1. Ũndũ ũmwe wa gwĩkĩra ngoro wĩgiĩ Jesu nĩ ũrĩkũ? Taarĩria.

ŨNDŨ ũmwe wa gwĩkĩra ngoro wĩgiĩ Jesu nĩ ũhoti wake wa gũtaũkĩrũo nĩ moritũ marĩa ithuĩ tũrĩ andũ matarĩ akinyanĩru tũcemanagia namo. Hĩndĩ ĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ, Jesu nĩ ‘aakenaga hamwe na arĩa marakena na akarĩra hamwe na arĩa mararĩra.’ (Rom. 12:15) Kwa ngerekano, rĩrĩa arutwo ake 70 maacokire makenete thutha wa kũgĩa na moimĩrĩro mega makĩhunjia, Jesu nĩ ‘aaiyũrirũo nĩ gĩkeno kĩnene nĩ ũndũ wa roho mũtheru.’ (Luk. 10:17-21) Hĩndĩ ĩngĩ narĩo, rĩrĩa oonire ũrĩa andũ arĩa meendete Lazaro maahutirio nĩ gĩkuũ gĩake, Jesu nĩ ‘aacaire mũno na agĩtangĩka.’—Joh. 11:33.

2. Nĩ kĩĩ gĩateithagia Jesu gũcaĩra andũ?

² Nĩ kĩĩ gĩateithagia mũndũ ũcio mũkinyanĩru kuonania tha na ũcayanĩri harĩ andũ ehia? Wa mbere, Jesu nĩ eendete andũ. O ta ũrĩa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩhĩtũku kĩgwetete, ‘kĩrĩa kĩamũkenagia mũno nĩ ariũ a andũ.’ (Thim. 8:31) Kwenda andũ na njĩra ĩyo nĩ gwatũmire amenye wega biũ ũrĩa mwĩcirĩrie wa andũ ũhaana. Mũtũmwo Johana aataarĩirie atĩ Jesu “nĩ aamenyaga wega kĩrĩa kĩrĩ thĩinĩ wa mũndũ.” (Joh. 2:25) Jesu nĩ aacayagĩra andũ mũno. Andũ nĩ moonaga atĩ nĩ amendete na kwoguo magetĩkĩra ndũmĩrĩri ya Ũthamaki. O ũrĩa tũgũkũria ũcayanĩri ta ũcio kwerekera andũ, noguo tũrĩkoragwo na moimĩrĩro mega rĩrĩa tũramahunjĩria.—2 Tim. 4:5.

3-4. (a) Ũcayanĩri ũrĩtũteithagia gũkorũo na mawoni marĩkũ megiĩ ũtungata witũ? (b) Tũkwarĩrĩria maũndũ marĩkũ gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

³ Mũtũmwo Paulo nĩ aamenyaga atĩ nĩ aagĩrĩirũo kũhunjia, o na ithuĩ nĩ tũmenyaga atĩ nĩ twagĩrĩirũo gwĩka ũguo. (1 Kor. 9:16) O na kũrĩ ũguo, tũngĩkoragwo na ũcayanĩri, tũtirĩrutaga wĩra wa kũhunjia tondũ tu no mũhaka twĩke ũguo. Handũ  ha ũguo, tũrĩhunjagia nĩ ũndũ wa kwenda andũ na kwenda kũmateithia. Nĩ tũmenyaga atĩ “kũheana nĩ kũrĩ gĩkeno kĩnene gũkĩra kwamũkĩra.” (Atũm. 20:35) Nĩ tũrĩkenagĩra kũhunjia makĩria angĩkorũo tũreka ũguo nĩ ũndũ wa kwenda gũteithia andũ.

⁴ Thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ, nĩ tũkwĩruta ũrĩa tũngĩonania ũcayanĩri rĩrĩa tũrĩ ũtungata-inĩ. Wa mbere, nĩ tũkuona maũndũ marĩa tũngĩĩruta kuumana na ũrĩa Jesu aaiguaga kwerekera andũ. Nĩ tũgũcoka twĩcirie maũndũ mana tũngĩka nĩguo tũrũmĩrĩre kĩonereria kĩa Jesu.—1 Pet. 2:21.

5-6. (a) Nĩ andũ arĩkũ Jesu aacaĩire? (b) O ta ũrĩa Isaia 61:1, 2 yarathĩte-rĩ, nĩ kĩĩ gĩatũmaga Jesu aringwo nĩ tha nĩ ũndũ wa andũ arĩa aahunjagĩria?

⁵ Rekei tuone ngerekano ĩmwe ya ũrĩa Jesu oonanirie ũcayanĩri. Hĩndĩ ĩmwe, Jesu na arutwo ake nĩ maanogete mũno thutha wa gũtinda makĩhunjia ũhoro ũrĩa mwega matekũhurũka. Mationire nginya “ihinda rĩa . . . kũrĩa irio.” Kwoguo Jesu akĩmatwara “handũ hatarĩ andũ nĩgetha makorũo marĩ oiki” nĩguo ‘mahurũke hanini.’ O na kũrĩ ũguo, kĩrĩndĩ kĩnene kĩa andũ gĩgĩteng’era kũrĩa Jesu na arutwo ake meerekeire na gĩgĩkinya mbere yao. Hihi Jesu eekire atĩa rĩrĩa aakinyire kuo na akĩona kĩrĩndĩ kĩu? Bibilia yugaga ũũ: “Akĩringwo nĩ tha * tondũ maatariĩ ta ng’ondu itarĩ na mũrĩithi. Akĩambĩrĩria kũmaruta maũndũ maingĩ.”—Mar. 6:30-34.

⁶ Hihi nĩ kĩĩ gĩatũmire Jesu aringwo nĩ tha kana acaĩre andũ acio? Arora andũ acio oonire maatariĩ “ta ng’ondu itarĩ na mũrĩithi.” No gũkorũo Jesu arora amwe ao nĩ oonire atĩ maarĩ athĩni na nĩ meerutanagĩria mũno nĩguo mahingĩrie famĩlĩ ciao mabataro. No kũhoteke angĩ maarĩ na kĩeha nĩ ũndũ wa gũkuĩrũo nĩ endwa ao. Kũngĩkorũo nĩguo kwarĩ, Jesu nĩ aataũkagĩrũo nĩ ũrĩa maaiguaga. O ta ũrĩa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩhĩtũku kĩonanĩtie, no kũhoteke Jesu we mwene nĩ aacemanĩtie na mamwe ma mathĩna  macio. Gũcaĩra andũ arĩa angĩ nĩ kwamũtindĩkire kũmahunjĩria ndũmĩrĩri ya kũmomĩrĩria.—Thoma Isaia 61:1, 2.

7. Tũngĩĩgerekania na kĩonereria kĩa Jesu atĩa?

⁷ Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũreruta na kĩonereria kĩa Jesu? O ta Jesu, tũthiũrũrũkĩirio nĩ andũ matariĩ “ta ng’ondu itarĩ na mũrĩithi.” Mahiũranagia na mathĩna maingĩ. Ũhoro wa Ũthamaki nĩguo marabatara na twĩ naguo. (Kũg. 14:6) Kwoguo tũkĩĩgerekania na Mwathi witũ, tũhunjagia ũhoro ũrĩa mwega tondũ nĩ ‘tũraiguĩra tha andũ arĩa matarĩ hinya na arĩa athĩni.’ (Thab. 72:13) Nĩ tũiguagĩra andũ tha, na kwoguo tũkerutĩra kũmateithia.

8. Ũndũ ũmwe ũngĩtũteithia gũcaĩra andũ arĩa tũhunjagĩria nĩ ũrĩkũ? Heana ngerekano.

⁸ Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũcaĩra andũ arĩa tũhunjagĩria? Nĩ kwĩĩkĩra iratũ-inĩ ciao na kũmekĩra maũndũ na njĩra o ta ĩrĩa tũngĩenda gwĩkĩrũo maũndũ nayo. * (Mat. 7:12) Rekei twarĩrĩrie maũndũ mana mangĩtũteithia gwĩka ũguo. Wa mbere, wĩciragie mabataro ma o mũndũ. No tũgerekanie wĩra witũ wa kũhunjia na ũrĩa ndagĩtarĩ ekaga nĩguo ateithie mũrwaru. Ndagĩtarĩ mwega nĩ eciragia kĩrĩa o mũrwaru arabatara. Nĩ oragia ciũria na agathikĩrĩria na kinyi rĩrĩa mũrwaru arataarĩria ũrĩa araigua. Handũ ha kũhe mũrwaru ndawa ya mbere ĩrĩa eciria ũhoro wayo, ndagĩtarĩ no ambe areke ihinda rĩhĩtũke nĩguo one ũrĩa mũrwaru ũcio arathiĩ na mbere nĩguo amenye ndawa ĩrĩa ĩmwagĩrĩire. Ũndũ ũmwe na ũcio, o na ithuĩ tũtiagĩrĩirũo kũhũthĩra njĩra o ĩmwe tu ya kwambĩrĩria ndeereti harĩ andũ othe arĩa tũrahunjĩria. Handũ ha ũguo, twagĩrĩirũo kwĩrutanĩria gũtaũkĩrũo nĩ mabataro na mawoni ma o mũndũ.

9. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũtagĩrĩirũo kũhiũha gwĩciria? Taarĩria.

⁹ Rĩrĩa wacemania na mũndũ ũtungata-inĩ, ndũkahiũhe gwĩciria atĩ nĩ ũĩ maũndũ make, ũrĩa etĩkĩtie, kana itũmi cia wĩtĩkio wake. (Thim. 18:13) Handũ ha ũguo, mũrie ciũria na njĩra ya ũũgĩ nĩguo ũtaũkĩrũo nĩ maũndũ make. (Thim. 20:5) Angĩkorũo ũndũire wa kwanyu nĩ wĩtĩkĩrĩtie, mũrie ũhoro wĩgiĩ wĩra ũrĩa arutaga, famĩlĩ yake, mũrerere wake, na mawoni make. Gwĩka ũguo nĩ gũtũmaga tũtaũkĩrũo nĩ kĩrĩa kĩratũma mabatare ũhoro mwega. Twarĩkia kũmenya, no tũhote kuonia mũndũ ũcio ũcayanĩri na njĩra ya kũmũhe ũteithio ũrĩa arabatara, ta ũrĩa Jesu eekaga.—Ringithania 1 Akorintho 9:19-23.

10-11. Njĩra ĩngĩ tũngĩonania nayo ũcayanĩri nĩ ĩrĩkũ kũringana na 2 Akorintho 4:7, 8? Heana ngerekano.

¹⁰ Wa kerĩ, geria gwĩciria ũrĩa mũtũũrĩre wao ũngĩkorũo ũhaana. Gwĩka ũguo  no gũtũteithie gũtaũkĩrũo nĩ maũndũ marĩa maragerera. Ningĩ tondũ tũtirĩ akinyanĩru, o na ithuĩ nĩ tũcemanagia na mathĩna marĩa andũ arĩa angĩ macemanagia namo. (1 Kor. 10:13) Nĩ tũĩ atĩ ũtũũro thĩinĩ wa thĩ ĩno nĩ mũritũ mũno. Jehova nĩwe ũtũteithagia gũkirĩrĩria. (Thoma 2 Akorintho 4:7, 8.) Hatarĩ nganja andũ arĩa mageragia kũhiũrania na ũtũũro matarĩ na ũrata mwega hamwe na Jehova no mũhaka makorũo nĩ maritũhagĩrũo mũno. O ta Jesu, nĩ tũmaiguagĩra tha, na tũkenda kũmatwarĩra “ũhoro mwega wa ũndũ mwagĩrĩru makĩria.”—Isa. 52:7.

¹¹ Ta wĩcirie kĩonereria kĩa mũrũ wa Ithe witũ wĩtagwo Sergey. Ataneruta ũhoro wa ma, aarĩ na thoni mũno. Warĩ ũndũ mũritũ harĩ we kwĩyaria. Thutha-inĩ nĩ eetĩkĩrire kwĩruta Bibilia. Sergey ooigire ũũ: “Thutha wa kwĩruta Bibilia, nĩ ndamenyire atĩ Akristiano no mũhaka mahunjĩrie andũ arĩa angĩ maũndũ marĩa metĩkĩtie. Niĩ ndetĩkĩtie biũ atĩ gũtirĩ hĩndĩ ingĩhota gwĩka ũguo.” O na kũrĩ ũguo, nĩ eeciririe ũhoro wa andũ arĩa mataamenyete ũhoro wa ma, akĩona atĩ no mũhaka ũtũũro wao ũkorũo ũrĩ mũritũ mũno tondũ matiũĩ Jehova. Ooigire ũũ: “Maũndũ merũ marĩa nderutaga nĩ maatũmire ngĩe na gĩkeno kĩnene na thayũ wa ngoro. Nĩ ndamenyire atĩ andũ arĩa angĩ nĩ maabataraga kwĩruta maũndũ macio.” O ũrĩa Sergey aakũragia ũcayanĩri, noguo ũmĩrĩru wake wa kũhunjia wongererekaga. Ooigire ũũ: “Ũndũ ũrĩa wangegirie mũno nĩ atĩ, kũhunjĩria arĩa angĩ ũhoro wa Bibilia gwatũmaga ũmĩrĩru wakwa wongerereke. Ningĩ nĩ gwekĩraga hinya wĩtĩkio wakwa wĩgiĩ maũndũ marĩa nderutĩte.” *

12-13. Nĩkĩ nĩ tũrabatara gũkoragwo na wetereri kwerekera andũ arĩa tũraruta Bibilia? Heana ngerekano.

¹² Wa gatatũ, koragwo na wetereri kwerekera andũ arĩa ũraruta Bibilia. Ririkana atĩ, o na no gũkorũo matirĩ meciria ũhoro wĩgiĩ ma cia Bibilia iria ithuĩ tũĩ wega. Na aingĩ nĩ mendete mũno maũndũ marĩa metĩkĩtie. No makorũo monaga  atĩ ndini yao nĩyo ĩmanyitithanagia na andũ a famĩlĩ, ũndũire wao, na andũ a itũũra. Tũngĩmateithia atĩa?

¹³ Ta wĩcirie ũhoro wa ngerekano ĩno: Gũthiaga atĩa rĩrĩa ndaraca ngũrũ yathũka na nĩ ĩrabatara gũcenjio hekĩrũo ĩngĩ? Kaingĩ ndaraca njerũ nĩ yakagwo o ĩyo ngũrũ ĩkĩhũthĩkaga. Rĩrĩa ĩyo njerũ yarĩka, ĩyo ngũrũ no ĩthario. Ũndũ ũmwe na ũcio, tũtanera andũ matigane na wĩtĩkio wao mũkũrũ ũrĩa marendete, no tũbatare kũmateithia mende ma icio njerũ, na nĩcio morutani ma Bibilia marĩa mbere ĩyo mataroĩ. Rĩrĩa tweka ũguo, noguo tu mangĩkorũo mehaarĩirie gũtigana na wĩtĩkio wao wa tene. Gũteithia andũ meke mogarũrũku ta macio no kuoe ihinda.—Rom. 12:2.

14-15. Tũngĩteithia atĩa andũ arĩa moĩ o maũndũ manini kana arĩa matoĩ ũhoro wĩgiĩ kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra tene na tene thĩinĩ wa thĩ? Heana ngerekano.

¹⁴ Gũkoragwo na wetereri kwerekera andũ arĩa tũrahunjĩria, nĩ kũrĩtũteithagia kwaga kwĩrĩgĩrĩra mataũkĩrũo kana metĩkĩre ma cia Bibilia riita rĩa mbere twamahunjĩria. Handũ ha ũguo, ũcayanĩri nĩ ũrĩtũtindĩkaga tũmateithie gwĩcũrania igũrũ rĩgiĩ Maandĩko o ũrĩa mahinda marathiĩ. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũrĩa ũngĩteithia mũndũ gũtaũkĩrũo nĩ kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgatũũra tene na tene thĩinĩ wa paradiso gũkũ thĩ. Andũ aingĩ moĩ o maũndũ manini megiĩ ũrutani ũcio, na angĩ o na matiũĩ. No gũkorũo metĩkĩtie atĩ mũndũ akua ndarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩngĩ. Kana makorũo metĩkĩtie atĩ andũ othe ega mathiaga igũrũ. Tũngĩmateithia atĩa?

¹⁵ Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe nĩ aataarĩirie njĩra ĩmwe onaga ĩrĩ na moimĩrĩro mega. Ambaga gũthoma Kĩambĩrĩria 1:28. Agacoka akoria ũrĩa arahunjĩria arona ta Ngai eendaga andũ matũũre kũ na eendaga matũũre mũtũũrĩre ũhaana atĩa. Andũ aingĩ macokagia makoiga, “Gũkũ thĩ, matũũre ũtũũro mwega ũrĩ na gĩkeno.” Thutha ũcio, mũrũ wa Ithe witũ ũcio agathoma Isaia 55:11 na akamũũria kana muoroto wa Ngai nĩ ũcenjetie. Kaingĩ andũ aingĩ moigaga aca. Mũthia-inĩ agathoma Thaburi 37:10, 11 na akamũũria hihi mahinda mokĩte magaakorũo mahaana atĩa. Kũhũthĩra Bibilia na njĩra ĩyo nĩ kũmũhotithĩtie gũteithia andũ maigana ũna mataũkĩrũo atĩ Ngai no endaga andũ ega matũũre tene na tene thĩinĩ wa Paradiso gũkũ thĩ.

16-17. Njĩra imwe tũngĩonania nacio atĩ nĩ tũreciria arĩa angĩ nĩ irĩkũ tũgĩciria ũhoro wa Thimo 3:27? Heana ngerekano.

¹⁶ Wa kana, caria njĩra iria ũngĩonania nacio atĩ nĩ ũreciria arĩa angĩ. Kwa ngerekano-rĩ, tũngĩka atĩa angĩkorũo ihinda rĩrĩa twaceerera mũndũ rĩtimwagĩrĩire? No tũmũcũnge mũhera na tũmwĩre nĩ tũgooka ihinda rĩngĩ rĩegega. Ĩ tũngĩkora mũndũ ũrabatara gũteithio kũruta kawĩra kanini? Kana tũkore mũndũ ũtoimaga mũciĩ nĩ ũndũ wa kũrwara  na nĩ arabatara gũtũmana? Maũndũ-inĩ ta macio, no twĩrutĩre kũmũteithia.—Thoma Thimo 3:27.

¹⁷ Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe nĩ aagĩire na moimĩrĩro mega thutha wa gwĩka kaũndũ kangĩonekire karĩ kanini. Nĩ ũndũ wa ũcayanĩri, nĩ aandĩkĩire marũa famĩlĩ ĩmwe yakuĩrĩirũo nĩ kaana. Marũa macio maarĩ na Maandĩko ma kũmomĩrĩria. Hihi marũa macio maahutirie famĩlĩ ĩyo atĩa? Nyina wa kaana kau aandĩkire ũũ: “Mũthenya wa ira ndĩratindire ũũru mũno. Ndigwĩciria nĩ ũĩ ũrĩa marũa maku matũteithĩtie na gĩkĩro kĩnene. Ndiũĩ ingĩgũcokeria ngatho atĩa nĩ ũndũ wa ũrĩa marũa macio maratũteithirie. No kũhoteke ira ndĩrathomire marũa macio maku maita ta 20. Mararĩ na ciugo cia ũtugi, cia wendo, na cia kũũmĩrĩria mũno. Amũkĩra ngatho citũ cia kuuma ngoro.” Hatarĩ nganja, nĩ tũrĩkoragwo na moimĩrĩro mega hĩndĩ ĩrĩa tweĩkĩra iratũ-inĩ cia arĩa maragerera mathĩna na tũkoya ikinya rĩa kũmateithia.

18. Kũringana na 1 Akorintho 3:6, 7, nĩ mawoni marĩkũ maigananĩru twagĩrĩirũo gũkorũo namo?

¹⁸ Nĩ tũrabatara gũkorũo na mawoni maigananĩru megiĩ itemi ritũ ũtungata-inĩ. Nĩ tũkoragwo na itemi harĩ gũteithia andũ arĩa angĩ merute ũhoro wa Ngai, no ti ithuĩ tũhingagia itemi rĩrĩa rĩa bata mũno. (Thoma 1 Akorintho 3:6, 7.) Jehova nĩwe ũgucagĩrĩria andũ. (Joh. 6:44) O mũndũ nĩwe wĩtĩkagĩra kana akarega kwamũkĩra ũhoro ũrĩa mwega kũringana na ũrĩa ngoro yake ĩtariĩ. (Mat. 13:4-8) Ririkanaga atĩ andũ aingĩ matiamũkĩrire ndũmĩrĩri ya Jesu, o na gũtuĩka aarĩ Mwarimũ ũrĩa mwega mũno wanatũũra! Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, tũtiagĩrĩirũo gũkua ngoro rĩrĩa andũ aingĩ arĩa tũrageria gũteithia maga kwamũkĩra wega ndũmĩrĩri itũ.

19. Tuonania ũcayanĩri ũtungata-inĩ tũrĩkoragwo na moimĩrĩro marĩkũ mega?

¹⁹ Nĩ tũrĩkoragwo na moimĩrĩro mega rĩrĩa tuonania ũcayanĩri ũtungata-inĩ witũ. Nĩ tũrĩkenagĩra ũtungata witũ o na makĩria. Nĩ tũrĩgĩaga na gĩkeno kĩnene kĩrĩa kiumanaga na kũheana. Ningĩ nĩ tũrĩtũmaga andũ arĩa marĩ na “mwerekera ũrĩa wagĩrĩire wa kũheo muoyo wa tene na tene” mamũkĩre ũhoro ũrĩa mwega na njĩra hũthũ. (Atũm. 13:48) Kwoguo “rĩrĩa rĩothe tũrĩ na mweke, nĩ twĩkagei andũ othe wega.” (Gal. 6:10) Tweka ũguo, nĩ tũrĩkoragwo na gĩkeno kũmenya atĩ nĩ tũragoocithia Ithe witũ wa igũrũ.—Mat. 5:16.