MŨHUNJIA ũrĩa mũnene na wa mbere wa ũhoro ũrĩa mwega nĩ Jehova Ngai. O na ihenya thutha wa Adamu na Hawa kwĩhia, Jehova nĩ aahunjirie ũhoro mwega atĩ Shaitani ũrĩa Mũcukani nĩ akaaninwo. (Kĩam. 3:15) Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, Jehova nĩ aatongoririe athuri ehokeku maandĩke ũrĩa rĩĩtwa rĩake rĩgaatherio, ũrĩa maũndũ marĩa maathũkirio nĩ Shaitani magaathondekwo na ũrĩa andũ mangĩgĩa rĩngĩ na mweke wa gũtũũra tene na tene.

2. (a) Araika makoragwo na itemi rĩrĩkũ harĩ kũhunjio kwa ũhoro mwega? (b) Jesu aaigĩire ahunjia a ũhoro mwega kĩonereria kĩrĩkũ?

² Araika o nao nĩ mahunjagia ũhoro ũrĩa mwega, na magateithia andũ arĩa angĩ harĩ kũũtambia. (Luk. 1:19; 2:10; Atũm. 8:26, 27, 35; Kũg. 14:6) Ĩ nake Mikaeli mũraika ũrĩa mũnene? Rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ, Jesu nĩ aatũigĩire kĩonereria kĩega wĩra-inĩ wa kũhunjia. Wĩra ũrĩa mũnene Jesu aarutaga warĩ wa kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega!—Luk. 4:16-21.

3. (a) Ũhoro ũrĩa mwega tũhunjagia nĩ ũrĩkũ? (b) Nĩ ciũria irĩkũ cia bata tũkwarĩrĩria?

³ Jesu eerire arutwo ake matuĩke ahunjia a ũhoro ũrĩa mwega. (Mat. 28:19, 20; Atũm. 1:8) Mũtũmwo Paulo eerire Timotheo ũũ: “Ũtũũre ũrutaga wĩra wa kũhunjia Ũhoro wa Ngai, na ũhingie ũtungatĩri waku.” (2 Tim. 4:5) Ũhoro mwega ũrĩa tũrĩ arũmĩrĩri a Jesu tũhunjagia nĩ ũrĩkũ? Nĩ twĩraga andũ atĩ Jehova Ithe witũ wa igũrũ nĩ atwendete. (Joh. 3:16; 1 Pet. 5:7) Njĩra ĩrĩa nene Jehova Ngai onanagia wendo wake nĩ kũgerera Ũthamaki wake. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ tũkenaga tũkĩra andũ atĩ, arĩa othe megwĩtĩkĩra wathani wa Ũthamaki, maathĩkĩre Ngai, na mekage maũndũ ma ũthingu  no matuĩke arata ake. (Thab. 15:1, 2) Ma nĩ atĩ, muoroto wa Jehova nĩ kweheria mĩnyamaro yothe. Ningĩ nĩ akeeheria ruo rũrĩa ruumanaga na kũririkana mĩnyamaro ya tene. Na githĩ ũcio ti ũhoro mwega! (Isa. 65:17) Tondũ tũrĩ ahunjia a ũhoro mwega-rĩ, rekei twarĩrĩrie ciũria igĩrĩ cia bata: Nĩkĩ andũ nĩ marabatara kũigua ũhoro ũrĩa mwega ũmũthĩ? Na tũngĩhota atĩa kũhingia itemi ritũ na njĩra njega tũrĩ ahunjia a ũhoro mwega?

⁴ Ta hũũra mbica wĩrĩtwo atĩ baba wanyu nĩ kũmũtiganĩria aamũtiganĩirie mũrĩ hamwe na famĩlĩ yanyu. Ũkerũo atĩ aarĩ mũndũ mũũru, ndaarĩ na ũhoro nawe, na ndeendaga ũmenye maũndũ make. Angĩ magakwĩra atĩ o na hatirĩ bata wa kũmũcaria tondũ nĩ aakuire. Andũ aingĩ nĩ maheagwo ng’ano ta icio ikoniĩ Ngai. Marutagwo atĩ Ngai nĩ kĩriga, na ndarĩ tha. Kwa ngerekano atongoria amwe a ndini moigaga atĩ Ngai agaacina andũ arĩa oru na mwaki wa tene na tene. Angĩ nao moigaga atĩ mĩnyamaro ĩrĩa yumanaga na icanjama cia ndũire ĩrehagwo nĩ Ngai. O na gũtuĩka icanjama icio ciũragaga andũ ega na oru-rĩ, andũ moigaga nĩ ihũũra rĩa Ngai.

5, 6. Ũrutani wa indo kwĩyumĩria na morutani mangĩ mahĩtanu mathũkĩtie andũ atĩa?

⁵ Angĩ nao moigaga atĩ gũtirĩ Ngai. Ũndũ-inĩ ũcio-rĩ, ta wĩcirie ũrutani wa atĩ indo nĩcio cieyumĩririe. Andũ aingĩ arĩa manyitaga mbaru ũrutani ũcio moigaga atĩ muoyo ti kũũmbwo wombirũo na nĩ ũndũ ũcio gũtirĩ Mũũmbi. Amwe o na nĩ moigaga atĩ mũndũ no ta nyamũ, na kwoguo ti ũndũ wa kũgegania kuona agĩka maũndũ o ta nyamũ. Moigaga atĩ rĩrĩa arĩa marĩ hinya marahinyĩrĩria arĩa matarĩ hinya, ũcio ũkoragwo ũrĩ ũndũ wa ndũire. Nĩkĩo andũ aingĩ metĩkĩtie atĩ gũtirĩ hingo wagi wa kĩhooto ũgaathira. Nĩ ũndũ ũcio, arĩa metĩkĩtie ũrutani wa atĩ indo nĩcio cieyumĩririe matingĩgĩa na kĩĩrĩgĩrĩro kĩa ma.

⁶ Hatarĩ nganja, ũrutani wa indo kwĩyumĩria na morutani mangĩ mahĩtanu nĩ matũmĩte andũ manyamarĩke mũno matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria. (Rom. 1:28-31; 2 Tim. 3:1-5) Morutani macio ma andũ ti ũhoro mwega. Ithenya rĩa ũguo, o ta ũrĩa Mũtũmwo Paulo oigĩte, matũmĩte andũ ‘matũũre nduma-inĩ, na maamũranĩtio na muoyo wa Ngai.’ (Ef. 4:17-19) Makĩria ma ũguo, ũrutani wa atĩ indo nĩcio cieyumĩririe na morutani mangĩ mahĩtanu nĩ matũmaga andũ mage gwĩtĩkĩra ũhoro ũrĩa mwega wa Ngai.—Thoma Aefeso 2:11-13.

7, 8. Nĩ njĩra ĩrĩkũ tu ĩngĩteithia andũ mataũkĩrũo biũ nĩ ũhoro ũrĩa mwega?

⁷ Nĩguo andũ maiguithanio na Ngai, no mũhaka mambe mamenye atĩ Jehova arĩ kuo na kũrĩ na itũmi njega cia kũmũkuhĩrĩria. No tũmateithie kũgĩa na ũmenyo ũcio na njĩra ya kũmekĩra ngoro mathuthurie ũũmbi. Rĩrĩa andũ mareruta ũhoro wa ũũmbi marĩ na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire, nĩ merutaga ũhoro wa ũũgĩ wa Ngai na hinya wake. (Rom. 1:19, 20) Nĩguo tũteithie andũ makũrie wĩtigĩri Ngai nĩ ũndũ wa kuona maũndũ marĩa Mũũmbi witũ wĩ Hinya ahingĩtie, no tũhũthĩre broshua ya Uhai—Ulitokana na Muumba? kana Maswali Matano Muhimu Kuhusu Chanzo cha Uhai. O na kũrĩ ũguo-rĩ, kwĩruta kuumana na ũũmbi gwiki gũtingĩteithia mũndũ one macokio ma ciũria imwe cia bata mũno ũtũũro-inĩ ta ici: Ngai etĩkĩrĩtie mĩnyamaro nĩkĩ? Muoroto wa Ngai harĩ thĩ nĩ ũrĩkũ? Hihi Ngai nĩ arũmbũyanagia na niĩ?

⁸ Kwĩruta Bibilia noyo njĩra ĩrĩa ĩngĩteithia  andũ mataũkĩrũo biũ nĩ ũhoro ũrĩa mwega wĩgiĩ Ngai na muoroto wake. Githĩ tũtikoragwo na mweke wa mwanya mũno wa gũteithia andũ mone macokio ma ciũria ciao! Ĩndĩ, nĩguo tũhutie ngoro cia andũ, nĩ tũkũbatara kwĩrutanĩria gũkinyĩra ngoro ciao na njĩra ya kũmaiguithia handũ ha kũmathomithia igũrũ igũrũ. (2 Tim. 3:14) No tũkũrie biũ ũhoti wa kũiguithia andũ tũngĩrũmĩrĩra kĩonereria kĩa Jesu. Aakoragwo na moimĩrĩro mega nĩkĩ? Gĩtũmi kĩmwe nĩ tondũ nĩ aahũthagĩra ciũria na njĩra njega. Tũngĩĩgerekania nake atĩa?

9. Nĩguo tũteithie andũ kĩĩroho-rĩ, tũkũbatara gwĩka atĩa?

⁹ Twagĩrĩirũo nĩkĩ kũhũthĩra ciũria o ta Jesu rĩrĩa tũrahunjia ũhoro mwega? Ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Ndagĩtarĩ agakwĩra atĩ arĩ na ũhoro mwega. No gũkorũo no ũmwĩtĩkie angĩkwĩra atĩ mũrimũ waku nĩ ũkũhona thutha wa gũthĩnjwo. No rĩrĩ, ĩ angĩkwĩra ũguo o na atakũũrĩtie kĩũria o na kĩmwe kĩgiĩ kũrĩa ũrũarĩte? Ũndũ ũcio no ũtũme wage kũmwĩhoka. O na angĩkorũo ndagĩtarĩ ũcio arĩ na ũmenyeru mũnene atĩa, nĩ ekũbatara gũkũũria ciũria na agũthikĩrĩrie nĩguo amenye mũrimũ waku mbere ya gũkũrigita. O na ithuĩ, nĩguo tũteithie andũ metĩkĩre ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki, no mũhaka tũkũrie ũhoti wa kũũria ciũria na njĩra njega. Twamenya wega ũrĩa matariĩ kĩĩroho norĩo tu tũngĩhota kũmateithia.

10, 11. Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩhingia tũngĩĩgerekania na njĩra ya Jesu ya kũrutana?

¹⁰ Jesu nĩ aamenyaga atĩ ciũria njega iteithagia mwarimũ amenye mũrutwo wake wega na igatũma mũrutwo eyarie. Kwa ngerekano, rĩrĩa eendaga kũruta arutwo ake bata wa wĩnyihia, aambire kũmooria kĩũria gĩa kũmateithia mecirie. (Mar. 9:33) Kũrĩ hĩndĩ Jesu oririe Petero kĩũria, akĩmũhe macokio merĩ, akĩmwĩra athuure rĩrĩa rĩagĩrĩire. Ũndũ ũcio nĩ wateithirie Petero kwĩruta ũndũ wa bata. (Mat. 17:24-26) Hĩndĩ ĩngĩ nayo, akĩenda kũmenya kĩrĩa kĩarĩ ngoro-inĩ cia arutwo ake, aamoririe ciũria cia mawoni irũmanĩrĩire. (Thoma Mathayo 16:13-17.) Jesu ndeeraga andũ tu ũrĩa magĩrĩire gwĩka. Nĩ ũndũ wa kũũria ciũria na njĩra njega, nĩ aateithagia andũ metĩkĩre ũhoro ũrĩa mwega na meke ũgarũrũku ũtũũro-inĩ wao.

¹¹ Tũngĩĩgerekania na Jesu harĩ kũhũthĩra ciũria wega, no tũmenye njĩra ĩrĩa njega biũ ya gũteithia mũndũ o wothe tũrahunjĩria. Nĩ tũrĩmenyaga ũrĩa tũngĩhota kwaranĩria na mũndũ ũraruta ciĩgwatio nĩguo ndagatũthikĩrĩrie. Ningĩ nĩ tũrĩrutaga andũ ũrĩa mangĩgunĩka. Rekei twarĩrĩrie ngerekano ithatũ ciĩgiĩ ũrĩa tũngĩhũthĩra ciũria na njĩra njega.

12-14. Tũngĩteithia mwana atĩa agĩe na ũmĩrĩru rĩrĩa arahunjia? Heana ngerekano.

¹² Ngerekano ya 1: Ta wĩcirie mwana waku oimĩte cukuru agakwĩra harĩ arutwo mekwaragia ũhoro wĩgiĩ ũrĩa akuũ matariĩ na ũrĩa andũ oru maikagio icua-inĩ rĩa mwaki. Agakwĩra atĩ nĩ ekwendaga kũmahunjĩria, ĩndĩ akarigwo ũrĩa ekũmeera. Ũngĩteithia mwana waku atĩa ũndũ-inĩ ta ũcio? Handũ ha kũmũruta mahĩtia kana kũmwĩra o na ihenya ũrĩa agĩrĩirũo nĩ kuuga-rĩ, githĩ ti wega wĩgerekanie na kĩonereria kĩa Jesu ũmũũrie ciũria cigana ũna cia mawoni?

 ¹³ Kwa ngerekano, no ũthome na mwana waku ibungo cigana ũna ibuku-inĩ rĩa Bibilia Ĩrutanaga gĩcunjĩ gĩa 6. Ũcoke ũmũrie nĩ maũndũ marĩkũ gĩcunjĩ-inĩ kĩu maramũteithia biũ kuona atĩ arĩa makuĩte matirĩ icua-inĩ. Mwĩkĩre ngoro ataarĩrie kĩrĩa kĩratũma etĩkie atĩ ũcio nĩ ũhoro wa ma. (Rom. 12:2) Mũteithie amenye atĩ to mũhaka itũmi ciake ihaanane biũ na ciaku.

¹⁴ Taarĩria mwana waku atĩ akĩaria na mũrutwo mathomaga nake, no ahũthĩre njĩra o ta ĩyo wahũthĩra. Kũngĩhoteka no mũkorũo na kĩonereria hamwe nake, wĩtue mũrutwo nake akũhunjĩrie. No agwete ngerekano ĩmwe acoke orie mũrutwo kĩũria nĩguo aigue mawoni make. Kwa ngerekano, akĩhũthĩra ũhoro ũrĩa ũrĩ kĩbungo-inĩ gĩa 17 thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩu kĩa Bibilia Ĩrutanaga, no ere mũrutwo ũũ: “Hihi nĩ kũrĩ mũciari ũngĩtĩkĩra kũherithia mwana wake mũremi na njĩra ya gũikia moko make mwaki-inĩ?” Thutha wa kũigua mawoni ma mũrutwo ũcio, no acoke amwĩre ũũ: “Angĩkorũo mũndũ ndangĩtĩkĩra kũherithia mwana wake na njĩra ĩyo-rĩ, hihi Ngai Mũũmbi wa andũ, no etĩkĩre gũtũũra amacinaga na mwaki?” Nĩguo ũteithie mwana waku agĩe na ũmĩrĩru wa kũhunjia, no mwĩkage cionereria ta icio nake. Ũngĩmũruta kũhũthagĩra ciũria na njĩra njega, nĩ ũrĩmũteithagia kũhingia itemi rĩake arĩ mũhunjia wa ũhoro ũrĩa mwega.

15. Tũngĩhũthĩra ciũria atĩa tũkĩgeria gũteithia mũndũ ũtetĩkĩtie atĩ Ngai arĩ kuo?

¹⁵ Ngerekano ya 2: Rĩrĩa tũrahunjia nĩ tũcemanagia na andũ matetĩkĩtie biũ kana Ngai arĩ kuo. Kwa ngerekano, mũndũ ahota gũtwĩra atĩ ndetĩkĩtie nĩ kũrĩ Ngai. Handũ ha gũtiga kwaria nake tondũ nĩ oiga ũguo, no tũmũrie na njĩra ya gĩtĩo akoretwo na wĩtĩkio ũcio ihinda rĩigana atĩa na kĩrĩa gĩatũmire etĩkie ũguo.  Thutha wa gũthikĩrĩria mawoni make na kũmuonia nĩ tũratĩĩa wĩtĩkio ũcio wake, no tũmũũrie kana no ende gũthoma ibuku rĩheanĩte ũira wa atĩ muoyo nĩ kũũmbwo wombirũo. Angĩkorũo mwene nyũmba arĩ na ngoro njega, no kũhoteke ende gũthoma. Angĩtĩkĩra no tũmũhe broshua ya Uhai—Ulitokana na Muumba? kana Maswali Matano Muhimu Kuhusu Chanzo cha Uhai. Ciũria cingĩũrio na njĩra ya ũũgĩ na ya wendo no ihingũre ngoro ya mũndũ etĩkĩre ũhoro ũrĩa mwega.

16. Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo nĩ kũiganĩra tu nĩ macokio marĩa mũrutwo wa Bibilia arathoma kuuma ibuku-inĩ?

¹⁶ Ngerekano ya 3: Rĩrĩa tũreruta na mũndũ Bibilia-rĩ, moimĩrĩro mangĩkorũo marĩ marĩkũ, angĩkorũo mũrutwo arĩthomaga tu macokio marĩa macabĩtwo ibuku-inĩ? No age gũkũra kĩĩroho. Nĩkĩ? Tondũ mũrutwo ũrathoma macokio tu ategwĩcũrania, no age kũgĩa na hinya kĩĩroho. Nĩ ũndũ mũhũthũ harĩ we kũremwo nĩ ũhoro wa ma angĩcemania na ũkararia mũnene. (Mat. 13:20, 21) Nĩguo gũtigathiĩ ũguo, nĩ tũkũbatara kũũragia mũrutwo mawoni make megiĩ maũndũ marĩa areruta. Geria kũrora kana nĩ aretĩkania na ũhoro ũrĩa mũreruta. Ningĩ nĩ wega makĩria ũmũũrie kĩrĩa kĩratũma etĩkie kana age gwĩtĩkia. Ũcoke ũmũteithie kuona ũrĩa Maandĩko moigĩte nĩguo marigĩrĩrio-inĩ etuĩre matua marĩa magĩrĩire. (Ahib. 5:14) Tũngĩhũthĩra ciũria na njĩra njega, no kũhoteke andũ arĩa tũreruta nao magĩe na wĩtĩkio mũrũmu na mahotage gwĩtiria rĩrĩa andũ mamakararia kana menda kũmahĩtithia. (Kol. 2:6-8) Nĩ atĩa ũngĩ tũngĩka nĩguo tũhingie itemi ritũ tũrĩ ahunjia a ũhoro ũrĩa mwega?

17, 18. Rĩrĩa tũrahunjia na Mũkristiano ũngĩ-rĩ, tũngĩteithania atĩa?

¹⁷ Jesu aatũmaga arutwo ake marĩ erĩ erĩ magĩthiĩ kũhunjia. (Mar. 6:7; Luk. 10:1) Thutha ũcio mũtũmwo Paulo nĩ aagwetire ‘andũ maarutithanagia wĩra nao’ arĩa ‘maarũagĩrĩra ũhoro ũrĩa mwega hamwe nake.’ (Afil. 4:3) Makĩrũmĩrĩra kĩonereria kĩu gĩa Kĩĩmandĩko, mwaka wa 1953, ahunjia a Ũthamaki nĩ maambĩrĩirie mũbango wa kũmenyeria arĩa angĩ wĩra-inĩ wa kũhunjia.

¹⁸ Rĩrĩa mũrahunjia na Mũkristiano ũngĩ-rĩ, mũngĩteithania atĩa? (Thoma 1 Akorintho 3:6-9.) Humbũria Bibilia yaku maandĩko marĩa arathomera mwene nyũmba. Thikĩrĩria na kinyi rĩrĩa ũrĩa mũrahunjia nake kana mwene nyũmba araaria. Twarana na ndeereti nĩguo ũrĩa mũrahunjia nake angĩritũhĩrũo ũmũteithie. (Koh. 4:12) O na kũrĩ ũguo, wĩtheme gũtinia ũrĩa mũrahunjia nake na mĩario rĩrĩa ararĩrĩria ũndũ mũna na njĩra njega. Ũngĩingĩrĩra ndeereti, no ũũrage ũrĩa mũrahunjia nake ngoro kana ũtũme mwene nyũmba ahĩngĩcĩke. Rĩmwe na rĩmwe, no ũbatare kũgweta ũndũ ndeereti-inĩ ĩyo. Ĩndĩ angĩkorũo nĩ ũkuuga ũndũ, ũgwete na njĩra nguhĩ. Ũcoke ũreke ũrĩa mũrahunjia nake athiĩ na mbere.

19. Nĩ ũndũ ũrĩkũ arĩ wega kũririkana, na nĩkĩ?

¹⁹ Mũngĩteithania atĩa na ũrĩa mũrahunjia nake rĩrĩa mũroima nyũmba ĩmwe mũgĩthiĩ ĩrĩa ĩngĩ? Na githĩ ti wega kũhũthĩra kahinda kau kwarĩrĩria ũrĩa mũngĩagagĩria mũhunjĩrie wanyu? Wĩthemei kwaria maũndũ matagĩrĩire megiĩ aikari a kũrĩa mũrahunjia. Ningĩ, wĩthemei kwaria maũndũ moru megiĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ. (Thim. 18:24) Nĩ wega kũririkana atĩ tũrĩ andũ matarĩ akinyanĩru. Nĩ tha nyingĩ Jehova atuonetie agatũhe wĩra ũyũ wa bata wa kũhunjia ũhoro mwega. (Thoma 2 Akorintho 4:1, 7.) Kĩrekei tuonanagie ngatho citũ na njĩra ya gwĩka o ũrĩa wothe tũngĩhota kũhingia itemi ritũ tũrĩ ahunjia a ũhoro ũrĩa mwega.