1. Ata Yehowa kele Nzambi ya Kuluta Kuzanguka, yandi ke bingaka bantu ya nkaka na kusala nki?

YEHOWA kele Nzambi ya Kuluta Kuzanguka. Yandi gangaka bima yonso, mpi mayele ti ngolo na yandi kele ya kukonda nsuka. Ntangu yandi sadisaka Yobi na kubakisa mambu yai, Yobi tubaka nde: “Ntangu yai, mono me zaba nde nge lenda sala mambu yonso mpi ata kima mosi ve ya nge ke yindula kusala kele mpasi sambu na nge.” (Yobi 42:2) Yehowa lenda sala mambu yonso yina yandi ke zola, kukonda lusadisu ya muntu ya nkaka. Kansi yandi ke monisaka zola ntangu yandi ke bingaka bantu ya nkaka na kusala ti yandi sambu na kulungisa lukanu na yandi.

2. Inki kisalu ya mfunu Yehowa lombaka Mwana na yandi na kusala?

² Nzambi gangaka Mwana na yandi Yezu, na ntwala ya kuganga bima yonso. Na nima, Yehowa bingaka Mwana na yandi na kusadisa yandi sambu na kuganga bima yonso ya nkaka.  (Yoane 1:1-3, 18) Ntumwa Polo sonikaka sambu na Yezu nde: “Na nzila na yandi, bo gangaka bima yonso ya nkaka na zulu mpi na ntoto, bima yina ke monanaka mpi bima yina ke monanaka ve, yo vanda bakiti ya kimfumu to bimfumu to baluyalu to biyeka. Bo gangaka bima yonso ya nkaka na nzila na yandi mpi sambu na yandi.” (Bakolosai 1:15-17) Ya kieleka, Yehowa pesaka Mwana na yandi kisalu mosi ya mfunu, mpi yandi me zabisaka bantu ya nkaka diambu yango. Yo kele lukumu mpenza!

3. Inki bisalu Yehowa pesaka Adami, mpi sambu na nki?

³ Yehowa me pesaka mpi bantu dibaku ya kusala ti yandi. Mu mbandu, yandi pesaka Adami kisalu ya kupesa bambisi bazina. (Kuyantika 2:19, 20) Yindula kiese yina Adami waka ntangu yandi vandaka kusala kisalu yai! Yandi vandaka kutala bambisi na dikebi yonso, mpi na nima yandi ponaka zina ya kupesa konso mbisi. Yehowa gangaka bambisi yonso, mpi yandi mosi lendaka kupesa bo bazina. Kansi, yandi pesaka Adami kisalu yai sambu na kumonisa nde yandi zolaka Adami. Nzambi pesaka mpi Adami kisalu ya kukumisa ntoto ya mvimba paladisu. (Kuyantika 1:27, 28) Kansi na nima, Adami yandi mosi buyaka kusala ti Nzambi, mpi yo me natilaka yandi ti bana na yandi yonso bampasi ya mingi.​—Kuyantika 3:17-19, 23.

4. Inki bisalu bantu ya nkaka salaka ti Nzambi sambu na kulungisa luzolo na yandi?

⁴ Na nima, Yehowa pesaka bantu ya nkaka kisalu sambu na kusala ti yandi. Noa tungaka maswa yina gulusaka yandi ti dibuta na yandi na Mvula ya Ngolo. Moize basisaka dikanda ya Izraele na Ezipte. Yozue twadisaka bantu ya Izraele na Ntoto ya Lusilu. Salomo tungaka tempelo na Yeruzalemi. Maria butaka Yezu. Bantu yai yonso ya kwikama mpi bantu mingi ya nkaka salaka ti Yehowa sambu na kulungisa luzolo na yandi.

5. (a) Inki kisalu beto yonso lenda sala? (b) Keti Yehowa lendaka ve kusala yo yandi mosi? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)

⁵ Bubu yai, Yehowa ke lombaka beto na kusala yonso yina beto lenda sala sambu na kupesa maboko na Kimfumu na yandi. Beto lenda sadila Nzambi na mitindu mingi. Beto lenda sadila ve Nzambi mutindu mosi beto yonso; kansi beto yonso lenda samuna nsangu ya mbote ya Kimfumu. Yehowa lendaka kusala kisalu yai yandi mosi. Yandi lenda tuba kuna na zulu mpi bantu kuwa ndinga na yandi awa na ntoto. Yezu tubaka nde Yehowa lenda sadila matadi sambu na kuzabisa bantu mambu ya me tala Ntotila ya Kimfumu na yandi. (Luka 19:37-40) Kansi Yehowa me ponaka beto na kuvanda ‘banduku na yandi ya kisalu.’ (1 Bakorinto 3:9) Ntumwa Polo sonikaka nde: “Sambu beto ke sala kumosi ti yandi, beto ke bondila beno mpi na kundima ve ntima ya mbote ya nene ya Nzambi mpi kukonda kulungisa lukanu na yo.” (2 Bakorinto 6:1) Kusala ti Nzambi kele lukumu kibeni. Yo ke pesaka beto mpi kiese mingi. Sambu na nki?

6. Inki mutindu Mwana ya ntete ya Nzambi vandaka kudiwa ntangu yandi vandaka kusala ti Tata na yandi?

⁶ Bansadi ya Nzambi ke vandaka na kiese ntangu yonso yina bo ke salaka ti Nzambi. Na ntwala ya kukwisa na ntoto, Mwana ya ntete ya Nzambi tubaka nde: “Yehowa salaka mono bonso luyantiku ya nzila na yandi . . . mono vandaka na lweka na yandi bonso kapita ya kisalu. Mono vandaka muntu yina yandi vandaka kuzola mingi konso kilumbu;  Mono vandaka kuwa kiese na ntwala na yandi konso ntangu.” (Bingana 8:22, 30) Ntangu Yezu vandaka kusala ti Tata na yandi, yandi vandaka kuwa kiese sambu yandi vandaka kusala bima mingi mpi yandi zabaka nde Yehowa ke zolaka yandi. Ebuna beto?

7. Sambu na nki kisalu ya kusamuna ke pesaka beto kiese?

⁷ Yezu tubaka nde beto ke vandaka na kiese ntangu beto ke kaba mpi ntangu bantu ke kabila beto. (Bisalu 20:35) Ntangu bo longaka beto kieleka beto waka kiese. Kansi, sambu na nki kulonga bankaka kieleka ke pesaka beto mpi kiese? Sambu beto ke monaka mutindu bo ke waka kiese ntangu bo ke bakisaka malongi ya Biblia mpi ke kumaka na bangwisana ya mbote ti Nzambi. Beto ke vandaka na kiese ya kumona mutindu bo ke sobaka mabanza mpi luzingu na bo. Kisalu ya kusamuna kele kisalu ya kuluta mfunu mpi yo ke pesaka beto kiese ya mingi kibeni. Yo ke pesaka bantu dibaku ya kukuma banduku ya Nzambi mpi ya kubaka luzingu ya mvula na mvula.​—2 Bakorinto 5:20.

8. Inki mutindu bantu ya nkaka me monisaka kiese na bo mutindu bo ke salaka ti Yehowa?

⁸ Ntangu beto ke sadisaka bantu ya nkaka na kuzaba Nzambi, beto ke bakisaka nde beto ke salaka mambu yina ke sepedisaka Yehowa; yandi ke bakaka na mbalu bikesa yina beto ke salaka. Kuzaba mambu yai ke pesaka beto mpi kiese. (Tanga 1 Bakorinto 15:58.) Marco, na Italie ke tuba nde: “Mono ke vandaka na kiese ya kuzaba nde mono ke sadila Yehowa, kansi ve muntu mosi ya lenda vila nswalu mambu yina mono ke sala.” Franco na Italie tubaka mpi nde: “Na nzila ya Ndinga na yandi mpi ya bangidika ya kimpeve, Yehowa ke yibusaka beto konso kilumbu nde yandi ke zolaka beto mpi nde yandi ke bakaka mambu yonso yina beto ke sadilaka yandi na mbalu, ata beto mosi lenda mona yo mpamba. Yo yina, kusala ti Nzambi ke pesaka mono kiese mpi ke tomisaka luzingu na mono.”

9. Bangwisana ya Yehowa ti Yezu ke vandaka ya nki mutindu, mpi sambu na nki?

⁹ Ntangu beto ke salaka ti bantu yina beto ke zolaka, bangwisana na beto ti bo ke kumaka ngolo kibeni. Beto ke zabaka bo mpi bikalulu na bo mbote-mbote. Beto ke zabaka balukanu na bo mpi mutindu bo ke lungisaka yo. Yezu salaka ti Yehowa na nsungi ya bamvula mingi mpenza. Zola na bo me kumaka ngolo kibeni mpi ata kima mosi ve lenda bebisa bangwisana na bo. Yezu monisaka yo ntangu yandi tubaka nde: “Mono ti Tata beto kele muntu mosi.” (Yoane 10:30) Bumosi na bo kele ngolo, mpi bo ke wakanaka mbote ntangu bo ke salaka bisalu.

10. Sambu na nki kisalu ya kusamuna ke kumisaka ngolo bangwisana na beto ti Nzambi mpi ti bampangi?

¹⁰ Yezu lombaka Yehowa na kutanina balongoki na yandi. Sambu na nki? Yandi sambaka nde: “Sambu bo vanda muntu mosi mutindu beto kele muntu mosi.” (Yoane 17:11) Kana beto ke zitisa bansiku ya Nzambi mpi ke longa nsangu ya mbote, beto ta bakisa mbote bikalulu ya kuyituka ya Nzambi. Beto ta bakisa diaka mbote mfunu ya kutudila Nzambi ntima mpi kulanda lutwadisu na yandi. Mpidina, ntangu beto ke kwenda pene-pene na Nzambi, yandi ta kwisa pene-pene na beto. (Tanga Yakobo 4:8.) Bangwisana na beto ti bampangi ke kumaka diaka ngolo sambu beto ke kutanaka ti bampasi ya mutindu mosi, ke waka kiese ya mutindu mosi mpi beto ke vandaka ti balukanu ya mutindu mosi. Beto ke salaka kumosi, ke sepelaka kumosi, mpi ke kangaka ntima kumosi. Mpangi-nkento Octavia, na Angleterre, ke tuba nde: “Kusala ti Yehowa ke sadisaka mono na kukuma na bangwisana ya ngolo ti bampangi.” Sambu na nki? Yandi ke tendula nde, “balukanu ya beto ke bakaka mpi minsiku ya beto ke zitisaka kele ya mutindu mosi.” Ya kieleka, beto ke kudiwaka mpi bonso yandi. Ntangu beto ke monaka bikesa yina bampangi ke salaka sambu na kusepedisa Yehowa, bangwisana na beto ti bo ke kumaka diaka ngolo.

11. Sambu na nki bangwisana na beto ti bantu ya nkaka mpi ti Yehowa ta kuma ngolo na nsi-ntoto ya mpa?

¹¹ Bubu yai zola na beto sambu na Nzambi mpi bampangi kele ngolo, kansi yo ta kuma diaka ngolo mingi na nsi-ntoto ya mpa. Yindula bisalu ya kiese mingi yina beto ta sala na bilumbu ke kwisa! Beto ta yamba bantu yina ta futumuka mpi beto ta longa bo na kuzaba Yehowa. Beto ta sala mpi kisalu ya kukumisa ntoto Paladisu. Na nsi ya luyalu ya Kristu, beto ta vanda na kiese mingi ya kusala na kimvuka mpi kukuma malembe-malembe bantu ya kukuka. Beto ta kuma ti bangwisana ya ngolo ti bantu ya nkaka mpi ti Yehowa, sambu yandi ta lungisa “nzala ya konso kima ya kele na luzingu.”​—Nkunga 145:16.

12. Inki mutindu kisalu ya kusamuna ke taninaka beto?

¹² Beto fwete tanina bangwisana na beto ti Yehowa. Sambu beto kele bantu ya kukonda kukuka mpi beto ke zinga na nsi-ntoto ya Satana, beto lenda kuma kuyindula mpi kusala mambu bonso bantu ya nsi-ntoto. Yo kele bonso nde beto ke kasa na masa; ebuna masa ke benda beto na ndambu ya nkaka. Na ntangu yina, beto ke salaka ngolo sambu masa kubenda beto ve. Mutindu mosi, beto fwete sala ngolo sambu nsi-ntoto ya Satana kubebisa beto ve. Inki mutindu kisalu ya kusamuna ke taninaka beto? Kutubila mambu ya Yehowa mpi ya Biblia ke sadisaka beto na kutula dikebi na mambu ya mfunu mpi ya mbote, kansi ve na mambu yina lenda lembisa lukwikilu na beto. (Bafilipi 4:8) Kusamuna ke kumisaka lukwikilu na beto ngolo sambu yo ke yibusaka beto balusilu mpi bansiku ya zola ya Nzambi. Yo ke sadisaka beto na kuvanda ti bikalulu yina fwete tanina beto na mitambu ya Satana mpi ya nsi-ntoto na yandi.​—Tanga Baefezo 6:14-17.

13. Mpangi mosi ya Australie tubaka nki sambu na kisalu ya kusamuna?

¹³ Kana beto ke kudipesa na kusamuna, kulonguka, mpi kusala mambu ya nkaka na dibundu, beto ke kuditanina, sambu beto ta vanda ve ti ntangu mingi ya kuyindula bampasi ya luzingu na beto. Joel, mpangi mosi ya Australie, ke tuba nde: “Kisalu ya kusamuna ke sadisaka mono na kuvila ve mambu ya mpasi yina bantu ke kutana ti yo mpi mambote yina mono ke bakaka sambu mono ke zitisaka minsiku ya Biblia. Yo ke sadisaka mono mpi na kudikulumusa, na kutudila Yehowa ti bampangi ntima.”

14. Sambu na nki kusamuna mbala na mbala ke monisaka nde beto kele ti mpeve ya Nzambi?

¹⁴ Kisalu ya kusamuna ke ndimisaka beto mpi nde beto kele ti mpeve ya Nzambi. Beto baka mbandu: Yindula nde nge kele ti mukumba ya kupesa bantu ya bwala na beno mampa. Nge ke sumbaka yo na mbongo na nge mosi mpi bo ke futaka nge ve. Kansi bantu mingi ke zola ve mampa, mpi bankaka nkutu ke menga nge mutindu nge ke natila bo yo. Keti nge ta landa kusala kisalu yai? Ntembe kele ve nde nge ta lemba nitu mpi nge lenda yambula. Kansi bansamuni mingi ke landa na kusamuna konso mvula, ata yo ke bakaka ntangu mingi mpi ke lombaka mbongo mingi; beto ke samunaka mpi ata bantu mingi ke vweza beto to ke wila beto makasi. Yo ke monisa nde mpeve ya Nzambi ke sadisaka beto.

15. Inki mutindu kulonga nsangu ya mbote ke salaka nde lukanu ya Nzambi sambu na bantu kulungana?

¹⁵ Inki mutindu kisalu ya kusamuna ke salaka nde lukanu ya Yehowa sambu na bantu kulungana? Lukanu ya Nzambi vandaka nde bantu kuzinga na ntoto kimakulu mpi yo me sobaka ve ata Adami sumukaka. (Yezaya 55:11) Nzambi me bakaka bangidika sambu na  kukatula beto na disumu mpi na lufwa. Inki mutindu? Yezu kwisaka awa na ntoto sambu na kutambika luzingu na yandi. Kansi sambu na kubaka mambote ya kimenga ya Yezu, bantu fwete lemfukila Nzambi. Yo yina, Yezu longaka bantu mambu yina Nzambi ke lombaka bo, mpi yandi zabisaka balongoki na yandi na kulonga yo na bantu ya nkaka. Ntangu beto ke longaka nsangu ya mbote mpi ke sadisaka bantu na kukuma banduku ya Nzambi, beto ke salaka ti Nzambi sambu na kulungisa lukanu na yandi ya zola ya kukatula bantu na disumu mpi na lufwa.

16. Inki mutindu kisalu ya kusamuna ke wakanaka ti bansiku ya nene ya Nzambi?

¹⁶ Kusadisa bantu na kuzaba nzila ya ke nataka na luzingu ya mvula na mvula ke monisaka nde beto ke zolaka bo mpi Yehowa. Yehowa “ke zola nde bantu ya mitindu yonso kuguluka mpi kubaka nzayilu ya sikisiki ya kieleka.” (1 Timoteo 2:4) Ntangu Mufarize mosi yulaka Yezu nsiku ya Nzambi yina me luta bansiku ya nkaka, Yezu tubaka nde: “‘Nge fwete zola Yehowa Nzambi na nge na ntima na nge ya mvimba, na moyo na nge ya mvimba, mpi na mabanza na nge yonso.’ Yai nsiku ya kuluta nene mpi ya ntete. Ya zole, ya me fwanana ti yo, yo yai: ‘Nge fwete zola nkweno na nge bonso nge mosi.’” (Matayo 22:37-39) Kulonga nsangu ya mbote ke sadisaka beto na kuzitisa bansiku yai.​—Tanga Bisalu 10:42.

17. Inki mutindu nge ke tadilaka dibaku ya nene ya kulonga nsangu ya mbote?

¹⁷ Yehowa me sakumunaka beto kibeni! Yandi me pesaka beto kisalu mosi ya kiese, yina ke kumisa beto pene-pene na yandi mpi ya bampangi; yo ke taninaka mpi bangwisana na beto ti yandi. Yo ke pesaka beto dibaku ya kumonisila yandi ti bantu ya nkaka zola. Yehowa kele ti bansadi mingi awa na ntoto mpi luzingu na bo me swaswana. Kansi beto yonso, baleke to bambuta, bamvwama to bansukami, bantu ya ngolo to ve, beto fwete samuna. Beto ke kudiwaka bonso Chantel, mpangi mosi ya France, yina tubaka nde: “Muntu ya Kuluta Kuzanguka na luyalanganu ya mvimba, Ngangi ya bima yonso, Nzambi ya kiese ke songa mono nde: ‘Kwenda! Tuba! Tuba mambu na mono, mpi tuba yo na ntima ya mvimba. Mono ke pesa nge ngolo, mono ke pesa nge Biblia, Ndinga na mono; mono ke sadisa nge, mono ke pesa nge bantu yina nge ta salaka ti bo, mono ta landa na kulonga nge, mpi mono ta pesa nge bantuma ya pwelele na ntangu ya me fwana.’ Kusala mambu yina Yehowa ke lomba beto mpi kusala ti yandi kele dibaku mosi ya nene kibeni!”