Ka snam ka long kaba kongsan bha. Khlem ka snam, ngim lah ban im. Kum u Nongthaw jong ngi, U Blei u don ka hok ban ong kumno ngi dei ban pyndonkam ïa ka snam. U la ong kumno shaphang ka snam? Hato ngi lah ban shim snam ne bam ïa ka? Bad kumno phi lah ban shim ïa ki rai kiba biang ha kaba ïadei bad ka snam?

1. Kumno U Jehobah u sngew shaphang ka snam?

Mynshuwa U Jehobah u la ong ha ki nongmane jong u: “Ka jingim jong ka doh baroh ka long ka snam jong ka.” (Lebitikos 17:14) Ha U Jehobah, ka snam ka thew ïa ka jingim. Namarba ka jingim kaba long ka jingaiei jong U Blei ka long kaba kyntang, ka snam ruh ka long kaba kyntang.

2. Ha kaba ïadei bad ka snam, U Blei u khang ïa ngi ban leh aïu?

Mynhyndai shuwa ban sdang ïa ka balang Khristan, U Jehobah u la hukum ïa ki nongmane jong u ban ym bam ïa ka snam. (Pule Jenesis 9:4 bad Lebitikos 17:10.) U la ban biang ïa kane ka hukum ha ka por ba la bthah ïa ki Khristan ban kiar ne “kyndiah noh . . . na ka snam.”— Pule Kam 15:28, 29.

Ka mut aïu ban kiar na ka snam? Lada u doktor u ong ïa phi ban kiar na ka kyiad, phin ym dih ïa ka. Hynrei hato phin bam pat ïa ki jingbam kiba la khleh da ka kyiad ne hato phin injek ïalade da ka kyiad? Em! Ha kajuh ka rukom, ka hukum jong U Blei ban kiar na ka snam ka mut ba ngim dei ban dih ïa ka snam ne ban bam ïa ka doh kaba khlem pjiar snam. Bad ngim dei ban bam ïa kano kano ka jingbam kaba la khleh lang bad ka snam.

Kumno pat ha kaba ïadei bad ka jingsumar? Don katto katne ki rukom sumar kiba ka aiñ U Blei ka khang pyrshah. Kane ka kynthup ïa ka jingai snam ne ïa kawei na ki saw bynta jong ka snam, kum ka red cell, ka white cell, ka platelet, bad ka plasma. Don kiwei pat ki rukom sumar kibym da shai la ki pynkheiñ ne em ïa ka aiñ U Blei. Kum ka nuksa, don ki rukom sumar kiba pyndonkam ïa iwei i bynta barit shuh shuh jong kawei na ki saw bynta jong ka snam. Ha kiwei pat ki rukom sumar ki pyndonkam ïa la ka jong ka snam haba ki shah sumar. Haba ngi jied ïa kine ki rukom sumar, iwei pa iwei na ngi ngi hap ban rai hi da lade. a—Galatia 6:5.

 WAD SHUH SHUH

3. Shim ki rai kiba pynsngewbha ïa U Jehobah haba phi shah sumar

Kumno phi lah ban shim ki rai kiba ïahap bad ka mon U Blei ha kaba ïadei bad ka jingsumar? Peit ïa ka VIDEO, bad nangta sa ïa peit lang ba haduh katno ka long kaba kongsan ban shim ïa kine ki sienjam harum:

• Duwai ban ïoh jingstad.—Jakob 1:5.

• Wad bniah na ka Baibl ha kaba ïadei bad kane ka phang, bad ruh shaphang kumno ngi lah ban pyndonkam ïa ki jingmut ba ngi la ïoh.—Proberb 13:16.

• Wad jingtip shaphang ki rukom sumar kiba don ha ka jaka ba phi sah.

• Peit thuh ïa kum kino ki rukom sumar kiba phim lah ban pdiang.

• Pynthikna ba ka rai ba phi shim kan ym pynthut ïa ka jingïatiplem jong phi.—Kam 24:16. b

• Kynmaw ba ym don mano mano ruh ba lah ban ong ïa phi ban shim ïa ka rai kaba lah ban ktah ïa ka jingïatiplem jong phi—wat la i dei i lok, i rangbah balang, ne i nonghikai Baibl jong phi.—Rom 14:12.

• Thoh ïa kaei kaba phi la rai.

4. Ki Nongsakhi U Jehobah ki wad ïa ki lad jingsumar kiba biang tam

Ngi lah ban kohnguh ïa ka aiñ U Blei shaphang ka snam bad ban ïoh ïa ka jingsumar kaba bha khlem da pyndonkam ïa ka snam. Peit ïa ka VIDEO.

Pule Titos 3:2, bad nangta sa ïa peit lang ïa kane ka jingkylli harum:

• Balei ngi dei ban long kiba jai jai bad ban ïatreilang bad ki doktor?

 5. Haba pyndonkam ïa i bynta barit shuh shuh jong ka snam

Ka snam ka don saw tylli ki bynta bakongsan—ki red cell, ki white cell, ki platelet, bad ka plasma. Lah ban phiah ïa kine ki bynta sha ki bynta barit shuh shuh. c Ïa kine ki bynta barit shuh shuh la pyndonkam ha ki dawai ban ïarap ha kaban sumar ne ban pynsangeh ïa ka jingphlei snam.

Ha kaba ïadei bad ki bynta barit shuh shuh jong ka snam, iwei pa iwei i Khristan i dei ban shim ïa la ka jong ka rai katkum ka jingïatiplem ba la ïoh jinghikai na ka Baibl. Don kiba lah ban kyntait ïa ki jingsumar kiba kynthup ïa ki bynta barit shuh shuh jong ka snam. Don pat kiba pdiang ïa kum kine ki jait jingsumar.

Haba phi shim ïa kine ki rai, pyrkhat shaphang kane ka jingkylli harum:

• Kumno ngan batai ïa i doktor ba balei nga kyntait ne pdiang ïa ki katto katne ki bynta barit shuh shuh jong ka snam?

 KI MAT BAKONGSAN

U Jehobah u kwah ïa ngi ban kiar na kaba pyndonkam bakla ïa ka snam.

Peit Biang

• Balei U Jehobah u ñiew kyntang ïa ka snam?

• Kumno ngi tip ba ka hukum jong U Blei ban kiar na ka snam ka kynthup ruh ïa ka jingai snam?

• Kumno phi lah ban shim ïa ki rai kiba biang ha kaba ïadei bad ka jingpyndonkam ïa ka snam ha ka jingsumar?