Athamaki wa Kerĩ 23:1-37
23 Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki agĩtũmana ndũmĩrĩri, nao magĩta athuri* othe a Juda na Jerusalemu.+
2 Thutha ũcio mũthamaki akĩambata agĩthiĩ nyũmba-inĩ ya Jehova arĩ hamwe na andũ othe a Juda, aikari othe a Jerusalemu, athĩnjĩri-Ngai, na anabii—andũ othe, kuuma ũrĩa mũnini nginya ũrĩa mũnene. Agĩthoma makĩĩiguagĩra ciugo ciothe cia ibuku+ rĩa kĩrĩkanĩro+ rĩrĩa rĩoonekete nyũmba-inĩ ya Jehova.+
3 Mũthamaki akĩrũgama hakuhĩ na gĩtugĩ na agĩthondeka kĩrĩkanĩro* mbere ya Jehova,+ atĩ nĩ arĩrũmagĩrĩra Jehova na athĩkagĩre maathani make, iririkania ciake, na mawatho make, ekage ũguo na ngoro yake yothe na muoyo* wake wothe na njĩra ya kũhingia ciugo cia kĩrĩkanĩro kĩu iria ciaandĩkĩtwo ibuku-inĩ rĩu. Na andũ othe magĩĩtĩkania na kĩrĩkanĩro kĩu.+
4 Mũthamaki agĩcoka agĩatha Hilikia+ mũthĩnjĩri-Ngai ũrĩa mũnene, athĩnjĩri-Ngai arĩa maarĩ anini ake, na aikaria a mĩrango marute kuuma hekarũ-inĩ ya Jehova indo ciothe iria ciathondeketwo nĩ ũndũ wa Baali, nĩ ũndũ wa mũtĩ wa kũhoywo,*+ na nĩ ũndũ wa mbũtũ yothe ya igũrũ. Nake agĩcicinĩra nja ya Jerusalemu iharũrũka-inĩ cia Kidironi, na agĩtwara mũhu wacio Betheli.+
5 Nĩ ũndũ ũcio akĩeheria athĩnjĩri-ngai a ngai ngʼeni, arĩa maamũrĩtwo nĩ athamaki a Juda nĩguo marutagĩre ndogo ya magongona kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru matũũra-inĩ ma Juda na kũndũ kũrĩa kwarigicĩirie Jerusalemu, o hamwe na arĩa maarutaga ndogo ya magongona kũrĩ Baali, riũa, mweri, ikundi cia njata cia zodiaki, na mbũtũ yothe ya igũrũ.+
6 Akĩruta mũtĩ wa kũhoywo*+ kuuma nyũmba-inĩ ya Jehova akĩũtwara nja ya Jerusalemu, Mũkuru-inĩ wa Kidironi, na akĩũcinĩra+ kũu Mũkuru-inĩ wa Kidironi na akĩũmumuthũra ũgĩtuĩka rũkũngũ na akĩhurunja rũkũngũ rũu rwaguo igũrũ rĩa mbĩrĩra cia andũ arĩa matarĩ igweta.+
7 Ningĩ akĩmomora nyũmba cia arũme arĩa maahũũraga ũmaraya hekarũ-inĩ,+ iria ciarĩ nyũmba-inĩ ya Jehova na harĩa atumia maatumagĩra hema nĩ ũndũ wa nyũmba cia ũthathaiya cia mũtĩ wa kũhoywo.*
8 Agĩcoka akĩruta athĩnjĩri-Ngai othe matũũra-inĩ ma Juda, nakuo kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa athĩnjĩri-Ngai maarutagĩra ndogo ya magongona agĩtũma gũtuĩke kũndũ gũtagĩrĩire gũthathaĩrio, kuuma Geba+ nginya Biri-shiba.+ Ningĩ akĩmomora kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru ihingo-inĩ, kũrĩa kwarĩ itonyero-inĩ rĩa kĩhingo kĩa Joshua mũnene wa itũũra, o kũu kwarĩ mwena wa ũmotho mũndũ akĩingĩra kĩhingo-inĩ gĩa itũũra.
9 Athĩnjĩri-ngai a kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru matiatungataga kĩgongona-inĩ kĩa Jehova thĩinĩ wa Jerusalemu,+ no nĩ maarĩaga mĩgate ĩtarĩ mĩkĩre ndawa ya kũimbia hamwe na ariũ a ithe wao.
10 Ningĩ nĩ aatũmire Tofethi,+ ĩrĩa ĩrĩ Mũkuru-inĩ wa Ariũ a Hinomu*+ ĩtuĩke kũndũ gũtagĩrĩire gũthathaĩrio, nĩguo gũtikagĩe mũndũ ũkũhĩtũkĩria mũriũ kana mwarĩ mwaki-inĩ nĩ ũndũ wa Moleku.+
11 Nacio mbarathi iria athamaki a Juda maamũrĩire* riũa, akĩgiria cingĩrage nyũmba ya Jehova kũgerera kanyũmba ka* Nathani-meleku mũnene wa kwa mũthamaki, karĩa kaarĩ ithaku-inĩ; nacio ngaari cia mbarathi iria ciaamũrĩirũo riũa+ agĩcicina na mwaki.
12 Mũthamaki ningĩ nĩ aamomorire igongona iria athamaki a Juda maathondekete igũrũ rĩa kanyũmba ka igũrũ+ ka Ahazu, o hamwe na igongona iria Manase aathondekete thĩinĩ wa nja igĩrĩ cia nyũmba ya Jehova.+ Aacihehenjire na akĩhurunja rũkũngũ rwacio Mũkuru-inĩ wa Kidironi.
13 Na mũthamaki agĩtũma kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa kwarĩ mbere ya Jerusalemu gũtuĩke kũndũ gũtagĩrĩire gũthathaĩrio, o kũu kwarĩ mwena wa mũhuro* wa Kĩrĩma gĩa Kũniinanĩrũo,* kũrĩa Suleimani mũthamaki wa Isiraeli aakĩire Ashitorethu ngai ya mũtumia ĩrĩ magigi ya Asidoni; na agĩakĩra Kemoshu ngai ĩrĩ magigi ya Moabi; na agĩakĩra Milikomu+ ngai ĩrĩ magigi ya Aamoni.+
14 Ooinangire itugĩ cia kũhoywo tũcunjĩ tũcunjĩ na agĩtema mĩtĩ ya kũhoywo*+ na kũrĩa ciarĩ agĩkũiyũria mahĩndĩ ma andũ.
15 Ningĩ akĩmomora kĩgongona kĩrĩa kĩarĩ Betheli, handũ hatũũgĩru harĩa Jeroboamu mũrũ wa Nebati aathondekete harĩa haatũmĩte Isiraeli ĩhie.+ Thutha wa kũmomora kĩgongona kĩu na handũ hau hatũũgĩru, agĩcina handũ hau hatũũgĩru, akĩhamumuthũra hagĩtuĩka rũkũngũ, na agĩcina mũtĩ wa kũhoywo.*+
16 Rĩrĩa Josia eehũgũrire akĩona mbĩrĩra igũrũ rĩa kĩrĩma, akiuga mahĩndĩ marutwo mbĩrĩra-inĩ icio na akĩmacinĩra igũrũ rĩa kĩgongona, agĩtũma gĩtuĩke handũ hatagĩrĩire gũthathaĩrio, kũringana na kiugo kĩa Jehova kĩrĩa kĩamenyithanĩtio nĩ mũndũ wa Ngai ũrĩa wa ma ũrĩa warathĩte atĩ maũndũ macio nĩ mangĩgekĩka.+
17 Agĩcoka akĩũria atĩrĩ: “Ihiga rĩa mbĩrĩra rĩrĩa ndĩrona harĩa nĩ rĩa kĩĩ?” Nao andũ a itũũra rĩu makĩmwĩra: “Nĩ mbĩrĩra ya mũndũ wa Ngai ũrĩa wa ma kuuma Juda+ ũrĩa warathire maũndũ macio wĩkĩte kwerekera kĩgongona kĩa Betheli.”
18 Nĩ ũndũ ũcio akiuga: “Rekei ahurũke. Mũtikareke mũndũ o na ũrĩkũ athĩnie mahĩndĩ make.” Nao matiahutirie mahĩndĩ make, o hamwe na mahĩndĩ ma mũnabii ũrĩa woimĩte Samaria.+
19 Josia ningĩ nĩ eeheririe nyũmba ciothe cia ũthathaiya iria ciarĩ igũrũ rĩa kũndũ gũtũũgĩru matũũra-inĩ ma Samaria,+ iria athamaki a Isiraeli maakĩte nĩguo marakarie Ngai, na agĩciĩka o ta ũrĩa eekĩte Betheli.+
20 Nao athĩnjĩri-ngai othe a kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru arĩa maarĩ kũu akĩmoragĩra igũrũ rĩa igongona icio, na agĩcinĩra mahĩndĩ ma andũ igũrũ rĩacio.+ Thutha ũcio agĩcoka Jerusalemu.
21 Mũthamaki agĩcoka agĩatha andũ othe akĩmeera atĩrĩ: “Kũngũĩrai Pasaka+ ya Jehova Ngai wanyu o ta ũrĩa kwandĩkĩtwo ibuku-inĩ rĩrĩ rĩa kĩrĩkanĩro.”+
22 Gũtiarĩ Pasaka ĩngĩ ta ĩyo yakũngũĩirũo kuuma matukũ-inĩ marĩa atiirĩrĩri bũrũri maatiiragĩrĩra Isiraeli kana matukũ-inĩ mothe ma athamaki a Isiraeli na athamaki a Juda.+
23 No mwaka-inĩ wa 18 wa Mũthamaki Josia, Pasaka ĩyo ya Jehova nĩ yakũngũĩirũo thĩinĩ wa Jerusalemu.
24 Ningĩ Josia nĩ eeheririe andũ arĩa maaragia na maroho, arĩa maarathaga mohoro,+ mĩhianano ya terafimu,*+ mĩhianano ĩrĩa ĩrĩ magigi,* na indo ciothe irĩ magigi iria cioonekete bũrũri-inĩ wa Juda na thĩinĩ wa Jerusalemu, nĩguo ahingie ciugo cia Watho+ iria ciaandĩkĩtwo ibuku-inĩ rĩrĩa Hilikia ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai oonete thĩinĩ wa nyũmba ya Jehova.+
25 Gũtirĩ mũthamaki ũngĩ wahaanaga take mbere yake, wacokereire Jehova na ngoro yake yothe na muoyo* wake wothe+ na hinya wake wothe, kũringana na Watho wa Musa wothe; o na gũtiarahũkire ũngĩ wahaanaga take thutha wake.
26 O na kũrĩ ũguo, Jehova ndaatiganire na marakara make mahiũ marĩa maakanĩte kwerekera Juda nĩ ũndũ wa maũndũ mothe moru marĩa Manase eekĩte nĩguo amũrakarie.+
27 Jehova akiuga atĩrĩ: “Nĩ ngeeheria Juda o nayo maitho-inĩ makwa+ o ta ũrĩa ndeheririe Isiraeli;+ na nĩ ngaarega Jerusalemu, itũũra rĩu ndathuurire, na ndege nyũmba ĩrĩa ndoigire ũhoro wayo atĩrĩ, ‘Rĩĩtwa rĩakwa rĩgũtũũra kuo.’”+
28 Ha ũhoro wa maũndũ macio mangĩ megiĩ Josia, ũrĩa wothe eekire, na githĩ ti maandĩke ibuku-inĩ rĩa maũndũ ma mahinda ma athamaki a Juda?
29 Matukũ-inĩ make, Firauni Neko mũthamaki wa Misiri nĩ ookire gũcemania na mũthamaki wa Ashuri Rũũĩ-inĩ rwa Farati, na Mũthamaki Josia agĩthiĩ kũngʼethanĩra nake; no rĩrĩa Neko aamuonire, akĩmũũragĩra Megido.+
30 Nacio ndungata ciake igĩkuua kĩimba gĩake na ngaari ya mbarathi kuuma Megido ikĩmũtwara Jerusalemu na ikĩmũthika mbĩrĩra-inĩ yake. Thutha ũcio andũ a bũrũri makĩoya Jehoahazu mũrũ wa Josia na makĩmũitĩrĩria maguta makĩmũtua mũthamaki ithenya rĩa ithe.+
31 Jehoahazu+ aarĩ na mĩaka 23 rĩrĩa aatuĩkire mũthamaki, na agĩathana mĩeri ĩtatũ thĩinĩ wa Jerusalemu. Nyina eetagwo Hamutali+ mwarĩ wa Jeremia kuuma Libina.
32 Nake akĩambĩrĩria gwĩka maũndũ moru maitho-inĩ ma Jehova, kũringana na maũndũ mothe marĩa maithe make ma tene meekĩte.+
33 Firauni Neko+ akĩmuoha njera kũu Ribila+ bũrũri-inĩ wa Hamathu, nĩguo ndagathane kũu Jerusalemu, agĩcoka akĩrutithia bũrũri ũcio ndooco* ya taranda* 100 cia betha na taranda ĩmwe ya thahabu.+
34 Ningĩ Firauni Neko agĩtua Eliakimu mũrũ wa Josia mũthamaki ithenya rĩa ithe Josia na akĩgarũra rĩĩtwa rĩake akĩmwĩta Jehoiakimu; no akĩoya Jehoahazu akĩmũtwara Misiri,+ kũrĩa aacokire gũkuĩra.+
35 Jehoiakimu agĩkĩnengera Firauni betha na thahabu icio, ĩndĩ aabatarire gwĩtia bũrũri igooti nĩguo anengere Firauni betha ĩyo eetĩtie. Eetirie o mũndũ wa bũrũri ũcio betha na thahabu kũringana na mũigana ũrĩa aatuĩrĩirũo nĩgetha anengere Firauni Neko.
36 Jehoiakimu+ aarĩ na mĩaka 25 rĩrĩa aatuĩkire mũthamaki, na agĩathana mĩaka 11 thĩinĩ wa Jerusalemu.+ Nyina eetagwo Zebida mwarĩ wa Pedaia kuuma Ruma.
37 Nake agĩthiĩ na mbere gwĩka maũndũ moru maitho-inĩ ma Jehova,+ kũringana na maũndũ mothe marĩa maithe make ma tene meekĩte.+
Tũũhoro twa magũrũ-inĩ
^ Athuri arĩa meehokeirũo maũndũ.
^ Kana “akĩerũhia kĩrĩkanĩro.”
^ Kĩhibirania, ne′phesh. Rora Ũthathaũri wa Ciugo.
^ Rora Ũthathaũri wa Ciugo.
^ Rora Ũthathaũri wa Ciugo.
^ Rora Ũthathaũri wa Ciugo.
^ Rora Ũthathaũri wa Ciugo, “Jehanamu.”
^ Kana “rumu ya kũrĩĩra ya.”
^ Ũkk., “maaheete.”
^ Ũkk., “ũrĩo.” Ũguo nĩ kuuga, mwena wa mũhuro mũndũ arorete irathĩro.
^ Nĩ Kĩrĩma kĩa Mĩtamaiyũ, makĩria mwena wa mũhuro ũrĩa ningĩ wetagwo Kĩrĩma kĩa Mahĩtia.
^ Rora Ũthathaũri wa Ciugo.
^ Rora Ũthathaũri wa Ciugo.
^ Haha kiugo gĩa Kĩhibirania kĩrĩa gĩtaũrĩtwo no kĩringane na kiugo kĩrĩa gĩtaũragwo “mai” na kĩhũthĩkaga kuonania ũhoro wa kĩndũ kĩrĩ magigi.
^ Kana “ngai cia mũciĩ.”
^ Kĩhibirania, ne′phesh. Rora Ũthathaũri wa Ciugo.
^ Taranda ĩmwe yaiganaine na kilo 34.2. Rora Ũhoro Muongerere B14.
^ Kana “faĩni.”
