1, 2. (a) Satana oha longifa “omakoto” elipi opo a pukife ovanhu? (b) Oshike tashi ke tu kwafela tu ehene popepi naKalunga?

JEHOVA KALUNGA okwa shitila movanhu omhumbwe yokukala va hala okweehena popepi naye. Ndele Satana okwa hala tu diladile kutya inatu pumbwa Jehova. Okwa tandavelifa oipupulu oyo okudja pehovelo eshi a pukifa Eva moshikunino shaEden. (Gen. 3:4-6) Okudja opo, ovanhu vahapu ohava diladila kutya inava pumbwa Kalunga.

² Inatu yulwa komwiyo waSatana wa tya ngaho, molwaashi Ombibeli oya ti: “Omakoto aye otu a shii.” (2 Kor. 2:11) Satana ohe tu yeleke tu ninge omatokolo oo tae tu ehenifa kokule naJehova. Oshitukulwa sha dja ko osha yelifa nghee hatu dulu okuninga omatokolo e li mondjila moinima i na sha noukwaneumbo, ngeenge hatu hoolola oilonga nosho yo omalihafifo. Oshitukulwa eshi osha kundafana kombinga yoinima ine oyo Satana ha longifa opo e tu yeleke, ngaashi oinima yopaelektronika, oukolele, oimaliwa nounhwa. Ngeenge otwa kala hatu ningi omatokolo e li mondjila e na sha noinima oyo, ohatu ka “eheneni kuKalunga.”— Jak. 4:8.

3. Yelifa nghee oikwaelektronika tai dulu okulongifwa nawa ile nai.

³ Ovanhu vahapu mounyuni ohava longifa eekompiuta noikwaelektronika ikwao. Oinima oyo otai dulu okukala ekwafo la kula ngeenge otai longifwa nawa. Ndele ngeenge itai longifwa nawa, otai dulu oku tu tukula ko kuTate yetu womeulu. Diladila ashike shi na sha nokompiuta. Ovamwatate ohava longifa eekompiuta opo va nyanyangide Oshungonangelo. Otadi dulu oku tu kwafela tu ninge omapekapeko, tu ninge omakwatafano navamwe notu hafele yo oinima yonhumba. Ndele ngeenge otwa kala tu hole eekompiuta neenghono, otashi dulika tu ka kale ashike hatu diladila unene kombinga yado nonghee hadi longifwa. Ovanangeshefa ohava ningi omashiivifo mahapu tava heke ovanhu ve ke lilandele oikwaelektronika ei opo ya ndulukwa. Omulumenhu umwe omunyasha okwa li a halelela okakompiuta konhumba ndele ta landifa  po ofiyo yaye imwe meholeko opo e ke ka lande. Kashi nyemateka tuu okuninga ngaho!

4. Ongahelipi omumwatate umwe a li a lundulula onghedindjikilile yaye ii yokulongifa okompiuta sha pitilila?

⁴ Osha nyika oshiponga neenghono nokuli okweefa oikwaelektronika i nyone po ekwatafano letu naJehova. Omukriste umwe womido 20 nasha wedina Jon okwa ti kutya okwa li ha longifa efimbo lihapu mokompiuta ponhele yokukonakona. * Okwa li ha tokelwa luhapu ta longifa ointaneta fiyo omokati koufiku. Okwa ti kutya okwa li ha twikile okuninga omakwatafano nokutala ouvidio unene tuu ngeenge a loloka, kashi na nee mbudi kutya inava koshoka. Ndele molwaashi okwa li a hala okulundulula onghedindjikilile ii ya tya ngaho, okwa li a shitela okompiuta yaye i kale hai li dimi yovene ngeenge efimbo opo e na okuxulila la fiki.— Lesha Ovaefeso 5:15, 16.

5, 6. (a) Ovadali ove na oshinakuwanifwa shashike shi na sha nounona vavo? (b) Ongahelipi ovadali tava dulu okushilipaleka kutya ounona vavo ove na eendafano liwa?

⁵ Ovadali, kamu na okukala ounona veni momakofi omolwokanima keshe oko tava ningi, ndele omu na okukala mwa lungamena onghedi omo hava longifa oikwakompiuta. Inamu va efela keenhele dokointaneta oko haku ulikwa oluhaelo ile oumhulile. Inamu efa yo va dane omaudano eevidio elongifo leenghono ile va endafane novanhu vai kointaneta. Ngeenge omwa efa va kale tava ningi keshe osho va hala molwaashi ashike inamu hala ve mu piyaaneke, otava ka diladila kutya kape na sha sha puka mukeshe osho tava ningi. Mu li ovadali, onye mu na oshinakuwanifwa shokwaamena ounona veni, naavo ve li meedula dokamukonda pweyu, kukeshe osho tashi dulu oku va tukula ko kuJehova. Nokuli noinamwenyo ohai amene ounimwena vayo kukeshe osho tashi va etele oshiponga. Onghee hano, vadali navo ove na okwaamena ounona vavo koiponga.— Yelekanifa naHosea 13:8.

⁶ Kwafela ounona voye va kale hava endafana nOvakriste vomido da yoolokafana ovo hava ningi omatokolo e li pandunge. Ndele ino dimbwa kutya ounona voye ove ku pumbwa u kale navo efimbo lile. Owa pumbwa okukala navo efimbo la wana. Onghee hano, konga efimbo lokuyola, lokudanauka, lokulonga ‘nolokweehena kuKalunga’ pamwe navo. *

7. Omolwashike tu na okukaleka po oukolele wetu?

⁷ Luhapu ohatu pula vakwetu ngeenge ova lele po ngoo. Ovanhu ova hovela okuvela okudja eshi Adam naEva va li va pwilikina kuSatana nove litukula ko kuJehova. Satana oha kala a hafa ngeenge hatu vele molwaashi oku shii kutya ohashi kala shidjuu kufye okulongela Jehova. Nongeenge otwa fi, itatu dulu okulongela Jehova nandenande. (Eps. 115:17) Onghee hano, otu na okuninga keshe osho hatu dulu opo tu kaleke po oukolele wetu. * Otu na yo okukala tu na ko nasha noukolele wovamwameme novamwatate.

8, 9. (a) Ongahelipi hatu dulu okuhenuka okulipula unene noukolele wetu? (b) Omolwashike shiwa kufye okukala twa hafa?

 ⁸ Katu na okukala hatu lipula unene noukolele wetu. Vamwe ohava longifa efimbo lihapu mokupopya kombinga yoikulya oyo i na oukolele, epango liwa nosho yo oinima yokuliwapeka, li dulife olo hava longifa mokuudifa Ouhamba waKalunga. Otashi dulika va kale ve udite kutya otava kwafele vamwe. Ndele nande ongaho, inashi yuka okukala hatu popi kombinga yoinima yopaunamiti ile yokuliwapeka komesho nokonima yokwoongala pOlupale lOuhamba ile poyoongalele. Omolwashike mbela?

⁹ Ohatu ongala nelalakano lokukundafana kombinga yOmbibeli notu mone ehafo olo hali etifwa komhepo iyapuki yaKalunga. (Gal. 5:22) Katu na okupopya kombinga youhaku nosho yo oinima yopaunamiti pokwoongala, molwaashi osho otashi ka nyona po ashike ehafo lavamwe. (Rom. 14:17) Keshe umwe oku na okuninga etokolo laye mwene li na sha nanghee ta ka fila oshisho oukolele waye. Shikwao vali, kape na oo ta dulu okuhakula omaudu aeshe, kutya nee eendokotola odo da pyokoka, molwaashi nado ohadi kulupa nohadi vele fiyo da fya. Okulipula unene shi na sha noukolele wetu itaku ka lelepeka onghalamwenyo yetu. (Luk. 12:25) Mepingafano naasho, Ombibeli oya ti: “Omutima u nehafo tau kwafa mokuveluka.”— Omayel. 17:22.

10. (a) Oukwatya ulipi hau ningi omunhu a kale muwa kuJehova? (b) Onaini hatu ka kala tu na oukolele muwa?

¹⁰ Otwa pumbwa yo okukala hatu lifile oshisho opo tu kale tu na eholokepo liwa. Ndele katu na okulidipaela po, hatu kendabala ngeno okukala hatu monika twa nyashuka nonande otwa kulupa. Ombibeli oya ti: “Eenghwakutoka odo oshikoroni shefimano. Otashi monika mondjila youyuki.” (Omayel. 16:31) Ounhu wetu womeni oo oshinima sha fimanenena kuJehova u dule eholokepo lokombada, onghee hano, nafye osho tu na okulitala ko ngaho. (Lesha 1 Petrus 3:3, 4.) Mbela otu na okutula oukolele nonghalamwenyo yetu moshiponga mokukonga ouhaku wa nyika oshiponga ile okutandwa opo ngeno tu xwepopaleke eholokepo letu? Kashi na nee mbudi kutya otu na omido ngapi ile otu na oukolele muwa, ouwa washili ohau di mokukala tu na ‘ehafo lOmwene.’ (Neh. 8:10) Mounyuni mupe omo ashike hatu ka kala twa nyashuka notu na oukolele muwa. (Job 33:25; Jes. 33:24) Ndele fimbo twa teelela, otwa pumbwa okuninga omatokolo e li mondjila nokukala tu na eitavelo momaudaneko aJehova. Osho otashi ke tu kwafela tu hafele onghalamwenyo yetu paife notuha kale hatu lipula unene noukolele wetu. — 1 Tim. 4:8.

11. Ongahelipi oimaliwa tai dulu oku tu ehenifa kokule naJehova?

¹¹ Inashi puka okukala noimaliwa ile okuninga ongeshefa i li pauyuki. (Omuud. 7:12; Luk. 19:12, 13) Ndele ngeenge otu hole oimaliwa neenghono, otai ke tu ehenifa kokule naJehova. (1 Tim. 6:9, 10) “Oshisho shounyuni” ile okulipula unene noipumbiwa yakeshe efiku nosho yo ‘eheka loupuna’ ile kutya oimaliwa otai dulu oku tu etela ehafo neameno otashi ke tu ehenifa kokule naJehova. (Mat. 13:22) Jesus okwa ti kutya ‘kaku na’ ou ta dulu okukalela Kalunga nemona. — Mat. 6:24.

12. Omeenghedi dilipi ovanhu hava kendabala okulikola oimaliwa ihapu mefimbo lixupi, nongahelipi hatu dulu oku di henuka?

¹² Etaleko la puka li na sha noimaliwa otali dulu oku tu twala meenghatu da puka. (Omayel. 28:20) Vamwe ohava kala va hala okulimonena oimaliwa ihapu mefimbo lixupi, nohave lilandele oukalata vokundobola. Ovamwatate vamwe ohava ningi eengeshefa odo tava diladila kutya otava ka likola oimaliwa ihapu, nohava udanekele nokuli vamwe meongalo kutya navo otava dulu okulikola oimaliwa ihapu. Ngeenge otu na olwisho, otashi dulika tu ka ninge eengeshefa odo tadi ke tu kanififa oimaliwa ihapu. Onghee hano, kala wa lungama uha ninge omunalwisho. Omunhu ita dulu naanaa okulikola oimaliwa ihapu poshikando oshali.

13. Etaleko laJehova li na sha noimaliwa ola yooloka ko ngahelipi kwaalo lounyuni?

 ¹³ Ngeenge otwa ‘kongo tete ouhamba waKalunga nouyuki waye,’ Jehova ota ka nangeka noupuna oilonga yetu youdiinini opo tu dule okumona eemhumbwe detu da fimanenena. (Mat. 6:33; Ef. 4:28) Ina hala tu kale hatu kofa mokwoongala molwaashi twa longa sha pitilila ile hatu lipula noimaliwa. Ovanhu vahapu mounyuni ohava diladila kutya ove na okuninga keshe osho tava dulu opo va likole oimaliwa ihapu. Natango, vahapu ohava longo nelalakano lokutuvikila oimaliwa, tava ningile komongula vaha ka longe vali. Luhapu ohava ladipike nokuli ounona vavo va ninge sha faafana. Ndele Jesus okwa ti oshinima sha tya ngaho kashi li pandjele. (Lesha Lukas 12:15-21.) Gehasi okwa li ta diladila kutya ota dulu okukala omunalwisho ye ta longele ngoo Jehova.— 2 Eeh. 5:20-27.

14, 15. Omolwashike shihe li pandunge okudiladila kutya oimaliwa otai tu etele eameno? Yandja oshihopaenenwa.

¹⁴ Omakodi amwe ohaa file mefuta molwaashi taa kendabala okuvakula mo oshi idjuu unene okuhumbata. Omukriste naye ota dulu okuningilwa oshinima sha faafana ngeenge ota kendabala okuninga oshipuna. Omukulunhuongalo umwe wedina Alex okwa ti: “Ame ohandi kwata nawa oimaliwa. Ngeenge onda pimhi mo ofewa ihapu yomomutwe mokakende, ohandi shuna mo imwe.” Lwanima okwa ka diladila kutya ngeenge okwa likola oimaliwa ihapu, ota ka efa po oilonga ndele ta kokola ondjila. Opo nee okwa li a tota po ongeshefa yokulandifa oipambuliko (eesheya), ndele ta longifa po oimaliwa yaye aishe oyo a li a tuvikila mokulanda oipambuliko ye e i landife. Okwa kala nokuli ha li eendjo doimaliwa opo a lande oipambuliko ihapu opo ei landife. Ndele nande ongaho, oipambuliko oyo oya ka ngushuluka. Alex okwa ti: “Onda li nda tokola okumona oimaliwa yange oyo nda longifa. Okwa li nda diladila kutya ngeenge onda teelele, oipambuliko otai ka ngushupala vali.”

¹⁵ Oule weemwedi, Alex okwa kala ashike ta diladila kombinga yoipambuliko yaye. Osha li shidjuu kuye okuyandja elitulemo koinima yopamhepo, noka li vali ha kofa nawa. Ndele nande ongaho, oipambuliko inai ngushupala vali. Alex okwa li a kanifa oimaliwa yaye aishe nokwa ka landifa po ashike eumbo laye. Okwa ti: “Onda li nda etela oukwaneumbo wange omaupyakadi mahapu.” Ndele okwa li e lihonga oshilihongomwa sha fimana. Alex okwa ti: “Keshe oo te lineekele onghalelo ei yaSatana, ota ka nyemata neenghono.” (Omayel. 11:28) Ngeenge otwa tula elineekelo letu alishe moimaliwa yetu ile mokudula kwetu oku i likola, kungaho ohatu tula elineekelo letu muSatana oo e li ‘kalunga kefimbo lounyuni eli.’ (2 Kor. 4:4; 1 Tim. 6:17) Paife Alex okwa ninga omalunduluko monghalamwenyo yaye opo a longe efimbo lihapu moilonga yokuudifa onghundana iwa. Osho oshe mu kwafela noukwaneumbo waye va kale va hafa nova ehene popepi elela naJehova. — Lesha Markus 10:29, 30.

16. Omolwashike hatu dulu okutya haalushe sha puka okukala tu udite ounhwa, ndele omolwashike omafimbo amwe sha nyika oshiponga okukala tu na ounhwa?

¹⁶ Inashi puka okukala tu udite etumba ile ounhwa omolwoinima iwa. Pashihopaenenwa, otu udite ounhwa ile etumba eshi tu li Eendombwedi daJehova. (Jer. 9:24) Ndele otu na okulungama tuha kale hatu diladila kutya otu shii shihapu tu dule Jehova, molwaashi osho otashi ke tu ehenifa kokule naye. — Eps. 138:6; Rom. 12:3.

17, 18. (a) Olyelye a tumbulwa mOmbibeli omulininipiki, noolyelye va li ve na ounhwa? (b) Oshike osho omumwatate umwe a li a ninga po opo ounhwa uhe mu ehenife kokule naJehova?

¹⁷ Ombibeli oya popya kombinga yovanhu vamwe ovo va li ve na ounhwa nosho yo ovo va li ovalininipiki. Ohamba David oya li hai kongo ewiliko kuJehova, na Jehova okwa li ei nangeka noupuna. (Eps. 131:1-3) Ndele Jehova okwa li a handukila eehamba mbali, Nebukadnesar naBelsassar molwaashi oda li di na ounhwa. (Dan. 4:30-37; 5:22-30) Nafye omafimbo amwe ohatu lihange meenghalo odo tadi pula elininipiko. Omuyakuliongalo umwe womido 32 wedina Ryan,  okwa li a tembukila keongalo lipe. Okwa ti: “Onda li nda teelela ngeno ndi nangekwe po diva ndi li omukulunhuongalo, ndele onda ka mona ashike eshi twa ya komudo mukwao inashi ningwa.” Mbela Ryan okwa li a kwatwa kounhwa nokuhandukila ovakulunhuongalo eshi ina nangekwa po e li omukulunhuongalo? Mbela okwa li a efa po okwoongala ndele ta efa ounhwa u mu tukule ko kuJehova nokeongalo? Mbela ngeno oove wa li monghalo ya tya ngaho ngeno owa ninga po shike?

¹⁸ Ryan okwa ti: “Onda li handi kongo ouyelele moishangomwa yetu oo tau popi kombinga yokuteelela oshinima shiwa.” (Omayel. 13:12) Okwa ti vali: “Onde ke shi mona mo kutya onda li ndi na okulihonga okukala ndi na onheni nelininipiko. Onda li nda efa Jehova a deule nge.” Okwa li a hovela okuyandja elitulemo laye kokukwafela vamwe meongalo nosho yo moukalele. Lwanima okwa ka kala e na ovakonakonimbibeli vahapu tava xumu komesho. Okwa ti vali: “Konima yomudo umwe netata onda ka nangekwa po ndi li omukulunhuongalo inandi shi teelela. Kanda li vali nokuli handi lipula kombinga yasho molwaashi onda li handi hafele oukalele neenghono.” — Lesha Epsalme 37:3, 4.

19, 20. (a) Otu na okuninga po shike opo oinima oyo twe lihonga moshitukulwa eshi naashi sha dja ko ihe tu ehenife kokule naJehova? (b) Oihopaenenwa ilipi hatu dulu okulandula yaavo va li va ehena popepi naJehova?

¹⁹ Oinima aishe iheyali oyo twa kundafana moshitukulwa eshi nosho yo osho sha dja ko inai puka. Otu udite etumba eshi tu li Eendombwedi daJehova. Ohatu dulu yo okukala twa hafa momaukwaneumbo nokukala noukolele muwa. Otu shii yo kutya otwa pumbwa oilonga noimaliwa opo tu lifile oshisho nosho yo omaukwaneumbo etu. Otwa pumbwa omalihafifo, noikwaelektronika ohai tu kwafele. Ndele otu na okudimbuluka kutya ngeenge otwa longifa oinima oyo pefimbo la puka, sha pitilila ile monghedi ya puka, otai ke tu ehenifa kokule naJehova.

²⁰ Satana okwa hala ngeno u ehene kokule naJehova. Ndele oto dulu okulonga noudiinini opo u liamene noukwaneumbo woye. (Omayel. 22:3) Ehena kuJehova nokukala popepi naye. MOmbibeli omu na oihopaenenwa ihapu yaavo va li va ninga ngaho oyo tai dulu oku tu kwafela. Henok naNoa ova li va “enda pamwe naKalunga.” (Gen. 5:22; 6:9) Moses ‘okwa li e likolelela, osheshi a kala a fa e wete ou ehe wetike.’ (Heb. 11:27) Jesus okwa li ha dulika alushe kuXe mukeshe shimwe, nokwa li a nangekwa noupuna. (Joh. 8:29) Natu landuleni oihopaenenwa oyo. “Hafeni alushe! Ilikaneni mu he nedimbuko. Kaleni nokupandula muaishe.” (1 Tes. 5:16-18) Ino pitika nande oshinima shonhumba shi ku ehenife kokule naJehova.