Beno Pesa Ve Dyabulu Nzila na Kuyala Beno

“Kupesa ve Dyabulu shanse.”​—EFEZO 4:27, Byington.

1. Sambu na nki bantu mingi kebuyaka kundima nde Dyabulu kele?

BANDA ntama kibeni, bantu mingi keyindulaka nde Dyabulu kele kigangwa mosi ya kele ti bibongo mpi misapi ya makulu ya kukabwana, yina melwata bilele ya mbwaki mpi kesadila nsomo mosi ya nda yina kele na meno zole sambu na kulosa bantu ya mbi na bilungi ya tiya. Biblia kendimaka ve dibanza yina. Kansi, ntembe kele ve nde bangindu ya mbi ya mutindu yai mepusaka bamilio ya bantu na kubuya kundima nde Dyabulu kele to na kuyindula nde ngogo yango ketadila kaka munsiku mosi ya mambi.

2. Tanga mwa mambu yina Masonuku ketuba sambu na Dyabulu.

² Biblia kepesa banzikisa ya bantu yina kumonaka Dyabulu na meso mpi banzikisa yina kemonisa pwelele nde yandi kele. Yezu Kristu kumonaka yandi na zulu mpi kusolulaka ti yandi ntangu yandi vandaka na ntoto. (Yobi 1:6; Matayo 4:4-11) Ata Masonuku kepesa ve zina ya ntetentete ya kigangwa yai ya kimpeve, yo kebinga yandi Dyabulu (disongidila “Muntu ya Ketongaka”) sambu yandi metongaka Nzambi. Bo kebingaka yandi mpi Satana (disongidila “Mbeni”), sambu yandi kenwanisaka Yehowa. Bo kebingaka Satana Dyabulu nde ‘nyoka ya ntama,’ ziku sambu yandi sadilaka nyoka sambu na kukusa Eva. (Kusonga 12:9; 1 Timoteo 2:14) Yandi mezabanaka mpi na zina ya “muntu ya mbi.”​—Matayo 6:13. *

3. Inki ngyufula beto tatadila?

³ Sambu beto kele bansadi ya Yehowa, beto kezolaka ve ata fyoti kuvanda bonso Satana, mbeni ya nene ya Nzambi mosi kaka ya kyeleka. Yo yina, beto fwete landa ndongisila yai ya ntumwa Polo: “Kupesa ve Dyabulu shanse.” (Efezo 4:27, Byington) Inki kele mwa bikalulu ya Satana yina beto fwete landa ve?

Kulanda Ve Mbandu ya Muntu ya Nene Yina Ketongaka Bantu

4. Inki mutindu “muntu ya mbi” kutongaka Yehowa?

⁴ Yo mefwana nde beto binga “muntu ya mbi” Dyabulu, sambu yandi kele muntu yina ketongaka bantu. Kutonga kele kutuba mambu ya luvunu, ya mbi, mpi ya kebebisa lukumu sambu na muntu mosi. Nzambi kupesaka Adami nsiku yai: “Nge lunga kudia ve bambuma ya nti yai ke pesaka mayele sambu na kuzaba mambu ya mbote ti mambu ya mbi. Kilumbu ya nge ta dia yo, kilumbu yo yina nge ta fwa.” (Kuyantika 2:17) Bo zabisaka Eva nsiku yai, kansi na nzila ya nyoka, Dyabulu kusongaka yandi nde: “Luvunu! Beno ta fwa ve. Nzambi tubaka mpidina sambu yandi zaba nde kilumbu ya beno ta dia yo, meso na beno ta kanguka, beno ta vanda bonso yandi Nzambi, beno ta zaba mambu ya mbote ti mambu ya mbi bonso yandi.” (Kuyantika 3:4, 5) Yandi tongaka mpenza Yehowa Nzambi!

5. Sambu na nki yo lombaka nde Diotrefesi kusala bakonti sambu yandi tongaka?

⁵ Nzambi kupesaka bantu ya Izraele nsiku yai: “Nge fwete tambulaka ve na kati ya bantu na nge sambu na kutonga.” (Levi 19:16, NW) Ntumwa  Yoane kusonikaka mutindu yai sambu na muntu mosi ya luvunu na bilumbu na yandi: “Mono sonikaka mwa-mukanda na dibundu na beno, kansi Diotrefesi, muntu yina ke zolaka kuvanda mutwadisi na beno, yandi ke buyaka beto. Yo yina, kana mono kwisa kuna na beno, mono ta tubila beno mambu yina yonso ya yandi ke salaka: Yandi ke tubaka mambu ya mbi ti ya luvunu sambu na beto!” (3 Yoane 9, 10) Diotrefesi vandaka kutonga Yoane mpi yo fwanaka nde bo lomba yandi bakonti. Inki Mukristu ya kwikama tazola kuvanda bonso Diotrefesi mpi kulanda mbandu ya Satana, muntu ya nene ya ketongaka bantu?

6, 7. Sambu na nki beto fwete buya kutonga konso muntu yina?

⁶ Mbala mingi bantu ketubaka mambu ya luvunu mpi kekusilaka bansadi ya Yehowa makambu. “Bambuta ya banganga-Nzambi ti balongi ya Bansiku vandaka na kisika yina; bo vandaka kufunda [Yezu] ngolo.” (Luka 23:10) Nganga-Nzambi ya Nene Ana ti bantu yankaka kufundaka Polo na luvunu yonso. (Bisalu 24:1-8) Mpi Biblia kebinga Satana “muntu yina ke vandaka na meso ya Nzambi na beto sambu na kufunda bampangi na beto” mpimpa ti mwini. (Kusonga 12:10) Bampangi yina bo kefundaka na luvunu yonso kele Bakristu ya kupakulama yina kele na ntoto na bilumbu yai ya nsuka.

⁷ Ata Mukristu mosi ve fwete tonga to kutuba mambu ya luvunu. Kansi, dyambu yai lenda salama kana beto mezaba ve mambu yonso na ntwala ya kutuba kitemwe sambu na muntu mosi. Na Nsiku ya Moize, bo lendaka kufwa muntu yina metuba kitemwe ya luvunu sambu na muntu yankaka na luzolo yonso. (Kubasika 20:16; Kulonga 19:15-19) Dyaka, na kati ya mambu yina Yehowa kezolaka ve, beto ketanga mpi “temwe yina ke tubaka luvunu na luvunu.” (Bingana 6:16-19) Yo yina, beto fwete buya mpenza kulanda mbandu ya muntu ya nene ya ketongaka mpi ya kekusilaka bantu makambu.

Buya Banzila ya Muntu ya Ntete ya Kefwaka Bantu

8. Na nki mutindu Dyabulu kuvandaka “muntu ke fwaka bantu” “katuka na luyantiku”?

⁸ Dyabulu kele muntu ya kefwaka bantu. Yezu kutubaka nde: “Katuka na luyantiku tii ntangu yai, yandi kele muntu ke fwaka bantu.” (Yoane 8:44) Banda na ntangu yandi pusaka Adami ti Eva na kukolama na Nzambi, Satana kevandaka muntu ya kefwaka bantu. Yandi menatilaka bankwelani ya ntete ti bana na bo lufwa. (Roma 5:12) Simba nde, kaka muntu mosi ya kyeleka muntu lenda sala dyambu yai, kansi munsiku mosi ya mambi ve.

9. Mutindu 1 Yoane 3:15 kemonisa yo, inki mutindu beto lenda kuma bantu ya kefwaka bantu?

⁹ Nsiku mosi na kati ya Bansiku Kumi yina bo pesaka bana ya Izraele vandaka kutuba nde: “Kufwa muntu ve.” (Kulonga 5:17) Ntumwa Piere kusonikilaka Bakristu nde: “Ata muntu mosi ve na kati na beno lenda kufwa muntu ya nkaka.” (1 Piere 4:15) Yo yina, sambu beto kele bansadi ya Yehowa, beto fwete zola ve kufwa muntu. Kansi, beto tanata disumu na meso ya Nzambi kana beto kemenga mpangi Mukristu mosi mpi kezola nde yandi fwa. Ntumwa Yoane kusonikaka nde: “Muntu yina ke mengaka mpangi na yandi, yandi kele bonso muntu yina me fwa muntu ya nkaka. Beno zaba nde muntu yina me fwa muntu ya nkaka, yandi lenda vanda na moyo ya mvula na mvula ve.” (1 Yoane 3:15) Bo pesaka bana ya Izraele nsiku yai: “Kubumbila mpangi na nge kimbeni ve na ntima.” (Levi 19:17) Bika beto sukinina ve na kuyidika konso dyambu yina mebasika na kati na beto ti mpangi Mukristu mosi, na mpila nde Satana, muntu ya kefwaka bantu, kufwa ve bumosi na beto ya Bukristu.​—Luka 17:3, 4.

Vanda Kaka Ngolo Sambu na Kununga Mfumu ya Luvunu

10, 11. Beto fwete sala nki sambu na kuvanda kaka ngolo na ntwala ya mfumu ya luvunu, Satana?

¹⁰ Dyabulu kele muntu ya luvunu. Yezu kutubaka nde: “Ntangu yandi ke tubaka luvunu, luvunu yina ke katukaka na ntima na yandi, sambu yandi kele muntu ya luvunu mpi tata ya luvunu.” (Yoane 8:44) Satana kukusaka Eva, kansi Yezu kwisaka na ntoto sambu na kutuba kitemwe na kyeleka. (Yoane 18:37) Kana beto kezola kuvanda kaka ngolo mpi kununga Dyabulu bonso balongoki ya Kristu, beto fwete sadila ve luvunu mpi kukusa. Beto fwete “tuba mambu ya kieleka.” (Zakaria 8:16; Efezo 4:25) “Yehowa Nzambi ya kezolaka kyeleka” (NW) kesakumunaka  Bambangi na yandi ya ketubaka kyeleka. Bantu ya mbi lenda vanda ve mimonisi na yandi.​—Nkunga 31:5; 50:16; Yezaya 43:10, NW.

¹¹ Kana beto kezolaka kimpwanza na beto ya kimpeve kukonda luvunu ya Satana, beto takangama na lusambu ya Bukristu, yina kele “nzila ya kieleka.” (2 Piere 2:2; Yoane 8:32) Kimvuka ya malongi ya Bukristu kele “kieleka ya nsangu ya mbote.” (Galatia 2:5, 14) Luguluku na beto ketadila mutindu beto “ketambula na kyeleka,” (NW) disongidila kukangama na yo mpi kuvanda kaka ngolo sambu na kununga “tata ya luvunu.”​—3 Yoane 3, 4, 8.

Nwana ti Aposta ya Kuluta Nene

12, 13. Inki mutindu beto fwete tadila baaposta?

¹² Kigangwa ya kimpeve yina kukumaka Dyabulu kuvandaka ntete na kyeleka. Kansi, mutindu Yezu kutubaka, “yandi ke zingaka na mambu ya kieleka ve, sambu mambu ya kieleka kele na yandi ve.” (Yoane 8:44) Aposta yai ya kuluta nene kelandaka kaka na kuvanda mbeni ya “Nzambi ya kezolaka kyeleka.” Bakristu yankaka ya mvu-nkama ya ntete kubwaka na “dibulu ya Satana,” ziku sambu yandi kusaka bo mpi bo yambulaka kyeleka. Yo yina, Polo kulongisilaka nduku na yandi ya kisalu Timote na kulonga bo na mawete na mpila nde bo beluka na kimpeve mpi bo katuka na dibulu ya Satana. (2 Timoteo 2:23-26) Ya kyeleka, yo kele mbote mingi na kukangama ngolo na kyeleka mpi na kubuya mpenza kubwa na mutambu ya bangindu ya baaposta.

¹³ Sambu bankwelani ya ntete kuwilaka Dyabulu mpi bo buyaka ve luvunu na yandi, bo kumaka baaposta. Yo yina, keti beto fwete widikila baaposta, kutanga mikanda na bo, to kukota na basite na bo ya Internet? Kana beto kezola Nzambi mpi kyeleka, beto tasala yo ve. Beto fwete bika ve nde baaposta kukota na banzo na beto to nkutu kupesa bo mbote, sambu kusala mutindu yina tasala nde beto ‘vukana na bisalu na bo ya mbi.’ (2 Yoane 9-11) Bika nde beto bwa ve na mayele ya mbi ya Dyabulu na kuyambulaka “nzila ya kyeleka” ya Bukristu sambu na kulanda balongi ya luvunu yina kesosa ‘kunata malongi ya luvunu’ mpi ‘kulonga beto malongi ya luvunu sambu na kukusa-kusa beto.’​—2 Piere 2:1-3.

14, 15. Inki lukebisu Polo kupesaka bankuluntu ya Efezo ti nduku na yandi ya kisalu Timote?

¹⁴ Polo kuzabisaka bankuluntu ya Efezo nde: “Beno keba beno mosi, beno keba mbote-mbote mameme yina ya Mpeve ya Nzambi me pesaka beno na kutala. Beno keba mbote-mbote Dibundu yina ya Nzambi bakaka na menga ya mwana na yandi mpenza. Mono zaba nde kana mono kwenda, bantu ya nkaka ta kwisa kukota na kati na beno bonso bambisi ya makasi, bo ta wila mameme ya Dibundu mawa ve. Ata na kati na beno bantu ya nkaka ta kwisa kutuba mambu ya luvunu, bo mpi ta longa bakristo sambu bo kulanda bo.” (Bisalu 20:28-30) Na nima, baaposta ya mutindu yai kubasikaka mpi ‘kutubaka mambu ya luvunu.’

¹⁵ Penepene ya mvu 65 T.B., Polo kusyamisaka Timote na ‘kuzabisa nsangu ya kieleka mbote-mbote.’ Kansi, ntumwa kusonikaka nde: “Kusolula ve mambu yina ya kukonda mfunu, mambu yina kele ve na nzila ya lukwikilu, sambu bantu yina ke solulaka mambu ya mutindu yina bo ke vilaka Nzambi diaka ya kuluta mingi. Mambu yina ya bo ke longaka yo ta vanda bonso mputa yina ke diaka misuni malembe-malembe. Na kati  na bo kele Imeneo ti Filete. Bo me bikisaka mambu ya kieleka, bo me vidisaka mpi lukwikilu ya bantu mingi nde Nzambi me tedimisaka [bantu] ntama na lufwa.” Apostazi meyantikaka dezia! “Kansi,” Polo kuyikaka nde, “fondasio ya ngolo yina ya Nzambi tulaka yo kele kaka ngolo.”​—2 Timoteo 2:15-19.

16. Ata aposta ya kuluta nene kesadilaka mayele ya mbi, sambu na nki beto kele kaka ya kwikama na Nzambi mpi na Ndinga na yandi?

¹⁶ Mbala mingi Satana mesadilaka baaposta sambu na kubebisa lusambu ya kyeleka​—kansi yandi menungaka ve. Penepene na mvu 1868, Charles Taze Russell kuyantikaka na kutadila mbote-mbote malongi ya Kikristu yina bo kendimaka banda ntama mpi yandi monaka Masonuku yina bo tendulaka ve mbote. Mpangi Russel mpi bantu yankaka yina vandaka kusosa kyeleka kusalaka kimvuka ya kulonguka Biblia na Pittsburgh, na Pennsylvania, na États-Unis. Na nsungi ya bamvula 140 banda na ntangu yina, bansadi ya Yehowa mekumaka na nzayilu mpi zola mingi ya Nzambi ti ya Ndinga na yandi. Ata aposta yango ya kuluta nene kesadilaka mayele ya mbi, dikebi ya kimpeve ya kimvuka ya mpika ya kwikama mpi ya mayele mesadisaka Bakristu yai ya kyeleka na kubikala ya kwikama na Yehowa mpi na Ndinga na yandi.​—Matayo 24:45.

Kubika Ve nde Mfumu ya Inza Kuyala Nge

17-19. Inza yina kele na maboko ya Dyabulu kele inki, mpi sambu na nki beto fwete zola yo ve?

¹⁷ Mutindu yankaka ya Satana kesosaka kukotisa beto na dibulu kele na kupusaka beto na kuzola inza​—kimvuka ya bantu ya kukonda lunungu yina mekabwanaka ti Nzambi. Yezu kubingaka Dyabulu “mfumu ya nsi-ntoto” mpi yandi tubaka nde: “Yandi lenda sala mono kima ve.” (Yoane 14:30) Bika nde Satana kusala beto ata kima mosi ve! Ya kyeleka, beto kebakisa nde “inza ya mvimba kele na nsi ya kiyeka ya muntu [yina] ya mbi.” (1 Yoane 5:19, NW) Yo yina, Dyabulu lendaka kupesa Yezu “bimfumu yonso ya nsi-ntoto” kana yandi sambilaka yandi​—dyambu yina Mwana ya Nzambi kubuyaka mpenza na kusala. (Matayo 4:8-10) Inza yina Satana keyalaka kemengaka balongoki ya Kristu. (Yoane 15:18-21) Mpila ya kuyituka kele ve kana ntumwa Yoane kukebisaka beto na kuzola ve inza!

¹⁸ Yoane kusonikaka nde: “Beno zola ve luzingu ya nsi-ntoto ti bima yonso kele awa na nsi-ntoto. Kana muntu ke zolaka luzingu ya nsi-ntoto, yandi ke zolaka Tata Nzambi ve. Sambu bima yai yonso kele awa na nsi-ntoto: bima yina ya nitu na beto ti meso na beto ke monaka nzala na yo ti bima yina ya beto ke tulaka lulendo sambu na yo, bima yai yonso ke katukaka na Tata Nzambi ve kansi yo ke katukaka awa na nsi-ntoto. Nsi-ntoto ti bima yonso kele na yo ya bantu ke zolaka, yo ke mana, kansi muntu yina ke salaka mambu yina ya Nzambi ke zolaka, yandi ke zingaka mvula na mvula.” (1 Yoane 2:15-17) Beto fwete zola ve inza, sambu luzingu na yo kesepedisaka nitu ya kinsuni kansi yo kewakanaka ve ata fyoti ti minsiku ya Yehowa Nzambi.

¹⁹ Inki beto lenda sala kana zola ya inza yai kele na ntima na beto? Pana bika beto lomba lusadisu ya Nzambi sambu na kununga zola yai mpi bampusa ya kinsuni yina yo kebasisaka. (Galatia 5:16-21) Ya kyeleka, beto tasala ngolo sambu ‘mambu ya mbi ya nsi-ntoto yai kubebisa beto ve’ kana beto kevila ve nde “bampeve ya mbi” bantu “ke yalaka nsi yai” ya bantu ya kukonda lunungu.​—Yakobo 1:27; Efezo 6:11, 12; 2 Korinto 4:4.

20. Sambu na nki beto lenda tuba nde beto “kele bantu ya nsi-ntoto yai ve”?

²⁰ Yezu kutubaka mutindu yai sambu na balongoki na yandi: “Bo kele bantu ya nsi-ntoto yai ve, mutindu mono mpi kele muntu ya nsi-ntoto yai ve.” (Yoane 17:16) Bakristu ya kupakulama ti banduku na bo yina mekudipesaka kesalaka ngolo sambu na kubikala bunkete na bikalulu mpi na kimpeve, mpi ya kukabwana ti inza yai. (Yoane 15:19; 17:14; Yakobo 4:4) Inza yai ya kukonda lunungu kemengaka beto sambu beto kevandaka ya kukabwana ti yo mpi beto kele ‘bansamuni ya lunungu.’ (2 Piere 2:5, NW) Ya kyeleka, beto kezinga na kati ya kimvuka ya bantu yina kele ti bantu ya kesalaka pite, bantu ya kesambaka biteki, miyibi, bantu ya luvunu mpi bantu yina kelaukaka malafu. (1 Korinto 5:9-11; 6:9-11; Kusonga 21:8) Kansi, beto kepemaka ve ‘mpeve ya inza,’ sambu mpusa yai ya kusala masumu keyalaka beto ve.​—1 Korinto 2:12.

 Kupesa Ve Dyabulu Nzila

21, 22. Inki mutindu nge lenda sadila ndongisila ya Polo yina kele na Efezo 4:26, 27?

²¹ Olie ‘mpeve ya inza’ kutwadisa beto, mpeve ya Nzambi ketwadisaka beto, mpi yo kesadisaka beto na kuyedisa bikalulu bonso zola mpi kudiyala. (Galatia 5:22, 23, NW) Bikalulu yai kesadisaka beto na kununga Satana ntangu yandi kenwanisaka lukwikilu na beto. Yandi kezolaka nde beto wa makasi kaka sambu na ‘kusala mbi,’ kansi mpeve ya Nzambi kesadisaka beto na kuyambula “makasi” mpi na “kudasuka ve.” (Nkunga 37:8) Ya kyeleka, bantangu yankaka beto lenda vanda na kikuma ya mbote ya kuwa makasi, kansi Polo kelongisila beto nde: “Kana beno me wa makasi, beno keba, mbaimbai yo ta benda beno na kusala masumu. Beno vanda na makasi ve kilumbu ya mvimba. Beno pesa Satana nzila ve na kuyala beno.”​—Efezo 4:26, 27.

²² Makasi na beto lenda nata na disumu kana beto bumba yo ntangu mingi. Kana beto bikala kaka ti makasi yina, beto tapesa Dyabulu shanse ya kubasisa mavwanga na kati ya dibundu to ya kupusa beto na kusala mambu ya mbi. Yo yina, beto fwete yidika mavwanga yina kebasika ti bankaka kukonda kusukinina mpi na mutindu yina Nzambi kezolaka. (Levi 19:17, 18; Matayo 5:23, 24; 18:15, 16) Bika nde mpeve ya Nzambi kutwadisa beto, beto kudiyala mpi beto bika ve nkutu nzila nde ata makasi ya beto mewa sambu na kikuma ya mbote kukuma mbi mingi mpi kubasisa nku, mambi, ti kimbeni.

23. Inki bangyufula beto tatadila na disolo yina kelanda?

²³ Beto metubila mwa bikalulu ya Dyabulu yina beto lenda landa ve. Kansi batangi yankaka lenda kudiyula nde: Keti beto fwete wa Satana boma? Sambu na nki yandi kenyokulaka Bakristu? Mpi nki mutindu beto lenda buya nde Dyabulu kukusa beto?

[Noti na nsi ya lutiti]

Inki Kele Mvutu na Nge?

• Sambu na nki beto fwete tonga ve ata fyoti konso muntu yina?

• Na kuwakana ti 1 Yoane 3:15, inki mutindu beto lenda buya kukuma bantu yina kefwaka bantu?

• Inki mutindu beto fwete tadila baaposta, mpi sambu na inki?

• Sambu na nki beto fwete zola ve inza?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 5]

Beto tapesa ve Dyabulu nzila ata fyoti na kufwa bumosi na beto ya Bukristu

[Kifwanisu ya kele na lutiti 7]

Sambu na nki Yoane kelongisila beto na kuzola ve inza?