1, 2. Jehova ohe tu hekeleke ngahelipi ngeenge tu li momaudjuu, neshilipaleko lilipi hatu hange mEendjovo daye?

NATU tye nee omumwatate omunyasha oo ina hombola, wedina Eduardo, okwa li a lombwela Stephen oo e li omukulunhuongalo a hombola kombinga yaasho a kala te lipula nasho. Okwa kala ta diladila kombinga yeendjovo odo di li mo 1 Ovakorinto 7:28, odo tadi ti: ‘Ovo va hombola otave lietela oudjuu wopalutu.’ Okwa pula a ti kutya “Oudjuu ou owashike, nongahelipi handi ka ungaunga nao ngeenge onda hombola?” Fimbo Stephen ina nyamukula epulo olo okwa pula Eduardo va diladile koshinima shimwe osho omuyapostoli Paulus a shanga eshi a ti kutya Jehova oku li “Kalunga kehekeleko alishe, ou te tu hekeleke moudjuu wetu aushe.” — 2 Kor. 1:3, 4.

² Jehova oku li shili Xe omunahole nohe tu hekele ngeenge twa taalela omaudjuu. Otashi dulika naave wa shakeneka onghalo oyo omo naave Kalunga e ku yambidida noku ku wilika, naluhapu okwe shi ninga okupitila mEendjovo daye. Ohatu dulu okukala noushili kutya nafye okwe tu halela ouwa, ngaashi ashike a li a ningila ovapiya vaye vonale. — Lesha Jeremia 29:11, 12.

3. Omapulo elipi hatu ka kundafana?

 ³ Ngeenge tu shii kutya oshike hashi tu etele oupyakadi, ohashi tu kwafele tu lididimike. Naavo ve li mohombo ile momaukwaneumbo ova pumbwa okukala hava didilike osho hashi etifa oupyakadi. Mbela oinima imwe ilipi hai dulu okweeta ‘oudjuu wopalutu’ oo wa popiwa kuPaulus? Oihopaenenwa ilipi yopefimbo lOmbiibeli noyo pefimbo letu tai dulu oku tu kwafela tu mone ehekeleko olo twa pumbwa? Oihopaenenwa oyo otai dulu oku tu kwafela tu lididimike.

4, 5. Oinima ilipi hai eta ‘oudjuu wopalutu’?

⁴ Ohatu dulu okulesha osho Kalunga a popya pehovelo londjokonona yovanhu eshi a ti: “Omulumenhu oku na okufiya po xe naina nokukanyatela komukainhu waye. Ndele vo otava kala onhumba imwe aike.” (Gen. 2:24) Jehova okwa li a popya ngaho eshi a li ta hombolifa ovalihomboli votete. Molwaashi inatu wanenena, okuya mohombo nosho yo okutota po oukwaneumbo otaku dulu okuningifa onghalo i kale idjuu moukwaneumbo. (Rom. 3:23) Luhapu eenghonopangelo dovadali ohadi pingenwa po keenghonopangelo domushamane. Kalunga okwa pa omushamane eenghonopangelo e di longife e li omutwe womukulukadi waye. (1 Kor. 11:3) Ovashamane novakulukadi vamwe ovo opo va hombola ohava mono shidjuu okutula moilonga efinamhango loukwamutwe. Okutala kEendjovo daKalunga, omukulukadi oku na okutambula ko kutya ota wilikwa komushamane waye ndele hakovadali vaye. Ekwatafano novadali otali dulu okukala oupyakadi ndele tali etifa oudjuu kwaavo opo va hombola.

⁵ Omaupyakadi amwe ohaa holoka po ngeenge omukulukadi okwa lombwele omushamane waye kutya ‘oku na eteelelo.’ Luhapu, ehafo lovalihomboli ohali kana po ngeenge okaana oka kala ke na oupyakadi u na sha noukolele, oo tashi dulika u holeke po fimbo ke li medimo ile konima eshi ka dalwa, naasho otashi dulika shi ke va pule va longife oimaliwa ihapu. Ngeenge okaana oka dalwa ohapa ningwa vali omalunduluko amwe. Omukulukadi oku na okulongifa efimbo lihapu mokufila oshisho okaana kaye. Luhapu omushamane oha kala e wete ehe niwe naye molwaashi omukulukadi oha kala e lipyakidila nokaana kavo. Shikwao vali, omushamane naye oha kala e na oinakuwanifwa imwe ya wedwa po. Oinakuwanifwa yaye ohai hapupala molwaashi moukwaneumbo omwa wedwa umwe oo a pumbwa okufilwa oshisho.

6-8. Ongahelipi okukala wa hala ounona taku dulu okweeta oupyakadi?

⁶ Natango ope na oudjuu umwe oo u li eshongo kovalihomboli vamwe. Ohava kala va hala okaana ashike kave na oludalo. Ngeenge omukulukadi ina ninga oufimba, otashi dulika a kale a nyemata. Ndele itashi ti kutya ngeenge omunhu okwa hombola ile a hombolwa noku na ounona ita kala ehe na oupyakadi washa. Ashike okukala wa hala okumona okaana nako oku li ‘oudjuu wopalutu.’ (Omayel. 13:12) Pefimbo lOmbiibeli, okuhamona ounona okwa li oshinima shififa ohoni. Rakel, omukulukadi waJakob, eshi a mona omumwaina e na ounona okwa li e mu twila ondubo. (Gen. 30:1, 2) Ovatumwa ovo hava longele koilongo oko ku na ovanhu ve na omaukwaneumbo a kula luhapu ohava pulwa kutya omolwashike vehe na ounona. Nonande ovanhu ovo ova yelifilwe kutya omolwashike, natango otashi dulika va kale tave va lombwela kutya, “Ohatu mu ilikanena mu mone ounona.”

⁷ Natu ka taleni koshimoniwa shomumwameme umwe wo koEngland, oo a li a halelela okaana ashike ehalo laye olo inali wanifwa. Lwanima onghalamwenyo yaye oya ka lunduluka. Okwa li e udite a wililwa po, eshi a mona kutya ehalo laye itali wanifwa po monghalelo yoinima ei. Ye nomushamane waye ova li va tokola oku ka pewa okaana paveta ka ninge po kavo. Okwa ti: “Natango ohandi kala nda nyika oluhodi  omolwonghalo oyo. Onda li ndi shii kutya okaana oko handi pewa paveta itaka fe naanaa filufilu ngeno oko nda dala mwene.”

⁸ Ombiibeli oya popya kombinga yovakainhu Ovakriste kutya otava ka “xupifwa mokudala ounona.” (1 Tim. 2:15) Ashike osho inashi hala kutya okumona ounona ile okukala ve na ounona otashi ke va monififa omwenyo waalushe. Ponhele yaasho, osha hala okutya ovakainhu ovo ve na ounona ohava kulike omaukwatya oo taa dulu oku va kwafela va henuke olwaambo nosho yo okulidopa moinima yavamwe eshi tava file oshisho omaukwaneumbo avo. (1 Tim. 5:13) Ashike, otava dulu natango okukala va taalela omaupyakadi e na sha nohombo ile nonghalamwenyo youkwaneumbo.

9. Omolwashike shi li eshongo la kwata moiti okufilwa kaume kopahombo?

⁹ Ngeenge taku popiwa omaupyakadi e na sha nohombo, otashi dulika pe na oupyakadi umwe oo ihatu diladila kuo. Okufilwa kaume koye kopahombo. Ovanhu vahapu ohava shakeneke eshongo olo la kwata moiti lokufilwa ookaume kavo kopahombo. Kaume kopahombo oo e li momwenyo otashi dulika kali a teelela eshongo olo monghalelo ei yoinima. Ovakriste ove na eitavelo la kola meudaneko laJesus loku ka nyumuna ovafi. (Joh. 5:28, 29) Mbela eteelelo olo ohali kumu ngahelipi kaume kopahombo oo e li momwenyo? Ohali mu hekeleke. Oyo oi li onghedi imwe oyo Tate wetu omunahole ha longifa, okupitila mEendjovo daye, okuyambidida nokuhekeleka ovo ve li moudjuu. Natu ka konakoneni nghee vamwe vomovapiya vaKalunga va li ve udite nanghee va li va mona ouwa mehekeleko olo Jehova e va pa.

10. Ongahelipi Hanna a li a hekelekwa eshi a li moupyakadi? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.)

¹⁰ Hanna, omukulukadi omuholike waElkana, okwa li a taalela eyeleko lonhumba. Okwa kala ongadji, ofimbo nyamunghwao Peninna a li ha mono ounona. (Lesha 1 Samuel 1:4-7.) Hanna okwa kala ta shekwa kuPeninna “omudo nomudo.” Osho osha li sha ningifa Hanna a kale a nyika oluhodi. Okwa li a konga ehekeleko mokulombwela Jehova oisho yaye okupitila meilikano. Okwa kala ta “ilikana efimbo lile koshipala shOmwene.” Mbela okwa li ngoo e na elineekelo kutya Jehova ota ka nyamukula eindilo laye? Osha yela kutya okwa li e na elineekelo. Mokweendela ko kwefimbo “ina kala vali e noluhodi.” (1 Sam. 1:12, 17, 18) Okwa li e na elineekelo kutya Jehova ota ka xulifa po oupyakadi wokukala iha mono ounona ile e mu kwafele monghedi imwe vali.

11. Ongahelipi eilikano tali dulu oku tu hekeleka?

¹¹ Omayeleko nomaudjuu otaa twikile ofimbo tu li ovanhu inava wanenena notu li mounyuni ou tau pangelwa kuSatana. (1 Joh. 5:19) Kashi hafifa tuu okushiiva kutya Jehova oku li “Kalunga kehekeleko alishe”! Onghedi imwe omo hatu dulu okumona ekwafo opo tu dule okuungaunga nomayeleko ile nomaudjuu etu okupitila meilikano. Hanna okwa li a mbubulila Jehova omutima waye. Sha faafana, ngeenge twa taalela omaudjuu, otwa pumbwa okuninga shihapu shihe fi ashike okulombwela Jehova osho tu udite. Otwa pumbwa okwiilikana kuye tashi di komutima hatu popi omaliudo etu. — Fil. 4:6, 7.

12. Oshike sha li sha kwafela omufiyekadi Anna a mone ehafo?

¹² Nonande otashi dulika tu kale tu udite twa wililwa po molwaashi ihatu mono ounona ile twa filwa kaume ketu kopahombo, natango ohatu dulu okumona ehekeleko. Pefimbo laJesus, omuprofeti Anna okwa li a filwa kaume kaye kopahombo konima ashike yomido heyali eshi va hombola. Ehokololo lopaMbiibeli inali popya sha kombinga younona. Anna okwa li ha ningi shike eshi a li e na omido 84? Lukas 2:37 okwa ti:  “Ye ina dja mo nandenande motembeli, ndelenee okwa longela mo Kalunga oufiku nomutenya nokulidilika nokwiilikana.” Anna okwa li a mona ehekeleko nosho yo ehafo mokulongela Jehova.

13. Yandja oshihopaenenwa sha nghee ookaume kashili tava dulu okukala ehekeleko nonande ovapambele va dopa oku shi ninga.

¹³ Ngeenge hatu endafana novamwatate novamwameme, ohatu mono ookaume kashili. (Omayel. 18:24) Paula ota dimbuluka nghee a li a uda nai eshi meme waye a li a fiya po oshili ofimbo a li e na omido nhano. Kasha li shipu okuungaunga nonghalo oyo. Ashike okwa li a tuwa omukumo eshi omumwameme Ann, omukokolindjila womeongalo lavo, a li a ulika ohokwe moupamhepo waye. Paula okwa ti: “Nonande Ann ka li omupambele wange, onda li nda mona kutya okunakonasha kwaye oku li ekwafo. Osha kwafela nge ndi twikile okulongela Jehova.” Paula okwa li a twikila okulongela Jehova noudiinini. Okwa li yo a hafa eshi a li ta longo vali pamwe nameme waye meongalo. Ann naye okwa li a hafa molwaashi okwa li a fa oye ina yaPaula wopamhepo.

14. Ovo hava hekeleke vamwe ova mona omanangekonoupuna elipi?

¹⁴ Shihokwifa, ngeenge hatu ulikile vamwe ohole, otashi dulu oku tu kwafela tu efe po omadiladilo etu mai. Ovamwameme, kutya nee ova hombolwa ile inava hombolwa, ove shii kutya ohava mono ehafo linene mokulombwela  vamwe onghundana iwa ve li ovalongi pamwe naKalunga. Ohave shi ningi nelalakano lokufimaneka Kalunga mokulonga ehalo laye. Vamwe ova tala ko okukufa ombinga moilonga yokuudifa ku li ekwafo kuvo. Oshoshili kutya atusheni ohatu yambidida eongalo li kale li li moukumwe ngeenge hatu ulikile vamwe kutya otu na ko na sha navo, ngaashi ovo ve li moshitukulwa shetu nosho yo ovo ve li meongalo. (Fil. 2:4) Omuyapostoli Paulus okwa li oshihopaenenwa shiwa. Okwa li a fa “ina omunyamifi” kwaavo va li meongalo lokuTessalonika, nokwa li yo a fa xe wopamhepo. — Lesha 1 Ovatessaloniki 2:7, 11, 12.

15. Oolyelye ve na oshinakuwanifwa shokuhonga ovanyasha oshili?

¹⁵ Oshinima shimwe osho sha fimana ehekeleko nekwafo olo hatu yandje momaukwaneumbo. Pomhito imwe, ovaudifi ovo vape ohava pula ovaudifi ovo va pyokoka ve va kwafele va honge ounona vavo oshili, nokuli nokukonakona Ombiibeli novanyasha. Pamishangwa, oshi li oshinakuwanifwa shovadali okuhonga nokudeula ovanyasha. (Omayel. 23:22; Ef. 6:1-4) Omafimbo amwe, ekwafo lavamwe ola pumbiwa nohali pandulwa neenghono. Ashike osho inashi pingena po oshinakuwanifwa shovadali. Osha fimanenena kovadali okukala hava kundafana pandjikilile novana vavo.

16. Ngeenge hatu kwafele ounona, oshike tu na okukaleka momadiladilo?

¹⁶ Ngeenge omudali okwa kongo omunhu a konakone nounona vaye, ou ta konakona navo ke na okukufa po oshinakuwanifwa shovadali. Ohapa kala eemhito dimwe odo Ondombwedi hai pulwa i konakone nounona ovo ovadali vavo vehe na ohokwe moshili. Ondombwedi oina okukaleka momadiladilo kutya kai fi omudali wounona ngeenge tai yandje ekwafo lopamhepo. Nongeenge tava konakona, otashi ka kala shi li pandunge okukonakonena meumbo pamwe novadali vavo ile nOndombwedi imwe ya pyokoka ile ponhele tai wapalele. Kungaho kape na ou ta ka andjakaneka omitotolombo di na sha naasho hashi ningwa po. Otwe lineekela kutya mokweendelako kwefimbo, ovadali otava ka wanifa po oshinakuwanifwa osho va pewa kuKalunga va file oshisho pamhepo ounona vavo.

17. Ongahelipi ounona tava dulu okukala odjo yehekeleko?

¹⁷ Ovanyasha ovo ve lihonga okukala ve hole Kalunga kashili nokushikula omayele aye otava dulu okukala odjo yehekeleko moukwaneumbo. Otava dulu okuninga ngaho mokukala hava fimaneke ovadali vavo nomoku va kwafela meenghedi dimwe vali. Otava dulu yo okuninga omayambidido opamhepo taa ti sha. Ofimbo Eyelu inali uya, Lamek, womoludalo laSet, okwa li ha longele Jehova. Omulumenhu oo okwa li a popya kombinga yomona waye Noa a ti: “Oye tuu ou te ke tu hekeleka moilonga yetu nomoudjuu woshilonga shomake etu mokulonga kwetu edu eli la fingwa kOmwene.” Exunganeko olo ola li la wanifwa eshi edu la li la fingwa kOmwene. (Gen. 5:29; 8:21) Ounona ovo va tokola okukala melongelokalunga lashili otava dulu okukala odjo yehekeleko kovapambele vavo, tave va kwafele ve lididimikile omayeleko opo va xupe poudjuu munene, oo itau yelekwa nEyelu.

18. Oshike tashi dulu oku tu kwafela tu lididimikile noudiinini omaudjuu keshe ile omayeleko oo hatu shakeneke?

¹⁸ Eilikano, okudilonga koihopaenenwa oyo tai hangwa mOmbiibeli nosho yo ekwatafano lopofingo noshiwana shaJehova ohai kwafele ovanhu omamiliyona va mone ehekeleko ngeenge ve li momayeleko. (Lesha Epsalme 145:18, 19.) Okukala tu shii kutya Jehova oku li Odjo yehekeleko tali kalelele otashi tu kwafele tu lididimikile noudiinini oudjuu keshe oo hatu shakeneke paife nosho yo monakwiiwa.