Ombiibeli otai ti ngahelipi kombinga yokulidilika?
Enyamukulo lopaMbiibeli
Pefimbo lOmbiibeli, Kalunga okwa li ha tambula ko okulidilika ngeenge tashi ningwa netomheno la yuka. Ndele ka li he shi tambula ko ngeenge otashi ningwa nelinyengotomheno la puka. Ashike Ombiibeli itai lombwele ile okwiindika ovanhu ve lidilike kunena.
Eenghalo dilipi da li da ningifa vamwe ve lidilike pefimbo lOmbiibeli?
Ngeenge va li tava kongo ekwafo nosho yo ewiliko kuKalunga. Ovanhu ova li have lidilike ngeenge tava i kuJerusalem opo va pule ekwafo kuKalunga. (Esra 8:21-23) Paulus naBarnabas ova li ve lidilika eshi va li tava hoolola ovakulunhuongalo. — Oilonga 14:23.
Ngeenge va li tava yandje elitulemo kelalakano laKalunga. Konima eshi Jesus ninginifwa, okwa li e lidilika oule womafiku 40 opo e lilongekidile okulonga ehalo laKalunga pefimbo loukalele waye. — Lukas 4:1, 2.
Ngeenge va li tava ulike kutya ove lidilulula komatimba avo. Kalunga okwa lombwela Ovaisrael ovo va li vehe fi ovadiinini okupitila momuprofeti Joel a ti: “Alukeni kwaame nomutima weni aushe nokulidilika nokulila nokunyika oufiye.” — Joel 2:12-15.
Ngeenge va li tava dimbulukwa efiku lekwatakanifo. Omhango oyo Kalunga a li a pa oshiwana shOvaisrael oya li ya kwatela mo oshipango shokulidilika mefiku lekwatakanifo olo la li hali dimbulukiwa omudo keshe. a (Leviticus 16:29-31) Okulidilika mefiku olo osha li sha yuka molwaashi osha li hashi va dimbulikifa kutya inava wanenena nova pumbwa Kalunga e va dimine po.
Omatomheno okulidilika elipi inaa yuka?
Okufuula vamwe. Jesus kwa honga kutya okulidilika oshinima shi li pokati komunhu ye mwene naKalunga. — Mateus 6:16-18.
Okululika kutya oumuyuki. Okulidilika muko vene ihaku ningifa omunhu a kale e na eenghedi diwa ile oupamhepo muwa. — Lukas 18:9-14.
Okufutila po omanyono avo oshiningilewina. (Jesaja 58:3, 4) Kalunga okwa li ashike ha tambula ko okulidilika kwovanhu ovo hava dulika nove livela ombedi shili tashi di komutima.
Okuulika kutya ou li omutilikalunga. (Jesaja 58:5-7) Moshinima eshi, Kalunga okwa fa omudali oo iha kala a hafa ngeenge ovana vaye tave lifefa va fa ve mu hole, ashike kave mu hole tashi di komutima.
Mbela okulidilika oku li oshiteelelwa kOvakriste?
Hasho nandenande. Kalunga okwa li a lombwela Ovaisrael va kale have lidilike mefiku lekwatakanifo, ashike okwa li e shi xulifa po konima eshi Jesus a fila omatimba aavo ve livela ombedi. (Ovaheberi 9:24-26; 1 Petrus 3:18) Ovakriste kave li koshi yOmhango yaMoses, omo ovanhu va li hava dimbulukwa efiku lekwatakanifo. (Ovaroma 10:4; Ovakolossi 2:13, 14) Onghee hano, Omukriste keshe ota dulu okutokola ye mwene ngeenge okwa hala okulidilika ile hasho. — Ovaroma 14:1-4.
Ovakriste ove na okudimbuluka kutya okulidilika kaku fi oshitukulwa shelongelokalunga lavo. Ombiibeli inai popya kutya ope na ekwatafano pokati kokulidilika nokukala nehafo. Mepingafano naasho, Ovakriste vashili ohava kala va hafa, tava ulike oukwatya waJehova oo e li ‘Kalunga omunelao.’ — 1 Timoteus 1:11;Omuudifi 3:12, 13;Ovagalati 5:22.
Omitotolombo di na sha nokulidilika
Omutotolombo: Omuyapostoli Paulus okwa ti Ovakriste ovalihomboli ovo ashike nave lidilike. — 1 Ovakorinto 7:5. b
Oshili: Momashangelo makulu Ombiibeli, mo 1 Ovakorinto 7:5 inamu tumbulwa okulidilika oikulya. Ope na oumbangi kutya ovashangi vamwe vOmbiibeli ovo va weda po ouyelele u na sha nokulidilika, hamovelishe ashike oyo, ndele nomuMateus 17:21; Markus 9:29; nosho yo mOilonga 10:30. Omatoloko mahapu Eembibeli dopaife kae na ouyelele wa tya ngaho.
Omutotolombo: Ovakriste ova pumbwa okulidilika eshi tava dimbuluka omafiku 40 oo Jesus a li mombuwa konima eshi a ninginifwa.
Oshili: Jesus ina lombwela ovanhu ve shi ninge, nokape na Omishangwa tadi ulike kutya Ovakriste vonale ova li have li shi c
Omutotolombo: Ovakriste ova pumbwa okulidilika ngeenge tava dimbuluka efyo laJesus.
Oshili: Jesus ina lombwela ovashikuli vaye va kale tave lidilike eshi tava dimbuluka efyo laye. (Lukas 22:14-18) Eshi Jesus a ti ovashikuli vaye otave ke lidilika ngeenge okwa fi, ka li te va pe oshipango, ndele okwa li te va lombwele osho tashi ka ningwa po. (Mateus 9:15) Ombiibeli oya kumaida Ovakriste va lye komaumbo avo ofimbo inava ya kEdimbuluko lefyo laJesus — 1 Ovakorinto 11:33, 34.
a Kalunga okwa li a lombwela Ovaisrael a ti: ‘Nyikeni oluhodi’ mefiku lekwatakanifo. (Leviticus 16:29, 31;) Outumbulilo oo otau ulike kokulidilika. (Jesaja 58:3) O-Contemporary English Version oya toloka outumbulilo oo ya ti: “Inamu lya opo mu ulike kutya omwa nyika oluhodi omolwomatimba eni.”
b Tala mo-A Textual Commentary on the Greek New Testament,la shangwa kuBruce M. Metzger, enyanyangido etitatu, epandja 554.
ningi.
c Shi na sha nondjokonona yomafiku 40 okulidilika, o-New Catholic Encyclopedia ya ti: “Momafelemido atatu otete, okulidilika kakwa li haku kwata efimbo lile shi dulife poule woshivike; okwa li ashike hashi kwata oule wefiku limwe ile omafiku avali. Omafiku 40 okwa tumbulwa oshikando shotete membo etitano lOlaata yomuNicaea (325), nonande ovahongwanhu vamwe otava patana kutya inaa popiwa shi na sha nokudilika oikulya.” — Enyanyangido etivatli, Embo 8, pandja 468.