1, 2. (a) Inki bingana Yezu pesaka ntangu yandi vandaka ti banduku na yandi? (Tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.) (b) Inki mambu beto ke kudiyulaka na yina me tala kingana ya mameme mpi bankombo?

YEZU vandaka kusolula ti banduku na yandi Piere, Andre, Yakobo, mpi Yoane. Balongoki yai me katuka kuwa Yezu ke pesa kingana ya mpika ya kwikama mpi ya mayele, ya bamwense kumi, mpi ya batalanta. Yandi sukisaka disolo na yandi ti kingana ya nkaka, yina tubilaka ntangu yina “Mwana ya muntu” ta sambisa “makanda yonso.” Kingana yai sepedisaka balongoki na yandi kibeni! Yezu bendaka dikebi na bo na bimvuka zole, kimvuka ya mameme mpi kimvuka ya bankombo. Diaka, yandi tubilaka kimvuka ya tatu ya mfunu yina yandi bingaka “bampangi” ya “Ntotila.”—Tanga Matayo 25:31-46.

² Banda ntama, bansadi ya Yehowa ke sosaka kibeni kubakisa kingana yai, sambu na kati, Yezu tubilaka mambu yina ta kumina bimvuka zole ya bantu na bilumbu ke kwisa. Yandi monisaka bikuma yina ta sala nde bantu ya nkaka kubaka luzingu ya mvula na mvula, kansi bankaka kufwa kimakulu. Kubakisa bakieleka yina Yezu tubilaka na kingana mpi kusadila yo ta sadisa beto na  kuguluka. Beto lenda kudiyula nde: Na nsungi ya bamvula, inki mutindu Yehowa me tomisaka mutindu na beto ya kubakisa kingana ya mameme mpi bankombo? Sambu na nki beto lenda tuba nde kingana yina vandaka kumonisa mingi-mingi mfunu ya kisalu ya kusamuna? Banani Yezu pesaka mukumba ya kusamuna? Diaka, sambu na nki yai kele ntangu ya me fwana na kumonisa kwikama na “Ntotila” mpi na ‘bampangi na yandi’?

3, 4. (a) Inki mambu ya mfunu ta sadisa beto na kubakisa kingana ya mameme mpi bankombo? (b) Na 1881, inki mutindu Nzozulu ya Nkengi ya Sioni tendulaka kingana yai?

³ Sambu na kubakisa mbote-mbote kingana ya mameme mpi bankombo, beto fwete bakisa mambu tatu ya mfunu yina kele na kingana yina: Bantu yina bo ke tubila na kingana, ntangu yina bo ta sambisa bantu, mpi, kikuma yina bo ta tula bantu ya nkaka na ndonga ya mameme, kansi bankaka na ndonga ya bankombo.

⁴ Na 1881, Nzozulu ya Nkengi ya Sioni (na Kingelesi), monisaka nde “Mwana ya muntu,” yina Biblia ke binga mpi “Ntotila,” kele Yezu. Balongoki ya Biblia bakisaka nde bangogo “bampangi na mono,” ke tadila bantu yina ta yala ti Kristu mpi bantu ya nkaka yina ta kuma ya kukuka na ntoto. Bo vandaka kuyindula nde kukabula mameme ti bankombo ta salama na Luyalu ya Kristu ya Bamvula Funda. Bo vandaka mpi kukwikila nde bantu ta vanda na ndonga ya mameme sambu bo monisaka zola ya Nzambi na mutindu na bo ya kuzinga.

5. Na 1923, inki mutindu beto tomisaka mutindu na beto ya kubakisa kingana ya mameme mpi bankombo?

⁵ Na luyantiku ya bamvula 1920, Yehowa sadisaka bansadi na yandi na kutomisa mutindu na bo ya kubakisa kingana ya mameme mpi bankombo. Nzozulu ya Nkengi ya Oktobri 15, 1923, monisaka nde “Mwana ya muntu” kele Yezu. Yo sadilaka baverse ya Biblia yina ke ndimisa nde bampangi ya Kristu kele kaka bantu yina ta yala ti yandi na Kimfumu ya zulu. Yo monisaka diaka nde, mameme kele bantu yina kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto na nsi ya Kimfumu ya Kristu. Inki beto lenda tuba sambu na ntangu yina yandi ta kabula mameme ti bankombo? Disolo yango tubaka nde, bampangi ya Kristu ta yala ti yandi na Luyalu ya Bamvula Funda, mpidina bo ta vanda diaka ve na mfunu ya lusadisu ya bantu yina ta zinga na ntoto. Yo yina, kukabula mameme ti bankombo ta salama na ntwala nde Luyalu ya Bamvula Funda kuyantika. Disolo yango yikaka diaka nde, kikuma yina ta sala nde bo ndima muntu bonso dimeme kele lukwikilu na yandi na Yezu mpi na Kimfumu ya Nzambi yina ta manisa bampasi ya bantu.

6. Na 1995, inki mutindu beto tomisaka diaka mutindu na beto ya kubakisa kingana ya mameme mpi bankombo?

⁶ Bantendula yai ya mpa salaka nde bansadi ya Yehowa kukuma kuyindula nde, lusambisu ya mameme mpi bankombo ke salama na bilumbu yai ya nsuka, na kutadila mutindu bantu ke ndima to ke buya nsangu ya Kimfumu. Kansi, na 1995, beto tomisaka diaka mutindu na beto ya kubakisa kingana yai. Masolo zole yina basikaka na Nzozulu ya Nkengi ya Novembri 1, 1995 monisaka kuwakana ya bangogo ya Yezu yina kele na Matayo 24:29-31 (tanga) ti yina kele na Matayo 25:31, 32. (Tanga.) * Nzozulu ya Nkengi yai tubaka nde: “Lusambisu ya mameme mpi bankombo ta salama na bilumbu ke kwisa.” Inki ntangu kibeni? Yo monisaka nde, “yo ta salama na nima ya ‘mpasi’ yina Matayo 24:29, 30  ke tubila. Mwana ya muntu ‘ta kwisa na nkembo na yandi.’ . . . Na nima, ntangu ngidika yai ya mbi ta kuma na nsuka na yo, Yezu ta sambisa bantu.”

7. Inki bantendula ya pwelele beto kele na yo bubu yai na yina me tala kingana ya mameme mpi bankombo?

⁷ Bubu yai, beto me bakisaka mbote bantu yina bo ke tubila na kingana ya mameme mpi bankombo. “Mwana ya muntu,” kele Ntotila Yezu. ‘Bampangi na yandi’ kele Bakristu yina bo me tulaka mafuta, babakala mpi bankento, yina ta yala ti yandi na zulu. (Bar. 8:16, 17) “Mameme” mpi “bankombo” kele bantu ya makanda yonso. Bo kele ve Bakristu yina Nzambi me tulaka mafuta. Inki ntangu Yezu ta kwisa kusambisa bantu? Lusambisu ya bantu ta salama na nsungi ya mpasi ya nene yina me finama. Sambu na nki bo ta tula bantu ya nkaka na ndonga ya mameme, kansi bankaka na ndonga ya bankombo? Bo ta sambisa bo na kutadila kana bo sadisaka to buyaka kusadisa ndambu ya Bakristu yina bo me tulaka mafuta yina bikalaka na ntoto. Na bilumbu yai ya nsuka, beto kele na kiese mingi na kumona nde malembe-malembe, Yehowa me sadisaka beto kibeni na kubakisa kingana yai mpi bingana ya nkaka ya kele na Matayo kapu 24 mpi 25!

8, 9. Sambu na nki mameme kele “bantu ya lunungu”?

⁸ Na kingana ya mameme mpi bankombo, Yezu tubilaka ve pwelele kisalu ya kusamuna. Kansi, sambu na nki beto ke tuba nde kingana yina ke benda dikebi na kisalu ya kusamuna?

⁹ Ya ntete, beto fwete vila ve nde Yezu vandaka kulonga na nsadisa ya bingana. Yo kele pwelele nde yandi vandaka kutubila mameme mpi bankombo ya kifwani. Mutindu mosi mpi, yandi zolaka ve kumonisa nde bantu yina ta vanda na ndonga ya mameme, fwete vanda kaka bantu yina pesaka kibeni bampangi na yandi yina vandaka na boloko madia, bilele, lusansu to kwendaka kutala bo. Kansi, yandi vandaka kaka kutubila bikalulu yina bantu monisilaka bampangi na yandi. Yandi tubaka nde mameme kele “bantu ya lunungu,” sambu bo bakisaka nde na ntoto, Kristu kele ti kibuka ya Bakristu yina bo me tulaka mafuta, mpi bo sadisaka bampangi yai ya Kristu na kwikama yonso na bilumbu ya nsuka.—Mat. 10:40-42; 25:40, 46; 2 Tim. 3:1-5.

10. Inki mutindu mameme ke sadisaka bampangi ya Kristu?

¹⁰ Ya zole, tadila mambu yina Yezu tubaka na ntwala. Yandi vandaka kutubila kidimbu ya kukala na yandi mpi nsukilu ya ngidika yai ya bima. (Mat. 24:3) Na luyantiku ya disolo na yandi, Yezu tubaka nde kidimbu yina ta vanda ti diambu mosi ya mbalu: ‘Bo ta samuna nsangu ya mbote ya Kimfumu na ntoto ya mvimba.’ (Mat. 24:14) Na ntwala ya kutubila mameme mpi bankombo, Yezu pesaka kingana ya batalanta. Mutindu beto monaka yo na disolo yina me luta, Yezu pesaka kingana yai sambu na kusonga Bakristu yina bo me tulaka mafuta, disongidila, ‘bampangi na yandi,’ nde bo fwete sala mingi na kisalu ya kusamuna. Yo yina, ndambu ya Bakristu yina bo me tulaka mafuta yina me bikalaka na ntoto, ke salaka kisalu mosi ya nene na nsungi yai ya kukala ya Yezu: Kusamuna nsangu ya mbote na “makanda yonso” na ntwala nde nsuka kukwisa. Kingana ya mameme mpi bankombo monisaka nde bantu ya nkaka ta sadisa Bakristu yina bo me tulaka mafuta. Bantu yina bo ta tula na ndonga ya mameme ke sadisaka Bakristu yina bo me tulaka mafuta na mutindu bo ke pesaka bo maboko na kisalu ya kusamuna. Kansi, bo ke pesaka bo maboko na nki mambu kibeni? Keti yo ke tadila kaka kupesa bo bima yina bo kele na yo mfunu, mpi kupesa bo kaka kikesa? Keti kele ti mambu ya nkaka yina bo ke salaka?

11. Inki ngiufula beto lenda kudiyula, mpi sambu na nki?

¹¹ Bubu yai, balongoki ya Yezu kele bamilio 8, na kati na bo Bakristu yina bo me tulaka mafuta kele fioti. Mameme yai ya nkaka, me bakaka ve batalanta yina Yezu pesaka Bakristu yina bo me tulaka mafuta. (Mat. 25:14-18) Beto lenda kudiyula nde: ‘Keti mukumba ya kusamuna ke tadila mpi mameme yai ya nkaka?’ Beto tadila mwa bikuma yina ke monisa nde mameme ya nkaka mpi kele ti mukumba yina.

12. Inki dilongi beto ke baka na bangogo ya Yezu yina kele na Matayo 28:19, 20?

¹² Yezu pesaka balongoki na yandi yonso ntuma ya kusamuna. Na nima ya lufutumuku, Yezu zabisaka balongoki na yandi na kukumisa bantu balongoki, mpi kulonga bo na kuzitisa “mambu yonso” yina yandi lombaka bo. Na kati ya mambu yina, beto ke tanga mpi ntuma ya kusamuna. (Tanga Matayo 28:19, 20.) Yo ke monisa nde balongoki ya Yezu yonso, disongidila, bayina kele ti kivuvu ya kuzinga na zulu mpi na ntoto kele ti mukumba ya kusamuna.—Bis. 10:42.

13. Mbona-meso ya Yoane ke monisa nki, mpi sambu na nki?

¹³ Mukanda ya Kusonga ke monisa nde Bakristu yina bo me tulaka mafuta mpi mameme ya nkaka ta samuna nsangu ya mbote. Ntumwa Yoane monaka na mbona-meso “nkento yina ke kwela,” disongidila, Bakristu 144000 yina bo me tulaka mafuta, yina ta yala ti Yezu na zulu, ke bingisa bantu ya nkaka na kukwisa ‘kubaka masa ya luzingu ya ofele.’ (Kus. 14:1, 3; 22:17) Masa yina ya kifwani, kele bangidika yina Yehowa me bakaka sambu na kugulusa bantu na disumu mpi na lufwa na nsadisa ya kimenga ya nkudulu. (Mat. 20:28; Yoa. 3:16; 1 Yoa. 4:9, 10) Nkudulu kele diambu ya kuluta mfunu yina beto ke zabisaka na nsangu yina beto ke samunaka mpi Bakristu yina bo me tulaka mafuta ke bakaka kisika ya ntete na kusadisa bantu na kubaka mambote ya nkudulu. (1 Bak. 1:23) Na mbona-meso yina, Yoane monaka diaka bantu ya nkaka, yina kele ve na ndonga ya nkento yina ke kwela. Bo pesaka bo mpi mukumba  ya kubinga bantu ya nkaka nde, beno “kwisa!” Bo me lemfukaka mpi ke landaka kubingisa bantu ya nkaka na kukwisa kubaka masa ya luzingu ya ofele. Kimvuka yai ya zole, kele bantu yina kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto. Mbona-meso yai ke monisa pwelele nde, bantu yonso yina ke ndimaka emvitasio yai, kele mpi ti mukumba ya kusamuna nsangu ya mbote.

14. Inki mutindu beto ke lemfukaka na “nsiku ya Kristu”?

¹⁴ Bantu yonso yina kele na nsi ya “nsiku ya Kristu” fwete samuna. (Bag. 6:2) Yehowa ke pesaka bansadi na yandi yonso minsiku ya mutindu mosi. Mu mbandu, yandi zabisaka bantu ya Izraele nde: “Beno bantu ya Israele ti banzenza yina ke zinga na kati na beno, beno yonso fweti landaka bansiku yai.” (Kub. 12:49; Levi 24:22) Bakristu kele diaka ve na nsi ya Nsiku ya Moize. Kansi, Bakristu yina bo me tulaka mafuta, mpi mameme ya nkaka, fwete zitisa “nsiku ya Kristu.” Nsiku yina ke tadila mambu yonso yina Yezu longaka. Nsiku ya kuluta nene yina Yezu pesaka balongoki na yandi kele kumonisa zola. (Yoa. 13:35; Yak. 2:8) Kusamuna nsangu ya Kimfumu kele mutindu mosi yina ke monisaka zola na beto sambu na Nzambi, na Kristu mpi na bantu.—Yoa. 15:10; Bis. 1:8.

15. Sambu na nki mambu yina Yezu tubaka na balongoki fioti ke tadila balongoki na yandi yonso?

¹⁵ Mambu yina Yezu tubaka na bantu fioti lenda tadila mpi bantu mingi. Mu mbandu, Yezu salaka kuwakana ya Kimfumu ti balongoki 11 mpamba, kansi, kuwakana yina ke tadila Bakristu 144 000. (Luka 22:29, 30; Kus. 5:10; 7:4-8) Mutindu mosi, na nima ya lufutumuku, Yezu pesaka mukumba ya kusamuna na balongoki fioti mpamba. (Bis. 10:40-42; 1 Bak. 15:6) Kansi, balongoki yonso ya mvu-nkama ya ntete bakisaka nde mukumba yina tadilaka bo mpi, ata bo vandaka ve ntangu Yezu pesaka mukumba yango. (Bis. 8:4; 1 Pie. 1:8) Mutindu mosi mpi bubu yai, Yezu me monanaka ve na ntwala ya bansamuni bamilio 8 sambu na kuzabisa bo na kusamuna. Kansi, bo ke bakisaka nde bo fwete samuna nsangu ya mbote sambu na kumonisa lukwikilu na bo na Kristu.—Yak. 2:18.

16-18. Inki mutindu bantu yina ke zola kuvanda na ndonga ya mameme lenda sadisa bampangi ya Kristu, mpi sambu na nki bo fwete sala yo bubu yai?

¹⁶ Satana ke nwanisa ndambu ya Bakristu yina bo me tulaka mafuta yina me bikalaka na ntoto. Sambu yandi me bikala ti “ntangu fioti,” yandi ta nwanisa bo diaka mingi. (Kus. 12:9, 12, 17) Katula kukanga ntima na ntwala ya bampasi, Bakristu yina bo me tulaka mafuta ke sala kisalu mosi ya nene ya kusamuna nsangu ya mbote na mutindu mosi yina me salamaka ntete ve na disolo ya luzingu ya bantu. Yo kele pwelele nde Yezu kele ti bo mpi ke sadisaka bo na bikesa yina bo ke sala.—Mat. 28:20.

¹⁷ Bantu mingi yina ta vanda na ndonga ya mameme ke bakisaka nde, kusadisa Bakristu yina bo me tulaka mafuta kele dibaku mosi ya mbalu. Lusadisu yina ke tadilaka kaka ve kisalu ya kusamuna, kansi mpi kupesa bampangi ya Kristu lusadisu yina bo kele na yo mfunu. Mu mbandu, bo ke pesaka makabu mpi ke sadisaka na kutunga Banzo ya Kimfumu, Banzo ya Balukutakanu ya Nene, babiro ya filiale, mpi na kwikama yonso bo ke lemfukilaka bampangi yina “mpika ya kwikama mpi ya mayele” ke ponaka sambu na kutwadisa mambu.—Mat. 24:45-47; Baeb. 13:17.

¹⁸ Ntama mingi ve, bawanzio ta bika mupepe ya ngolo yina bo ke simbaka mpi mpasi ya nene ta yantika. Diambu yai ta salama kana bampangi ya Kristu yina me bikalaka na ntoto me baka kidimbu ya nsuka. (Kus. 7:1-3) Na ntwala ya Armagedoni, Bakristu yina bo me tulaka mafuta, ta kwenda na zulu. (Mat. 13:41-43) Yo yina, yai kele ntangu yina bantu ya ke zola kuvanda na ndonga ya mameme fwete sadisa bampangi ya Kristu na kwikama yonso.