Thiĩ harĩ ũhoro

Thiĩ harĩ ũhoro ũrĩa wĩ thĩinĩ

GĨCUNJĨ KĨA WĨRUTI KĨA 22

RWĨMBO NA. 127 Njagĩrĩirũo Gũkorũo ndĩ Mũndũ wa Mũthemba Ũrĩkũ?

Ũrĩa Mũngĩtuma Ndũgũ Ĩrĩ na Maumĩrĩro Mega

Ũrĩa Mũngĩtuma Ndũgũ Ĩrĩ na Maumĩrĩro Mega

“Mũndũ wa hitho ũrĩa wa ngoro thĩinĩ [nĩwe] ũrĩ bata mũno.”1 PET. 3:4.

ŨNDŨ ŨRĨA WARĨRĨIRIO

Nĩ tũkuona ũrĩa mwanake na mũirĩtu mangĩtuma ndũgũ ĩrĩ na maumĩrĩro mega, na tuone ũrĩa arĩa angĩ thĩinĩ wa kĩũngano mangĩrũmbũyania nao.

1-2. Andũ amwe maiguaga atĩa rĩrĩa matumĩte ndũgũ?

 IHINDA rĩrĩa andũ matumĩte ndũgũ no rĩkorũo rĩrĩ rĩa gũcanjamũra mũno. Angĩkorũo nĩ wambĩrĩirie ndũgũ na mũndũ, hatarĩ nganja no wende ĩgaacĩre. Na ũguo nĩguo gũthiaga harĩ andũ aingĩ. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Tsion, a kuuma Ethiopia aaugire: “Ihinda rĩmwe ndanakorũo na gĩkeno mũno ũtũũro-inĩ wakwa, nĩ rĩrĩa twamenyanaga na mũthuri wakwa. Nĩ twaaragĩrĩria maũndũ maritũ, o na ningĩ tũgatheka hamwe. Nĩ ndakenire kuona mũndũ ũnyendete, na ngaigua atĩ o na niĩ nĩ ndĩmwendete.”

2 No mũrũ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Alessio kuuma Netherlands aaugire: “Nĩ ndakeneire mũno ihinda rĩrĩa twamenyanaga na mũtumia wakwa, no ningĩ ndũgũ itũ yarĩ o na moritũ.” Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ tũkwarĩrĩria moritũ mamwe Akristiano arĩa matumĩte ndũgũ mangĩcemania namo, na motaaro ma Bibilia marĩa mangĩmateithia. Ningĩ nĩ tũkuona ũrĩa andũ arĩa angĩ kĩũngano-inĩ mangĩrũmbũyania na arĩa matumĩte ndũgũ.

MUOROTO WA GŨTUMA NDŨGŨ

3. Muoroto wa gũtuma ndũgũ ũkoragwo ũrĩ ũrĩkũ? (Thimo 20:25)

3 O na gũtuĩka ndũgũ ya andũ marenda kũmenyana makĩria no ĩkorũo ĩrĩ ya gũcanjamũra, nĩ ĩbatiĩ kuoywo na ũritũ tondũ no ĩtũme makinyĩrĩre kũhikania. Mũthenya wa ũhiki, andũ arĩa marahikania mehĩtaga mbere ya Jehova atĩ megũtũũra mendanĩte na maheanĩte gĩtĩo ihinda rĩrĩa rĩothe megũkorũo muoyo. Mbere ya kwĩhĩta mwĩhĩtwa o wothe, mũndũ nĩ agĩrĩirũo gwĩcũrania na njĩra ndikĩru. (Thoma Thimo 20:25.) Na ũguo noguo mũndũ agĩrĩirũo gwĩka atanehĩta mwĩhĩtwa wa kũingĩra kĩhiko-inĩ. Ihinda rĩrĩa andũ matumĩte ndũgũ, nĩ rĩmateithagia kũmenyana wega nĩguo matue itua rĩrĩa rĩagĩrĩire. No matue itua rĩa kũhikania kana rĩa kũniina ndũgũ ĩyo. Mangĩtua itua rĩa kũmĩniina, ũguo ti kuuga atĩ ndũgũ yao ndĩnagaacĩra. Handũ ha ũguo, ĩgũkorũo ĩhingĩtie muoroto wayo wa kũmateithia gũtua itua rĩrĩa rĩagĩrĩire.

4. Twagĩrĩirũo gũkorũo na mawoni marĩa magĩrĩire megiĩ gũtuma ndũgũ nĩkĩ?

4 Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata gũkorũo na mawoni marĩa magĩrĩire megiĩ gũtuma ndũgũ? Mũkristiano ũtarĩ kĩhiko-inĩ angĩkorũo na mawoni marĩa magĩrĩire megiĩ ũndũ ũcio, ndangĩambĩrĩria ndũgũ na mũndũ angĩkorũo ndarĩ na muoroto wa kũhikania nake. No to andũ arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ mabatiĩ gũkorũo na mawoni marĩa magĩrĩire megiĩ ũndũ ũcio, ĩndĩ nĩ ithuothe. Kwa ngerekano, amwe meciragia atĩ andũ arĩa matumĩte ndũgũ no nginya mahikanie. Hihi mawoni ta macio mangĩhutia atĩa Akristiano arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ? Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe ũtarĩ kĩhiko-inĩ wĩtagwo Melissa kuuma Amerika (US) aaugire: “Andũ arĩa matumĩte ndũgũ nĩ maiguaga mahatĩkĩtwo mũno tondũ Akristiano amwe merĩgagĩrĩra atĩ no nginya mahikanie. Ũndũ ũcio ũtũmaga Akristiano amwe metigĩre kũniina ndũgũ o na angĩkorũo nĩ marona matiaganĩrĩirũo. Nao angĩ magetigĩra kwambĩrĩria ndũgũ. Hatĩka ta icio no imaritũhĩre mũno.”

MWĨRUTANĨRIEI KŨMENYANA WEGA

5-6. Nĩ maũndũ marĩkũ mũndũ abatiĩ kwĩrutanĩria kũmenya megiĩ mũndũ ũrĩa matumĩte ndũgũ nake? (1 Petero 3:4)

5 Angĩkorũo nĩ mũtumĩte ndũgũ-rĩ, nĩ kĩĩ kĩngĩmũteithia gũtua itua rĩa kana nĩ mũkũhikania? Mwĩrutanĩriei kũmenyana wega. Kwahoteka nĩ woĩ maũndũ mamwe megiĩ mũndũ ũcio mũtanambĩrĩria ndũgũ yanyu. No rĩu ũrĩ na mweke mwega wa kũmenya “mũndũ [wake] wa hitho ũrĩa wa ngoro thĩinĩ.” (Thoma 1 Petero 3:4.) Ũndũ ũcio ũhutĩtie kũmenya makĩria ũrĩa mũndũ ũcio atariĩ kĩĩroho, ngumo ciake, na mwĩcirĩrie wake. O ũrĩa ihinda rĩrathiĩ, nĩ wagĩrĩirũo gũkorũo ũmenyete macokio ma ciũria ta ici: ‘Hihi mũndũ ũyũ no akorũo arĩ mwega wa kũhikania nake?’ (Thim. 31:​26, 27, 30; Ef. 5:33; 1 Tim. 5:8) ‘Hihi o ũmwe witũ no ahote kũhingĩria ũrĩa ũngĩ mabataro make ma ngoro-inĩ? Hihi no tũhote gũkiranĩrĩria na mawathe maitũ?’ b (Rom. 3:23) Rĩrĩa mũramenyana nĩ wega kũririkana atĩ kwaganĩrĩrũo na mũndũ gũtiringanaga mũno na maũndũ marĩa mũhaanainie, no kũringanaga na kana nĩ mũraiguithania o na angĩkorũo rĩmwe mũtikoragwo mũhaanainie mwĩcirĩrie wanyu kana mĩĩkĩre ya maũndũ.

6 Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩ wagĩrĩirũo kũmenya megiĩ mũndũ ũcio ũngĩ hĩndĩ ĩyo mũtumĩte ndũgũ? Wendo wanyu ũtanakũra mũno, no mũbatare kwarĩrĩria maũndũ mamwe ma bata ta mĩoroto ĩrĩa mũndũ eigĩire. Ĩ ũhoro-inĩ wĩgiĩ maũndũ ma thĩinĩ ta ũgima wa mwĩrĩ, mathĩna mahutanĩtie na mbeca, kana ũndũ mũũru mũndũ aagereire tene ũmũthumbũraga nginya ũmũthĩ ũyũ? Ti maũndũ mothe mũngĩbatara kwarĩrĩria kĩambĩrĩria-inĩ kĩa ndũgũ yanyu. (Ringithania Johana 16:12.) Ũngĩona arĩ tene mũno kwarĩrĩria ciũria imwe cikwĩgiĩ, menyithia mũndũ ũcio mwĩ ndũgũ nake. O na kũrĩ ũguo, thutha wa ihinda nĩ ũrĩbatara kũmũhe ũhoro ũcio nĩguo ahote gũtua itua rĩrĩa rĩagĩrĩire. Kwoguo nĩ harĩkinya handũ mũbatare kuumĩrania ngoro.

7. Andũ arĩa matumĩte ndũgũ mangĩka atĩa nĩguo mahote kũmenyana wega? (Ningĩ rora gathandũkũ, “ Andũ Matumĩte Ndũgũ Marĩ Kũndũ Kũraihanĩrĩirie.”) (Ningĩ rora mbica.)

7 Ũngĩka atĩa nĩguo ũmenye ũrĩa mũndũ ũcio mwĩ ndũgũ atariĩ kũna? Njĩra ĩmwe njega nĩ kwaranĩria mumĩranĩtie ngoro mũtekũhithĩrĩra ũndũ, ũkooria ciũria na ũgathikĩrĩria na kinyi. (Thim. 20:5; Jak. 1:19) No mũbange gwĩka maũndũ mangĩmũhe mweke wa kũgĩa na ndeereti, ta kũrĩanĩra hamwe, gũceeranga kũndũ kwa mũingĩ, na kũhunjia hamwe. Ningĩ no mũmenyane makĩria mũngĩhũthĩraga mahinda hamwe na arata na andũ a famĩlĩ. Makĩria ma ũguo, no mũbange gwĩka maũndũ mangĩgũteithia kũmenya ũrĩa mũndũ ũcio ũngĩ ekaga maũndũ-inĩ ngũrani na ũrĩa arũmbũyanagia na andũ matiganĩte. Aschwin kuuma Netherlands aaugire ũũ akĩarĩrĩria ihinda rĩrĩa maamenyanaga na Alicia: “Nĩ twekaga maũndũ marĩa mangĩatũteithirie kũmenyana wega makĩria. Kaingĩ maakoragwo marĩ maũndũ matarĩ manene, ta kũhaarĩria irio hamwe, kana kũruta mawĩra mangĩ ma nyũmba tũrĩ hamwe. Tũgĩka maũndũ macio, mũndũ nĩ aahotaga kuona ngumo njega cia ũrĩa ũngĩ na mawathe make.”

No mũhote kũmenyana wega makĩria mũngĩka maũndũ mangĩmũhe mweke wa kũgĩa na ndeereti (Rora kĩbungo kĩa 7-8)


8. Arĩa matumĩte ndũgũ mangĩgunĩka atĩa mangĩĩrutaga maũndũ ma kĩĩroho hamwe?

8 Ningĩ no mũhote kũmenyana makĩria mũngĩĩrutaga maũndũ ma kĩĩroho hamwe. Mũngĩkaahikania, nĩ mũkaabatara gũkoragwo na ũthathaiya wa famĩlĩ nĩguo mũige Ngai mbere kĩhiko-inĩ kĩanyu. (Koh. 4:12) Kwoguo nĩ ũndũ wa bata kũgĩa na mahinda ma kwĩruta hamwe ihinda-inĩ rĩrĩ mũramenyana. O na gũtuĩka andũ arĩa maramenyana matituĩkĩte famĩlĩ na mũrũ wa Ithe witũ ndarĩ aratuĩka mũtwe wa mwarĩ wa Ithe witũ, kwĩruta maũndũ ma kĩĩroho hamwe mategũtĩrĩria no gũteithie o ũmwe wao kũmenya ũrĩa ũcio ũngĩ atariĩ kĩĩroho. Max na mũtumia wake Laysa kuuma Amerika (US) nĩ moonire ũguni ũngĩ. Max aaugire ũũ: “Kĩambĩrĩria-inĩ kĩa ndũgũ itũ nĩ twerutaga mabuku-inĩ maitũ maũndũ megiĩ gũtuma ndũgũ, kĩhiko, na ũtũũro wa famĩlĩ. Gwĩka ũguo nĩ gwatũteithagia kwarĩrĩria maũndũ maingĩ ma bata marĩa tũtangĩahotire kwarĩrĩria korũo tũtiathomaga mabuku macio.”

MAŨNDŨ MANGĨ MŨNGĨCIRIA ŨHORO WAMO

9. Nĩ maũndũ marĩkũ Akristiano magĩrĩirũo gwĩciria ũhoro wamo rĩrĩa marathuura andũ arĩa mekwĩra ũhoro wĩgiĩ ndũgũ yao?

9 Nĩa mwagĩrĩirũo kũmenyithia ũhoro wĩgiĩ ndũgũ yanyu? Nĩ inyuĩ mũbatiĩ gwĩtuĩra. Kĩambĩrĩria-inĩ kĩa ndũgũ yanyu no mũthuure kwaga kwĩra andũ aingĩ ũhoro ũcio. (Thim. 17:27) Mũngĩka ũguo, no mwĩtheme kũũrio ciũria nyingĩ na kũhatĩkwo gũtengʼeria maũndũ manyu. No ningĩ mũngĩaga kũmenyithia mũndũ o na ũmwe, no mwĩkore mũgĩka maũndũ manyu na hitho nĩguo andũ arĩa angĩ matikamenye, na ũndũ ũcio no ũkorũo ũrĩ ũgwati. Kwoguo no ũkorũo ũrĩ ũndũ wa ũũgĩ kũmenyithia andũ aigana ũna arĩa mangĩmũhe ũtaaro mwega na mamũteithie na njĩra ingĩ. (Thim. 15:22) Kwa ngerekano, no mũmenyithie andũ amwe a famĩlĩ, arata agimaru kĩĩroho, kana athuri a kĩũngano.

10. Andũ arĩa matumĩte ndũgũ mangĩka atĩa nĩguo maikare marĩ atheru kĩĩmĩtugo? (Thimo 22:3)

10 Mũngĩka atĩa nĩguo mũikare mũrĩ atheru kĩĩmĩtugo hĩndĩ ĩyo mũramenyana? O ũrĩa wendo wanyu ũrakũra, noguo mũrĩgucanagĩrĩria makĩria. Nĩ kĩĩ kĩngĩmũteithia gũikara mũrĩ atheru kĩĩmĩtugo? (1 Kor. 6:18) Mwagĩrĩirũo gwĩthema kwarĩrĩria maũndũ ma waganu, gũkorũo handũ mũrĩ oiki, na kũnyua njohi gũkĩria gĩthimi. (Ef. 5:3) Maũndũ macio no marahũre merirĩria ma ngomanio na matũme ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ inyuĩ gwĩka ũndũ ũrĩa wagĩrĩire. No ũkorũo ũrĩ ũndũ wa ũũgĩ kwaragĩrĩria kaingĩ maũndũ marĩa mũngĩka nĩguo mũikare mũrĩ atheru kĩĩmĩtugo. (Thoma Thimo 22:3.) Ta rora kĩrĩa gĩateithirie Dawit na mũtumia wake Almaz a kuuma Ethiopia. Maaugire ũũ: “Twahũthagĩra mahinda hamwe tũrĩ kũndũ kũrĩ na andũ aingĩ, kana tũrĩ na arata aitũ. Nĩ twethemaga gũkorũo tũrĩ ithuiki ngaari-inĩ kana nyũmba. Gwĩka ũguo nĩ gwatũteithagia gwĩthema maũndũ mangĩtũingĩria magerio-inĩ.”

11. Nĩ maũndũ marĩkũ andũ arĩa matumĩte ndũgũ magĩrĩirũo gwĩciria ũhoro wamo megiĩ njĩra cia kuonania wendo?

11 Ĩ ũhoro-inĩ wĩgiĩ njĩra cia kuonania wendo? Njĩra imwe no ikorũo ciagĩrĩire o ũrĩa ndũgũ yanyu ĩrathiĩ ĩkũrĩte. No angĩkorũo nĩ mũreka maũndũ mararahũra merirĩria manyu ma ngomanio, ũndũ ũcio no ũtũme mũremwo gũtua matua marĩa magĩrĩire. (Rwĩm. 1:2; 2:6) Ningĩ njĩra imwe cia kuonania wendo no itũme mũremwo kwĩgirĩrĩria na mwĩingĩrie mĩtugo-inĩ ya ũũra-thoni. (Thim. 6:27) Kwoguo mũkĩambĩrĩria ndũgũ yanyu, nĩ wega kwarĩrĩria mĩhaka ĩrĩa mũkwĩigĩra ĩrĩa ĩratwarana na motaaro ma Bibilia. c (1 Thes. 4:​3-7) No mwĩyũrie ũũ: ‘Andũ kũrĩa tũikaraga mangĩkorũo na mawoni marĩkũ matuona tũgĩka maũndũ mamwe ma kuonania wendo? Hihi maũndũ macio no marahũre merirĩria ma ngomanio thĩinĩ witũ?’

12. Nĩ maũndũ marĩkũ arĩa matumĩte ndũgũ magĩrĩirũo gwĩciria ũhoro wamo angĩkorũo rĩmwe nĩ magaga kũiguana?

12 Mũngĩhiũrania atĩa na mathĩna na kwaga kũiguana? Ĩ angĩkorũo rĩmwe na rĩmwe nĩ mwagaga kũiguana? Hihi ũguo nĩ kuuga mũtiaganĩrĩirũo? To mũhaka akorũo nĩguo kũrĩ, tondũ o na arĩa marĩ kĩhiko-inĩ rĩmwe nĩ magaga kũiguana. Nĩguo kĩhiko gĩkorũo kĩrĩ kĩrũmu, mũthuri na mũtumia nĩ mabataraga kwĩrutanĩria nĩguo makorũo marĩ mũtwe ũmwe maũndũ-inĩ marĩa maraga kũiguithania. Kwoguo njĩra ĩrĩa mũrahũthĩra kũhiũrania na mathĩna marĩa moimĩra ndũgũ-inĩ yanyu, no yonanie kana no mũkorũo na kĩhiko kĩega. No mwĩyũrie: ‘Hihi nĩ tũhotaga kwarĩrĩria maũndũ na njĩra ya gĩtĩo tũhooreire? Hihi o ũmwe witũ nĩ etĩkagĩra mahĩtia make na akerutanĩria kũmarũnga? Hihi o ũmwe witũ nĩ ahiũhaga kũhoya mũhera, kuohanĩra, na kwaga kũnyitĩrĩra mawoni make?’ (Ef. 4:​31, 32) O na kũrĩ ũguo, angĩkorũo nĩ mwagaga kũiguana kaingĩ kana mũgakararanĩria maũndũ maingĩ hĩndĩ ĩyo mũrĩ ndũgũ, kwahoteka maũndũ matigacenjia o na mwahikania. Kwoguo ũngĩona mũtiaganĩrĩirũo na mũndũ ũrĩa mũtumĩte ndũgũ nake, kwahoteka itua rĩa kũniina ndũgũ ĩyo nĩrĩo rĩngĩkorũo rĩrĩ rĩega harĩ inyuerĩ. d

13. Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩteithia arĩa matumĩte ndũgũ gũtua mekũhũthĩra ihinda rĩigana atĩa makĩmenyana?

13 Mwagĩrĩirũo kũhũthĩra ihinda rĩigana atĩa mũkĩmenyana? Kaingĩ matua ma na ihenya matikoragwo na maumĩrĩro mega. (Thim. 21:5) Kwoguo mwagĩrĩirũo gũtigĩrĩra nĩ mwagĩa na ihinda rĩiganu rĩa kũmenyana wega. No ningĩ mũtiagĩrĩirũo kũhũthĩra ihinda iraihu mũno gũkĩra rĩrĩa mũrabatara. Bibilia yugaga ũũ: “Ũndũ ũrĩa wĩrĩgĩrĩirũo ũngĩtĩrio nĩ ũtũmaga ngoro ĩrware.” (Thim. 13:12) Makĩria ma ũguo, o ũrĩa ndũgũ yanyu ĩrathiĩ ĩkũrĩte, noguo ũngĩkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ o na makĩria harĩ inyuĩ kũrũa na merirĩria ma ngomanio. (1 Kor. 7:9) Kwoguo handũ ha gwĩkĩrĩra mũno ihinda rĩrĩa mũkũhũthĩra mũkĩmenyana, no mwĩyũrie ũũ, ‘Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩ ndĩrabatara kũmenya wĩgiĩ mũndũ ũcio ũngĩ nĩguo hote gũtua itua rĩrĩa rĩagĩrĩire?’

ARĨA ANGĨ MANGĨRŨMBŨYANIA ATĨA NA AKRISTIANO ARĨA MATUMĨTE NDŨGŨ?

14. Andũ arĩa angĩ mangĩteithĩrĩria atĩa Akristiano arĩa matumĩte ndũgũ? (Ningĩ rora mbica.)

14 Angĩkorũo harĩ andũ tũũĩ matumĩte ndũgũ-rĩ, tũngĩmateithĩrĩria atĩa? No tũmanyite ũgeni tũrĩanĩre hamwe nao, twĩke ũthathaiya wa famĩlĩ hamwe, kana tũthiĩ tũgaceere kũndũ hamwe nao. (Rom. 12:13) Mahinda-inĩ ta macio no mahote kũmenyana wega makĩria. No ũmateithie angĩkorũo nĩ marabatara mũndũ wa gũtwarana hamwe nao, ũteithio wa kũmatwara handũ na ngaari yaku, kana ũmanyite ũgeni gwaku angĩkorũo nĩ marabatara handũ ha kwarĩrĩria maũndũ mao. (Gal. 6:10) Alicia ũrĩa ũkũgwetetwo na hau rũgongo nĩ aririkanaga ũrĩa we na Aschwin maateithĩrĩirio. Aaugire: “Nĩ twakenaga mũno rĩrĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe maatwĩraga atĩ no tũmaceerere tũngĩbatara handũ tũtarĩ oiki tũngĩarĩrĩria maũndũ maitũ.” Rĩrĩa andũ maramenyana makũũria kana no ũkorũo hamwe nao, onaga ũcio ũrĩ mweke wa mwanya. Ndũbatiĩ kũmatiga marĩ oiki, no ningĩ nĩ wega kũhũthĩra ũũgĩ kũmenya rĩrĩa marabatara ihinda rĩa kwaria marĩ eerĩ.—Afil. 2:4.

Angĩkorũo harĩ andũ tũũĩ matumĩte ndũgũ, no tũcarie njĩra cia kũmateithĩrĩria (Rora kĩbungo gĩa 14-15)


15. Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩ mangĩonania atĩ nĩ tũrarũmbũiya andũ arĩa matumĩte ndũgũ? (Thimo 12:18)

15 Ningĩ no tuonanie atĩ nĩ tũrarũmbũiya andũ arĩa matumĩte ndũgũ na njĩra ya kũrora maũndũ marĩa tũraria mamegiĩ. Rĩmwe no tũbatare kũgirĩrĩria rũrĩmĩ rwitũ. (Thoma Thimo 12:18.) Kwa ngerekano, rĩmwe no tũigue tũkĩhĩahĩa kwĩra andũ arĩa angĩ atĩ mũrũ na mwarĩ wa Ithe witũ ngʼania nĩ matumĩte ndũgũ, no rĩngĩ o mangĩenda maheane ndeto icio arĩ o. Tũtiagĩrĩirũo kũheana mũcene wĩgiĩ andũ matumĩte ndũgũ kana kũmenereria matua mao. (Thim. 20:19; Rom. 14:10; 1 Thes. 4:11) Ningĩ nĩ wega gwĩthema kuuga ũndũ kana kũũria ciũria ingĩonania ta tũramahatĩrĩria mahikanie. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Elise marĩ na mũthuri wake maaugire ũũ: “Nĩ twaiguaga tũconokete andũ mangĩatũũririe ũhoro wĩgiĩ mĩbango itũ ya ũhiki, na hĩndĩ ĩyo o na tũtikinyĩrĩire kwarĩrĩria ũhoro ũcio.”

16. Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa andũ mangĩthuura kũniina ndũgũ yao?

16 Ĩ andũ maramenyana mangĩthuura kũniina ndũgũ yao? Nĩ twagĩrĩirũo gwĩthema gwĩtonyereria ũhoro-inĩ ũcio kana gũcokereria ũmwe wao mahĩtia. (1 Pet. 4:15) Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Lea aaugire: “Nĩ ndamenyire atĩ andũ amwe nĩ maageragia kwĩihũrĩria kĩrĩa gĩatũmĩte niĩ na mũrũ wa Ithe witũ ũmwe tũniine ndũgũ itũ. Ũndũ ũcio wanduurire mũno.” O ta ũrĩa hekũgwetetwo, andũ mangĩniina ndũgũ yao, ũguo ti kuuga atĩ ndĩnagaacĩra. Kaingĩ ũndũ ũcio wonanagia atĩ ndũgũ ĩyo nĩ yahingia muoroto wayo wa kũmateithia gũtua itua rĩrĩa rĩagĩrĩire. O na kũrĩ ũguo, thutha wa kũniina ndũgũ yao, no matigwo na ruo rwa ngoro na marĩ na ihooru. Kwoguo no tũcarie njĩra cia kũmonia atĩ nĩ tũramarũmbũiya.—Thim. 17:17.

17. Andũ arĩa matumĩte ndũgũ magĩrĩirũo gũthiĩ na mbere gwĩka atĩa?

17 O ta ũrĩa tuona, ihinda rĩrĩa andũ matumĩte ndũgũ no rĩkorũo na moritũ, ĩndĩ no rĩkorũo rĩrĩ ihinda rĩa gũcanjamũra. Jessica aaugire ũũ: “Kwaria ma, kĩyo kĩnene nĩ kĩbataranagia rĩrĩa andũ matumĩte ndũgũ. No nĩ ngenaga tondũ nĩ twahũthĩrire mahinda na hinya witũ kũmenyana wega.” Angĩkorũo nĩ mũtumĩte ndũgũ na mũndũ, thiĩi na mbere kwĩrutanĩria kũmenyana wega makĩria. Mũngĩka ũguo, ndũgũ yanyu nĩ ĩkũmũteithia gũtua itua rĩrĩa rĩagĩrĩire.

RWĨMBO NA. 49 Gũkenagia Ngoro ya Jehova

a Marĩĩtwa mamwe nĩ macenjetio.

b Nĩguo wone ciũria ingĩ ũngĩciria ũhoro wacio, rora ibuku rĩa Maswali Ambayo Vijana Huuliza—Majibu Yafanyayo Kazi, Buku la 2, kar. 39-40.

c Kũhambata ciĩga cia ũciari cia mũndũ ũngĩ nĩ mũthemba wa ngomanio itagĩrĩire ũngĩtũma athuri a kĩũngano mathondeke kamĩtĩ ya ciira ya kuoera andũ acio ikinya. Kũhambata mũndũ nyondo na kwarĩrĩria maũndũ ma ũũra-thoni kũgerera thimũ kana ndũmĩrĩri, no gũtũme andũ moerũo ikinya nĩ kamĩtĩ ya ciira.

d Nĩguo wone ũhoro makĩria, rora Maswali Kutoka kwa Wasomaji ngathĩti-inĩ ya Mnara wa Mlinzi ya Agosti 15, 1999.