1, 2. (a) Efinamhango lilipi tali longo kovashikuli vaJesus fiyo okunena? (b) Ovatondi ova kendabala shi fike peni okuxulifa po oshiwana shaKalunga, noshidjemo osha li shike?

 ESHI Jesus a li ta hokololifwa kuPilatus, oo a li omupanguli munenenene muJudea, okwa li e mu nyamukula ehe na oumbada nokwa tumbula efinamhango olo tali longo kovashikuli vaye fiyo okunena, a ti: “Ouhamba wange kau fi womounyuni ou; ouhamba wange ngeno womounyuni ou, ovapiya vange ngeno va lwa, ndi ha yandjwe kOvajuda. Ndelenee pamha ouhamba wange kau fi [waamu].” (Joh. 18:36) Nonande Pilatus okwa li a dipaifa Jesus, ka li lela a pondola sha, molwaashi Jesus okwa li a nyumunwa konima yomafiku onhumba. Ovapangeli vaRoma, osho sha li shinaenghono pefimbo opo, ova li tava kendabala okuxulifa po eongalo lopaKriste, ashike inava pondola. Ovakriste ova kala nokutandavelifa etumwalaka lOuhamba keshe pamwe. — Kol. 1:23.

² Konima eshi Ouhamba wa dikwa po mo 1914, omapangelo amwe omanaenghono mondjokonona okwa kala taa kendabala okuxulifa po oshiwana shaKalunga. Ashike kape na nande olimwe la dula oku shi xulifa po. Eengudu dopapolotika nosho yo omapangelo mahapu okwa kala taa fininike oshiwana shaKalunga shi kufe ombinga moinima yopapolotika ile moita, ashike inaa pondola sha. Kunena, ovapangelwa vOuhamba waKalunga konyala ove li moiwana aishe kombada yedu. Ndele nande ongaho, otwa hangana tu li oumwainafana womounyuni aushe, noihatu kufa nande ombinga moinima yopapolotika younyuni ou. Oukumwe wetu otau yandje oumbangi wa yela kutya Ouhamba waKalunga otau pangele nonokutya Jesus Kristus e li Ohamba yao ota twikile okuwilika, okukoshola nokwaamena ovapangelwa vaye. Tala kunghee a kala te shi ningi. Didilika yo nghee a kala ta kwafele ovashikuli vaye va findane meemhangu di na sha nokupopila omufika wavo wokukala vehe ‘fi oshitukulwa shounyuni ou,’ nokungaho, otashi ka pameka eitavelo loye. — Joh. 17:14.

3, 4. (a) Oiningwanima ilipi ya li ya ningwa konima eshi Ouhamba wa dikwa po? (b) Mbela oshiwana shaKalunga osha kala shi udite ko ashishe osho sha kwatelwa mo mokuhakufa ombinga moinima yopapolotika? Shi yelifa.

³ Konima eshi Ouhamba wa dikwa po, meulu omwa li mwa tukuluka olwoodi ndele Satana ta umbilwa kombada yedu. (Lesha Ehololo 12:7-10, 12.) Kombada yedu nako okwa li yo kwa tukuluka oita oyo ya li ya yeleka etokolotoko lovapiya vaKalunga. Ova li va tokola okushikula oshihopaenenwa shaJesus nokukala vehe fi  oshitukulwa shounyuni. Ashike potete kava li naanaa ve shii kutya otashi pula eenghendabala di fike peni opo va diinine omufika wavo wokuhakufa ombinga moinima aishe yopapolotika.

⁴ Pashihopaenenwa, Embo eti-6 lo-Millennial Dawn, a Omumwatate ta kwatwa po molwoilonga yokuudifa olo la li la nyanyangidwa mo 1904, ola li la ladipika Ovakriste va henuke okukufa ombinga moita. Ola yandjele yo eetepo kutya ngeenge Omukriste okwa fininikwa a ye moita, na dimine ashike okulonga oilonga oyo inai kwatela mo okulwa. Nongeenge okwa tuminwa kolwoodi shihe li pahalo laye, na kendabale aha dipae nande omunhu. Omumwatate Herbert Senior wokoBritania, oo a ninginifwa mo 1905, okwa li a popya kombinga yoshinima osho a ti: “Ovamwatate ova li va lyalyakana, molwaashi kava li naanaa ve udite ko kutya osha puka okuya moukwaita nelalakano lokulonga oilonga oyo inai kwatela mo okulwa.”

5. Oshungonangelo ye 1 Septemba 1915 oya li ya kwafela ngahelipi ovamwatate va ude ko nawa kutya oshike sha kwatelwa mokuhakufa ombinga moita?

⁵ Oshungonangelo yOshiingilisha ye 1 Septemba 1915 oya li ya yandja ouyelele kombinga yoshinima osho. Oya li ya popya shi na sha neetepo olo la yandjelwe membo Studies in the Scriptures, ya ti: “Katu shii naanaa ngeenge okudimina okuya moukwaita nelalakano loku ka longa oilonga oyo inai kwatela mo okulwa otashi nyono po omifikamhango dopaKriste.” Ndele ongahelipi ngeenge Omukriste okwa lombwelwa kutya ota yashwa ngeenge ina hala okudjala oikutu youkwaita ile okuya moukwaita? Oshungonangelo oyo oya tile: “Mbela shilipi tashi ka kala shi li xwepo momadipao aa opavali, okuyashwa molwaashi u li omudiinini noho dulika komulandu oo wa tulilwa po ovanhu kOhamba yOmbili ile okuyashelwa moita eshi to longele eehamba dokombada yedu nokuyambidida oilonga yado oyo i li omhinge nomahongo Ohamba yetu yomeulu? Shi na sha nomafyo oo opavali, fye ohatu ka hoolola po okufya molwaashi tu li ovadiinini kOhamba yetu yomeulu.” Ndele nande ongaho, oshitukulwa shOshungonangelo oyo osha li sha xula netumbulo tali ti: “Itatu ti kutya osho osho nashi ningwe. Ndele ohatu popi ashike etaleko letu.”

6. Oshike we lihonga moshihopaenenwa shomumwatate Herbert Senior?

⁶ Ovamwatate vamwe ova li ve udite filufilu kutya osha puka okuyambidida etangakwaita, nova li ve lilongekida okutaalela oilanduliko yokwaanya okuyambidida oita kutya nee omonghedi ilipi. Omumwatate Herbert Senior, oo a popiwa metetekelo, okwa ti: “Ngha li ndi wete pe na eyooloko pokati kokuyelula moshikepa oikuti [oilonga oyo inai kwatela mo okulwa] nokutula oikuti oyo kondjebo u umbe.” (Luk. 16:10) Omumwatate oo okwa li a tulwa modolongo omolwokwaanya okuya moukwaita. Ye novamwatate vamwe vane ova li vamwe vomovanhu 16 ovo va li va anya okuya moita. Vamwe ova li va dja momalongelokalunga amwe e lili. Aveshe ovo 16 ova li modolongo yaRichmond moBritania oule wefimbo lonhumba. Pomhito imwe, omumwatate Herbert navakwao ova li va twalwa noshikepa meholeko konhele oko kwa li taku lwilwa muFransa, opo ngeno va ka dipawe. Ova li va tulwa momukweyo komesho yovakwaita opo ngeno va yashwe, ashike inava yashwa vali. Ponhele yaasho, ova li va tokolelwa eedula omulongo modolongo.

7. Oshiwana shaKalunga osha li sha uda ko shike eshi Oita

 ⁷ Eshi Oita Itivali yOunyuni ya hovela, oshiwana shaKalunga ashishe osha li shi udite ko filufilu kutya oshike sha kwatelwa mo mokuhakufa ombinga moinima yopapolotika nonokutya oshike shi na okuninga ngeenge osha hala okushikula oshihopaenenwa shaJesus. (Mat. 26:51-53; Joh. 17:14-16; 1 Pet. 2:21) Pashihopaenwa, mOshungonangelo yOshiingilisha ye 1 Novemba 1939 omwa li oshitukulwa shididilikwedi shi na oshipalanyole “Okuhenombinga,” osho sha ti: “Efinamhango olo li na okutulwa moilonga kovanhu ovo va ninga ehangano naJehova ololo kutya kave na okukufa nandenande ombinga moita oyo i li pokati koiwana.” Omumwatate Simon Kraker, oo lwanima a ka longela keembelewa detu da kula koBrooklyn, moNew York, okwa popya shi na sha noshitukulwa osho a ti: “Onda li nde lihonga kutya oshiwana shaKalunga oshi na okukala tashi pange ombili nakeshe umwe, kutya nee opefimbo loita.” Eendja dopamhepo odo oda li da yandjwa pefimbo noda li da kwafela oshiwana shaKalunga shi lilongekidile omapataneko oo inashi shakeneka nale e na sha noudiinini washo kOuhamba.

8, 9. Exunganeko lomuyapostoli Johannes ola li la wanifwa ngahelipi?

⁸ Omuyapostoli Johannes okwa li a xunganeka kutya konima yokudikwa po kwOuhamba mo 1914, ongadu, Satana Ondiaboli, oya li tai ka kendabala okuxulifa po aveshe ovo tava yambidida Ouhamba  waKalunga, moku va pombela omulonga wopafaneko, oo tau faneke omapataneko. b (Lesha Ehololo 12:9, 15.) Exunganeko olo ola li la wanifwa ngahelipi? Okudja mo 1920 nasha okuyuka komesho, oshiwana shaKalunga osha kala tashi patanekwa neenghono. Ngaashi ashike sha li sha ningilwa ovamwatate vahapu ovo va li muAmerika lokOlundume pefimbo lOita Itivali yOunyuni, omumwatate Kraker naye okwa li a tulwa modolongo omolwoudiinini waye kOuhamba waKalunga. Ovanhu ovo va li va tulwa meedolongo mOilongo ya Hangana pefimbo loita molwaashi va anya okuya moita eepersenda di dulife po 66 ova li Eendombwedi daJehova.

⁹ Ondiaboli novashikuli vayo ova li va halelela okuteya po oudiinini wovapangelwa vOuhamba, kashi na nee mbudi kutya omoshilongo shilipi. MuAfrica, Europa nomOilongo ya Hangana, ovamwatate ova li va twalwa keemhangu nokutulwa momitumba. Molwaashi ova li va tokola okuhakufa ombinga moita, ova li va dengwa nokweehamekwa nokutulwa meedolongo. Oshiwana shaKalunga osha li sha hepekwa neenghono muNdowishi molwaashi kasha li sha hala okusaluta Hitler ile okuya moita. Otaku tiwa kutya 6 000 lwaapo ova li va tulwa modolongo pefimbo lepangelo loNazi. Eendombwedi di dulife pe 1 600, domuNdowishi naado dihe fi damo, oda li da fila momake ovahepeki. Ndele nande ongaho, Ondiaboli kaya li ya dula eenghono oshiwana shaKalunga. — Mark. 8:34, 35.

10. ‘Edu’ otali faneke shike, nongahelipi la li la amena oshiwana shaKalunga?

¹⁰ Ehololo ola ti kutya ‘edu,’ olo tali faneke ovanhu vomounyuni ovo ve na ondjele, otali ka pona po omeva “omulonga” womahepeko, oo a taalela oshiwana shaKalunga. Ongahelipi oshitukulwa shexunganeko olo sha kala tashi wanifwa? Momukokomoko womido omilongo okudja pOita Itivali yOunyuni, ‘edu’ ola kala tali amene ovo hava yambidida noudiinini Ouhamba wopaMessias. (Lesha Ehololo 12:16.) Pashihopaenenwa, eemhangu dihapu dopombada oda kala tadi popile oufemba wEendombwedi daJehova u na sha nokuhakufa ombinga moita nosho yo moinima oyo tai xumifa komesho omhepo youkwashiwana. Paife natu ka konakoneni omafindano a fimanenena oo Jehova a pa oshiwana shaye meemhangu di na sha nokupopila omufika washo wokuhakufa ombinga moita. — Eps. 68:21.

11, 12. Omumwatate Sicurella naThlimmenos ova li va taalela eshongo lilipi, noshidjemo osha li shike?

¹¹ Oilongo ya Hangana. Anthony Sicurella novamwaina vatano ova tekulwa kovadali vavo ovo va li Eendombwedi. Anthony okwa li a ninginifwa e na omido 15. Eshi a wanifa omido 21, okwa li a ka shiivifila oshikondo shokukuta ovanhu moukwaita kutya ye oku li omukalele welongelokalunga. Konima yomido mbali, mo 1950, okwa li a tula mo eindilo a talike ko kutya oku li umwe womwaavo ihava kufa ombinga moita omolweliudo lavo. Nonande ombelewa yokuninga omapekapeko yomoshitukulwalongo kaya li i wete pe na oupyakadi, Oshikondo shOuyuki kasha li sha dimina eindilo laye. Oshinima osho osha kala tashi ungaungwa nasho  komhangu yopedu, fiyo sha twalwa kOmhangu yoPombadambada, oyo ya ka popila Anthony. Etokolo olo ola li la etela yo ouwa ovakwashiwana vakwao vomOilongo ya Hangana ovo va li yo va anya okukufa ombinga moita omolweliudo lavo.

¹² Greka. Mo 1983, Iakovos Thlimmenos okwa li a pewa oushima nokutokolelwa odolongo molwaashi ka li a hala okudjala oikutu youkwaita. Eshi a dja modolongo, okwa li a ninga eindilo loilonga yokukala omuvaluli woimaliwa, ashike eindilo laye kala li la tambulwa ko molwaashi okwa li taku tiwa okwa longa omunyonena. Oshinima osho okwa li e shi twala komhangu yaGreka, ashike ka li a popilwa, opo nee okwe shi twala vali kOmhangu yOufemba wOmunhu yaEuropa (ECHR). Mo 2000, Omutumba woPombada wo-ECHR, oo wa li u na ovapanguli 17, owa li wa popila omumwatate oo, netokolo olo ola li la etela yo ouwa ovo va li tava ungaungwa navo nonhondo. Fimbo etokolo olo inali ningwa, ovamwatate vomuGreka ve dulife po 3 500 ova li va talwa ko va longa ominyonena molwaashi va li va tulwa modolongo omolwokuhakufa ombinga moita. Ndele konima yetokolo olo, muGreka omwa li mwa totwa omhango opo ovamwatate ovo vaha talike ko vali ve li ovalongi vominyonena. Kakele kaasho, omido dinini da pita opa li pa totwa omhango oyo ya pitika ovakwashiwana aveshe vomuGreka va kale tava dulu okuhoolola oilonga imwe yopashiwana ngeenge inava hala okuya moukwaita, naashi Ekotamhango laGreka la pepalekwa, omhango oyo oya li ya kwatelwa mo.

13, 14. Oilihongomwa ilipi hatu dulu okulihonga moibofa yopamhangu oyo ya li ya kwatela mo Ivailo Stefanov nosho yo Vahan Bayatyan?

¹³ Bulgaria. Ivailo Stefanov okwa a li a pulwa a ye moukwaita mo 1994, eshi a li e na omido 19. Ashike okwa li a anya okuya moukwaita ile okulonga oilonga oyo inai kwatela mo okulwa, ndele oi kwetelwe komesho kovakwaita. Okwa li a tokolelwa odolongo yodula netata, ashike okwa li a tula mo eindilotalululo pakanghameno loufemba waye wokukala iha kufa ombinga moita omolweliudo. Oshibofa osho hauxuuninwa osha li sha undulilwa ko-ECHR. Mo 2001, ofimbo oshibofa osho inashi konakonwa ko-ECHR, omumwatate Stefanov okwa li a pewa enyamukulo liwa li na sha neindilo laye. Epangelo laBulgaria kala li ashike la ekelashi oshibofa shaye, ndele ola li yo la pa ovakwashiwana aveshe oufemba wokuhoolola okulonga oilonga imwe yopashiwana ngeenge inava hala okuya moukwaita. c

¹⁴ Armenia. Mo 2001, Vahan Bayatyan okwa li a wanifa omido odo omunhu ha kala a teelelwa a ye moukwaita. d Ndele okwa li a anya okuya moukwaita omolweliudo laye. Oshinima osho okwa li e shi twala keemhangu domoshilongo, ndele kape na nande oimwe ye mu popila. Okwa li a pewa ehandukilo muSeptemba 2002 lokukala modolongo oule womido mbali netata, ndele okwa kala mo ashike eemwedi omulongo netata. Eshi a dja mo, okwa pula o-ECHR i talulule oshibofa shaye. Ndele mo 27 Oktoba 2009 Omhangu oyo oya li ye mu pa oushima. Omolwetokolo olo, ovamwatate vomuArmenia, ovo va li monghalo ya faafana, ova li tava monika va fa vehe na apa tava henukile. Ndele Omutumba woPombada wo-ECHR owa li wa talulula etokolo olo. Mo 7 Juli 2011,  Omhangu oyo oya li ya popila Vahan Bayatyan. Eshi osho sha li oshikando shotete o-ECHR ya dimina kutya oufemba wovanhu ovo ihava kufa ombinga moita omolweliudo nomolweitavelo lavo owa pumbwa okwaamenwa pakanghameno loufemba wokukala nemanguluko lokupopya, nowokukala metokumwe neliudo ile nelongelokalunga lavo. Kungaho, etokolo olo ola li la popila oufemba wEendombwedi nowovanhu omamiliyona omafele ovo va li moilongo oyo i li koshi yOngongahangano yaEuropa. e

15. Omolwashike oshiwana shaKalunga ihashi kufa ombinga moinima oyo tai xumifa komesho omhepo youkwashiwana?

¹⁵ Oshiwana shaJehova ohashi kala alushe shidiinini kOuhamba wopaMessias nomolwaasho ihashi kufa ombinga moita nosho yo moinima oyo tai xumifa komesho omhepo youkwashiwana. Eshi Oita Itivali yOunyuni ya hovela, omhepo youkwashiwana oya li ye lihanena mounyuni aushe. Ovakwashiwana vomoilongo ihapu ova kala hava pulwa va ninge eano lokukala ovadiinini koshilongo shavo, va imbe eimbilo lopashiwana ile va salutile epandela loshilongo. Ashike fye otwe liyandjela Jehova nomutima  aushe. (Ex. 20:4, 5) Omolwomufika oo wopaKriste, oshiwana shaJehova osha kala tashi hepekwa neenghono. Ndele nande ongaho, natango Jehova okwa kala ta longifa ‘edu’ li pone po omapataneko onhumba, oku shi popya pafaneko. Didilika nghee Jehova a longifa Kristus opo e tu pe omafindano amwe a fimanenena moshinima eshi. — Eps. 3:9.

16, 17. Lillian naWilliam Gobitas ova li va taalela eshongo lilipi, nowe lihonga mo shike moshibofa shi na sha navo?

¹⁶ Oilongo ya Hangana. Mo 1940, Omhangu yoPombadambada yomOilongo ya Hangana oya li ya pa oushima Eendombwedi daJehova moshibofa osho sha li pokati koMinersville School District nooGobitis. Lillian Gobitas, f womido 12, nomumwainamati William, womido 10, ova li ovadiinini kuJehova nomolwaasho ova li va anya filufilu okusalutila epandela ile okuninga eano lokukala ovadiinini koshilongo, naasho osha li she va tefa mo mofikola. Omhangu yoPombadambada eshi ya talulula oshibofa osho, oya li ya popila ofikola, molwaashi kutya oya katuka metwokumwe nekotamhango nokungaho oya li vati tai xumifa komesho “oukumwe woshiwana.” Etokolo olo lopamhangu ola li la ningifa omahepeko a lunde pombada. Ounona vahapu vEendombwedi ova li va tewa mo meefikola, novamwatate ova li va kanifa oilonga yavo yokulikongela omboloto navahapu ova li va hepekwa mokuponokelwa nonyanya kovatondi. Embo The Lustre of Our Country ola ti: “Eshi Eendombwedi da li tadi hepekwa okudja mo 1941 fiyo 1943, oo omahepeko manenenene mondjokonona yaAmerika mefelemudo eti-20 a ningwa omolwoutondwe welongelokalunga.”

¹⁷ Ovatondi vaKalunga kava li lela va pondola sha. Mo 1943, Omhangu yoPombadambada oya li ya ungaunga noshibofa shimwe vali sha yukila kwaasho shooGobitas, osho osha li pokati ko-West Virginia State Board of Education naBarnette. Pomhito oyo, Omhangu oyo oya li ya popila Eendombwedi daJehova. Osho osha li oshikando shotete Omhangu oyo ya lundulula etokolo layo meni lefimbo lixupi. Konima eshi kwa ningwa etokolo olo, omahepeko oo a li haa ningilwa ovapiya vaJehova moipafi okwa li a shuna lela pedu. Nokudja opo, oufemba wovakwashiwana aveshe mOilongo ya Hangana owa kala wa fimanekwa.

18, 19. Pablo Barros okwa ti kutya oshike sha li she mu kwafela a kale a pama, nongahelipi hatu dulu okushikula oshihopaenenwa shaye?

¹⁸ Argentina. Pablo Barros, fimbo a li e nomido 8, naHugo Barros, fimbo a li e nomido 7, ova li va tewa mofikola mo 1976 eshi va anya okusalutila epandela. Efiku limwe, omukulunhufikola womukainhu okwa li a undula Pablo noku mu denga momutwe. Okwa li a lombwela Pablo naHugo va fyaale po konima eshi ofikola ya dimbuka oule wovili, nokwa li e va fininika va kufe ombinga moinima oyo tai xumifa komesho omhepo youkwashiwana. Pablo okwa li a popya shi na sha nonghalo oyo a ti: “Ngeno kapa li ekwafo laJehova, ngeno inandi dula okukanyatela oudiinini wange eshi nda li handi yelekwa.”

¹⁹ Eshi oshinima osho sha twalwa komhangu, omupanguli okwa li a popila etokolo lofikola lokuta mofikola Pablo naHugo. Ndele oshibofa osho osha li sha talululwa kOmhangu yoPombadambada yomoArgentina. Mo 1979, Omhangu oyo kaya li ya popila etokolo lomhangu yopedu; oya ti: “Ehandukilo olo [lokuta  mo ounona mofikola] oli li omhinge noufemba wokulihonga (Okatendo 14 kekotamhango) nosho yo oshinakuwanifwa shEpangelo shokushilipaleka kutya ounona ova mona ehongo lopetameko (Okatendo 5).” Ounona vEendombwedi 1 000 lwaapo ova li va mona ouwa omolwetokolo olo. Vamwe inava tewa mo vali mofikola navakwao ova li va shunifwa meefikola, ngaashi Pablo naHugo.

20, 21. Ongahelipi oshibofa osho sha li sha kwatela mo Roel naEmily Embralinag tashi pameke eitavelo loye?

²⁰ Filipine. Mo 1990, Roel Embralinag, g oo a li e na omido 9 nosho yo omumwainakadona Emily, womido 10, ova li va tewa mofikola pamwe navakwao vEendombwedi 66 lwaapo molwaashi va li inava salutila epandela. Leonardo, xe yaRoel naEmily, okwa li a ya a ka popye nelelo lofikola kombinga yoshinima osho, ashike inashi kwafa sha. Eshi onghalo ya naipala, Leonardo okwa ninga eindilo opo oshinima osho shi talululwe kOmhangu yoPombadambada, nonande ka li e na oimaliwa nosho yo hahende woku mu kalela po. Oukwaneumbo oo owa li wa ilikana kuJehova wa mana mo opo e u pe ewiliko. Lwopokati opo, ounona ova kala tava yolwa nokushekwa. Leonardo okwa li ta diladila kutya  ke na fiku a findane moshibofa osho molwaashi ka li e nowino washa woinima yopamhangu.

²¹ Lwanima, oukwaneumbo oo owa li wa kalelwa po kuFelino Ganal, hahende oo a li ha longele nale ehangano lovashiivimhango la shiivika nawa moshilongo. Pefimbo loshibofa osho, Felino Ganal okwa li a fiya po oilonga yaye ndele ta ningi Ondombwedi yaJehova. Oshibofa osho osha li sha ya kOmhangu yoPombadambada, noya li ya popila omufika wEendombwedi nokuyandja elombwelo ounona va shunifwe mofikola. Natango, aveshe ovo va li va hala okunyona po oudiinini woshiwana shaKalunga kava li va pondola.

22, 23. (a) Omolwashike hatu findana moibofa ihapu yopamhangu ya kwata moiti? (b) Oumwainafana wetu womounyuni aushe nombili oyo tu na otai yandje oumbangi ulipi?

²² Omolwashike ovapiya vaJehova hava findana moibofa ihapu yapamhangu ya kwata moiti? Ihatu heke ile tu likumbe vamwe okupitila mopolotika. Ndele nande ongaho, otwa kala hatu popilwa kovapanguli ovo vehe na onhondo, nokungaho ova kala tave tu amene komaponokelo a kwata moiti ovapataneki vetu. Kakele kaasho, omatokolo oo okwa kala oihopaenenwa iwa i na sha nanghee oibofa yoludi olo i na okuungaungwa nayo. Nopehe na omalimbililo, Kristus okwa kala te tu kwafele opo tu findane moibofa oyo. (Lesha Ehololo 6:2.) Ndele omolwashike hatu twalifa oikoya oyo keemhangu? Ihatu shi ningi molwaashi ngeno twa hala okutotifa po omilandu dipe dopaveta. Ndele elalakano letu okushilipaleka kutya ohatu twikile okuwanifa po oilonga oyo twa pewa kOhamba yetu Jesus Kristus nopehe na omaimbo asha. — Oil. 4:29.

²³ Ofimbo ovanhu mounyuni va tukaulwa kopolotika nokoutondwe, Ohamba yetu tai pangele, Jesus Kristus, oya kala tai yambidida eenghendabala dovashikuli vayo mounyuni aushe opo va kaleke po omufika wavo wokuhakufa ombinga moinima yopapolotika. Eenghendabala daSatana doku tu tukaula noku tu finda inadi pondola. Ouhamba owa ongela ovanhu omamiliyona ovo “itave lilongo vali oukwaita.” Oumwainafana wetu womounyuni aushe nosho yo ombili oyo i li mokati ketu oi li oshikumwifilonga notai yandje oumbangi uhe fi okupatanekwa kutya Ouhamba waKalunga otau pangele. — Jes. 2:4.