Yobi Kukumisaka Zina ya Yehowa

“Mono ke kumisa kaka zina ya Mfumu Nzambi.”​—YOBI 1:21.

1. Ziku nani kusonikaka mukanda ya Yobi, mpi nki ntangu?

 MOIZE kuvandaka ti bamvula kiteso ya 40 ntangu yandi katukaka na Ezipte sambu na kutina makasi ya Farao, mpi kwendaka kuzinga na Madiani. (Bis. 7:23) Yo lenda vanda nde na nsungi ya luzingu na yandi na bwala yina, yandi waka mambu ya metala bampasi ya Yobi, yina vandaka kuzinga na nsi ya Usi. Bamvula mingi na nima, ntangu Moize ti dikanda ya Izraele kuvandaka na nzyunga ya nsi ya Usi penepene ya nsuka ya nzyetolo na bo na ntoto ya zelo na zelo, yo lenda vanda nde Moize kuwaka mambu ya metala bamvula ya nsuka ya luzingu ya Yobi. Kinkulu ya Bayuda ketubaka nde Moize kusonikaka mukanda ya Yobi mwa ntangu fyoti na nima ya lufwa ya Yobi.

2. Na nki mitindu mukanda ya Yobi kepesa kikesa na bansadi ya Yehowa na ntangu na beto?

² Mukanda ya Yobi kekumisa ngolo lukwikilu ya bansadi ya Nzambi na ntangu na beto. Na nki mitindu? Disolo ya mukanda ya Yobi kesadisa beto na kubakisa mambu ya mfunu yina kusalamaka na zulu, mpi kebenda dikebi na beto na ntembe ya mfunu ya metala luyalu ya Nzambi ya luyalanganu ya mvimba. Disolo yango kesadisa beto mpi na kubakisa mbotembote nki yo ketendula kubikala ya kwikama, mpi yo kesadisa beto na kubakisa sambu na nki bantangu yankaka Yehowa kepesaka nzila nde bansadi na yandi kumona mpasi. Dyaka, mukanda ya Yobi kemonisa Satana Dyabulu bonso Mbeni ya ntetentete ya Yehowa mpi ya bantu. Yo kemonisa mpi nde bonso Yobi, bantu ya kukonda kukuka lenda bikala ya kwikama na Yehowa ata bo kekutana ti mimekamu ya ngolo. Bika beto tadila mwa mambu yina mukanda ya Yobi ketubila.

Satana Kumekaka Yobi

3. Inki mambu beto mezaba na yina metala Yobi, mpi sambu na nki Satana kumekaka yandi?

³ Yobi kuvandaka mvwama, muntu ya lukumu, tata ya mabuta, mpi yandi vandaka ti bikalulu ya mbote. Yo kemonana nde, yandi vandaka ndongisi mosi ya mbote yina vandaka kusadisa bansukami. Kuluta mfunu, Yobi vandaka kutina Nzambi boma. Biblia ketuba sambu na Yobi nde “yandi vandaka kusamba Nzambi, yandi vandaka kulanda luzolo ya Nzambi na luzingu na yandi. Yandi vandaka mpi muntu ya mbote, yandi vandaka kuzola ve kusala mambu ya mbi.” Kudipesa ya Yobi na Nzambi kele kima yina kusalaka nde Satana Dyabulu kumeka yandi, kansi ve kimvwama ti lukumu na yandi.​—Yobi 1:1; 29:7-16; 31:1.

4. Kwikama kele inki?

⁴ Bangogo ya luyantiku ya mukanda ya Yobi ketubila lukutakanu mosi yina kusalamaka na zulu, ebuna bawanzyo kutelamaka na ntwala ya Yehowa. Satana mpi kuvandaka pana, mpi yandi fundaka Yobi. (Tanga Yobi 1:6-11.) Ata Satana kutubilaka kimvwama ya Yobi, yandi tulaka dikebi na yandi na kumeka kwikama ya Yobi. Ngogo “kwikama” ketendula kuvanda muntu ya kusungama, ya kukonda kusala mbi, ya lunungu mpi ya kukonda kifu. Mpila Biblia kesadilaka ngogo kwikama, yo ketendula kudipesa na Yehowa na ntima ya mvimba.

5. Inki Satana kutubaka sambu na Yobi?

⁵ Satana kutubaka nde Yobi vandaka kusambila Nzambi sambu na bikuma ya bwimi, kansi ve sambu na kwikama. Yandi tubaka nde Yobi tabikala ya kwikama na Yehowa kaka kana Nzambi kulanda kusakumuna mpi kutanina yandi. Sambu na kupesa mvutu na mambu ya luvunu yina Satana kutubaka, Yehowa kupesaka yandi nzila na kumeka muntu yina ya kwikama. Ebuna na kilumbu mosi mpamba, bo zabisaka Yobi nde bo meyiba bitwisi na yandi to bo mefwa yo, bo mefwa bantu ya kisalu na yandi, mpi bana na yandi kumi mefwa. (Yobi 1:13-19) Keti Yobi kubwaka na mutambu ya Satana? Disolo ya kupemama kemonisa  mambu yina Yobi kutubaka sambu na bampasi yina kubwilaka yandi: “Bima yina yonso Mfumu Nzambi muntu pesaka mono, yandi mosi mpi me baka yo diaka. Mono ke kumisa kaka zina ya Mfumu Nzambi.”​—Yobi 1:21.

6. (a) Inki mambu kulutaka na lukutakanu yankaka yina kusalamaka na zulu? (b) Satana vandaka kuyindula nani ntangu yandi tulaka ntembe na kwikama ya Yobi na Yehowa?

⁶ Na nima, lukutakanu yankaka kusalamaka na zulu. Dyaka, Satana kufundaka Yobi na kutubaka nde: “Muntu lenda bikisa bima yonso ya yandi ke na yo kansi moyo na yandi ve. Ntangu yai, meka fioti na kupesa yandi mpasi na nitu, nge ta mona nde yandi ta finga nge na meso ya bantu yonso.” Simba nde Satana kukotisaka mpi bantu yankaka na mambu yina yandi fundaka Yobi. Ntangu yandi tubaka nde “Muntu lenda bikisa bima yonso ya yandi ke na yo kansi moyo na yandi ve,” Dyabulu kutulaka ntembe na kwikama ya Yobi kaka ve, kansi mpi na kwikama ya konso “muntu” yina kesambilaka Yehowa. Na nima, Nzambi kupesaka Satana nzila na kupesa Yobi maladi mosi ya mpasi. (Yobi 2:1-8) Kansi, yo vandaka ve nsuka ya bampasi ya Yobi.

Malongi ya Beto Lenda Baka na Nkadilu ya Yobi

7. Na nki mitindu nkento ya Yobi ti bantu yina kwisaka kutala yandi kupesaka yandi mpasi?

⁷ Ntetentete, nkento ya Yobi kumonaka mpi mpasi bonso bakala na yandi. Yo fwete vanda nde lufwa ya bana na yandi mpi mutindu yina yandi vidisaka kimvwama na yandi kuyangisaka yandi mingi. Yo fwete vanda nde yandi vandaka kuwa mpasi na kumona bakala na yandi kenyokwama na maladi mosi ya mpasi. Yandi tubilaka bakala na yandi na ndinga ya ngolo nde: “Keti nge ke landa kaka luzolo ya Nzambi tii kuna? Sambu na nki nge finga Nzambi ve ebuna nge fwa?” Ebuna, babakala yai tatu Elifaze, Bildadi, mpi Sofare kwisaka kutala Yobi, mpi ntembe kele ve nde bo kwisaka sambu na kupesa yandi kikesa. Kansi, bo sadilaka bangindu ya luvunu, mpi Yobi kutubaka sambu na bo nde: “Beno ke zola kukatula mono mawa kansi beno ke yika mono mpasi.” Mu mbandu, Bildadi kutubaka nde bana ya Yobi kusalaka masumu yo yina yo fwanaka nde mambu yina kukumina bo. Elifaze kutubaka nde bampasi ya Yobi kele ndola yina yandi kebaka sambu na masumu na yandi ya ntama. Yandi tulaka nkutu ntembe kana bantu yina kebikalaka ya kwikama kele mpenza mfunu na meso ya Nzambi! (Yobi 2:9, 11; 4:8; 8:4; 16:2; 22:2, 3) Yobi kubikalaka kaka ya kwikama ata na bampasi ya ngolo ya mutindu yai. Ya kyeleka, yandi tubaka mbi ntangu yandi “vandaka kutuba nde yandi me salaka mbi ve, Nzambi me pesa yandi mpasi ya mpamba.” (Yobi 32:2) Ata mpidina, Yobi bikalaka ya kwikama na bampasi yina yonso.

8. Inki mbandu ya mbote Elihu kupesaka na bandongisi ya bubu yai?

⁸ Na nima, beto ketanga mambu ya metala Elihu, yina kwisaka mpi kutala Yobi. Ntetentete, Elihu kuwidikilaka bangindu ya Yobi ti ya banduku na yandi tatu. Ata yandi vandaka toko na ntwala ya babakala yina iya, Elihu kumonisaka mayele ya mingi. Yandi tubilaka Yobi na luzitu yonso. Elihu kusikisaka Yobi sambu na bikalulu na yandi ya mbote. Kansi, yandi tubaka mpi nde Yobi kudipesaka mingi na kumeka na kumonisa nde yandi salaka ve ata dyambu mosi ya mbi. Ebuna, Elihu kundimisaka Yobi nde kusadila Nzambi ntangu yonso na kwikama kele mbote. (Tanga Yobi 36:1, 11.) Yai mbandu mosi ya mbote mpenza sambu na bantu yina kele na mfunu ya kupesa bandongisila bubu yai! Elihu kumonisaka ntima ya nda, kuwidikilaka na dikebi yonso, kusikisaka na ntangu yo fwanaka, mpi kupesaka bandongisila ya kepesa kikesa.​—Yobi 32:6; 33:32.

9. Inki mutindu Yehowa kusadisaka Yobi?

⁹ Nsukansuka, Yobi kusolulaka ti nzenza mosi ya kuyituka mpenza! Disolo ketuba nde: “Mfumu Nzambi, kuna na kati ya mupepe ya yandi vandaka, yandi tubaka na Yobi.” Yehowa kuyulaka Yobi bangyufula ya melandana, na mawete yonso kansi na sikisiki sambu na kusadisa Yobi na kusungika mutindu na yandi ya kuyindula. Na luzolo yonso, Yobi kundimaka ndongisila mpi kutubaka nde: “Mono ke na kima diaka ve ya kutuba. . . . Mono ke kanga munoko na mono, mono ke vanda pima.” Na nima ya kusolula ti Yobi, Yehowa kumonisaka nganzi na yandi na banduku tatu yina sambu bo tubaka “mambu ya kieleka ve.” Yo lombaka nde Yobi kusamba sambu na bo. Yo yina, “ntangu Yobi sambilaka banduku na yandi imene, Mfumu Nzambi vutulaka bima na yandi yonso mutindu yo vandaka ntete; yandi yikaka diaka  bima ya nkaka na zulu mbala zole.”​—Yobi 38:1; 40:4; 42:6-10.

Na Nki Kiteso Beto Kezolaka Yehowa?

10. Sambu na nki Yehowa kutudilaka Satana dikebi mpi kufwaka yandi ve?

¹⁰ Yehowa kele Ngangi ya luyalanganu, Mfumu ya lugangu yonso. Sambu na nki Yehowa kutulaka dikebi na ntembe yina Dyabulu kubasisaka? Nzambi kuzabaka nde kukonda kutula dikebi na Satana mpi kufwa yandi zolaka ve kumanisa ntembe yina kubasikaka. Dyabulu kutubaka nde Yobi, nsadi ya mbote ya Yehowa, zolaka ve kubikala ya kwikama kana yandi vidisa kimvwama na yandi. Yobi bikalaka ya kwikama ata na nsi ya mimekamu. Yo yina, Satana kutubaka nde konso muntu lenda yambula Nzambi kana yandi kemona mpasi na nitu. Yobi kumonaka mpasi, kansi kwikama na yandi kufwaka ve. Yo yina, ata Yobi kuvandaka muntu ya kukonda kukuka, mbandu na yandi kumonisaka nde Satana kuvandaka muntu ya luvunu. Inki beto lenda tuba sambu na bansambidi yankaka ya Nzambi?

11. Inki mutindu Yezu kupesaka mvutu ya kukuka na ntembe yina Satana kubasisaka?

¹¹ Ya kyeleka, konso nsadi ya Nzambi ya ketanina kwikama na yandi ata na konso mpasi yina Satana kenata kemonisa nde sambu na yandi, mambu ya mbeni yina ya nku kufundaka kele ya luvunu. Yezu kwisaka na ntoto mpi kupesaka mvutu ya kukuka na ntembe yina Satana kubasisaka. Yezu kuvandaka muntu ya kukuka, bonso tata na beto ya ntete, Adami. Nsukansuka, kwikama ya Yezu tii na lufwa kumonisaka nde Satana kele muntu ya luvunu mpi mambu yina yandi tubaka kele ya luvunu.​—Kus. 12:10.

12. Konso nsadi ya Yehowa kele ti nki dikabu mpi nki mukumba?

¹² Kansi, Satana kelanda kaka na kumeka bansambidi ya Yehowa. Konso muntu na kati na beto kele ti dibaku mpi mukumba ya kumonisa na nsadisa ya kwikama na yandi nde yandi kesadilaka Yehowa sambu yandi kezolaka yandi, kansi ve sambu na bikuma ya bwimi. Inki mutindu beto ketadilaka mukumba yina? Beto ketadilaka kuvanda ya kwikama na Yehowa bonso dikabu. Yo kepesa beto dyaka kikesa na kuzaba nde Yehowa kepesaka beto ngolo ya kukanga ntima mpi nde, bonso na mbandu ya Yobi, yandi ketulaka bandilu na bampasi ya beto kekutanaka ti yo.​—1 Kor. 10:13.

Satana Kele Mbeni Mosi ya Nku mpi Aposta

13. Inki mambu mukanda ya Yobi ketubila sambu na yina metala Satana?

¹³ Masonuku ya Kiebreo ketubila mambu ya metala mukumba ya nsoni ya Satana na yina metala kutula ntembe na Yehowa mpi kuvidisa bantu nzila. Na Masonuku ya Kigreki ya Bukristu, beto kelonguka mambu mingi ya metala mutindu Satana kutelaminaka Yehowa, mpi na mukanda ya Kusonga beto kelonguka mambu ya metala kunwanina nswa yina Yehowa kele na yo ya kuyala mpi yina metala lufwa ya Satana kimakulu. Mukanda ya Yobi kelonga beto mambu mingi dyaka ya metala kukolama ya Satana. Ntangu Satana kuvandaka na balukutakanu yina kusalamaka na zulu, yandi vandaka ve na balukutakanu yango ti ngindu ya kukumisa Yehowa. Dyabulu kuvandaka ti mayele ya mbi mpi lukanu mosi ya mbi. Na nima ya kufunda Yobi mpi ya kubaka nswa ya kumeka yandi, “Satana katukaka na meso ya Mfumu Nzambi, yandi kwenda ka yandi.”​—Yobi 1:12; 2:7.

14. Inki nkadilu Satana kumonisilaka Yobi?

¹⁴ Yo yina, mukanda ya Yobi kemonisa Satana bonso mbeni yina kewilaka ve bantu mawa. Nsungi mosi buna ya ntangu kulutaka na kati ya lukutakanu ya kusalamaka na zulu, yina Yobi 1:6 ketubila ti yina Yobi 2:1 ketubila. Na nsungi yango, Satana kumekaka mpenza Yobi. Kwikama ya Yobi kusadisaka Yehowa na kupesa Satana mvutu na kutubaka nde, ata “nge pusaka mono na kumonisa yandi mpasi mpamba-mpamba, kansi Yobi ke landa kaka luzolo na mono, yandi ke bikisaka mono ve.” Kansi, Satana kundimaka ve nde mambu yina yandi tubaka sambu na  Yobi kumonanaka ya luvunu. Ata mpidina, yandi lombaka nswa ya kumeka dyaka Yobi ngolo. Yo yina, Dyabulu kumekaka Yobi ntangu yandi vandaka mvwama mpi ntangu yandi kumaka nsukami. Yo ke pwelele nde, Satana kewilaka ve bansukami to bantu yina mpasi mebwila bo mawa. Yandi kemengaka bantu ya kwikama. (Yobi 2:3-5) Kansi, kwikama ya Yobi kumonisaka nde Satana kele muntu ya luvunu.

15. Inki mambu ba aposta ya bilumbu na beto kesalaka ya mefwanana ti yina ya Satana?

¹⁵ Satana kuvandaka kigangwa ya ntete yina kukumaka aposta. Na bilumbu na beto, ba aposta kemonisaka bikalulu ya mefwanana ti yina ya Dyabulu. Bo lenda vanda ti kikalulu ya kutonga na mutindu ya mbi bantu ya dibundu, bankuluntu, to Nto-Kimvuka. Ba aposta yankaka ketelaminaka mutindu yina beto kesadilaka zina ya Nzambi, Yehowa. Bo kesepelaka ve na kulonguka mambu ya metala Yehowa to na kusadila yandi. Bonso tata na bo, Satana, ba aposta kesosaka kufwa lukwikilu ya bantu ya kwikama. (Yoa. 8:44) Yo keyitukisa ve na kumona nde bansadi ya Yehowa kebuyaka kusala konso ngwisana ti bo!​—2 Yoa. 10, 11.

Yobi Kukumisaka Zina ya Yehowa

16. Inki nkadilu Yobi kumonisilaka Yehowa?

¹⁶ Yobi kusadilaka mpi kukumisaka zina ya Yehowa. Ata ntangu yandi waka mpasi sambu na nsangu ya lufwa ya bana na yandi, Yobi kufingaka ve Nzambi. Ata Yobi kudikusaka ntangu yandi vandaka kupesa foti na Nzambi, yandi kumisaka zina ya Yehowa. Na nima, Yobi kutubaka bangogo yai: “Na kuvanda mayele beno fweti tina . . . Mfumu Nzambi boma, na kubaka mayele beno fweti tina kusala mbi.”​—Yobi 28:28.

17. Inki kusadisaka Yobi na kubikala ya kwikama?

¹⁷ Inki kusadisaka Yobi na kubikala ya kwikama? Yo ke pwelele nde, na ntwala nde mpasi kubwila yandi, Yobi kuyedisaka dezia bangwisana ya ngolo ti Yehowa. Ata beto kele ve na nzikisa ya kemonisa nde Yobi kuzabaka nde Satana kutudilaka Yehowa ntembe, yandi vandaka ti lukanu ya kubikala ya kwikama. Yandi tubaka nde: “Tii kuna mono tafwa, mono takudikatula ve na kwikama na mono!” (Yobi 27:5, NW) Inki mutindu Yobi yedisaka ngwisana yai ya ngolo? Ntembe kele ve nde, yandi vandaka kuzola mingi mambu yina yandi waka na yina metala bangwisana yina Nzambi kuvandaka na yo ti Abrahami, Izaki, mpi Yakobi, bayina kuvandaka bampangi ya dikanda na yandi ya ntama. Mpi na kuyindululaka lugangu ya Yehowa, Yobi lendaka kuswasukisa bikalulu mingi ya Yehowa.​—Tanga Yobi 12:7-9, 13, 16.

18. (a) Inki mutindu Yobi kumonisaka kukangama na yandi na Nzambi? (b) Na nki mitindu beto kelandaka mbandu ya mbote ya Yobi?

¹⁸ Mambu yina Yobi kulongukaka kuyedisaka mpusa na yandi ya kusepedisa Yehowa. Yandi vandaka kupesa bimenga mbala na mbala sambu yandi vandaka kuyindula nde ziku bantu ya dibuta na yandi mesala kima mosi yina mesepedisa ve Nzambi to bo “me finga Nzambi na ntima” na bo. (Yobi 1:5) Ata ntangu yandi mekamaka na nku yonso, Yobi vandaka kutuba kaka mambu ya mbote sambu na Yehowa. (Yobi 10:12) Yai mbandu ya mbote mpenza! Beto mpi fwete baka ntangu yonso nzayilu ya sikisiki ya Yehowa mpi ya balukanu  na yandi. Beto kesalaka mbala na mbala mambu ya kimpeve yina kekumisaka kimpeve na beto ngolo, mu mbandu kulonguka, kukwenda na balukutakanu, kisambu, mpi kusamuna nsangu ya mbote. Dyaka, beto kesalaka yonso sambu na kuzabisa bantu zina ya Yehowa. Mpi kaka mutindu kwikama ya Yobi kusepedisaka Yehowa, kwikama ya bansadi ya Nzambi ya bubu yai kesepedisaka ntima na yandi. Beto tatadila dyambu yai na disolo yina kelanda.

Keti Nge Keyibuka?

• Sambu na nki Satana Dyabulu kutudilaka Yobi dikebi?

• Yobi kukangaka ntima na nki mimekamu, mpi nki yandi salaka?

• Inki tasadisa beto na kubikala ya kwikama bonso Yobi?

• Mukanda ya Yobi kelonga beto nki na yina metala Satana?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 12]

Inki mambu lenda tula kwikama na nge na kumekama?