GĨCUNJĨ KĨA WĨRUTI GĨA 19
RWĨMBO NA. 6 Igũrũ nĩ Rĩgoocithagia Ngai
Wĩgerekanagie na Araika
“Goocai Jehova, inyuĩ araika ake othe.”—THAB. 103:20.
ŨNDŨ ŨRĨA WARĨRĨIRIO
Tũkwarĩrĩria maũndũ marĩa tũngĩĩruta kuumana na araika.
1-2. (a) Tũkoragwo na ngũrani ĩrĩkũ na araika? (b) Nĩ maũndũ marĩkũ tũhaanainie na araika?
RĨRĨA Jehova aakũgucĩrĩirie ũhoro-inĩ wa ma, aakũnyitire ũgeni thĩinĩ wa famĩlĩ nene ya athathaiya ake marĩ wendo, na nĩ hamwe na araika milioni nyingĩ. (Dan. 7:9, 10) Rĩrĩa twecũrania ũhoro wĩgiĩ araika, kaingĩ twĩciragia ũrĩa marĩ ngũrani na ithuĩ. Kwa ngerekano, araika makoretwo kuo ihinda iraihu gũtũkĩra. (Ayub. 38:4, 7) Ningĩ nĩ makoragwo na hinya mũingĩ gũtũkĩra. Ũndũ ũngĩ nĩ atĩ makoragwo marĩ athingu na atheru na gĩkĩro tũtangĩkinyĩra, nĩ ũndũ wa gũkorũo tũtarĩ akinyanĩru.—Luk. 9:26.
2 Ĩndĩ o na tũrĩ na ngũrani icio, harĩ na maũndũ maingĩ tũhaanainie na araika. Kwa ngerekano, o ta araika, no tũhote kuonania ngumo ta cia Jehova. Ningĩ nĩ tũkoragwo na wĩyathi wa gwĩthuurĩra o tao. Araika nĩ makoragwo na marĩĩtwa o ta ithuĩ, na o ta ũrĩa tũkoragwo na ũmũndũ ngũrani na tũkehokerũo maũndũ matiganĩte ũtungata-inĩ wa Jehova, no taguo o nao matariĩ. Ningĩ o ta araika, twombirũo tũrĩ na ũbataro wa gũthathaiya Jehova.—1 Pet. 1:12.
3. Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩĩruta kuumana na araika?
3 Tondũ kũrĩ na maũndũ maingĩ tũhaanainie na araika, kĩonereria kĩao no gĩtwĩkĩre ngoro na twĩrute maũndũ maingĩ kuumana nao. Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ, tũkwarĩrĩria ũrĩa tũngĩĩgerekania na araika harĩ ũrĩa monanagia wĩnyihia, ũrĩa mendete andũ, ũrĩa makiragĩrĩria, na ũrĩa merutanagĩria kũiga kĩũngano kĩrĩ gĩtheru.
ARAIKA MAKORAGWO MARĨ ENYIHIA
4. (a) Araika monanagia wĩnyihia atĩa? (b) Araika makoragwo marĩ enyihia nĩkĩ? (Thaburi 89:7)
4 Araika makoragwo marĩ enyihia. O na gũtuĩka makoragwo na ũmenyeru mũnene, hinya mũingĩ, na ũũgĩ, nĩ mathĩkagĩra ũtongoria wa Jehova. (Thab. 103:20) Na makĩruta wĩra ũrĩa mehokeirũo, matiĩrahaga nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa mahingĩtie kana makahũthĩra hinya ũrĩa me naguo kwĩyonania. Nĩ makenagĩra kũruta wĩra wa Jehova o na angĩkorũo matikũmenyeka na marĩĩtwa. a (Kĩam. 32:24, 29; 2 Ath. 19:35) Matiĩtĩkagĩra kũheo rũgooco rũrĩa rũbatiĩ kwerekerio harĩ Jehova. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga araika makorũo marĩ enyihia ũguo? Tondũ nĩ mendete Jehova na nĩ mamũtĩĩte mũno.—Thoma Thaburi 89:7.
5. Mũraika ũmwe oonanirie wĩnyihia atĩa akĩrũnga mũtũmwo Johana? (Ningĩ rora mbica.)
5 Reke tuone ngerekano ĩronania ũrĩa araika marĩ wĩnyihia. Kĩndũ mwaka-inĩ wa 96 M.M., mũraika ũtagwetetwo rĩĩtwa nĩ oonirie mũtũmwo Johana kĩoneki kĩa magegania. (Kũg. 1:1) Johana eekire atĩa thutha wa kuona kĩoneki kĩu? Eegũithirie thĩ nĩguo athathaiye mũraika ũcio. No o rĩo mũraika ũcio akĩmũgiria, akĩmwĩra ũũ: “Wĩmenyerere! Ndũgeke ũguo! Niĩ ndĩ ngombo o tawe o hamwe na ariũ a thoguo . . . Thathaiya Ngai!” (Kũg. 19:10) Githĩ ũndũ ũcio ndũronania wĩnyihia mũnene? Mũraika ũcio ndeendire o na hanini kũheo rũgooco, handũ ha ũguo, eerire Johana athathaiye Jehova. No ningĩ ndaanyararire Johana. O na gũtuĩka mũraika ũcio aatungatĩire Jehova ihinda iraihu gũkĩra Johana na aarĩ na hinya kũmũkĩra, eerire Johana arĩ na wĩnyihia atĩ o nake nĩ ngombo take. Nĩ ma mũraika ũcio nĩ aabatarire kũrũnga Johana, ĩndĩ ndaamũkũũmire kana akĩmwarĩria na ciugo nditũ. Aamwarĩirie na njĩra ya gĩtĩo. No kũhoteke nĩ aataũkĩirũo atĩ Johana eekire ũguo nĩ ũndũ wa kũgegio nĩ maũndũ marĩa oonete.
Mũraika nĩ oonanirie wĩnyihia akĩrũmbũyania na Johana (Rora kĩbungo gĩa 5)
6. Tũngĩĩgerekania atĩa na araika harĩ kuonania wĩnyihia?
6 Tũngĩĩgerekania atĩa na araika harĩ kuonania wĩnyihia? O na ithuĩ tũbatiĩ gũtungatĩra Jehova tũtekwĩraha kana kũgeria kwĩyonania nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa tũhingĩtie. (1 Kor. 4:7) Makĩria ma ũguo, tũtibatiĩ kwĩyona tũrĩ a bata kũrĩ andũ arĩa angĩ atĩ tondũ nĩ tũtungatĩire Jehova ihinda iraihu kũmakĩra, kana nĩ ũndũ wa mĩeke ĩrĩa twĩhokeirũo. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, o ũrĩa twĩhokeirũo maũndũ maingĩ noguo tũbatiĩ gũkorũo na wĩnyihia o na makĩria. (Luk. 9:48) O ta araika, wendi witũ nĩ gũtungatĩra arĩa angĩ. Tũtingĩenda arĩa angĩ meciragie atĩ tũrĩ a bata kũmakĩra.
7. Tũngĩonania wĩnyihia atĩa rĩrĩa tũrarũnga mũndũ kana kũmũhe ũtaaro?
7 Ningĩ no tuonanie wĩnyihia rĩrĩa tũrarũnga mũndũ kana kũmũhe ũtaaro, ta hihi Mũkristiano ũrĩa ũngĩ kana ciana citũ. Rĩmwe no tũbatare kũhe mũndũ ũtaaro wa ĩmwe kwa ĩmwe. No o ta ũrĩa mũraika aarũngire Johana na njĩra ya gĩtĩo, no tũmũrũnge na njĩra atekũigua oragĩtwo ngoro. Tũngĩaga kwĩyona tũrĩ a bata kũrĩ andũ arĩa angĩ, nĩ tũrĩhotaga kũheana ũtaaro uumĩte Maandĩko-inĩ na njĩra ya wendo na gĩtĩo.—Kol. 4:6.
ARAIKA NĨ MENDETE ANDŨ
8. (a) Kũringana na Luka 15:10, araika monanagia atĩa atĩ nĩ mendete andũ? (b) Araika mahingagia itemi rĩrĩkũ wĩra-inĩ wa kũhunjia? (Ningĩ rora mbica.)
8 Araika matihũthagia andũ kana makaga gũtindanĩra nao. Handũ ha ũguo, nĩ mamendete. Nĩ makenaga rĩrĩa mũndũ wĩhĩtie erira kana rĩrĩa mũndũ ũtigĩte gũtungatĩra Jehova amũcokerera. Na nĩ makenaga rĩrĩa mũndũ agarũrĩra mĩthiĩre yake na ambĩrĩria gũtungatĩra Jehova. (Thoma Luka 15:10.) Ningĩ araika nĩ manyitanagĩra na kĩyo wĩra-inĩ wa kũhunjia ũhoro wa Ũthamaki. (Kũg. 14:6) O na gũtuĩka matihunjagĩria andũ ĩmwe kwa ĩmwe, no matwerekerie harĩ mũndũ ũrenda kwĩruta ũhoro wĩgiĩ Jehova. No ũguo ti kuuga atĩ rĩrĩa rĩothe twacemania na mũndũ ũrakenio nĩ ndũmĩrĩri no nginya akorũo nĩ araika matwerekeria harĩ we. Jehova no ahũthĩre njĩra ingĩ, ta roho wake mũtheru, gũteithia andũ kana gũtongoria ndungata ciake. (Atũm. 16:6, 7) O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ ahũthagĩra araika na njĩra nene wĩra-inĩ wa kũhunjia. Kwoguo rĩrĩa tũrahunjia ũhoro ũrĩa mwega, no tũkorũo na ma atĩ araika nĩ maratũteithĩrĩria.—Rora gathandũkũ, “ Mahoya Mao nĩ Maacokirio.” b
Mũrũ wa Ithe witũ na mũtumia wake maakorũo marĩkia kũhunjia na gakaari. Makĩinũka, mwarĩ wa Ithe witũ akona mũtumia ũroneka arĩ na mĩtangĩko. Akaririkana atĩ araika no matwerekerie harĩ mũndũ ũnyoteire maũndũ ma kĩĩroho. Ũndũ ũcio ũkamũtindĩka kũhunjĩria mũtumia ũcio (Rora kĩbungo gĩa 8)
9. Tũngĩĩgerekania atĩa na araika harĩ kwenda andũ arĩa angĩ?
9 Tũngĩĩgerekania atĩa na araika harĩ kwenda andũ arĩa angĩ? No tũkenage o tao rĩrĩa mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ ũreheretio kĩũngano-inĩ acokio. No tũcarie njĩra cia kũmuonia atĩ nĩ tũmwendete na atĩ nĩ twakena nĩ ũndũ wake gũcokerera Jehova. (Luk. 15:4-7; 2 Kor. 2:6-8) Ningĩ no twĩgerekanie na araika na njĩra ya kwĩrutanĩria ũrĩa wothe tũngĩhota wĩra-inĩ wa kũhunjia. (Koh. 11:6) Na o ta ũrĩa araika matũteithagĩrĩria wĩra-inĩ wa kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega, no tũteithagĩrĩrie aarĩ na ariũ a Ithe witũ ũtungata-inĩ wao. Kwa ngerekano, no tũbange kũhunjia hamwe na mũhunjia ũtarĩ na ũmenyeru. Ningĩ no tũteithĩrĩrie aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa akũrũ kana marĩ na thĩna wa mwĩrĩ na njĩra ya kũhunjia hamwe nao.
10. Tũreruta atĩa kuumana na kĩonereria gĩa Sara?
10 Ĩ angĩkorũo maũndũ maitũ matiratwĩtĩkĩria kũhingia maũndũ maingĩ? No tũcarie njĩra cia kũnyitanĩra na araika wĩra-inĩ wa kũhunjia. Ta wĩcirie ũhoro wa mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Sara c kuuma India. Thutha wa gũkorũo arĩ painia kĩndũ mĩaka 20, nĩ aarwarire mũno ũndũ atangĩacokire kuuma ũrĩrĩ. Ũndũ ũcio nĩ wamũũragire ngoro mũno. No kũgerera ũteithio wa aarĩ na arĩu a Ithe witũ o hamwe na gũthomaga Bibilia ategũtĩĩrĩria, nĩ aathiire acokereirũo nĩ gĩkeno o kahora, na agĩcaria njĩra ĩngĩ ya kũhunjia ĩratwarana na ũrĩa maũndũ make mahaana. Na tondũ ndangĩahotire nginya gũikara thĩ andĩke marũa, aahunjagia o na thimũ tu. Kwoguo aahũũragĩra andũ arĩa anahunjĩria, nao makamwĩrĩra andũ angĩ mangĩkenio nĩ ndũmĩrĩri. Sara aagĩire na maumĩrĩro marĩkũ? Thutha wa o mĩeri mĩnini tu, aarĩ na arutwo 70 a Bibilia, na ndangĩahotire gũthomaga nao othe. Kwoguo akĩneana amwe kũrĩ ahunjia kĩũngano-inĩ, na aingĩ ao rĩu nĩ marathiĩ mĩcemanio. No nginya akorũo araika nĩ makenaga mũno kũrutithania wĩra hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ ta Sara, arĩa mekaga ũrĩa wothe mangĩhota nĩguo mahunjie!
ARAIKA NĨ MARĨ ŨKIRĨRĨRIA
11. Araika monanĩtie ũkirĩrĩria mũnene atĩa?
11 Araika nĩ maigĩte kĩonereria kĩega gĩa ũkirĩrĩria. Nĩ makirĩrĩirie kuona wagi wa kĩhooto na waganu ũrĩa ũkoretwo kuo mĩaka ngiri nyingĩ. Nĩ moonire Shaitani na ciũmbe ingĩ cia roho iria ciakoretwo igĩtungatĩra Jehova hamwe nao makĩremera Jehova. (Kĩam. 3:1; 6:1, 2; Jud. 6) Bibilia nĩ yaragia ũhoro wa mũraika ũmwe wacemanirie na ũkararia kuuma kũrĩ ndaimono yarĩ na hinya mũno. (Dan. 10:13) Ningĩ kuuma tene, araika nĩ meyoneire atĩ no andũ anini tu mathuuraga gũtungatĩra Jehova. O na meyoneire maũndũ macio mothe, araika no mathiaga na mbere gũtungatĩra Jehova marĩ na gĩkeno na kĩyo. Nĩ moĩ atĩ ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire rĩakinya, Ngai nĩ akeeheria wagi wothe wa kĩhooto.
12. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũkirĩrĩria?
12 Tũngĩĩgerekania atĩa na araika harĩ kuonania ũkirĩrĩria? O ta araika, nĩ twĩyonagĩra wagi wa kĩhooto kana tũgacemania na ũkararia. Ĩndĩ o tao, nĩ tũmenyaga atĩ ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire rĩakinya, Ngai nĩ akeeheria waganu wothe. Kwoguo o ta araika, “tũtikuuaga ngoro harĩ gwĩkaga wega.” (Gal. 6:9) Ningĩ Ngai nĩ atwĩrĩire atĩ nĩ arĩtũteithagia gũkirĩrĩria. (1 Kor. 10:13) No tũhoe Jehova atũhe roho wake ũrĩa ũtũteithagia kũgĩa na wetereri na gĩkeno. (Gal. 5:22; Kol. 1:11) Ĩ rĩrĩa wacemania na ũkararia? Wĩhokage Jehova biũ na ndũgetigĩre, tondũ hingo ciothe nĩ arĩgũteithagia na agakũhe hinya.—Ahib. 13:6.
ARAIKA NĨ MATEITHAGĨRĨRIA KŨIGA KĨŨNGANO KĨRĨ GĨTHERU
13. Nĩ wĩra ũrĩkũ wa mwanya araika maheetwo matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria? (Mathayo 13:47-49)
13 Matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria, Jehova nĩ aheete araika wĩra wa mwanya. (Thoma Mathayo 13:47-49.) Wĩra wa kũhunjia nĩ ũtũmaga andũ milioni nyingĩ kuuma kũndũ gũtiganĩte magucĩrĩrio nĩ ũhoro ũrĩa mwega. Amwe nĩ moyaga makinya na magatuĩka Akristiano, no angĩ makaga. Araika nĩ maheetwo wĩra wa “[kwamũrania] arĩa aganu kuuma kũrĩ arĩa athingu.” Ũguo nĩ kuuga atĩ nĩ maheetwo wĩra wa kũiga kĩũngano kĩrĩ gĩtheru. No ũguo ti kuuga atĩ mũndũ wothe watiga kũnyitanĩra na ithuĩ nĩ ũndũ wa gĩtũmi o gĩothe ndangĩcoka, kana atĩ gũtirĩkoragwo na mathĩna kĩũngano-inĩ. O na kũrĩ ũguo, no tũkorũo na ma atĩ araika nĩ merutanagĩria kũiga kĩũngano kĩrĩ gĩtheru.
14-15. Tũngĩĩgerekania atĩa na araika harĩ kũiga kĩũngano kĩrĩ gĩtheru? (Ningĩ rora mbica.)
14 Tũngĩĩgerekania atĩa na araika harĩ kũiga kĩũngano kĩrĩ gĩtheru? Tũbatiĩ kwĩrutanĩria kũgitĩra ũrata witũ na Jehova na njĩra ya gũtigĩrĩra atĩ arata aitũ nĩ andũ arĩa mamwendete, na gwĩthema ũndũ o wothe ũngĩtũthũkia kĩĩroho. Tweka ũguo nĩ tũrĩteithagĩrĩria kũiga kĩũngano kĩrĩ gĩtheru. (Thab. 101:3) Ningĩ no tũteithĩrĩrie aarĩ na ariũ a Ithe witũ gũikara marĩ ehokeku harĩ Jehova. Kwa ngerekano-rĩ, tũbatiĩ gwĩka atĩa tũngĩmenya atĩ mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ nĩ ekĩte mehia maritũ? Tondũ nĩ tũmwendete, no tũmwĩkĩre ngoro arie na athuri a kĩũngano. Angĩaga gwĩka ũguo, nĩ tũbatiĩ kũmenyithia athuri ũhoro ũcio. Tũngĩenda mũndũ wĩ na thĩna wa kĩĩroho one ũteithio o na ihenya.—Jak. 5:14, 15.
15 Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ, andũ amwe arĩa mekĩte mehia maritũ nĩ makinyagĩrĩra kweherio kĩũngano-inĩ. Hĩndĩ ta ĩyo, nĩ ‘tũtigaga gũthiĩ thiritũ’ nao. d (1 Kor. 5:9-13) Mũbango ũcio nĩ ũtũmaga kĩũngano gĩikare kĩrĩ gĩtheru. Makĩria ma ũguo, rĩrĩa twaga kũnyitanĩra na arĩa meheretio kĩũngano-inĩ, tũkoragwo tũkĩmonia wendo tondũ ũndũ ũcio no ũtũme makinyĩrĩre kwĩrira. Na rĩrĩa meka ũguo, nĩ tũkenaga hamwe na Jehova na araika ake.—Luk. 15:7.
Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa tũngĩmenya atĩ mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ nĩ ekĩte mehia maritũ? (Rora kĩbungo gĩa 14) e
16. Nĩ na njĩra ta irĩkũ ũngĩenda kwĩgerekanagia na araika?
16 Jehova nĩ atũheete mweke wa mwanya wa kũmenya ũhoro wĩgiĩ araika na kũrutithania wĩra hamwe nao. Kwoguo, rekei twĩgerekanagie nao na njĩra ya gũkorũo na wĩnyihia, kwenda andũ, gũkorũo na ũkirĩrĩria, na kũigaga kĩũngano kĩrĩ gĩtheru. Tũngĩĩgerekanagia na araika, o na ithuĩ no tũtũũre famĩlĩ-inĩ ya athathaiya a Jehova tene na tene.
RWĨMBO NA. 123 Gwathĩkĩra Mũbango wa Gĩtheokrasi Tũrĩ Ehokeku
a O na gũtuĩka gũkoragwo na araika milioni nyingĩ, no erĩ tu magwetetwo na marĩĩtwa thĩinĩ wa Bibilia—Mikaeli na Gaburieli.—Dan. 12:1; Luk. 1:19.
b Nĩgetha wone maũndũ mangĩ monetwo, rora Fahirisi rungu rwa kĩongo “Malaika,” ũcoke ũthiĩ harĩ kĩongo kĩnini “mwongozo wa malaika (visa mbalimbali).”
c Rĩĩtwa nĩ rĩcenjetio.
d O ta ũrĩa Riboti ya 2 ya Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia ya 2024 yataarĩirie, mũndũ weheretio kĩũngano-inĩ angĩũka mũcemanio-inĩ wa kĩũngano, ahunjia no mahũthĩre thamiri ciao imenyeretio nĩ Bibilia gũtua kana nĩ mekũmũgeithia ngeithi nguhĩ na mamũnyite ũgeni.
e GŨTAARĨRIA MBICA: Mwarĩ wa Ithe witũ agĩkĩra mũrata wake ngoro amenyithie athuri a kĩũngano ũhoro wĩgiĩ rĩhia ekĩte. Akahe mũrata ũcio wake ihinda no akaga kwaria na athuri, kwoguo mwarĩ wa Ithe witũ ũcio agathiĩ akera athuri ũhoro ũcio.
