“Twĩre, Rĩrĩa Maũndũ Macio Magakinya nĩ Rĩ?”
“Twĩre, Rĩrĩa Maũndũ Macio Magakinya Nĩ Rĩ?”
“Kĩmenyithia kĩa rĩrĩa ũgoka, o na gĩa ithirĩro rĩa mahinda maya, nĩ kĩrĩkũ?”—MAT. 24:3.
ŨNGĨCOKIA ATĨA?
Nĩ maũndũ marĩkũ mahanaine harĩ kũhinga kwa ũrathi wa Jesu wĩgiĩ thĩna ũrĩa mũnene, mahinda-inĩ maya na hĩndĩ ya karine ya mbere?
Ngerekano ya ng’ondu na mbũri ĩtũmaga tũgĩe na mawoni marĩkũ kwerekera wĩra witũ wa kũhunjia?
Jesu akĩaria ũhoro wa gũka gwake thĩinĩ wa Mathayo 24 na 25, aaragia ũhoro wa hĩndĩ ĩrĩkũ?
1. O ta atũmwo-rĩ, nĩ atĩa twendaga mũno kũmenya?
JESU aarĩ hakuhĩ kũrĩkia ũtungata wake gũkũ thĩ, na nĩ ũndũ ũcio arũmĩrĩri ake nĩ meendaga mũno kũmenya ũhoro wa matukũ mao ma thutha-inĩ. Kwoguo, thikũ ciigana ũna mbere ya gũkua gwake, atũmwo ake ana makĩmũũria, ‘maũndũ macio magakinya rĩ, na kĩmenyithia kĩa rĩrĩa ũgoka, o na gĩa ithirĩro rĩa mahinda maya, nĩ kĩrĩkũ’? (Mat. 24:3; Mar. 13:3) Jesu aamacokeirie kĩũria kĩu na njĩra ya gũtarĩria ũrathi mũingĩ ũrĩa wandĩkĩtwo thĩinĩ wa Mathayo 24 na 25. Thĩinĩ wa ũrathi ũcio, Jesu nĩ aagwetire maũndũ maingĩ marĩa magekĩka. Ciugo ciake nĩ cia bata mũno harĩ ithuĩ, tondũ o ta atũmwo nĩ twendaga mũno kũmenya ũrĩa gũgaikara thutha-inĩ.
2. (a) Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkoretwo tũkĩenda gũthererũo nĩguo makĩria? (b) Nĩ ciũria irĩkũ ithatũ tũkwarĩrĩria?
2 Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, ndungata cia Jehova nĩ ikoretwo igĩthuthuria mũno ũrathi wa Jesu wĩgiĩ matukũ ma kũrigĩrĩria. Nĩ ithiĩte igĩtheragĩrũo makĩria nĩ rĩrĩa ciugo iria irĩ thĩinĩ wa ũrathi wa Jesu ikaahingio. Kuonania ũrĩa ũtaũku witũ ũthiĩte ũgĩthererũkaga, rekei twarĩrĩrie ciũria ithatũ. ‘Thĩna ũrĩa mũnene’ ũkaambĩrĩria rĩ? Jesu akaamũrania “ng’ondu na mbũri” rĩ? na Jesu “agoka” rĩ?—Mat. 24:21; 25:31-33.
THĨNA ŨRĨA MŨNENE ŨKAAMBĨRĨRIA RĨ?
3. Twarĩ na ũtaũku ũrĩkũ wĩgiĩ gũka gwa thĩna ũrĩa mũnene?
3 Kũrĩ hĩndĩ tweciragia atĩ thĩna ũrĩa mũnene waambĩrĩirie 1914 hĩndĩ ya Mbara ya Mbere ya Thĩ, na atĩ Jehova ‘aakuhĩhirie matukũ macio’ 1918 rĩrĩa mbaara ĩyo yathirire nĩguo matigari ma arĩa aitĩrĩrie maguta mahunjĩrie ndũrĩrĩ ciothe ũhoro ũrĩa mwega. (Mat. 24:21, 22) Ũhoro ũcio mwega warĩkia kũhunjio, wathani wa Shaitani ũniinwo. Nĩ ũndũ ũcio, tweciragia atĩ thĩna ũrĩa mũnene ũngĩambĩrĩirie 1914 ũkinyie 1918, ũcoke ũrũgame kuuma 1918 gũthiĩ na mbere, na ũngĩkaarĩkĩrĩra hĩndĩ ya mbaara ya Hari–Magedoni.
4. Nĩ ũtaũku ũrĩkũ watũmire tũthererũo wega nĩ ũrathi wa Jesu wĩgiĩ matukũ ma kũrigĩrĩria?
4 O na kũrĩ ũguo, thutha wa gũthuthuria makĩria, nĩ twataũkĩirũo atĩ gĩcunjĩ kĩmwe kĩa ũrathi wa Jesu wĩgiĩ matukũ ma kũrigĩrĩria, kĩarĩ kĩhinge mahinda-inĩ merĩ ngũrani. (Mat. 24:4-22) Ihinda rĩa mbere kĩahingire thĩinĩ wa Judea hĩndĩ ya atũmwo, gĩcoke kĩhinge thĩinĩ wa thĩ yothe matukũ-inĩ maya maitũ. Ũtaũku ũcio nĩ watũmire tũthererũo nĩ maũndũ maigana ũna. *
5. (a) Nĩ ihinda rĩrĩkũ iritũ rĩambĩrĩirie 1914? (b) Ihinda rĩu rĩa mathĩna rĩtariĩ ta ihinda rĩrĩkũ rĩa hĩndĩ ya atũmwo?
5 Ningĩ nĩ twataũkĩirũo atĩ gĩcunjĩ kĩa mbere gĩa thĩna ũrĩa mũnene gĩtiambĩrĩirie 1914. Nĩkĩ? Ũrathi wa Bibilia wonanagia atĩ thĩna ũrĩa mũnene ndũkambĩrĩrio nĩ mbaara gatagatĩ ka mabũrũri, ĩndĩ ũkaambĩrĩria ndini cia maheeni ciatharĩkĩrũo. Nĩ ũndũ ũcio, maũndũ marĩa maambĩrĩirie gwĩkĩka 1914, matioonanagia kĩambĩrĩria gĩa thĩna ũrĩa mũnene ĩndĩ moonanagia “kĩambĩrĩria kĩa ruo ta rũa kũrũmwo.” (Mat. 24:8) ‘Ruo rũu rwa kũrũmwo’ ruonanagia wega maũndũ ota marĩa meekĩkire thĩinĩ wa Jerusalemu na Judea mwaka wa 33 nginya wa 66.
6. Nĩ kĩĩ gĩkonania kwambĩrĩria gwa thĩna ũrĩa mũnene?
6 Nĩkĩ gĩkoonania kwambĩrĩria gwa thĩna ũrĩa mũnene? Jesu oigire atĩ, “Rĩrĩa mũkona kĩrĩa kĩrĩ thahu na gĩa gũkiria ihooru, o kĩrĩa kĩaaririo ũhoro wakĩo nĩ mũnabii ũrĩa wetagwo Danieli, kĩrũngiĩ handũ harĩa hatheru, (ũrĩa ũrathoma nĩamenye ũhoro ũcio,) hĩndĩ ĩo-rĩ, andũ arĩa matũire Judea nĩmorĩre irĩma-inĩ.” (Mat. 24:15, 16) Ũrathi wĩgiĩ kĩrĩa “kĩrũngiĩ handũ harĩa hatheru,” wahingire riita rĩa mbere mwaka wa 66 rĩrĩa thigari cia Roma (“kĩrĩa kĩrĩ thahu”) ciatharĩkĩire Jerusalemu na hekarũ ya kuo (harĩa hoonagwo harĩ hatheru nĩ Ayahudi). Ũrathi ũcio ũkaahinga na njĩra nene rĩrĩa Kĩama kĩa Ũrũmwe wa Mabũrũri (kĩndũ “kĩrĩa kĩrĩ thahu” kĩa matukũ maya) gĩgaatharĩkĩra ndini iria ciĩĩtaga cia Gĩkristiano (iria cionagwo irĩ theru nĩ arĩa metuaga Akristiano) o hamwe na ndini iria ingĩ cia Babuloni ũrĩa Mũnene. Tharĩkĩro ĩyo ningĩ nĩ ĩgwetetwo thĩinĩ wa Kũguũrĩrio 17:16-18. Ũndũ ũcio nĩguo ũgaakorũo ũrĩ kĩambĩrĩria gĩa thĩna ũrĩa mũnene.
7. (a) ‘Andũ mahonokirio’ atĩa hĩndĩ ya karine ya mbere? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩrĩgĩrĩra ũkahaanĩka mahinda marĩa maroka?
7 Ningĩ Jesu nĩ oigire atĩ: “Matukũ macio nĩmagakuhĩhio.” Riita rĩa mbere matukũ ‘maakuhĩhirio’ mwaka wa 66, rĩrĩa thigari cia Roma ciambire gũtiga gũtharĩkĩra Jerusalemu. Kwoguo, Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa maarĩ Jerusalemu na Judea makĩhota gwĩthara ‘makĩhonokio.’ (Thoma Mathayo 24:22; Mal. 3:17.) O ta hĩndĩ ĩyo-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩrĩgĩrĩra ũkahaanĩka hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene? Jehova nĩ ‘agaakuhĩhia’ tharĩkĩro ya Kĩama kĩa Ũrũmwe wa Mabũrũri kwerekera ndini cia maheeni nĩguo ndini ya ma ndĩkaninanĩrio hamwe nacio. Nĩ ũndũ ũcio, ndungata cia Jehova nĩ ikahonokio.
8. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ magekĩka thutha wa gĩcunjĩ kĩa mbere gĩa thĩna ũrĩa mũnene? (b) Kũrĩ na ũhotekeku Mũkristiano wa mũico thĩinĩ wa arĩa 144,000 agaathiĩ igũrũ rĩ? (Rora ũhoro mũico-inĩ wa gĩcunjĩ)
8 Gũgekĩka atĩa thutha wa gĩcunjĩ kĩu kĩa mbere gĩa thĩna ũrĩa mũnene? Ciugo cia Jesu cionanagia atĩ harĩ ihinda rĩkaahĩtũka mbere ya Hari–Magedoni kwambĩrĩria. Nĩ maũndũ marĩkũ magekĩka ihinda-inĩ rĩu? Maũndũ macio nĩ monanĩtio thĩinĩ wa Ezekieli 38:14-16 na Mathayo 24:29-31. (Thoma.) * Thutha ũcio, nĩrĩo Hari–Magedoni ĩgoka, na ũcio nĩguo ũgakorũo ũrĩ mũico wa thĩna ũrĩa mũnene, o ta ũrĩa kwahanĩkire hĩndĩ ya kwanangwo kwa Jerusalemu mwaka wa 70. (Mal. 4:1) Nĩ ũndũ ũcio thĩna ũrĩa mũnene ũgaakorũo ũrĩ ũndũ wa mwanya, “ũtarĩ wonwo taguo gwata kĩambĩrĩria gĩa thĩ.” (Mat. 24:21) Thutha wa Hari–Magedoni, nĩrĩo wathani wa Kristo wa mĩaka ngiri ũkambĩrĩria.
9. Ũrathi wa Jesu wĩgiĩ thĩna ũrĩa mũnene ũtwĩkagĩra ngoro atĩa?
9 Nĩ twĩkĩragwo hinya mũno nĩ ũrathi ũcio wĩgiĩ thĩna ũrĩa mũnene. Nĩkĩ? Tondũ nĩ ũtuonagia atĩ andũ a Jehova marĩ gĩkundi, o na mangĩgacemania na ũndũ ũrĩkũ hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene, nĩ makahonoka. (Kũg. 7:9, 14) Makĩria ma ũguo, nĩ tũkenaga tondũ hĩndĩ ya Hari–Magedoni, Jehova nĩ agaatĩithia ũnene wake na atherie rĩtwa rĩake.—Thab. 83:18; Ezek. 38:23.
JESU AKAAMŨRANIA NG’ONDU NA MBŨRI RĨ?
10. Tene twataũkĩirũo atĩ kwamũranio kwa ng’ondu na mbũri kũngĩekĩkire rĩ?
10 Rekei twarĩrĩrie rĩrĩa gĩcunjĩ kĩngĩ kĩa ũrathi wa Jesu kĩgiĩ ngerekano ya kwamũranio kwa ng’ondu na mbũri gĩkahinga. (Mat. 25:31-46) Tene tweciragia atĩ, Jesu aambĩrĩirie kwamũrania arĩa a mũhaano wa ng’ondu na wa mbũri kuuma 1914 gũthiĩ na mbere. Twoigaga atĩ arĩa maregaga ndũmĩrĩri ya Ũthamaki na magakua mbere ya thĩna ũrĩa mũnene kwambĩrĩria, makuaga marĩ a mũhaano mbũri na kwoguo matikariũkio.
11. Nĩkĩ kwamũrania andũ a mũhaano wa ng’ondu na wa mbũri gũtingĩambĩrĩirie mwaka wa 1914?
11 Mwaka wa 1995, ngathĩti ya Mũrangĩri nĩ yarĩrĩirie rĩngĩ rĩandĩko rĩa Mathayo 25:31, rĩrĩa riugaga ũũ: “Na rĩrĩ, rĩrĩa Mũrũ wa mũndũ agoka e na riri wake, na araika othe hamwe nake, hĩndĩ ĩo nĩagaikarĩra gĩtĩ gĩake gĩa ũthamaki kĩrĩa kĩĩ na riri.” Nĩ yonanirie atĩ Jesu aatuĩkire Mũthamaki wa Ũthamaki wa Ngai mwaka wa 1914, ĩndĩ ndaikarĩire “gĩtĩ gĩake gĩa ũthamaki kĩrĩa kĩĩ na riri” nĩguo aamũranie “ndũrĩrĩ ciothe.” (Mat. 25:32; ringithania Danieli 7:13.) Ona kũrĩ ũguo, ngerekano ĩyo ya ng’ondu na mbũri yonanagia Jesu agĩtuanĩra. (Thoma Mathayo 25:31-34, 41, 46.) Indĩ tondũ Jesu ndaambĩrĩirie gũtuĩra ndũrĩrĩ ciothe mwaka wa 1914, hatarĩ nganja kwamũrania ng’ondu na mbũri gũtingĩambĩrĩirie mwaka ũcio. * Kwoguo-rĩ, Jesu akaambĩrĩria kwamũrania ng’ondu na mbũri rĩ?
12. (a) Riita rĩa mbere Jesu gũtuĩra ndũrĩrĩ ciothe nĩ rĩ? (b) Nĩ maũndũ marĩkũ magwetetwo thĩinĩ wa Mathayo 24:30, 31 na Mathayo 25:31-33, 46?
12 Ũrathi wa Jesu wĩgiĩ matukũ ma kũrigĩrĩria, wonanagia atĩ riita rĩake rĩa mbere gũtuĩra ndũrĩrĩ ciothe nĩ thutha wa kũninwo kwa ndini cia maheeni. O ta ũrĩa hekũgwetetwo thĩinĩ wa kĩbungo gĩa 8, maũndũ mamwe marĩa magekĩka hĩndĩ ĩyo, nĩ monanĩtio thĩinĩ wa Mathayo 24:30, 31. Ũngĩrora wega thĩinĩ wa mĩhari ĩyo, nĩ ũkuona atĩ Jesu aragweta maũndũ mahanaine na marĩa aagwetire ngerekano-inĩ ya ng’ondu na mbũri. Kwa ngerekano, Mũrũ wa mũndũ agoka e na riri wake, na araika; ndũrĩrĩ ciothe nĩikonganio; arĩa a mũhaano wa ng’ondu nĩ ‘makarora na igũrũ’ tondũ nĩ makaheo ‘muoyo wa tene na tene.’ * Arĩa a mũhaano wa mbũri, ‘nĩmakagĩa na kĩeha’ tondũ ‘makaniinwo tene na tene.’—Mathayo 25:31-33, 46.
13. (a) Jesu akaamũrania andũ a mũhaano wa ng’ondu na wa mbũri rĩ? (b) Ũtaũku ũcio ũtũmaga tũgĩe na mawoni marĩkũ kwerekera wĩra witũ wa kũhunjia?
13 Nĩ ũndũ ũrĩkũ tweruta kuumana na maũndũ macio? Jesu akaamũrania andũ a mũhaano wa ng’ondu na wa mbũri kuuma ndũrĩrĩ-inĩ ciothe, rĩrĩa agooka hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene. Arĩa a mũhaano wa mbũri, nĩ ‘makaaninwo’ hĩndĩ ya Hari–Magedoni ĩrĩa ĩgakorũo ĩrĩ gĩcunjĩ kĩa mũico gĩa thĩna ũrĩa mũnene. Ũtaũku ũcio ũtũmaga tũgĩe na mawoni marĩkũ kwerekera wĩra witũ wa kũhunjia? Ũtũmaga tũwone ũrĩ wa bata mũno. Mbere ya thĩna ũrĩa mũnene kwambĩrĩria, andũ marĩ na mweke wa gũcenjia mĩthiĩre yao, na mambĩrĩrie kũgera njĩra ĩrĩa njeke “ĩkinyaga kũrĩa kwĩ muoyo.” (Matt. 7:13, 14) Nĩ ma, mahinda-inĩ maya andũ amwe no monanie ngumo ta cia ng’ondu kana ta cia mbũri. O na kũrĩ ũguo, nĩ wega tũririkane atĩ itua rĩa mũico rĩa nĩa a mũhaano wa ng’ondu kana wa mbũri nĩ rĩa hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, tũrĩ na gĩtũmi kĩega gĩa gũthiĩ na mbere kũhe andũ aingĩ o ũrĩa kwahoteka mweke wa kũigua na gwĩtĩkĩra ndũmĩrĩri ya Ũthamaki.
JESU AGOKA RĨ?
14, 15. Nĩ mĩhari ĩrĩkũ ĩna yonanagia rĩrĩa Kristo agoka gũtuanĩra?
14 Hihi gũthuthuria makĩria ũrathi wa Jesu kũronania atĩ ũtaũku witũ wĩgiĩ rĩrĩa maũndũ mangĩ ma bata makaahinga nĩ ũrabatara kũrũngwo? Macokio marĩ thĩinĩ wa ũrathi ũcio. Rekei tuone nĩ na njĩra ĩrĩkũ.
15 Thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩmwe kĩa ũrathi wake kĩrĩa kĩandĩkĩtwo thĩinĩ wa Mathayo 24:29–25:46, Jesu aarĩrĩirie maũndũ marĩa mangĩkahaanĩka matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria na hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene ũroka. Aagwetire maũndũ manana megiĩ rĩrĩa “agoka.” Akĩaria igũrũ rĩgiĩ thĩna ũrĩa mũnene, oigire, ‘nĩ makoona Mũrũ wa mũndũ agĩũka arĩ igũrũ rĩa matu ma igũrũ.’ ‘Mũtiũĩ mũthenya ũrĩa Mwathani wanyu agoka.’ ‘Mũrũ wa mũndũ nĩagoka thaa ĩrĩa mũtegereirie.’ Na thĩinĩ wa ngerekano ya ng’ondu na mbũri akiuga, ‘Mũrũ wa mũndũ agoka e na riri wake.’ (Mat. 24:30, 42, 44; 25:31) Maũndũ macio mana maronania rĩrĩa Kristo agoka gũtuanĩra. Nĩ ha tuonaga maũndũ macio mangĩ mana thĩinĩ wa ũrathi wa Jesu?
16. Gũka kwa Jesu kũgwetetwo mĩhari-inĩ ĩngĩ ĩrĩkũ?
16 Akĩaria ũhoro wa ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete na njũgĩ, Jesu oigire, ‘Gũkena-rĩ, nĩ ngombo ĩo rĩrĩa mwathani wayo agoka amĩkore ĩgĩka o ũguo.’ Thĩinĩ wa ngerekano yake ya airĩtu ikũmi oigire, ‘Na hĩndĩ ĩrĩa maathiĩte kũgũra maguta, mũhikania agĩũka.’ Thĩinĩ wa ngerekano ya taranda Jesu ataarĩirie atĩ, ‘matukũ maingĩ maathira, mwathani wa ngombo icio akĩinũka kana agĩũka.’ O thĩinĩ wa ngerekano ĩyo, mwathani wa ngombo icio oigire, ‘Ndacoka-rĩ, nĩingĩacokerio mbia ciakwa.’ (Mat. 24:46; 25:10, 19, 27) Maũndũ macio mana megiĩ gũka kwa Jesu makaahinga-rĩ?
17. Tũkoretwo tũkiuga atĩa igũrũ rĩgiĩ gũka kũrĩa kũgwetetwo thĩinĩ wa Mathayo 24:46?
17 Tene mabuku maitũ maroonanagia atĩ maũndũ macio mana magwetwo thutha-inĩ, monanagia gũka kwa Jesu mwaka wa 1918. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ciugo cia Jesu ciĩgiĩ “ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete na njũgĩ.” (Thoma Mathayo 24:45-47.) Tũroĩ atĩ, kũringana na mũhari wa 46 Jesu ‘okire’ gũthuthuria Akristiano aitĩrĩrie maguta 1918, na atĩ aatuire ngombo ĩyo mũramati wa indo ciake ciothe mwaka wa 1919. (Mal. 3:1) Ona kũrĩ ũguo, thutha wa gũthuthuria makĩria ũrathi wa Jesu nĩ kuonekete atĩ ũtaũku witũ wĩgiĩ rĩrĩa maũndũ mamwe ma ũrathi ũcio makaahinga nĩ wagĩrĩire kũrũngwo. Nĩkĩ?
18. Gũthuthuria ũrathi wa Jesu ũrĩ wothe kũratũma twĩtĩkie atĩa igũrũ rĩgiĩ gũka gwake?
18 Thĩinĩ wa mĩhari ĩrĩa ĩrĩ mbere wa Mathayo 24:46, kiugo “agoka” kĩhũthĩrĩtwo kuonania rĩrĩa Jesu agoka gũtuanĩra na kũhingia matuĩro make hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene. (Mat. 24:30, 42, 44) Ningĩ, o ta ũrĩa twarĩrĩria thĩinĩ wa kĩbungo gĩa 12, ‘gũka’ kwa Jesu kũrĩa kũgwetetwo thĩinĩ wa Mathayo 25:31, ona kuo kuonanagia rĩrĩa agoka gũtuanĩra. Kwoguo, no tuuge atĩ gũka kwa Jesu nĩguo atue ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete mũramati wa indo ciake ciothe, kũrĩa kũgwetetwo thĩinĩ wa Mathayo 24:46, 47 ona kuo nĩ gwa kahinda karĩa karoka hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene. Hatarĩ nganja, gũthuthuria ũrathi wa Jesu ũrĩ wothe kũronania wega atĩ maũndũ macio manana megiĩ gũka gwake, makaahinga rĩrĩa agoka gũtuanĩra hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene.
19. Nĩ ũtaũku ũrĩkũ mwerũ twarĩrĩria, na nĩ ciũria irĩkũ tũkaarĩrĩria thĩinĩ wa icunjĩ iria irũmĩrĩire?
19 Nĩ maũndũ marĩkũ tweruta? Gĩcunjĩ gĩkĩ gĩkĩambĩrĩria nĩ tũgwetire ciũria ithatũ. Twambire tuona atĩ, thĩna ũrĩa mũnene ndwambĩrĩirie mwaka wa 1914, ĩndĩ ũkambĩrĩria rĩrĩa Kĩama kĩa Ũrũmwe wa Mabũrũri gĩgaatharĩkĩra Babuloni ũrĩa Mũnene. Ningĩ nĩ tuonire atĩ, Jesu ndaambĩrĩirie kwamũrania ng’ondu na mbũri mwaka wa 1914, ĩndĩ agaaciamũrania hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene. Thutha-inĩ, nĩ tuona nĩkĩ Jesu ndookire gũtua ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete mũramati wa indo ciake ciothe mwaka wa 1919, no ageka ũguo hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene. Kwoguo, maũndũ macio matatũ magekĩka hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene. Hihi ũtheri ũyũ mwerũ nĩ ũrahutia ũtaũku witũ wĩgiĩ ngerekano ya ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete na njĩra ĩngĩ? Ningĩ, ũrahutia atĩa ũtaũku witũ wĩgiĩ ngerekano ingĩ cia Jesu iria irahinga mahinda-inĩ maya ma kũrigĩrĩria? Ciũria icio cia bata nĩ icoketio icunjĩ-inĩ iria irũmĩrĩire.
ŨHORO MŨICO-INĨ WA GĨCUNJĨ: (Ũthomwo ta ũrĩa kohoro ka magũrũ-inĩ gathomagwo.)
[Mohoro ma magũrũ-inĩ]
^ kib. 4 Kĩbungo gĩa 4: [1] Nĩguo wone ũhoro makĩria, rora ngathĩti ya Mnara wa Mlinzi ya Februarĩ 15, 1994, karatathi ga 8-21 na ya Mĩĩ 1, 1999, karatathi ga 8-20.
^ kib. 8 Kĩbungo gĩa 8: [2] Ũndũ ũmwe ũgwetetwo thĩinĩ wa mĩhari ĩno nĩ ‘kũũnganio kwa arĩa aamũre.’ (Mat. 24:31) Nĩ ũndũ ũcio kũrĩ na ũhotekeku atĩ Akristiano othe aitĩrĩrie maguta arĩa magaakorũo matigarĩte gũkũ thĩ thutha wa gĩcunjĩ kĩa mbere gĩa thĩna ũrĩa mũnene, magathiĩ igũrũ mbere ya mbaara ya Hari–Magedoni kwambĩrĩria. Ũndũ ũyũ ũrarũnga ũrĩa gĩcunjĩ kĩa “Maswali Kutoka kwa Wasomaji” ngathĩti-inĩ ya Mnara wa Mlinzi ya Agosti 15, 1990, karatathi ka 30, gĩataarĩirie ũndũ ũcio.
^ kib. 11 Kĩbungo gĩa 11: [3] Rora ngathĩti ya Mnara wa mlinzi ya Oktomba 15, 1995, karatathi ga 18-28.
^ kib. 12 Kĩbungo gĩa 12: [4] Rora ũndũ ũhanaine na ũcio thĩinĩ wa Luka 21:28.
[Ciũria cia wĩruti]
1. O ta atũmwo-rĩ, nĩ atĩa twendaga mũno kũmenya?
2. (a) Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkoretwo tũkĩenda gũthererũo nĩguo makĩria? (b) Nĩ ciũria irĩkũ ithatũ tũkwarĩrĩria?
3. Twarĩ na ũtaũku ũrĩkũ wĩgiĩ gũka gwa thĩna ũrĩa mũnene?
4. Nĩ ũtaũku ũrĩkũ watũmire tũthererũo wega nĩ ũrathi wa Jesu wĩgiĩ matukũ ma kũrigĩrĩria?
5. (a) Nĩ ihinda rĩrĩkũ iritũ rĩambĩrĩirie 1914? (b) Ihinda rĩu rĩa mathĩna rĩtariĩ ta ihinda rĩrĩkũ rĩa hĩndĩ ya atũmwo?
6. Nĩ kĩĩ gĩkonania kwambĩrĩria gwa thĩna ũrĩa mũnene?
7. (a) ‘Andũ mahonokirio’ atĩa hĩndĩ ya karine ya mbere? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩrĩgĩrĩra ũkahaanĩka mahinda marĩa maroka?
8. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ magekĩka thutha wa gĩcunjĩ kĩa mbere gĩa thĩna ũrĩa mũnene? (b) Kũrĩ na ũhotekeku Mũkristiano wa mũico thĩinĩ wa arĩa 144,000 agaathiĩ igũrũ rĩ? (Rora ũhoro mũico-inĩ wa gĩcunjĩ)
9. Ũrathi wa Jesu wĩgiĩ thĩna ũrĩa mũnene ũtwĩkagĩra ngoro atĩa?
10. Tene twataũkĩirũo atĩ kwamũranio kwa ng’ondu na mbũri kũngĩekĩkire rĩ?
11. Nĩkĩ kwamũrania andũ a mũhaano wa ng’ondu na wa mbũri gũtingĩambĩrĩirie mwaka wa 1914?
12. (a) Riita rĩa mbere Jesu gũtuĩra ndũrĩrĩ ciothe nĩ rĩ? (b) Nĩ maũndũ marĩkũ magwetetwo thĩinĩ wa Mathayo 24:30, 31 na Mathayo 25:31-33, 46?
13. (a) Jesu akaamũrania andũ a mũhaano wa ng’ondu na wa mbũri rĩ? (b) Ũtaũku ũcio ũtũmaga tũgĩe na mawoni marĩkũ kwerekera wĩra witũ wa kũhunjia?
14, 15. Nĩ mĩhari ĩrĩkũ ĩna yonanagia rĩrĩa Kristo agoka gũtuanĩra?
16. Gũka kwa Jesu kũgwetetwo mĩhari-inĩ ĩngĩ ĩrĩkũ?
17. Tũkoretwo tũkiuga atĩa igũrũ rĩgiĩ gũka kũrĩa kũgwetetwo thĩinĩ wa Mathayo 24:46?
18. Gũthuthuria ũrathi wa Jesu ũrĩ wothe kũratũma twĩtĩkie atĩa igũrũ rĩgiĩ gũka gwake?
19. Nĩ ũtaũku ũrĩkũ mwerũ twarĩrĩria, na nĩ ciũria irĩkũ tũkaarĩrĩria thĩinĩ wa icunjĩ iria irũmĩrĩire?
[Mbica karatathi ka 3]
[Mbica karatathi ka 4, 5]
HĨNDĨ YA THĨNA ŨRĨA MŨNENE NA THUTHA ŨCIO
KŨHINGA MAHINDA-INĨ MAYA
MATUKŨ MA KŨRIGĨRĨRIA
MAŨNDŨ MARINGAINE NA MA KARINE YA MBERE
Kĩama kĩa Ũrũmwe wa Mabũrũri (“kĩrĩa kĩrĩ thahu”) nĩ gĩgaatharĩkĩra ndini iria ciĩĩtaga cia Gĩkristiano (“harĩa hatheru”) o hamwe na ndini iria ingĩ cia maheeni (Kũg. 17:16-18)
KŨNINWO KWA NDINI CIA MAHEENI
Thigari cia Roma (“kĩrĩa kĩrĩ thahu”) nĩ ciatharĩkĩire Jerusalemu na hekarũ yakuo (“harĩa hatheru”)
“Kĩrĩa kĩrĩ thahu . . . kĩrũngiĩ handũ harĩa hatheru” (Mat. 24:15, 16)
(Rora kĩbungo gĩa 6)
Jehova nĩ ‘agaakuhĩhia’ ihinda rĩa ndini cia maheeni gũtharĩkĩrũo;
Andũ a Jehova nĩ makaahonokio
Thigari cia Roma nĩ ciaambire gũtiga tharĩkĩro yacio; Akristiano thĩinĩ wa Jerusalemu na Judea makĩhota gwĩthara
“Tondũ wa arĩa aamũre, matukũ macio nĩmagakuhĩhio” (Mat. 24:22)
(Rora kĩbungo kĩa 7)
IHINDA RĨTOĨKAINE
ŨRĨA RĨIGANA
Jesu nĩ akaamũrania andũ a ndũrĩrĩ ciothe, a mũhaano wa ng’ondu na a mũhaano wa mbũri (Mat. 25:31-46)
(Rora kĩbungo gĩa 12, 13)
IHINDA NĨ RĨKAAHĨTŨKA
“O rĩmwe thutha wa thĩna ũrĩa wa matukũ macio . . .” (Mat. 24:29-31)
(Rora kĩbungo gĩa 8)
Jesu nĩ agaatua ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete “mũramati wa indo ciake ciothe” (Mat. 24:46, 47)
(Rora kĩbungo gĩa 18)
Kũniinwo kwa ndũrĩrĩ (Kũg. 16:16)
HARI–MAGEDONI
Kũninwo kwa Jerusalemu
WATHANI WA KRISTO WA MĨAKA NGIRI KWAMBĨRĨRIA
[Mbica]
[Mbica]
[Mbica]
[Mbica karatathi ka 7]
Mbere ya thĩna ũrĩa mũnene kwambĩrĩria, andũ marĩ na mweke wa gũcenjia mĩthiĩre yao
(Rora kĩbungo gĩa 13)
