1. Omolwashike okuhopaenena Jesus taku tu ehenifa popepi elela naJehova?

LUHAPU ohatu kendabala okuhopaenena ovanhu ovo twa lenga. Omunhu a denga mbada movanhu aveshe ovo va li ko nale, oo hatu dulu okuhopaenena, oJesus Kristus. Omolwashike mbela? Jesus okwa ti: “Ou okwa mona nge, oye a mona Tate.” (Johannes 14:9) Osho osho shi li ngaho molwaashi Jesus oha hopaenene omaukwatya aXe monghedi ya wanenena. Onghee hano, ngeenge hatu lihongo kombinga yaJesus, kungaho ohatu lihongo yo kombinga yaJehova. Nongeenge ohatu hopaenene Jesus, ohatu ehene popepi elela naJehova, Omunhu munenenene meshito alishe. Oo kau fi tuu oufembanghenda munene!

2, 3. (a) Omolwashike Jehova e tu pa ouyelele u na sha nonghalamwenyo yaJesus, nokwa teelela tu ninge shike? (b) Oshike hatu ka kundafana moshitukulwa eshi nomwaasho tashi landula?

² Jehova okwe tu pa ouyelele mOmbibeli u na sha nonghalamwenyo yaJesus. Omolwashike mbela? Omolwaashi Kalunga ketu okwa hala tu shiive Omona waye opo tu dule oku mu  hopaenena filufilu. (Lesha 1 Petrus 2:21.) Oshihopaenenwa tashi hangwa mOmbibeli osho Jesus e tu tulila po otashi faafanifwa neenghatu. Osho osha hala okutya shike? Jehova okwa hala tu landule eenghatu dOmona, sha hala okutya, tu hopaenene Jesus mukeshe osho a ninga. Oshoshili kutya Jesus okwa li a wanenena, ashike Jehova ina teelela tu hopaenene Omona monghedi ya wanenena. Ponhele yaasho, Jehova okwa hala tu ninge keshe osho hatu dulu tu hopaenene Jesus.

³ Natu ka taleni komaukwatya amwe aJesus mawa. Moshitukulwa eshi, ohatu ka kundafana kombinga yelininipiko nolune laye. Moshitukulwa tashi landula, ohatu ka kundafana kombinga youladi neendunge daye dokuyoolola. Eshi hatu kundafana oukwatya keshe, ohatu ka nyamukula omapulo aa atatu: Oukwatya oo owa hala okutya shike? Ongahelipi Jesus a li e u ulika? Ongahelipi hatu dulu oku mu hopaenena?

4. Okukala omulininipiki osha hala okutya shike?

⁴ Elininipiko oshike? Ovanhu vahapu ovo ve na ounhwa ohava diladila kutya elininipiko oukwatya oo tau ulike kutya omunhu oku na ounghundi noke na omukumo. Ndele mbela osho oshoshili ngoo? Hasho nandenande. Opo omunhu a kale omulininipiki oku na okukala e na omukumo nouladi. Elininipiko olo okuhakala nounhwa nelinenepeko. Opo tu kale ovalininipiki, tete otu na okukala tu na etaleko la yuka li na sha nafye vene. Pashihopaenenwa, emboitya limwe lOmbibeli ola ti: “Elininipiko olo okushiiva nghee tu vanini neenghono momesho aKalunga.” Natango, ngeenge otu valininipiki, itatu ka kala tu udite kutya otu va xwepo tu dule vamwe. (Ovaroma 12:3) Kashi pu kovanhu inava wanenena okuulika oukwatya oo. Ndele ohatu dulu okulihonga okukala ovalininipiki ngeenge otwa dilonga kounene waJehova nokulandula oshihopaenenwa shaJesus.

5, 6. (a) Olyelye omweengeli omukulunhu Mikael? (b) Ongahelipi Mikael a li a ulika oikala yelininipiko?

⁵ Jesus okwa li a ulika ngahelipi elininipiko? Omona waKalunga okwa kala alushe omulininipiki, eshi a li meulu e li omweengeli omunaenghono naashi a li kombada yedu e li omunhu a wanenena. Natu ka taleni koihopaenenwa imwe inini.

⁶ Oikala yaye. Embo lOmbibeli laJuda otali tu lombwele kombinga yonghalamwenyo yaJesus fimbo a li ine uya kombada yedu. (Lesha Judas 9.) E li omweengeli omukulunhu Mikael, Jesus okwa li a “twa eemhata naSatana omolwoshimhu shaMoses.” Konima eshi Moses a fya, Jehova okwa li a fudika oshimhu shaye ponhele opo itapa dulu okumonika kovanhu. (Deuteronomion 34:5, 6) Otashi dulika Ondiaboli ya li ya hala okuyeleka Ovaisrael va longele Jehova monghedi oyo ita hokwa, tava longifa oshimhu shaMoses. Kashi na nee mbudi kutya Ondiaboli oya li i na eemhangela dii dilipi, Mikael okwa li e i kelela nouladi. Embo limwe lomauyelele ola ti kutya outumbulilo “twa eemhata,” owa longifwa yo okuulika ‘keenhamanana dopaveta,’ notashi dulika tau ulike kutya  ‘Mikael okwa li a shonga oufemba wOndiaboli wokukufa po oshimhu shaMoses.’ Ashike omweengeli omukulunhu okwa li e shii kutya eenghonopangelo daye oda ngabekwa. Onghee hano, oshibofa osho okwa li e shi undulila kuJehova, Omutokoli Munenenene, oo oye ashike e na oufemba wokutokola Satana. Jesus ka li tuu a ulika oikala yelininipiko!

7. Ongahelipi Jesus a li a ulika elininipiko monghedi yaye yokupopya nomeenghatu daye?

⁷ Eshi Jesus a li kombada yedu okwa li yo a ulika kutya omulininipiki monghedi yaye yokupopya nosho yo moinima oyo a ninga. Onghedi yaye yokupopya. Jesus ka li ha kala a hala okupewa elitulemo kuvamwe olo inali pumbiwa. Ponhele yaasho, okwa li a hala efimano alishe li yukifwe kuXe. (Markus 10:17, 18; Johannes 7:16) Jesus ka li ha popi novahongwa vaye monghedi oyo tai va ningifa va kale ve udite va fa vehe na eendunge ile inava fimana. Mepingafano naasho, okwa li e va fimaneka nokwa li a ulika kutya okwe ve lineekela moku va pandula omolwomaukwatya avo mawa. (Lukas 22:31, 32; Johannes 1:47) Eenghatu daye. Jesus okwa li a hoolola okukala nonghalamwenyo yanafangwa, sha hala kutya, ehe na oinima ihapu yopamaliko. (Mateus 8:20) Okwa li e na ehalo okulonga oilonga yanafangwa oyo vamwe va li vehe na ehalo okulonga. (Johannes 13:3-15) Okwa tula po yo oshihopaenenwa sha wanenena shelininipiko mokukala omuduliki. (Lesha Ovafilippi 2:5-8.) Molwaashi Jesus ina fa ovanhu ovo vehe hole okudulika kuvakwao omolwounhwa, okwa li a ninga nelininipiko keshe osho Jehova e mu lombwela a ninge, a dulika nokuli “fiyo omefyo.” Osha yela kutya Jesus, Omona womunhu, okwa li ‘omulininipiki momutima.’ — Mateus 11:29.

8, 9. Ongahelipi hatu dulu okuulika elininipiko?

⁸ Ongahelipi hatu dulu okuhopaenena elininipiko laJesus? Oikala yetu. Ngeenge otwe lininipika, otu shii kutya eenghonopangelo detu oda ngabekwa. Onghee hano, otu shii kutya katu na oufemba wokutokola vamwe. Itatu ke va kembaula ile tu kale twa limbililwa omalinyengotomheno avo. (Lukas 6:37; Jakob 4:12) Elininipiko otali ke tu kwafela tu henuke okukala tu lishii ‘unene ouyuki.’ Osho osha hala okutya itatu ka kala tu udite kutya otu li xwepo tu dule ovo vehe na okudula ile omaufembanghenda a fa oo tu na. (Omuudifi 7:16) Ovakulunhuongalo ovalininipiki ihava diladila kutya ove li xwepo ve dule ovamwaxe. Ponhele yaasho, ovafita ovo ovanahole ova ‘tala ko vamwe ve li komesho yavo,’ sha hala kutya, ova tala ko vamwe va fimana ve va dule. — Ovafilippi 2:3; Lukas 9:48.

⁹ Diladila kuW. J. Thorn, oo a kala ta longo e li omupashukili omweendi okudja mo 1894. Konima eshi a kala ta longo oshilonga osho oule womido dihapu, okwa ka pewa oshilonga shokufila oshisho eexuxwa kofaalama yehangano oyo ya li kolundume elela loshitukulwalongo shaNew York. Omafimbo amwe ngeenge e udite kutya oku na  okukala ta longo oshilonga sha fimana, omumwatate Thorn okwa li he lilombwele ta ti: “Kandwi ove kanini kedu. Oshike osho u na opo u kale u na ounhwa?” (Lesha Jesaja 40:12-15.) Oyo kai fi tuu oikala yelininipiko!

10. Ongahelipi hatu dulu okuulika elininipiko okupitila mokupopya nomeenghatu detu?

¹⁰ Okupopya kwetu. Ngeenge otu li ovalininipiki shili, otashi ka kuma onghedi omo hatu popi navamwe. (Lukas 6:45) Ngeenge hatu popi navo, katu na okukala hatu yandje elitulemo komaufembanghenda etu nokoinima oyo twa ninga. (Omayeletumbulo 27:2) Ponhele yaasho, otu na okukala hatu pandula ovamwatate novamwameme omolwoinima iwa oyo hava ningi nokuyandja elitulemo komaukwatya avo mawa nokokudula kwavo. (Omayeletumbulo 15:23) Eenghatu detu. Ovakriste ovalininipiki ihava kendabala okukala ovanamadina ile va fimana mounyuni ou. Ponhele yaasho, ova hoolola okukala nonghalamwenyo i li paunafangwa, hava longo nokuli oilonga idinifa opo va dule okulongela Jehova shihapu ngaashi tava dulu. (1 Timoteus 6:6, 8) Osho sha fimanenena, ohatu dulu okuulika elininipiko mokukala hatu dulika. Otu na okukala ovalininipiki opo tu dulike ‘kovakwatelikomesho’ meongalo, okutambula nokushikula ewiliko lehangano laJehova. — Ovaheberi 13:17.

11. Olune oshike?

¹¹ Olune oshike? Oshitya olune otashi holola omaliudo omwenyo muwa nokunakonasha. Olune olo okuulika ohole nola faafana nomaukwatya ngaashi olukeno nonghenda. Ombibeli oya popya kombinga ‘yolukeno,’ ‘efilonghenda’ nosho yo “ohole yokomwenyo.” (1 Petrus 3:8; 2 Ovakorinto 1:3; Ovafilippi 1:8) Embo limwe lomauyelele Ombibeli ola ti kutya okuulika olune osha kwatela mo shihapu shihe fi ashike okukala u uditile onghenda ovo ve na omhumbwe. Ola ti kutya ngeenge otu na olune osha hala kutya otu na okukala tu “na ko nasha filufilu nokukwafela” vamwe mokuninga sha osho tashi ka xwepopaleka onghalamwenyo yavo. Hano olune oukwatya oo hau linyengifa omunhu a kwafele vamwe.

12. Oshike tashi ulike kutya Jesus okwa li ha kenukile vamwe, nolune laye ola li le mu linyengifa a ninge shike?

¹² Ongahelipi Jesus a li a ulika olune? Olune neenghatu daye. Jesus okwa li ha udile vamwe olukeno. Eshi a li a mona kaume kaye Maria nosho yo vamwe tava lili eshi Lasarus a fya, Jesus naye okwa li a lila. (Lesha Johannes 11:32-35.) Natango, olukeno olo la li le mu ningifa a kale a hala okunyumuna omonamati womufiyekadi umwe, olo ngoo le mu linyengifa a nyumune Lasarus. (Lukas 7:11-15; Johannes 11:38-44) Eenghatu odo dolune otashi dulika da ningifa Lasarus a kale e na omhito yoku ka kala nomwenyo meulu. Jesus okwa li a ‘kenukila’ ongudu yovanhu ovo va li ve uya kuye. Olukeno laye ole mu linyengifa e va ‘honge oinima ihapu.’ (Markus 6:34) Oshimoniwa osho osha li sha lundulula onghalamwenyo yaavo va li va tula moilonga omahongo aye. Olune laJesus ola li la kwatela mo shihapu shihe fi ashike omaliudo. Olune ola li yo le mu linyengifa a kwafele ovanhu ovo ve na omhumbwe. — Mateus 15:32-38; 20:29-34; Markus 1:40-42.

13. Ongahelipi Jesus a li a popya navamwe nolune? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.)

¹³ Eendjovo daye dolune. Olukeno laJesus ola li le mu linyengifa a popye nolune navamwe, unene tuu ovafininikwa. Omuyapostoli  Mateus okwa popya shi na sha naJesus a tofa meendjovo daJesaja. Jesaja okwa ti: “Oshihati sha tanduka ite shi nyanyaula, nokangodi koshela yomaadi ka twimana, ite ka dimi po.” (Jesaja 42:3; Mateus 12:20) Osho osha hala okutya shike? Jesus ka li ha ungaunga nai novanhu. Ponhele yaasho, okwa li ha popi navo monghedi oyo tai va talaleke. Okwa li a udifila ovo ‘ve na omitima da nyanyaulwa’ etumwalaka leteelelo. (Jesaja 61:1) Okwa li a shiva ovo hava ‘longo nova lolokifwa’ ve uye kuye opo va dule okumona “etulumuko.” (Mateus 11:28-30) Okwa li a udanekela ovahongwa vaye kutya Kalunga oku na ko nasha nomulongeli waye keshe pauhandimwe, mwa kwatelwa ovo “vanini,” ile ovo va talika ko kounyuni inava fimana. — Mateus 18:12-14; Lukas 12:6, 7.

14. Ongahelipi hatu dulu okuulikila vamwe olune?

¹⁴ Ongahelipi hatu dulu okuhopaenena olune laJesus? Olune letu. Ombibeli oya ti kutya otu na okulonga opo tu kale tu na “efilonghenda lomomutima,” nokuli nonande kashi pu okuninga ngaho. Oukwatya oo ou li oshitukulwa ‘shomunhu mupe’ oo Jehova a teelela Ovakriste aveshe va djale. (Lesha Ovakolossi 3:9, 10, 12.) Ongahelipi to dulu okuulika olune? Ombibeli oya ti: ‘mbwalangadjekeni’ omitima deni. (2 Ovakorinto 6:11-13) Pwilikina nelitulemo umwe ngeenge te ku lombwele nghee e udite naasho te lipula nasho. (Jakob 1:19) Lipula kutya: ‘Mbela ngeno aame nda li monghalo ya tya ngaho, ohandi kala ndi udite ngahelipi? Ngeno ohandi kala nda pumbwa shike?’ — 1 Petrus 3:8.

15. Oshike osho hatu dulu okuninga opo tu kwafele ovo tashi dulika va nyika oluhodi ile tava mono oixuna?

¹⁵ Eenghatu detu dolune. Olune otali ke tu linyengifa tu kwafele vamwe, unene tuu ovo va nyika oluhodi ile tava mono oixuna. Ongahelipi hatu dulu oku va kwafela? Ovaroma 12:15 ova ti: “lileni naava hava lili.” Luhapu, ovanhu ohava kala va pumbwa ehekeleko shi dulife ekandulepo loupyakadi. Ova pumbwa kaume oo e na ohokwe muvo noha pwilikine kuvo. Omumwameme umwe oo e udite a hekelekwa kovamwatate novamwameme eshi a filwa omonakadona waye, okwa ti: “Onde shi pandula eshi ookaume va li ve uya nokulila pamwe naame.” Ohatu ulike yo olune mokuninga oinima yonhumba opo tu kwafele vamwe. Otashi dulika pe  na omufiyekadi umwe oo a pumbwa ekwafo mokuwapekulula eumbo laye. Ile otashi dulika pe na Omukriste umwe omunamido oo a pumbwa ekwafo opo a kale he uya kokwoongala, a ye moukalele ile kundokotola. Nokuli noilonga ashike inini yolune otai dulu okukuma onghalamwenyo yaumwe. (1 Johannes 3:17, 18) Osho sha fimanenena, ohatu dulu okuulikila vamwe olune mokuninga shihapu ngaashi hatu dulu tu va udifile onghundana iwa. Oyo oyo onghedi ya denga mbada omo hatu dulu okukwafela ovanamitimadiwa va ninge omalunduluko monghalamwenyo yavo!

16. Oshike hatu dulu okutya opo tu twe omukumo ovo va polimana?

¹⁶ Eendjovo detu dolune. Olune otali ke tu linyengifa tu hekeleke ovo va polimana ile tu va ‘twe ouladi.’ (1 Ovatessaloniki 5:14) Oshike hatu dulu okutya opo tu va twe omukumo? Ohatu dulu oku va lombwela kutya otu na ko nasha navo shi fike peni. Ohatu dulu oku va pandula noku va kwafela va mone omaukwatya avo mawa nokudula kwavo. Ohatu dulu yo oku va dimbulukifa kutya Jehova oye e va kwafela va mone oshili, osho tashi ulike kutya ove na ongushu kuye. (Johannes 6:44) Natu va shilipaleke kutya Jehova oku na ko nasha filufilu novapiya vaye ovo ve “nomitima da teyauka” ile ‘omhepo ya nyanyauka.’ (Epsalme 34:19) Eendjovo detu dolune otadi dulu okutalaleka lela ovo va pumbwa ehekeleko. — Omayeletumbulo 16:24.

17, 18. (a) Jehova okwa teelela ovakulunhuongalo va ungaunge ngahelipi needi daye? (b) Oshike hatu ka kundafana moshitukulwa tashi landula?

¹⁷ Ovakulunhuongalo, Jehova okwa teelela mu ungaunge needi daye nolune. (Oilonga 20:28, 29) Dimbulukeni kutya omu na oshinakuwanifwa shokuhonga, okutwa omukumo nokutalaleka eedi daye. (Jesaja 32:1, 2; 1 Petrus 5:2-4) Onghee hano, omukulunhuongalo oo e na olune ita ka kala e li ovamwaxe momakofi, sha hala okutya, te va tulile po eemhango ile oku va ningifa va kale ve udite etimba opo ngeno va ninge shihapu nonande paulelalela itava dulu. Ponhele yaasho, ovakulunhuongalo ove na okukala va hala ovamwaxe va kale va hafa shili, ve na elineekelo kutya ohole yavo yokuhola Jehova otai ke ve linyengifa ve mu longele ngaashi tava dulu. — Mateus 22:37.

¹⁸ Eshi hatu dilonga kelininipiko nokolune laJesus, otashi ke tu linyengifa tu mu hopaenene. Moshitukulwa tashi landula, ohatu ka kundafana shi na sha nanghee hatu dulu okuhopaenena ouladi waJesus nosho yo eendunge daye dokuyoolola.