Thiĩ harĩ ũhoro

Thiĩ harĩ ũhoro ũrĩa wĩ thĩinĩ

 KUUMA MŨTHITHŨ-INĨ WITŨ

Ũtheri Gũthererũka Bũrũri-inĩ wa Japan

Ũtheri Gũthererũka Bũrũri-inĩ wa Japan

Tũratathi twa kũnyita andũ ũgeni mathikĩrĩrie mĩario twahũthĩrirũo Tokyo na tũkĩhurunjwo na ndege Osaka

KŨRĨ Septemba 6, 1926, mũrũ wa Ithe witũ ũmwe waciarĩirũo Japan ũrĩa watungataga arĩ mũrori wa mũthiũrũrũko Amerika, nĩ aatũmirũo Japan agatungate arĩ mũmishonarĩ. Nĩ aanyitirũo ũgeni nĩ mũndũ ũmwe waandĩkithĩtie atũmagĩrũo ngathĩti cia The Watch Tower, na mũndũ ũcio nĩ aakoretwo ambĩrĩria kũruta gĩkundi kĩa andũ Bibilia taũni-inĩ ya Kobe. Arutwo a Bibilia nĩ meekire kĩgomano kĩao kĩa mbere Janũarĩ 2, 1927, taũni-inĩ ĩyo. Arĩa othe maarĩ kĩgomano-inĩ kĩu maarĩ 36, na 8 makĩbatithio. Kĩu kĩarĩ kĩambĩrĩria kĩega. O na kũrĩ ũguo-rĩ, gakundi kau kanini ka Arutwo a Bibilia kangĩahotire atĩa gũkinyĩra andũ milioni 60 bũrũri-inĩ ũcio, arĩa maabataraga ũtheri wa ũhoro ũrĩa wa ma?

Kũrĩ Mĩĩ 1927, Arutwo a Bibilia marĩ na ũmĩrĩru nĩ maambĩrĩirie wĩra mũnene wa gwĩta andũ moke mathikĩrĩrie mĩario ya Bibilia. Nĩguo andũ moke mathikĩrĩrie mĩario ya mbere taũni-inĩ ya Osaka, ariũ a Ithe witũ meekĩrire imenyithia tũcĩra-inĩ na magĩĩkĩra ibaũ nene taũni-inĩ ĩyo yothe, magĩcoka magĩtũma tũratathi 3,000 twa kũnyitana ũgeni kũrĩ anene kana andũ arĩa maarĩ igweta. Maaheanire tũratathi 150,000, na makĩmenyithania ũhoro wa mĩario ĩyo ngathĩti-inĩ iria nene cia mohoro taũni-inĩ ĩyo na thĩinĩ wa rĩthiiti 400,000 cia mũgithi. Mũthenya ũrĩa mĩario ĩyo yarutagwo, ndege igĩrĩ ciathiũrũrũkire taũni ĩyo ikĩhurunja tũratathi 100,000 twa gwĩta andũ. Guokire andũ makĩria ma 2,300, makĩiyũra Asahi Hall taũni-inĩ ya Osaka mathikĩrĩrie mĩario yarĩ na kĩongo “Ũthamaki wa Ngai nĩ Ũkuhĩrĩirie.” Nao angĩ ta ngiri ĩmwe makĩrũo macoke tondũ gũtiarĩ na handũ mangĩaikarire. Mĩario ĩyo yathira, andũ makĩria ma 600 nĩ maatigirũo nĩ ũndũ wa gĩcunjĩ gĩa ciũria na macokio. Mĩeri-inĩ ĩrĩa yarũmĩrĩire kwarĩ na mĩario ya andũ othe ya Bibilia taũni-inĩ ya Kyoto, na taũni-inĩ ingĩ mwena wa ithũĩro wa Japan.

Oktomba 1927, Arutwo a Bibilia nĩ maabangire mĩario ĩrutwo taũni-inĩ ya Tokyo. O rĩngĩ tũratathi twa kũnyita andũ ũgeni nĩ twaheirũo anene kana andũ arĩa maarĩ igweta. Andũ acio nĩ hamwe na minista mũnene, ambunge, atongoria a ndini, na anene a njeshi. Maahũthĩrire maratathi ma imenyithia, ngathĩti cia mohoro, o hamwe na tũratathi 710,000 twa kũnyita andũ ũgeni. Gwokire andũ 4,800 gũthikĩrĩria mĩario ĩtatũ ĩrĩa yarutirũo taũni-inĩ ya Tokyo.

KĨYO KĨA MAPAINIA

Katsuo na Hagino Miura

Mapainia maarĩ na itemi inene harĩ gũtwara ndũmĩrĩri ya Ũthamaki nyũmba kwa nyũmba. Mwarĩ wa Ithe witũ Matsue Ishii aarĩ ũmwe wa mapainia a mbere Japan. Marĩ na mũthuri wake Jizo, maahunjirie gĩcigo kĩnene mũno marutĩtie Sapporo nginya Sendai, Tokyo, Yokohama, Nagoya, Osaka, Kyoto, Okayama, na Tokushima. Kũrĩ hĩndĩ Ishii marĩ hamwe na mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe mũkũrũ wetagwo Sakiko Tanaka, maathire kũhunjĩria anene a thirikari meehumbĩte wega mũno. Ũmwe wa anene acio nĩ oririe atwarĩrũo mabuku 300 ma The Harp of God na Deliverance, nĩguo amaige nyũmba ya gũthomera mabuku ya njera.

Thutha wa kuoya mabuku marĩa maaheirũo nĩ mwarĩ  wa Ithe witũ Ishii, mũthuri ũmwe wetagwo Katsuo Miura na mũtumia wake Hagino nĩ maamenyire ũhoro wa ma, makĩbatithio 1931 na magĩtuĩka mapainia. Ihinda inini mbere ya 1930, Haruichi Yamada na mũtumia wake Tane, o hamwe na andũ aingĩ a famĩlĩ ciao nĩ meetĩkĩrire ũhoro wa ma. Haruichi na Tane nĩ maatuĩkire mapainia, nake mũirĩtu wao Yukiko agĩthiĩ gũtungata Betheli ya Tokyo.

“JEHU”—NENE NA NINI

Jehu Nene yaiganagĩra mapainia atandatũ

Ihinda-inĩ rĩu ngaari ciarĩ na goro mũno nacio barabara ciarĩ thũku mũno. Mũrũ wa Ithe witũ Kazumi Minoura marĩ na mapainia angĩ ethĩ maahũthagĩra ngaari cia gũkururio iria ciatariĩ ta nyũmba. Maaciĩtaga Jehu, nĩ ũndũ wa Jehu ũrĩa watwarithagia ngaari ya mbaarathi na ihenya, ũrĩa wacokire gũtuĩka ũmwe wa athamaki a Isiraeli. (2 Ath. 10:15, 16) Maarĩ na Jehu Nene ithatũ, na o ĩmwe yacio yarĩ na ũraihu wa fiti 7.2, wariĩ wa fiti 6.2, na gũthiĩ na igũrũ fiti 6.2, na ĩngĩaiganĩrire kĩndũ mapainia atandatũ. Ningĩ wabici ya rũhonge ya Japan nĩ yakire Jehu Nini 11 cia kũgucio nĩ mĩithikiri, na o ĩmwe ĩngĩaiganĩrire andũ erĩ. Mũrũ wa Ithe witũ Kiichi Iwasaki, ũrĩa wateithĩrĩirie harĩ gwaka Jehu, oigire ũũ: “O Jehu o Jehu yarĩ na hema na mbetiri ya ngaari nĩ ũndũ wa ũtheri.” Mapainia nĩ maateithagia andũ mathererũo nĩ ũtheri wa ũhoro ũrĩa wa ma kũndũ guothe thĩinĩ wa Japan. Maakururagia na makagucia Jehu magĩikũrũka na makĩambata irĩma, na makĩringa mikuru kuuma mwena wa rũgongo wa Hokkaido nginya mwena wa mũhuro wa Kyushu.

Jehu Nini yaiganagĩra andũ erĩ

Painia ũmwe wetagwo Ikumatsu Ota oigire ũũ: “Twakinya taũni-inĩ, twarũgamagia Jehu itũ rũtere-inĩ rwa rũĩ kana handũ kĩhaaro-inĩ. Twambaga gũceerera anene na andũ arĩa maarĩ igweta taũni-inĩ ĩyo, ta mayor, na thutha ũcio tũgathiĩ nyũmba kwa nyũmba gũtwarĩra andũ mabuku maitũ. Twarĩkia kũhunjia taũni ĩyo tũgathiĩ ĩngĩ.”

Rĩrĩa gĩkundi kĩa Arutwo a Bibilia 36 meekire kĩgomano kĩao kĩa mbere taũni-inĩ ya Kobe, ũcio warĩ “mũthĩ ũrĩa wĩra ũyũ warĩ mũnyinyi.” (Zek. 4:10) Mĩaka ĩtano tu thutha ũcio kũrĩ 1932, mapainia na ahunjia 103 bũrũri-inĩ ũcio nĩ maarutire riboti ya ũtungata. Maaheanire mabuku makĩria ma 14,000. Ũmũthĩ, kũrĩ na mũbango mwega mũno wa kũhunjĩria andũ taũni-inĩ iria nene bũrũri-inĩ ũcio, na ahunjia hakuhĩ 220,000 nĩ marareka ũtheri wao warĩre andũ kũndũ guothe bũrũri-inĩ ũcio wa Japan.—Kuuma mũthithũ-inĩ witũ bũrũri-inĩ wa Japan.

Mĩcoro ĩrĩa yacoretwo nĩ Kiichi Iwasaki, ũrĩa waakire Jehu Betheli-inĩ ya Japan