Bamvutu na Bangyufula Kumi na Yina Metala Kuvukisa Nitu
Bamvutu na Bangyufula Kumi na Yina Metala Kuvukisa Nitu
1 Keti disumu yina Adami ti Eva kusalaka na kilanga ya Edeni, kuvandaka kuvukisa nitu?
▪ Mvutu: Bantu mingi keyindulaka nde mbuma yina Nzambi kubuyisaka na kilanga ya Edeni kuvandaka kuvukisa nitu. Kansi, Biblia kelongaka ve mutindu yina.
Beto tadila mambu yai: Nzambi kubuyisaka Adami na kudya ‘mbuma ya nti yina kepesaka mayele ya kuzaba mambu ya mbote ti ya mbi’ na ntwala ya kuganga Eva. (Kuyantika 2:15-18) Sambu Adami kuvandaka yandi mosi, nsiku yina vandaka ve kuvukisa nitu. Dyaka, Nzambi kupesaka Adami ti Eva nsiku yai ya pwelele, “beno buta bana mingi, mpidina bana na beno ta zingaka na bisika yonso na nsi-ntoto.” (Kuyantika 1:28) Keti Nzambi ya zola lendaka kupesa bankwelani ya ntete nsiku ya ‘kubuta bana’—dyambu yina kelombaka kuvukisa nitu—mpi na nima kupesa bo ndola ya lufwa sambu bo zitisaka bansiku na yandi?—1 Yoane 4:8.
Dyaka, Adami kuvandaka ve kisika mosi ti Eva, ntangu yandi “bakaka mbuma mosi ya nti [yina Nzambi buyisaka], yandi diaka yo. [na nima] yandi pesaka mpi bakala na yandi, bakala mpi diaka yo.”—Kuyantika 3:6.
Dyambu ya nsuka, Nzambi kupesaka ve Adami mpi Eva ndola ntangu bo vukisaka nitu mpi kubutaka bana. (Kuyantika 4:1, 2) Ya kyeleka, mbuma yina Adami ti Eva kudyaka kuvandaka ve dyambu ya ketadila kuvukisa nitu, kansi yo vandaka mpenza mbuma ya kyeleka yina vandaka kuyela na nti.
2 Keti Biblia kebuyisaka kuvukisa nitu?
▪ Mvutu: Mukanda ya ntete ya Biblia kemonisa nde, Nzambi muntu kugangaka “bakala ti nkento.” Nzambi kutubaka nde, bima yina yandi gangaka kuvandaka “mbote mpenza.” (Kuyantika 1:27, 31) Na nima, na ngolo ya mpeve ya Nzambi, nsoniki mosi kusonikaka dyambu yai sambu na babakala: “Mona kiese na kuzinga na nkento ya nge kwelaka na kileki . . . Mbote kitoko na yandi ti kuzola ya yandi ke zola nge yo kupesa nge kiese konso ntangu.” (Bingana 5:18, 19) Ntangu nge ketanga bangogo yai, keti nge kemona nde Biblia kebuyisaka kuvukisa nitu?
Yo kele pwelele nde, katula kubuta, Nzambi gangaka binama ya kuvukisila nitu sambu nkento ti bakala kumonisa zola na bo mpi konso nkwelani kusepedisa nkwelani na yandi. Kuvukisa nitu lenda lungisa bampusa ya nitu mpi ya mawi ya bakala ti nkento mpi kupusa konso muntu na kati na bo na kumona zola ya nkwelani na yandi.
3 Keti Biblia kendimaka nde bakala ti nkento kuzinga kumosi kana bo mekwelanaka ve na meso ya leta?
▪ Mvutu: Biblia ketubaka pwelele nde: “Nzambi ta pesa ndola na bantu yina ke salaka pite.” (Baebreo 13:4) Ngogo ya Kigreki por·neiʹa, yina bo mebalula na pite ketendulaka mutindu ya mbi ya kusadila binama ya kuvukisila nitu ya bantu yina mekwelanaka ve. * Yo yina, na meso ya Nzambi, yo kele mbi nde bakala ti nkento kuzinga kisika mosi—ata bo kele ti ngindu ya kukwelana na makwisa.
Ata bakala ti nkento kezolana mingi, Nzambi kelombaka nde bo kwelana ntete na ntwala ya kuvukisa nitu. Nzambi muntu kugangaka beto ti makuki ya kuzola. Kikalulu ya ntete-ntete ya Nzambi kele zola. Yo yina, yandi mezaba kikuma yina yandi kezola nde nkento ti bakala kuvukisa nitu kaka kana bo mekwelana, mutindu disolo yina kelanda tamonisa yo.
4 Keti Biblia kendimaka nde bakala mosi kukwela bankento mingi?
▪ Mvutu: Na ntangu ya ntama, Nzambi kupesaka nzila nde bakala mosi kukwela bankento mingi. (Kuyantika 4:19; 16:1-4; 29:18–30:24) Kansi, dibanza ya Nzambi kuvandaka ve nde muntu kukwela bankento mingi. Yandi pesaka Adami nkento mosi mpamba.
Nzambi kupesaka Yezu kristu nzila ya kuvutula nsiku na yandi ya luyantiku: bakala mosi sambu na nkento mosi kaka. (Yoane 8:28) Ntangu bo yulaka Yezu ngyufula na yina metala makwela, yandi tubaka nde: “Na luyantiku, ntangu Nzambi salaka bantu, yandi salaka bo bakala ti nkento. Ebuna Nzambi tubaka nde: ‘Yo yina, bakala ta bikisa tata na yandi ti mama na yandi, yandi ta kwenda kuvukana na nkento na yandi. Ebuna bo zole ta kuma muntu mosi.’”—Matayo 19:4, 5.
Na nima, longoki mosi ya Yezu kusonikaka na ngolo ya mpeve nde: “Konso bakala fweti vanda na nkento na yandi mosi, konso 1 Korinto 7:2) Biblia ketuba dyaka nde, konso bakala yina mekwelaka ya kezola kubaka mikumba na dibundu, fwete vanda ti “nkento mosi kaka.”—1 Timoteo 3:2, 12.
nkento mpi fweti vanda na bakala na yandi mosi.” (5 Keti yo kele mbi nde bantu yina mekwelaka kusadila bametode ya kubuya kubaka divumu?
▪ Mvutu: Yezu kubuyisaka ve balongoki na yandi na kubuta bana. Balongoki na yandi mpi kupesaka ve bantu nsiku ya mutindu yina. Mpi Biblia kebuyisaka ve kusadila bametode ya kubuya kubaka divumu.
Yo yina, bankwelani kele ti nswa ya kubaka lukanu kana bo tabuta to ve. Bo lenda pona mpi ntalu ya bana yina bo tabuta mpi ntangu yina bo tabuta bana yango. Kana bakala mpi nkento mepona kusadila metode mosi ya kubuya kubaka divumu, yo kele lukanu na bo mosi. * Ata muntu mosi ve fwete mona mbi sambu na dyambu yina.—Roma 14:4, 10-13.
6 Keti kubasisa divumu kele mbi?
▪ Mvutu: Luzingu kele santu na meso ya Nzambi, mpi yandi ketadilaka mwana yina keyantikaka kusalamaka na divumu ya mama na yandi bonso kigangwa ya moyo. (Nkunga 139:16) Nzambi kutubaka nde, bo tasambisa muntu yina tasala mwana yina kele na kati ya divumu ya mama na yandi mbi. Yo yina, na meso ya Nzambi kufwa mwana yina kele na kati ya divumu kele mutindu mosi ti kufwa muntu.—Kubasika 20:13; 21:22, 23.
Kansi, inki beto lenda tuba kana ntangu nkento kezola kubuta, dyambu mosi mesalama mpi yo kelomba nde bankwelani kupona kana bo tagulusa luzingu ya mama to ya mwana? Na dibaku yai, bankwelani bo mosi tapona luzingu ya muntu yina bo tagulusa. *
7 Keti Biblia kendimaka kufwa makwela?
▪ Mvutu: Biblia kepesaka ve nzila na kufwa makwela. Kansi, Yezu kutubilaka kikuma mosi mpamba yina lenda fwa makwela: “Konso muntu yina ta bikisa nkento na yandi kana nkento yina me sala pite ve [kuvukisa nitu na nganda ya makwela], ebuna muntu yina kukwela nkento ya nkaka, muntu yango me sala pite.”—Matayo 19:9.
Nzambi kemengaka kusadila mayele ya mbi sambu na kufwa makwela. Yandi tapesa ndola na bantu yonso yina keyambulaka bankwelani na bo, mingi-mingi kana bo mesala yo ti lukanu ya kukwela muntu yankaka.—Malashi 2:13-16; Marko 10:9.
8 Keti Nzambi kendimaka nde bakala ti bakala to nkento ti nkento kuvukisa nitu?
Roma 1:26, 27; Galatia 5:19-21) Ata Biblia kebuyisaka luzingu yina Nzambi kesepelaka ti yo ve, beto mezaba mpi nde ‘Nzambi kezolaka bantu yonso; yo yina yandi pesaka mwana mosi yina kele na yandi, sambu konso muntu yina mendima yandi kufwa ve, kansi kuvanda na moyo ya mvula na mvula.’—Yoane 3:16.
▪ Mvutu: Biblia kebuyisaka pite na pwelele yonso, yika mpi kuvukisa nitu bakala ti bakala to nkento ti nkento. (Bakristu kendimaka ve dibanza ya kuvukisa nitu bakala ti bakala to nkento ti nkento, ata mpidina bo kemonisilaka bantu yonso ntima ya mbote. (Matayo 7:12) Nzambi kezolaka nde beto “zitisa bantu yonso.” Yo yina, Bakristu ya kyeleka kemengaka ve bantu yina kesalaka mambu yina bo kendimaka ve.—1 Piere 2:17.
9 Keti yo kele mbi na kusadila telefone sambu na kusolula mambu ya metala kuvukisa nitu to Internet sambu na kutinda bifwanisu ya nsoni?
▪ Mvutu: Bantu yankaka kebulaka masolo ya mefwana ve ya ketubilaka mambu ya kuvukisa nitu to kewidikilaka na telefone bansangu yina ketedimisaka mpusa ya kuvukisa nitu. Bantu yankaka dyaka ketindilaka bankaka bifwanisu ya mambu yina ketedimisaka mpusa ya kuvukisa nitu mpi bansangu ya mambu ya nsoni. Dyaka, bantu yankaka kesalaka mambu yai na nzila ya Internet.
Biblia ketubilaka ve na pwelele mambu yina mebasika na bilumbu na beto, mu mbandu mambu yai. Kansi yo ketuba nde: “Yo kele mbote ve beno na kutuba sambu na pite, sambu na mambu ya nsoni to sambu na nzala ya kuvanda na konso kima yina. Yo kele mbote mpi ve beno na kufinga bantu ya nkaka, to na kutuba mambu ya buzoba to mambu ya nsoni.” (Efezo 5:3, 4) Mambu yina bantu kesalaka na nzila ya telefone to ya Internet, kesyamisaka bo na kuvanda ti dibanza ya mbi na yina metala kuvukisa nitu mpi yo kepusaka bo na kuvukisa nitu na ntwala ya makwela. Na kisika ya kusadisa bo na kuyala bampusa ya mbi ya nitu, bifu yai kesyamisaka bo na kudipesa na bwimi yonso.
10 Biblia ketubaka nki na yina metala kusakana ti binama ya kuvukisila nitu?
▪ Mvutu: Biblia ketubilaka ve dyambu yango na pwelele yonso. Kansi, Ndinga ya Nzambi kepesa Bakristu nsiku yai: “Beno katula mambu na beno yonso ya kimuntu, mumbandu: pite, bamambu ya nsoni [mpi ya mbi], nzala ya kusala mambu ya nsoni.”—Kolosai 3:5.
Kusakana ti binama ya kuvukisila nitu kepusaka muntu na kukuma kutadila kuvukisa nitu na mutindu ya mbi mpi kusosa kaka kudisepedisa. Biblia kendimisa beto nde Nzambi lenda pesa “ngolo ya [kuluta] nene” na bantu yina kesala bikesa ya masonga sambu na kuyambula kifu yai.—2 Korinto 4:7; Filipi 4:13.
[Banoti na nsi ya lutiti]
^ par. 11 Ngogo por·neiʹa ketendula mpi mambu yankaka yina kewakana ve ti mambu yina Nzambi kanaka ntangu yandi salaka binama ya kuvukisila nitu, mumbandu bizumba, kuvukisa nitu babakala ti babakala to bankento ti bankento, mpi kuvukisa nitu ti bambisi.
^ par. 19 Sambu na kuzaba mambu mingi na yina metala dibanza ya Masonuku sambu na kukonda kubuta, tala “Bangyufula ya Batangi” yina kele na Nzozulu ya Nkengi ya Kifalansa ya Yuni 15, 1999, balutiti 27-28.
^ par. 22 Sambu na kuzaba kana yo kele mbi to ve nde nkento kukatula divumu sambu bo ladisaka yandi na kingolo-ngolo, tala Réveillez-vous ! ya Mayi 22, 1993, balutiti 10-11, yina Bambangi ya Yehowa mebasisaka.