1. Oshike osho Jehova ta dulu okuninga opo a wanife po ehalo laye?

JEHOVA ota dulu okuninga keshe osho sha pumbiwa opo a wanife po ehalo laye. Pashihopaenenwa, Jehova ota dulu okuninga Omuhongi, Omuhekeleki, Omuudifi. Oyo oimwe ashike yomoinima ihapu oyo ta dulu okuninga. (Jes. 48:17; 2 Kor. 7:6; Gal. 3:8) Natango, oha longifa ovanhu opo a wanife po elalakano laye. (Mat. 24:14; 28:19, 20; 2 Kor. 1:3, 4) Jehova ota dulu okupa keshe umwe womufye ounongo neenghono odo twa pumbwa opo tu longe keshe osho sha pumbiwa tu wanife po ehalo laye. Olo olo eityo lolela ledina Jehova, ngaashi naanaa kovahongwanhu vahapu va popya.

2. (a) Omolwashike omafimbo amwe hatu kala twa limbililwa ngeenge Jehova ota dulu ngoo oku tu longifa? (b) Oshike hatu ka kundafana moshitukulwa eshi?

² Atushe otwa hala okulongifwa kuJehova, ndele vamwe otashi dulika va kale va limbililwa ngeenge Jehova ota dulu ngoo oku va longifa. Omolwashike? Ohava kala ve udite va ngabekwa omolwomido, okudula ile eenghalo donhumba. Mepingafano naasho, vamwe ohava kala ve udite va wanenwa kwaasho tava longo noihava kala ve wete va pumbwa okuninga exumokomesho. Moshitukulwa eshi ohatu ka kundafana nghee Jehova ta dulu okukwafela keshe umwe womufye a wanife po ehalo laye. Opo nee ohatu ka konakona omahokololo opaMbiibeli omo Jehova a kwafela ovapiya vaye ovalumenhu novakainhu va kale ve na eenghono nehalo loku mu longela. Xuuninwa, ohatu ka kundafana nghee hatu dulu okupitika Jehova e tu longife.

3. Metwokumwe naasho sha popiwa mOvafilippi 2:13, ongahelipi Jehova ta dulu oku tu pa ehalo opo a dule oku tu longifa?

³ Lesha Ovafilippi 2:13. * Jehova ota dulu oku tu kwafela tu kale tu na ehalo loku mu longela. Osho ohe shi ningi ngahelipi? Pashihopaenenwa, otashi dulika twa didilika kutya ope na omhumbwe yonhumba meongalo. Ile ovakulunhuongalo va lesha onhumwafo meongalo ya dja koshitaimbelewa tai popi kombinga yomhumbwe oyo i li koshitukulwa shonhumba. Osho otashi dulika shi tu lipulife kutya: ‘Oshike handi dulu okuninga opo ndi kwafele momhumbwe oyo?’ Ile otashi dulika twa pewa oshinakuwanifwa shidjuu, ndele hatu kala hatu lipula kutya ohatu dulu ngoo oku shi wanifa po? Ile eshi twa lesha eevelishe donhumba mOmbiibeli, tu lipule kutya: ‘Ongahelipi handi dulu okutula moilonga eendjovo edi opo ndi kwafele vamwe?’ Jehova ite ke tu fininika tu longe oshilonga shonhumba. Ndele ngeenge okwa mono kutya otu na ehalo lokulikonakona, ota dulu oku tu kwafela tu kale tu na ehalo lokulonga osho hatu lipula nasho.

4. Jehova ohe tu pe ngahelipi eenghono tu katuke eenghatu?

⁴ Jehova ota dulu oku tu pa eenghono tu katuke eenghatu. (Jes. 40:29) Ota dulu oku tu pa omhepo iyapuki tu xwepopaleke okudula kwetu. (Ex. 35:30-35) Jehova ohe tu hongo okupitila mehangano laye nghee hatu dulu okuwanifa po oinakuwanifwa yonhumba. Ngeenge ku shii nghee u na okuwanifa po oshinakuwanifwa shonhumba, pula ekwafo. Kala yo wa manguluka okupula ekwafo kuTate yetu womeulu oo ha yandje nehalo liwa e ku pe “eenghono di dule odo dopaushitwe, NW.” (2 Kor. 4:7; Luk. 11:13) MOmbiibeli omu na oihopaenenwa ihapu yanghee Jehova a li a kwafela ovalumenhu novakainhu va kale ve na ehalo neenghono dokulonga ehalo laye. Eshi hatu ka kundafana omahokololo aa, diladila keenghedi omo Jehova ta dulu oku ku longifa monghedi ya faafana.

5. Oshike hatu lihongo kunghee Jehova a li a longifa Moses a mangulule oshiwana shaye, nonaini a li e mu longifa?

⁵ Jehova okwa li a kwafela Moses a ninge omumangululi wOvaisrael. Ndele onaini Jehova a li e mu longifa? Mbela opefimbo opo Moses a li e wete e lilongekidila oinakuwanifwa eshi a “longwa ounongo aushe wOvaegipti”? (Oil. 7:22-25) Hasho. Jehova okwa li ashike a longifa Moses konima eshi e mu kwafela a kale omulininipiki nomunambili. (Oil. 7:30, 34-36) Jehova okwa li a pa Moses ouladi wokupopya nomupangeli omunaenghono waEgipti. (Ex. 9:13-19) Oshike hatu lihongo kunghee Jehova a li a longifa Moses, nonaini a li e mu longifa? Jehova oha longifa ovo hava ulike omaukwatya opakalunga nohave mu lineekele opo e va pe eenghono. — Fil. 4:13.

6. Oshike hatu lihongo konghedi omo Jehova a longifa Barsillai a kwafele ohamba David?

⁶ Omafelemido a ya, Jehova okwa li a longifa Barsillai a kwafele ohamba David. David nosho yo ovanhu ovo a li pamwe navo ova li va fya ‘ondjala, va loloka nova kwatwa kenota’ eshi va li tava i onhapo omona waye Absalom. Nonande Barsillai okwa li omunamido, okwa li a tula omwenyo waye moshiponga nodaavo a li navo opo a kwafele David nosheendo shaye. Barsillai ka li te lipula kutya ita dulu okulongifwa kuJehova molwaashi e li omunamido. Mepingafano naasho, okwa longifa osho e na opo a kwafele ovapiya vaKalunga ovo va li va pumbwa ekwafo. (2 Sam. 17:27-29) Osho otashi tu hongo shike? Kashi na nee mbudi kutya otu na omido ngapi, Jehova ota dulu oku tu  longifa tu kwafele ovaitaveli vakwetu ovo ve na omhumbwe, kutya nee omeongalo ile okoitukulwa imwe i lili. (Omayel. 3:27, 28; 19:17) Nonande itatu dulu oku va kwafela odikilila, ohatu dulu okuyandja omayambidido oilonga yomounyuni aushe opo a ka dule okulanda oikwafa koitukulwa oko ku na omhumbwe. — 2 Kor. 8:14, 15; 9:11.

7. Ongahelipi Jehova a li a longifa Simeon, nomolwashike osho tashi tu tu omukumo?

⁷ Jehova okwa li a udanekela Simeon oo a li omunamido omudiinini muJerusalem, kutya ita ka fya ofimbo ina mona Messias. Eudaneko olo oli na okukala la li la pameka neenghono Simeon molwaashi okwa kala a teelela Messias omido dihapu. Okwa li a pewa ondjabi omolweitavelo nelididimiko laye. Efiku limwe okwa li a “etwa komhepo iyapuki” motembeli. Motembeli okwa li a hanga mo okahanana Jesus, na Jehova okwa li a longifa Simeon a xunganeke shi na sha nokahanana oko kutya otaka ka ninga Kristus. (Luk. 2:25-35) Nonande otashi dulika Simeon ina kala ko vali efimbo lihapu a mone nghee Jesus ta wanifa po oukalele waye wokombada yedu, okwa li a hafa neenghono omolwoufembanghenda oo. Ota ka pewa yo ondjabi inene monakwiiwa. Omulumenhu oo omudiinini ota ka mona nghee epangelo laJesus tali ka kala enangeko noupuna kovanhu aveshe kombada yedu mounyuni mupe. (Gen. 22:18) Onghee nafye ohatu dulu okuhafela oufembanghenda keshe hatu pewa kuJehova moilonga yaye.

8. Ongahelipi tashi dulika Jehova e tu longife ngaashi a li a longifa Barnabas?

⁸ Mefelemudo lotete O.P., omulumenhu umwe wedina Josef okwa li a halelela okulongifwa kuJehova. (Oil. 4:36, 37) Molwaashi Josef okwa li e shii nawa okuhekeleka vamwe, ovayapostoli ove mu luka Barnabas, sha hala kutya “omona wehekeleko.” Pashihopaenenwa, konima eshi Saul a ninga omwiitaveli, ovamwatate vahapu ova li va tila okweehena popepi naye molwaashi okwa li ha hepeke eongalo. Ashike Barnabas okwa li a kwafela Saul nomutima aushe, na Saul oku na okukala a li e shi pandula neenghono adishe. (Oil. 9:21, 26-28) Lwanima ovakulunhuongalo vomuJerusalem ova li va pumbwa oku ka twa omukumo ovamwatate vokuAntiokia shaSiria osho sha li kokule. Mbela olyelye va li va tuma ko? Ova tuma ko Barnabas. Ova li va ninga ehoololo li li pandunge. Ombiibeli oya ti kutya Barnabas okwe “va kumaida aveshe va kale mOmwene noku mu diinina momitima davo.” (Oil. 11:22-24) Sha faafana, kunena Jehova ota dulu oku tu kwafela tu ninge ‘ovana vehekeleko’ kOvakriste vakwetu. Pashihopaenenwa, ota dulu oku tu longifa tu hekeleke ovo va filwa ovaholike vavo. Ile otashi dulika e tu linyengife tu ka talele po ile tu dengele umwe oo ta vele ile a wililwa po, opo tu mu twe omukumo neendjovo donghenda. Mbela oto ka pitika ngoo Jehova e ku longife ngaashi a li a longifa Barnabas? — 1 Tes. 5:14.

9. Oshike hatu lihongo konghedi omo Jehova a kwafela omumwatate Vasily a kale omukulunhuongalo e li nawa?

⁹ Jehova okwa li a kwafela omumwatate wedina Vasily a kale omukulunhuongalo e li nawa. Eshi Vasily a li e na omido 26, okwa li a nangekwa po e li omukulunhuongalo, ashike okwa li te lipula kutya ina wana okukwafela pamhepo oilyo yeongalo, unene tuu ovo tava piti meenghalo didjuu. Kakele kaasho, okwa li a mona edeulo tali wapalele kovakulunhuongalo va pyokoka nokwa kwafelwa yo kOfikola yOukalele wOuhamba. Vasily okwa li a longa noudiinini opo a xwepopale. Pashihopaenenwa, okwa li e litulila po omalalakano onhumba. Mokweendela ko kwefimbo eshi a enda ta hange elalakano keshe, oshe mu kwafela a finde oumbada. Okwa ti: “Osho sha li hashi tilifa nge, paife ohashi etele nge ehafo linene. Ngeenge Jehova a kwafela nge ndi mone omushangwa tau wapalele opo ndi hekeleke omumwatate ile omumwameme meongalo, ohashi etele nge ehafo linene.” Ovamwatate,  ngeenge omwa kala mu na ehalo lokulongifwa kuJehova ngaashi Vasily, Jehova ote ke mu kwafela mu longe shihapu meongalo.

10. Oshike Abigail a li a longa, noshike we lihonga koshihopaenenwa shaye?

¹⁰ Eshi David naavo va li ovadiinini kuye va li tava tewatewa kohamba Saul, ova li va pumbwa ekwafo. Ovalumenhu ovo va li naDavid ova li va pula omulumenhu woshipuna, Omuisrael, wedina Nabal e va pe oikulya inini; e va pe keshe osho a li ta dulu okuyandja. Ova li ve udite kutya ove na oufemba wokwiindila Nabal molwaashi ova li va amena oufita waye eshi va li mombuwa. Ndele omolwouluva waNabal, ka li e va pa sha nandenande. Osho osha li sha handukifa neenghono David nokwa li a hala okudipaa Nabal novalumenhu aveshe vomeumbo laye. (1 Sam. 25:3-13, 22) Ashike, omukulukadi waNabal, Abigail, oo a li muwa, okwa li e na eendunge. Okwa li a ulika ouladi, a twa eengolo peemhadi daDavid nokwe mu indila aha kale netimba lohonde omolwonghone. Okwa li a lombwela David nelungi opo a efele oinima momake aJehova. Eendjovo delininipiko daAbigail nosho yo eenghatu daye oda li da kuma omutima waDavid. David okwa li a fika pexulifodiladilo kutya Jehova oye a tuma omukainhu oo. (1 Sam. 25:23-28, 32-34) Abigail okwa li a kulika omaukwatya oo e mu ningifa a longifwe kuJehova. Sha faafana, ovamwameme Ovakriste ovo ve na elungi neendunge dokuyoolola otava dulu okulongifwa kuJehova va pameke omaukwaneumbo avo nosho yo vamwe meongalo. — Omayel. 24:3; Tit. 2:3-5.

11. Oshike osho ovanakadona vaSallum va li va longa, noolyelye kunena tave va hopaenene?

¹¹ Konima yomafelemido, ovanakadona vaSallum ova li mokati kaavo va li va longifwa kuJehova va tungulule ekuma laJerusalem. (Neh. 2:20; 3:12) Nonande xe okwa li omona wohamba, ovanakadona vaSallum ova li va halelela okulonga oilonga idjuu noya nyika oshiponga. (Neh. 4:15-18) Kapa li tuu eyooloko la kula pokati kavo novalumenhu Ovatekoa ovo va li ovanenenhu, ovo “inava nyongameka eefingo davo” moilonga yOmwene! (Neh. 3:5) Diladila ashike kehafo olo ovanakadona vaSallum va li ve udite eshi oilonga oyo ya li ya pwa meni ashike lomafiku 52! (Neh. 6:15) Kunena, ovamwameme ovo ve na ehalo ohava kala va hafa okukwafela moilonga yaJehova iyapuki, ngaashi moilonga yokutunga nokuwapekulula omatungo oo taa yapulilwa Jehova. Otwa pumbwa ovamwameme ovo ovadiinini, ovo ve na owino nondjungu opo va dule okupondola moilonga oyo.

12. Ongahelipi hatu dulu okulongifwa kuJehova ngaashi a li a longifa Tabita?

¹² Jehova okwa li a ladipika Tabita a ‘longe oilonga iwa ihapu ndele ta yandje oikwafa ihapu,’ unene tuu kovafiyekadi. (Oil. 9:36) Ovanhu vahapu ova li va nyika oluhodi eshi a fya molwaashi okwa li ha yandje nokwa li e na onghenda. Ashike ova li va hafa unene eshi omuyapostoli Petrus a li e mu nyumuna. (Oil. 9:39-41) Oshike hatu lihongo kuTabita? Kashi na nee mbudi kutya fye ovanyasha ile ovanamido, ovalumenhu ile ovakainhu, atusheni ohatu dulu okukwafela ovamwatate novamwameme. — Heb. 13:16.

13. Ongahelipi omumwameme wedina Ruth oo a li e na eehoni a longifwa kuJehova, nokwa ka fika pexulifodiladilo lilipi?

¹³ Omumwameme wedina Ruth oo a li e na eehoni okwa li a hala okuninga omutumwa. Eshi a li omunyasha, okwa li ha longo eumbo neumbo ngaashi ta dulu, ta pe ovanhu oufo. Okwa ti: “Onda li handi hafele oilonga oyo.” Ashike natango kuye osha li eshongo okupopya novanhu pomuvelo weumbo nosho yo okulombwela vamwe kombinga yOuhamba waKalunga. Nonande Ruth okwa li e na eehoni, okwa ninga omukokolindjila wondjikilile eshi a li e na omido 18. Mo 1946, okwa li a ya kOfikola yOmbiibeli yo-Watchtower yaGilead, nolwanima okwa ka  longela koHawaii nokoJapan. Jehova okwa li e mu longifa monghedi i didilikwedi opo a tandaveleke onghundana iwa moilongo oyo. Konima yomido 80 lwaapo eshi a kala ta longo moukalele, Ruth okwa fika pexulifodiladilo ta ti: “Jehova oha pe nge eenghono. Okwa kwafela nge ndi finde eshongo lokukala ndi na eehoni. Onda itavela kutya Jehova ota dulu okulongifa keshe umwe oo e mu lineekela.”

14. Metwokumwe nOvakolossi 1:29, oshike tu na okuninga opo tu dule okulongifwa kuJehova?

¹⁴ Ondjokonona otai ulike kutya Jehova okwa kala ta longifa ovapiya vaye meenghedi da yoolokafana. Ote ke ku kwafela u ninge shike? Shihapu oshe likolelela kutya owa hala okulongifwa shi fike peni. (Lesha Ovakolossi 1:29.) Ngeenge owa pitike Jehova e ku longife, ota dulu oku ku kwafela u ninge omuudifi omuladi, omuhongi ha pondola, omuhekeleki a pyokoka, omunailonga onghulungu, kaume oo ha kwafele ile keshe tuu osho a pumbwa opo a wanife po ehalo laye.

15. Ngaashi sha popiwa mu 1 Timoteus 4:12, 15, ovamwatate ovanyasha otava dulu okwiindila Jehova e va kwafele va ninge shike?

¹⁵ Ongahelipi shi na sha novamwatate ovanyasha ovo va finda momido doukulunhu? Ope na omhumbwe inene yovalumenhu ovo ve na eenghono va kwafele momaongalo ve li ovayakuliongalo. Momaongalo mahapu omuvalu wovakulunhuongalo ou dule wovayakuliongalo. Ovamwatate ovanyasha, kulikeni ehalo lokuyakula moinakuwanifwa imwe meongalo. Omafimbo amwe ovamwatate vamwe ohava ti: “Ame onda wanenwa ashike okukala omuudifi.” Ngeenge osho ho kala u udite ngaho, indila Jehova e ku kwafele u kulike ehalo opo u kale wa wana okuninga omuyakuliongalo, noku ku pe eenghono u dule oku mu longela ngaashi to dulu moilonga yaye. (Omuud. 12:1) Otwa pumbwa ekwafo loye. — Lesha 1 Timoteus 4:12, 15.

16. Oshike twa pumbwa okupula Jehova, nomolwashike?

¹⁶ Jehova ota dulu oku ku kwafela u ninge keshe osho a pumbwa opo a wanife po ehalo laye. Onghee mu pula e ku kwafele u kale u na ehalo lokulonga oilonga yaye, noku ku pe eenghono odo wa pumbwa. Kutya nee ove omunyasha ile omunamido, longifa efimbo loye, eenghono noiniwe yoye u fimanekife Jehova paife. (Omuud. 9:10) Ngeenge wa pewa omhito moilonga yaJehova ino i xutwifa omolwoumbada ile molwaashi to diladila kutya ito dulu oku i wanifa po. Atusheni katu na tuu oufembanghenda wokuninga keshe osho hatu dulu opo tu fimanekife Tate yetu omunahole!