AKRISTIANO a karine ya mbere nĩ meekĩrire kĩyo kĩnene harĩ gũkinyĩria andũ aingĩ o ũrĩa mangĩahotire “ũhoro . . . mwega wa Ũthamaki.” (Mat. 24:14) Amwe o na nĩ maathiaga mabũrũri-inĩ mangĩ. Kwa ngerekano, mũtũmwo Paulo nĩ aathire gĩcigo-inĩ kĩrĩa rĩu gĩtagwo Turkey na akĩhunjia biũ hĩndĩ ya thabarĩ ciake cia ũmishonarĩ. * Mĩaka 2,000 thutha ũcio, mwaka-inĩ wa 2014, nĩ kwagĩire na kambĩini ya mwanya ya kũhunjia bũrũri-inĩ ũcio wa Turkey. Kambĩini ĩyo yabangirũo nĩkĩ? Nĩa maanyitire itemi?

Bũrũri wa Turkey ũkoragwo na ahunjia makĩria ma 2,800, na ũkoragwo na aikari milioni 79. Ũguo nĩ kuuga atĩ gũkoragwo na mũhunjia 1 harĩ andũ 28,000. Ũndũ ũcio ũronania atĩ ahunjia acio mahotete kũhunjĩria o aikari anini a bũrũri ũcio. Muoroto wa kambĩini ĩyo ya mwanya ya kũhunjia warĩ gũkinyĩra andũ aingĩ o ũrĩa kũngĩahotekire thĩinĩ wa ihinda inini. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ ta 550 kuuma mabũrũri-inĩ mangĩ, arĩa maragia rũthiomi rwa Gĩturkey, nĩ maathire bũrũri-inĩ ũcio kũhunjia hamwe na ahunjia a bũrũri ũcio hĩndĩ ya kambĩini ĩyo. Nĩ maũndũ marĩkũ maahingirio?

Ũira mũnene nĩ warutirũo. Kĩũngano kĩmwe kĩrĩ Istanbul kĩandĩkire ũũ: “Rĩrĩa andũ maatuonire moririe, ‘Kaĩ kũrĩ na kĩgomano kĩa mwanya gũkũ? Tũrona Aira a Jehova kũndũ guothe!’” Kĩũngano kĩngĩ kĩrĩ taũni-inĩ ya Izmir kĩandĩkire ũũ: “Mũthuri ũrutaga wĩra kĩwanja-inĩ gĩa taxi aathire harĩ mũthuri ũmwe wa kĩũngano wa gĩcigo kĩu akĩmũũria, ‘Kaĩ arĩ kĩĩ kĩrathiĩ na mbere? Kaĩ mwandandũrĩte wĩra wanyu?’” Ma nĩ atĩ kambĩini ĩyo nĩ yamenyekire nĩ andũ aingĩ.

Aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa moimĩte mabũrũri-inĩ mangĩ nĩ maakeneire biũ kũhunjia. Steffen, ũrĩa woimĩte bũrũri wa Denmark, oigire ũũ: “O mũthenya nĩ ndahotaga kũhunjĩria andũ mataiguĩte ũhoro wĩgiĩ Jehova mbere ĩyo. Nĩ ndaiguaga atĩ nĩ ndamenyithanagia rĩĩtwa rĩa Jehova biũ.” Jean-David kuuma Faranja oigire ũũ: “Twahunjagia barabara-inĩ ĩmwe ya taũni mathaa maingĩ. Nĩ twakenagĩra mũno! Andũ aingĩ matioĩ Aira a Jehova. Hakuhĩ nyũmba iria ciothe twathire, nĩ twahotaga kwaria na mũndũ, kuonania video, na gũtigĩra mwene nyũmba ibuku.”

Ahunjia acio 550 maaheanire mabuku ta 60,000,  ihinda-inĩ rĩa ciumia igĩrĩ! Ma nĩ atĩ kambĩini ĩyo nĩ yarutire ũira mũnene.

Kĩyo kĩa ũtungata nĩ kĩongererekire. Kambĩini ĩyo ya mwanya nĩ yahutirie aarĩ na ariũ a Ithe witũ a bũrũri ũcio. Aingĩ ao makĩambĩrĩria gwĩciria ũhoro wa ũtungata wa hĩndĩ-ciothe. Mũigana wa mapainia a hĩndĩ ciothe bũrũri-inĩ wa Turkey nĩ wongererekire na gĩcunjĩ kĩa 24 harĩ 100 ihinda-inĩ rĩa mĩeri 12 ĩrĩa yarũmĩrĩire thutha wa kambĩini ĩyo.

Arĩa moimĩte mabũrũri-inĩ mangĩ nĩ maataarĩirie ũrĩa kambĩini ĩyo yahutirie ũtungata wao o na thutha wao gũcoka mabũrũri-inĩ mao. Mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Şirin, kuuma Njĩrĩmani, aandĩkire ũũ: “Aarĩ na ariũ a Ithe witũ a bũrũri wa Turkey nĩ mahotaga kũhunjia na njĩra hũthũ rĩrĩa matarĩ ũtungata-inĩ. Nĩ njiguaga thoni mũno kũhunjia rĩrĩa itarĩ ũtungata-inĩ. No nĩ njokagia ngatho nĩ ũndũ wa kambĩini ĩyo ya mwanya tondũ kũgerera kĩonereria kĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ a bũrũri ũcio, o hamwe na mahoya maingĩ, nĩ ndahotire gwĩka maũndũ marĩa itaahotaga gwĩka mbere ĩyo. O na nĩ ndahotire kũhunjia na kũheana trakti reri-inĩ iria igeraga rungu. Rĩu ndikoragwo na thoni ta ũrĩa ndarĩ mbere.”

Johannes kuuma Njĩrĩmani oigire ũũ: “Nĩ nderutire maũndũ mamwe ingĩhũthĩra ũtungata-inĩ wakwa. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ a Turkey nĩ mendete kũmenyithania ũhoro wa ma kũrĩ andũ aingĩ o ũrĩa kũngĩhoteka. Nĩ marutaga ũira hĩndĩ ĩrĩa yothe mweke woneka. Nĩ ndatuire itua rĩa gwĩkaga o ũguo ndacoka Njĩrĩmani. Na rĩu nĩ hunjagĩria andũ aingĩ makĩria ma ũrĩa ndekaga mbere ĩyo.”

Zeynep kuuma Faranja oigire ũũ: “Kambĩini ĩyo nĩ yahutirie ũtungata wakwa mũno. Nĩ yandeithirie kũgĩa na ũmĩrĩru makĩria na kwĩhoka Jehova makĩria.”

Ahunjia nĩ maagĩire na ũrata wa hakuhĩ. Wendo na ũrũmwe ũrĩa warĩ gatagatĩ-inĩ ka aarĩ na ariũ a Ithe witũ kuuma mabũrũri-inĩ ngũrani ndũkariganĩra. Jean-David, ũrĩa ũkũgwetetwo hau kabere, oigire ũũ: “Nĩ ‘twacamire’ ũtaana wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Nĩ maatwĩtĩkĩrire tũtuĩke gĩcunjĩ kĩa famĩlĩ ciao na arata ao. Nĩ maatũnyitire ũgeni mĩciĩ-inĩ yao. Nĩ ndamenyaga atĩ tũrĩ thiritũ ya thĩ yothe [tondũ] nĩ ndathomete ũguo maita maingĩ mabuku-inĩ maitũ. No hĩndĩ ĩyo nĩrĩo ndeyoneire ũndũ ũcio niĩ mwene. Nĩ ndaiguire ndetĩĩra makĩria gũkorũo ndĩ ũmwe wa andũ a Jehova, na nĩ ndĩmũcokagĩria ngatho nĩ ũndũ wa mweke ũcio wa magegania.”

 Claire kuuma Faranja oigire ũũ: “Ithuothe twarĩ famĩlĩ ĩmwe gũtekũmakania kana woimĩte Denmark, Faranja, Njĩrĩmani, kana Turkey. Nĩ ta Ngai aatharĩtie mĩhaka yothe ya mabũrũri na raba mũnene.”

Stéphanie kuuma Faranja ongereire ũũ: “Kambĩini ĩyo ya mwanya yatũrutire atĩ kĩrĩa gĩtũnyitithanagia ti ũndũire kana rũthiomi, no nĩ wendo ũrĩa tũkoragwo naguo harĩ Jehova.”

Aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ arĩa moimĩte mabũrũri-inĩ mangĩ nĩ maambĩrĩirie gwĩciria ũhoro wa gũthamĩra Turkey nĩguo mateithĩrĩrie wĩra-inĩ mũnene ũrĩa ũtigarĩte. Amwe ao nĩ mathamĩire kuo. Erutĩri acio arĩa mathiĩte gũteithia kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia nĩ makenagĩrũo mũno.

Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũhoro wa gĩkundi kĩmwe kĩnini kĩa ahunjia 25 kĩrĩa kĩrĩ gĩcigo-inĩ kĩrĩ haraihu mũno. Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, kwarĩ na mũthuri o ũmwe tu wa kĩũngano. Ta hũũra mbica gĩkeno kĩrĩa ahunjia acio maagĩire nakĩo mwaka-inĩ wa 2015, rĩrĩa ahunjia atandatũ a gũteithia kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia kuuma Njĩrĩmani na Netherlands maathamĩire gĩcigo-inĩ kĩu nĩguo mamateithĩrĩrie!

Erutĩri arĩa makoretwo Turkey a gũteithĩrĩria kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia moigĩte atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ ũtũũro wao bũrũri-inĩ ũcio? Nĩ ma, rĩmwe ũtũũro nĩ ũritũhaga, no ũtũũro wa mũndũ wĩrutĩire kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia nĩ ũkoragwo na irathimo nyingĩ. Ta rora wone ũrĩa amwe ao moigĩte:

Federico, mũrũ wa Ithe witũ ũhikanĩtie na ũrĩ na mĩaka 41, wathamire kuuma Spain oigĩte ũũ: “Gũkorũo itarĩ na indo nyingĩ cia kĩĩmwĩrĩ ingĩnjoha nĩ kũndeithagia ngorũo na wĩyathi na gũkanjĩtĩkĩria hote gwĩciria ũhoro wa maũndũ marĩa ma bata makĩria.” Hihi no ekĩre andũ angĩ ngoro maingĩre ũtungata-inĩ ũcio? Hatarĩ nganja no eke ũguo. Oigaga ũũ: “Rĩrĩa wathamĩra bũrũri-inĩ ũngĩ ũrĩ na muoroto wa gũteithia andũ mamenye Jehova, ũkoragwo ũkĩĩiga moko-inĩ make. Gũkĩra hĩndĩ ĩngĩ o yothe nĩ ũiguaga biũ atĩ Jehova nĩ akũrũmbũyagia.”

Rudy, mũrũ wa Ithe witũ ũhikanĩtie na ũrĩ na mĩaka 57, kuuma Netherlands, oigaga ũũ: “Nĩ tũiguaga  tũiganĩire mũno nĩ ũndũ wa gũtungata kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia na kũmenyithania ũhoro wa ma kũrĩ andũ aingĩ arĩa matarĩ maũigua. Kuona ũrĩa andũ makenaga rĩrĩa metĩkĩra ũhoro wa ma nĩ kũrehaga gĩkeno kĩnene.”

Sascha, mũrũ wa Ithe witũ ũhikanĩtie na ũrĩ na mĩaka 42, ũrĩa wathamire kuuma Njĩrĩmani, oigaga ũũ: “Hĩndĩ ciothe ndĩ ũtungata-inĩ nĩ njemanagia na andũ maraigua ũhoro wa ma riita rĩa mbere. Kũhe andũ ta acio mweke wa kũmenya Jehova nĩ gũtũmaga njigue njiganĩire mũno.”

Atsuko, mwarĩ wa Ithe witũ ũhikĩte na ũrĩ na mĩaka 36 kuuma Japan, oigaga ũũ: “Mbere-inĩ, ndatũũrĩte nyendaga Hari–Magedoni yũke o narua. No thutha wa gũthamĩra Turkey, nĩ njokagĩria Jehova ngatho nĩ ũndũ wa gũthiĩ na mbere kuonania wetereri. O ũrĩa ndĩrona ũrĩa Jehova atongoragia maũndũ, noguo ndĩriragĩria kũmũkuhĩrĩria makĩria.”

Alisa, mwarĩ wa Ithe witũ ũrĩ na mĩaka 31 kuuma Russia, oigaga ũũ: “Gũtungatĩra Jehova ũtungata-inĩ wa mũthemba ũyũ nĩ kũndeithĩtie gũcama wega wake wothe.” (Thab. 34:8) Ongereire ũũ: “Jehova to Baba tu no nĩ nginya Mũrata wakwa wa hakuhĩ, ũrĩa menyaga makĩria rĩrĩa ndĩracemania na maũndũ matiganĩte. Ũtũũro wakwa ũiyũire mahinda ma gĩkeno, maũndũ mega marĩa nyonete, na irathimo nyingĩ!”

Ũhoro ũrĩa mwega nĩ wakinyĩire andũ angĩ aingĩ bũrũri-inĩ wa Turkey kũgerera kambĩini ĩyo ya mwanya ya kũhunjia. O na kũrĩ ũguo, no kũrĩ na gĩcigo kĩnene gĩtahunjĩtio. O mũthenya, erutĩri arĩa mathamĩire Turkey a gũteithia icigo iria ikoragwo na bata mũnene wa ahunjia nĩ macemanagia na andũ matarĩ maigua ũhoro wa Jehova. Hihi wee no wende gũtungatĩra gĩcigo-inĩ ta kĩu? Angĩkorũo nĩguo, tũragwĩkĩra ngoro ‘ũtiire maitho maku ũrore mĩgũnda, wone atĩ nĩ yerũhĩte ũndũ ĩngĩgethwo.’ (Joh. 4:35) Hihi no ũteithĩrĩrie gĩcigo-inĩ kĩmwe thĩinĩ wa thĩ kũrĩa mĩgũnda “yerũhĩte ũndũ ĩngĩgethwo”? Angĩkorũo no ũteithĩrĩrie, ambĩrĩria kuoya makinya marĩa magĩrĩire ma gũkinyĩra muoroto ũcio. Ũndũ ũmwe wa ma nĩ ũyũ: Kũnyitanĩra na njĩra nene harĩ gũtheremia ũhoro ũrĩa mwega “nginya ituri ciothe cia thĩ” nĩ gũgũkũrehera irathimo nyingĩ ũtangĩhota kũringithania na ũndũ ũngĩ o wothe.—Atũm. 1:8.