اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتاتىنىن بىلدىك. بۇل قاسيەتتى ول ٴبىر-بىرىمىزگە دە تانىتقانىمىزدى قالايدى. ٴبىر-بىرىمىزگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋدىڭ جولدارىن كەلەسى ماقالادان بىلەمىز.
136-ٵن ەحوبا «قارىمتاڭدى تولىعىمەن» قايتارادى
^ 5-ابزاس اينىماس سۇيىسپەنشىلىك دەگەن قانداي قاسيەت؟ ەحوبا ونى كىمدەرگە تانىتادى؟ ولار ٷشىن اينىماس سۇيىسپەنشىلىكتىڭ قانداي يگىلىگى بار؟ بۇل سۇراقتارعا وسى جانە كەلەسى ماقالادا جاۋاپ الامىز.
^ 4-ابزاس ەحوبا اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىن مولىنان تانىتاتىنى باسقا دا تارماقتاردا ايتىلادى. ولار: پاتشالار 1-جازبا 3:6؛ شەجىرەلەر 2-جازبا 1:8؛ ٴزابۇر 106:7؛ ەرەميانىڭ زارى 3:32.
^ 54-ابزاس سۋرەت سيپاتتاماسى: ەحوبا بۇكىل ادامزاتقا، سونىڭ ىشىندە قىزمەتشىلەرىنە دە سۇيىسپەنشىلىك تانىتادى. قالاي تانىتاتىنىنىڭ كەيبىر جولدارى دوڭگەلەك سۋرەتتەردە كورسەتىلگەن. سولاردىڭ ەڭ ماڭىزدىسى — تولەم قۇرباندىعى.
^ 62-ابزاس سۋرەت سيپاتتاماسى: ەحوبانىڭ قىزمەتشىسى بولىپ، تولەمگە سەنەتىندەرگە ول ەرەكشە كوڭىل بولەدى. بۇكىل ادامزاتقا تانىتاتىن سۇيىسپەنشىلىگىنە قوسا، ەحوبا قىزمەتشىلەرىنە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتادى. قالاي تانىتاتىنىنىڭ كەيبىر جولدارى دوڭگەلەك سۋرەتتەردە كورسەتىلگەن.